Birçok Amerikalı için krizin ilk işareti, Teksas'ın Del Rio kasabasındaki köprünün altında büyük bir göçmen kampının ortaya çıkması oldu. Kamplarla birlikte gelen, Rio Grande'yi geçmeye çalışan çaresiz kişilerin etrafını sarmış atlı sınır devriyesi görevlilerine ait görüntülerse, başarısız göç politikasının sembolü olarak değerlendirildi.

Fakat kampta kalacak kadar şanssız olanlar için kriz yıllar önce, binlerce kilometre ötede başladı. Kriz Rio Grande'de değil, geride bıraktıkları ülkede ve onları buraya getiren tehlikeli yoldaydı.

Eşi ve küçük kızıyla birlikte Del Rio'ya ulaşmak için bir buçuk ay yolculuk yapan 24 yaşındaki Haitili Andre, "Sonu gelmez bir açlıktı" diyor.

Birçok kişinin ölümüne tanık olduk. Günlerce cangılın içinde yürüdük.

Andre'nin yolculuğu, eylül sonunda ABD-Meksika sınırına gelen yaklaşık 15 bin Haitili'nin yolculuğuyla benzerdi. Hikayeleri, çok büyük riske rağmen Amerika'ya ulaşma azminin hikayesi ve sınırdaki hiçbir caydırıcı önlemin daha fazla kişinin bu yolculuğa çıkmasına engel olamayacağını ima ediyor.

The Independent'a konuşurken yalnızca ilk adını veren, eşi ve çocuğuyla Houston'daki göçmen transfer merkezinde kalan Andre, Amerika'ya ve yeni bir hayata yaptığı yürek parçalayıcı yolculuğu anlatıyor.

Del Rio'daki köprünün altında kısılıp kalan Haitililerin çoğu doğrudan Haiti'den değil, anavatanlarından yıllar önce kaçarak yerleştikleri Güney ve Orta Amerika ülkelerinden geliyordu. Pek çoğu, Joe Biden başkan olunca Amerika'ya giriş yapmalarına izin verilme olasılığının artacağına inanıyordu; diğerlerininse geçici evlerinde yaşamaya devam edecek gücü artık kalmamıştı.
 

ABD sınır devriyesi görevlisi, Haitili bir göçmenin Amerika'ya girmesini engellemeye çalışıyor  (AFP)

Andre, Haiti'den kaçtıktan sonra 5 yıl yaşadığı Şili'den geliyordu. Güvensizlik, yoksulluk ve şiddetle sarsılan bu ülkeyi terk etmişti. Şili'de, en azından ilk başta, bir iş bulmayı başarmıştı. Son zamanlarda, çalışmak neredeyse imkansız hale geldi ve Andre bu yüzden ülkeyi terk etme kararı aldı. Bu kumar oynamak gibiydi: Yakalanırsa Haiti'ye geri gönderilebilirdi. Ama artık yeni doğan kızının da dahil olduğu ailesine bakmaya yetecek kadar kazanmakta zorlanıyordu.

Andre, "[Haiti'de] güvenlik yoktu. Orası ailem için güvenli değildi, oradakiler insan hayatını umursamıyor" diyor.

Şili biraz daha iyiydi ama istikrar yoktu. İş bulmakta hep zorlandım ve okula gidemedim.

ABD sınırına kadar 6 bin 500 kilometreden fazla yol katetmeleri gerekecekti fakat yalnız değillerdi: Haitili binlerce kişi daha aynı yolculuğa çıkıyordu. Kolombiya'dan Panama'ya geçiş en tehlikelisiydi; yanında neredeyse hiç yiyeceği olmayan aile, cangılda günlerce yürümek zorunda kaldı.

Andre, "Bir noktada, arkadaşımın bir kutu çorba konservesi vardı ve bunu 6 kişi arasında bölüştürdük. Çok açtık" diyor. İki yaşındaki kızı da yanında oyunlar oynarken Andre, "Bebeğim sürekli aç olduğunu söylüyordu ama benim ona verebileceğim hiçbir şey yoktu" diye ekliyor.

Herkes başarılı olamadı.

Yol boyunca çok fazla ceset vardı. Açlık ve susuzluk vardı. Nehir sizi kaptığında kurtulamazdınız. Bazıları dağları geçmeyi başaramadı. Bütün fertleri ölen aileler vardı.
 

Çoğunluğu Haitililerden oluşan göçmenler, Teksas'taki Del Rio Uluslararası Köprüsü'nün etrafındaki kamp alanında (AP)

Onları tehdit eden tek şey tehlikeli arazi de değildi. Andre ve ailesi soyuldu, tecavüz tehditlerine maruz kaldı ve yine Haitili olan bir grup hırsızın başkalarını öldürdüğünü duydu.

