Eski düzenler çöktüğünde yeni düzenin ne olacağı nadiren aşikardır. Berlin Duvarı'nın yıkılmasının üzerinden 30 yıldan fazla geçti ve Sovyetler Birliği tarihe karışalı 30 yıl olmak üzere. Almanya'nın birleşmesi ve eski Doğu Bloku devletlerinin Avrupa Birliği ve NATO'ya entegrasyonuyla, Avrupa'yı "bütün ve özgür" olarak selamlamak bir yana, pek çok kişi aslında doğu-batı sınırının daha da doğuya kaymasından pek de fazlasının olmadığını gözlemleyebilir. İkinci süper gücün ani ölümünün Çin'in iddiasının artmasıyla aynı döneme denk gelmesinin daha kapsamlı güvenlik etkileri hâlâ tamamen net değil.

Bu durum değişmeye başlıyor olabilir. Hızlanıyor gibi görünen bir eğilim, ABD'nin rolünün yeniden tanımlanması. Donald Trump, seçilmesinden görevden çarpıcı bir şekilde ayrılışına kadar, en hafif tabirle geniş kesimler tarafından bir anomali olarak görülüyordu. Fakat Trump'ın başkanlığı geçmişte kaldıkça bu giderek daha az doğru görünüyor. Trump'ın Demokrat halefi (kariyerini Soğuk Savaş'ın gölgesinde şekillendiren emektar siyasetçi) Joe Biden'ın Atlantikçi siciline yaraşır bir yönetim sergileyeceğini uman Avrupa şimdiye kadar hüsrana uğradı.

Her ne kadar (ABD'nin Avrupa'ya ve dünya liderliğine geri döneceği anlamına geldiği anlaşılan) "Amerika geri döndü" sloganıyla iktidara gelse de Biden'ın eylemleri bu vaadi karşılamadı. Biden, Trump'ın Çin'e yönelik sert çizgisini yumuşatmak için, bir şeyler yaptıysa bile, çok az şey yaptı; Tayvan üzerine Pekin'le yaşanan gerilimler sadece büyüyor. Biden, gerek bu yılın başlarında Cornwall'daki G7 zirvesinde gerekse de NATO'da, üniversiteliler gibi konuşurken müttefiklerine, Trump'ın Afganistan'daki 20 yıllık ABD müdahalesini sona erdirme anlaşmasını hayata geçirme kararından, eğer bahsettiyse, çok az bahsetti.

Afganistan'daki NATO önderliğindeki görev, tanımlandığı şekliyle, Taliban'ın iktidarı geri alması ve Batılı müttefiklerin kendilerini ve himayesindekileri tahliye etmek için yakışıksız bir mücadele vermesiyle sona erdi. Kaotik görünse ve öyle olsa da yaşananlar, aslında sadece Trump'a değil, ondan önceki ABD Başkanı Barack Obama'ya kadar uzanan (gerçi Obama, yüksek rütbeli subaylar tarafından bunun kötü bir fikir olduğuna ikna edilmişti) bölgeden çekilme ve Pasifik'e yöneliş politikasının uygulamaya konmasıydı.

ABD'nin Avrupa'ya bağlılığına dair herhangi bir yanılsama da olmamalı. ABD, Trump'tan çok öncesinden beri Avrupa'nın NATO'ya yetersiz katkısı olarak gördüğü şeyi eleştiriyor. En güçlü şikayetlerden biri, tam 10 yıl önce, Obama'nın savunma bakanıyken, George W. Bush'a hizmet ettikten sonra görevine devam eden ve böylece hem Cumhuriyetçi hem Demokrat Partili yönetimlerde yer alan Robert Gates tarafından yapılmıştı.

O zamanla şimdi arasındaki tek fark Trump'ın (ve şimdi Biden'ın) Avrupa'nın kendi güvenlik düzenlemelerine daha fazla bakmaya başlamasına dair daha az çekingen görünmesi. Eskiden AB savunma yapılarından söz edilmesi (hem Avrupa'dan daha fazla para isteyip hem de o parayla ne yapıldığı hakkında Avrupa'nın söz hakkı olmamasını istemekle suçlanabilecek) Washington'da öfkeyle karşılanırdı. ABD'nin ayrı AB savunma düzenlemelerine ilişkin düşmanlığı Birleşik Krallık (BK) tarafından da paylaşıldı. Hem İşçi Partisi hem de Muhafazakar Parti hükümetleri, halk arasında Avrupa ordusu olarak anılan Avrupa güvenlik özerkliği için herhangi bir planın yürürlüğe girmesi tehdidi oluşursa veto hakkını kullanma sözü verdi.

Bununla birlikte, ABD'nin uzun süredir devam eden bu düşmanlığı buharlaşmış gibi görünüyor ve BK'nin AB'den ayrılması bu yolun önünü açtı; bu da Emmanuel Macron'u şimdi Avrupa'nın "stratejik özerkliği" olarak adlandırılan şeye dair yeni bir çabada bulunmaya cesaretlendirdi. Bu nedenle, Atlantik'in her iki yakasında da istikamet, şu veya bu şekilde ayrılmaya doğru gibi görünüyor fakat bunun ne kadar eksiksiz ve ne kadar yakında gerçekleşeceği belirsizliğini koruyor.

Aslında ABD'nin Afganistan'dan (diğer müttefiklerinin takip etmekten başka çaresinin olmadığı) tek taraflı çıkışı, nihayetinde ABD ve Avrupa güvenlik alanında kendi yollarına giderse, geriye dönüp bakıldığında kuşkusuz buna büyük katkı sağlayan bir faktör olarak görülecektir. Ne var ki geçen ay ABD, BK ve Avustralya arasında görünüşe göre beklenmedik bir anda ilan edilen Aukus anlaşması da öyle görülecektir. Gerçi geçmişe bakıldığında bu anlaşma, yeni başlayan ayrılığın bir tezahürü olarak da görülebilir.

ABD'nin, BK'nin de biraz katılımıyla, uzun vadeli bir sözleşmede Avustralya'ya nükleer denizaltı tedarik etmesini sağlayan Aukus'un bir güvenlik anlaşması gibi bir şey mi yoksa bundan ziyade daha önemli bir şey kılığında bir askeri ticaret anlaşması mı olduğu konusunda bazı ihtilaflar var. Öte yandan mesaj açık.

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 2/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 3/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 4/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 5/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 6/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 7/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 8/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 9/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 10/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 11/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 12/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 13/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 14/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 15/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 16/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 17/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 18/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 19/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 20/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 21/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 22/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

• 23/30

  22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP)

• 24/30

  21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP)

• 25/30

  20 Ekim 2024 - İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Begona Gomez'i tasvir eden bir pankart, başkent Madrid'de hükümeti protesto etmek ve genel seçim çağrısında bulunmak için düzenlenen eylem sırasında İspanyol bayrakları arasında. Bugün Madrid'de bir meydanı dolduran binlerce kişi, sağcı partilerin de destek verdiği bir miting düzenledi. İspanyol bayrakları sallayarak Madrid'in finans bölgesinin kalbindeki Plaza de Castilla meydanında toplanan protestocular "hain" diye bağırarak Sanchez'i istifaya çağırdı. Sağ ve radikal sağla bağlantılı 100'den fazla az bilinen küçük grup, mitinge "Birlik, haysiyet, hukuk ve özgürlük için. Hemen genel seçim!" sloganıyla katıldı (Oscar Del Pozo/AFP)

• 26/30

  19 Ekim 2024 - Cadılar Bayramı öncesinde zombi kılığına giren bir sanatçı, Güney Kore yapımı korku filmi Zombi Ekspresi'nden (Train to Busan) ilham alan "Zombi Şinkansen" hızlı treninde performans sergiliyor. Japonya'nın Tokyo'yla Osaka arasında giden treninin kiralanan vagonunda, "yaşayan ölülerle" karşılaşmaya hazır 40'a yakın heyecan meraklısı vardı. Organizatörlerin koltuklara yerleştirdiği oyuncular, performans kapsamında korkunç bir dönüşüm geçirerek diğer yolculara "saldırmaya" başladı. Etkinlik organizatörü Kenta Iwana, "normalde güvenli ve huzurlu olan yolculuğun bir anda kaosa sürüklenişini canlandırmak istediklerini" söyledi (Kim Kyung-Hoon/Reuters)

• 27/30

  18 Ekim 2024 - Filistinliler cuma namazı kılarken bir kişi, İsrail'in saldırıları sırasında yıkılan Büyük Ömer Camisi'nin kalıntıları arasında yürüyor. Memlük ve Osmanlı döneminin mimari özelliklerini taşıyan caminin yaklaşık 1400 yıllık bir geçmişi var. Bir diğer adıyla Gazze Ulu Cami, Gazze'nin en eski, Filistin'in de üçüncü en büyük camisiydi. Bu cami, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalarda enkaza dönen tarihi alanların en çarpıcı örneklerinden biri (Dawoud Abu Alkas/Reuters)

• 28/30

  17 Ekim 2024 - İngiliz pop müzik grubu One Direction'ın eski üyesi Liam Payne, Arjantin'de kaldığı otelin üçüncü katından düştükten sonra hayatını kaybetti. Arjantin Polisi, Payne'in başkent Buenos Aires'te Casa Sur adlı otelde kaldığını, "uyuşturucu ve alkol tesiri altında olma ihtimali bulunan agresif bir adam" hakkında gelen şikayet üzerine otele gittiklerini açıkladı. Arjantinli sağlık yetkilileri, otopsi yapılacağını belirtti (Agustin Marcarian/Reuters)

• 29/30

  16 Ekim 2024 - İtalyan lüks marka grubu Prada ve Houston merkezli girişim Axiom Space, NASA'nın Artemis 3 Ay misyonunda kullanılacak bir uzay giysisinin tasarımını İtalya'nın Milano kentinde tanıttı. NASA'nın Ay'ın güney kutbuna gerçekleştireceği ilk insanlı görevde Ay'da yürüyen astronotlar bu kıyafeti giyecek. Artemis 3 görevinin Eylül 2026'da gerçekleştirilmesi bekleniyor (Marco Bertorello/AFP)