Andre, hırsızlardan bahsederek, "Bize yardım edeceklerini söylediler" diyor.

Sonra hepimize soyunmamızı emrederken, bizi paramız yoksa kadınlara tecavüz etmekle tehdit ettiler. Bizde 20 dolar vardı, bendeki 10 dolar ve eşimdeki 10 dolar, bu yüzden bizi rahat bıraktılar. Ama bir arkadaşım öldürüldü. Hiç parası yoktu.

Andre ve ailesi, Meksika-ABD sınırına ulaşınca kalabalığı takip etti. Hem sosyal medyada hem de kulaktan kulağa, Ciudad Acuna'da sınırı geçmenin mümkün olduğuna dair bir söylenti yayılmıştı. Başta yüzlerce, sonra da binlerce kişi o yöne doğru yola çıktı. Ciudad Acuna'ya varınca bir an önce sınırı geçmeye karar verdiler çünkü Meksikalı yetkililerin onlara kötü davranacağını duymuşlardı.

Aile kalabalık bir grupla birlikte Rio Grande nehrini geçti fakat öteki kıyıda, ABD'yi Meksika'ya bağlayan Uluslararası Köprü'nün altında etrafları çevrildi.

Çok sayıda göçmenin ve mültecinin Amerika sınırına ani akını medyanın buraya hücum etmesine yol açmıştı. Çoğunluğu Haitili yaklaşık 15 bin kişi orada tutuluyordu. Bulabildikleri her şeyden, karton kutulardan, plastikten ve battaniyelerden barınak yaptılar.

Cumhuriyetçi siyasetçiler, televizyona çıkabilmek için sınıra koşarak kalabalığı Biden'ın izlediği "açık sınır" politikasının sonucu olduğuna dikkat çekti. Teksas Valisi Greg Abbott, kameralara güç gösterisi yapmak için eyalet polisi araçlarından oluşan konvoya sınırda çelik bir bariyer oluşturma talimatı verdi.

Andre ve ailesi, onların ABD'ye ulaşmasıyla çıkan siyasi kavgadan habersizdi. O, sadece hayatta kalmaya odaklanıyordu.

Andre, "6 gün yemek yemedik" diyor.

Zemin çok sert olduğu için uyuyamadık. Yiyecek bağışlamak için gelenler vardı ama yetkililer bu yiyeceğin sadece bir kısmını dağıtıyordu.
 

Haitili göçmen, ABD'ye geçmek için Rio Grande Nehri'ni kullanılmasın diye nehre erişimi engelleyen Meksikalı polis memuruyla konuşuyor (AP)

Bu 6 gün boyunca Andre ve ailesi köprünün altında kamp kurdu. Fotoğrafları viral hale gelince Biden ve Demokratların yoğun eleştirilerini üzerlerine çeken, bir grup göçmenin etrafını sarmış atlı sınır devriyesi muhafızlarını görmediler.

Nihayetinde ABD İç Güvenlik Bakanlığı, köprünün altında mahsur kalan binlerce kişinin işlemlerini başlattı ve Andre'yle ailesi de sınırdan alınıp yerel bir hayır kurumunun işlettiği yakındaki transfer merkezine götürüldü. Onlara çantalar dolusu kişisel bakım malzemesiyle yiyecek verildi ve iyi karşılandılar. Bir aydan uzun bir süredir ilk defa kendini güvende hissediyordu. Kısa molanın ardından bir otobüs onları Houston'daki başka bir transfer merkezine götürdü. Genelde buradaki göçmenler, sığınma taleplerini devam ettirecekleri yere uçuş ayarlamak için ülkedeki aile üyelerini arıyor.

Andre ve eşinin Birleşik Devletler'de aile ferdi yok, kendi başlarına başlamaları gerekecek. Andre'ye neden Amerika'ya gelmeye karar verdiği sorulunca, "sadece bir hayat istediğini" ve Haiti'deki ailesine, özellikle de dul annesine yardım etmeye çalıştığını söylüyor.

"Ailemde bunu yapan ilk kişiyim. Burada kazandığım paranın tamamı aileme gidecek" diyor. 24 yaşındaki Andre, "Çok fazla sorumluluğum var" diye de ekliyor.

Richard Hall'un makalesinin tasarımdan kaynaklanan nedenlerle kısalttığımız başlığının tamamı şöyledir: Haitililer sınırdaki kaotik geçişten önce Amerika'ya yaptıkları ölümcül yolculuğu anlatıyor: "Aileler tüm fertleriyle öldü."

https://www.independent.co.uk/news/world

Independent Türkçe için çeviren: Ata Türkoğlu