• 30/30

  15 Ekim 2024 - Güney Kore'nin sınır kenti Paju'dan Kuzey Kore'nin Kaesong şehrine giden yolda, Tongil Köprüsü'ndeki askeri kontrol noktasının son hali. Güney Kore ordusu, Pyongyang'ın ordusu iki ülkeyi birbirine bağlayan yollarda patlamalar gerçekleştirince ağır tahkimatlı sınır yakınlarında "karşı ateş" harekatları yürüttüğünü açıkladı. Kuzey Kore, Güney Kore'nin Pyongyang'a drone uçurduğu iddiasının ardından ordusunun "ateş gücünü" harekete geçirmek için hazır olduğunu söylemişti. Kuzey Kore Savunma Bakanlığı, Kore yarımadasında "her an savaş çıkabileceği" uyarısında bulunmuştu (Jung Yeon-Je/AFP)

ABD, BK, Avustralya, Kanada ve Yeni Zelanda arasındaki, kısmen içerde bir parça sıkıntılı duran ancak NATO'ya mesafeli olan Beş Göz istihbarat paylaşımı düzenlemesinin en güçlü üyeleri, kendilerini Çin'i sınırlamaya odaklanmış yeni bir Anglo-Sakson ordusuna ve savunma ittifakına dönüştürüyor olabilir.

Bu oluşumun Avrupa dışında NATO'nun yerini almaya başlaması, ABD'nin tüm karşıt taahhütlerine rağmen kesinlikle an meselesi olabilir. Çünkü, NATO'nun en büyük iki katılımcısı olan ABD ve BK, giderek daha fazla başka türlü angaje olursa Avrupa'nın güvenliğine olan bağlılıklarının tam olarak eskisi gibi nasıl devam edebileceğini görmek zor. Sadece bu da değil, Almanya'nın 16 yıllık Merkelizm'den çıkarken iç işleriyle meşgul olması ve Doğu ve Orta Avrupalıların, Rusya konusunda BK'nin AB içinde onlara sağladığı şahin desteğini kaybetmesiyle birlikte, Macron'un zamanı gelmiş olabilir. Macron, gelecek yıl seçimleri yeniden kazanırsa (ki bu kaçınılmaz olmasa da muhtemel bir sonuç), yıldızlar, tam da NATO (en azından bir transatlantik ittifakı olarak) yitmeye başlarken, onun Avrupa savunması fikirlerini gerçekleştirmeye çalışmasını sağlayacak şekilde hizalanabilir.

O zaman soru, böyle bir projenin nereye gidebileceği olacaktır. Rusya'ya yönelik herhangi bir yumuşamaya, kendilerini Soğuk Savaş sonrası cephe hattında gören ülkeler şiddetle karşı çıkacaktır. Fakat Rusya'nın duruşunda muhtemelen bir hareket olabilir. Avrupa'nın (Almanya dahil) büyük bir kısmı hâlâ Rus gazına bel bağlarken ve iklim değişikliği endişeleri Rusya'yı hakim düşüncenin daha fazla etkisine sokmaya başlarken, Avrupa'yla Rusya arasında bir yakınlaşma göz ardı edilemez. Rusya'yı dışlamak üzere tasarlanmaktan ziyade içerebilecek Avrupa güvenlik düzenlemelerinin ileriye dönük (yakında ve muhtemelen Putin sonrasında) olasılığı da göz ardı edilemez.

Benzer bir şey Rusya tarafından uzun süredir, Gorbaçov'un boş "Ortak Avrupa Evi" umutlarıyla Sovyetlerin çöküşünden bu yana aranıyor. İşte bu, böyle bir olasılığın herhangi bir pan-Avrupa güvenlik projesinin birinci aşaması yerine ikinci aşaması olması gerekmesinin bir nedenidir. Fakat, en azından bildiğimiz kadarıyla, NATO'nun günlerinin sayılı olmadığı bir gelecek görmek zor.

Soğuk Savaş'ın sonunda ittifakın neden dağılması ya da yeniden düşünülmesi gerektiğinin de, bunun olmamasının da türlü türlü nedeni var. Fakat NATO'nun son 30 yıldaki amaç arayışı, Avrupa'yı daha fazla değil, daha az güvenli hale getirdi ve ABD'yi ve değişen müttefik kadrosunu, en hafif deyimle akılsızca askeri maceralara sürükledi. NATO genel sekreteri Jens Stoltenberg bu yılın başlarında ittifakın endişelerine Pasifik güvenliğini de ekleyeceğini duyurduğunda bu, eski NATO'nun tabutuna çakılan bir başka çivi oldu. Esasen Trump, NATO'nun eskidiğini ilan ettiğinde haklıydı. Aukus, küresel güvenlik yapılandırmasının nasıl dönüştürüleceğinin erken bir işareti.

https://www.independent.co.uk/independentpremium/voices

Independent Türkçe için çeviren: Onur Bayrakçeken