Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, basına yaptığı açıklamada, "622 bin metrekare kapalı alana sahip Dünyanın en büyük adalet sarayını Ankara'da inşa edeceklerini" söyledi…

Keşke bu bahtsız açıklama hiç yapılmamış olsaydı…

Açıklama, esasen iki temel çelişki ve sorun içeriyor:

1. Devletin son yıllarda kapıldığı beton fetişizminin sonucu, histerik biçimde hesapsız kitapsız yaptığı, baştan aşağı israf abidesi kamu binalarına bir tanesini daha ekliyorsunuz.
    
2. İçinde adalet olmayan ve adına saray dediğiniz bu yapıların sayısını ve hacmini akıl almaz biçimde arttırarak Türkiye'deki yargı sisteminin ne kadar işlevsiz, hantal, adalet dağıtmaktan aciz ve çökmüş halde olduğunu ispatlamış oluyorsunuz.

Böylesine devasa bir yapı yapma kararını önce fiziki yönüyle inceleyelim:

Ne yazık ki, devletin kamu parasını harcarken en hesapsız ve en beceriksiz olduğu konuların başında, kamu binası yapımı geliyor.

Bunu, özellikle son yıllarda, gereğinden çok büyük ve gösterişli bakanlık merkezi ve kamu kuruluşu binalarının, birbiri ardı sıra, büyük bir hız ve yaygınlıkla yapılıp hizmete açılmalarından görüyoruz.

Doğrudan bakıldığında, bir şehirde yapılacak adliye binasının çok büyük ve hatta dünyanın en büyüğü olmasıyla övünmenin mantıklı ve tutarlı bir tarafı yok.

Sanki sözünü ettiğiniz şey, dünyadaki en büyük bilim merkezi veya üretim merkeziymiş gibi…

Neden böyle devasa bir yapıya gerek duyulduğunu sorduğunuzda, cevap olarak "Efendim mevcut mahkemelerin ve adli birimlerin sayısı ve bunların faaliyet gösterdiği binalar, artan yargı hizmeti ihtiyacını karşılamıyor" olacaktır.

Halen Ankara'da, 1989 yılında hizmete giren merkez adliye binasında (105 bin metrekare kapalı alanlı) ve şehrin diğer semtlerindeki adliye binalarında, 5 bin civarında personel, toplam 190 bin metrekare kapalı alanda halka hizmet vermektedir.

Yeni yapılacak adliye sarayının sağlayacağı toplam 622 bin metrekarelik devasa kapalı alandan bağımsız olarak, mevcuttaki toplam 180 bin metrekarenin gerçekte hizmet ihtiyacına yeterli olup olmadığı sorusuna verilebilecek cevaplar birçok yönden tartışılabilir mahiyettedir.

Ankara ile karşılaştırılabilecek bazı önemli dünya kentlerinin nüfuslarını ve ana adliye binalarının büyüklüğünü gözden geçirmek, bu konuda sağlıklı bir fikir vermesi bakımından faydalı olacaktır:

• Barselona: Nüfus 4 milyon 840 bin, Adliye sarayı 32 bin metrekare
• Berlin 1: Nüfus 4 milyon 840 bin, Adliye sarayı 75 bin metrekare 
• Berlin 2: Nüfus 3 milyon 645 bin, Adliye sarayı 60 bin metrekare
• Los Angeles, 3 milyon 967 bin, Adliye sarayı 80 bin metrekare
• Singapur: Nüfus 5 milyon 700 bin, Adliye sarayı 67 bin 500 metrekare 
• Tokyo: Nüfus 37 milyon, Adliye sarayı 180 bin metrekare 

Bu şehirlerde şüphesiz ana adliye binaları dışında başka binalar da bulunmaktadır.

Ama tek bir binada Türkiye'deki kadar kapalı alan büyüklüğü söz konusu değildir.

Hatta dünyadaki adliye binalarının hiç birisi, büyüklük yönünden İstanbul'da önceki yıllarda yapılıp hizmete açılan 343 bin metrekarelik Çağlayan ve 480 bin metrekarelik İstanbul Anadolu adliye binalarının yanına bile yaklaşamamaktadır.

Ayrıca bu ülkelerde, kamu binalarında, personel başına düşen brüt alan miktarı Türkiye'dekine göre çok daha küçüktür ve dolayısıyla hizmet binaları çok daha etkili ve verimli kullanılmaktadır.

Büyük ve gösterişli kamu binalarında hizmet verme isteği, ülkemizde özellikle son dönemlerde ciddi bir takıntı haline gelmiştir.

Dünyanın en büyüğü olarak inşa ettiğimiz İstanbul'daki yeni merkez bankası binası 327 bin metrekare kapalı alanıyla, Amerikan Merkez Bankası binasının 6 katı büyüklüğündedir.

Şehir hastanelerimiz tek alandaki hastane büyüklükleri ve hasta yatağı başına düşen m2 kapalı alanları itibarıyla, mekanlarını sınırsızca kullanan hastaneler listesinin en başında yer almaktadır.

Gereğinden büyük ve gösterişli kamu binası yapma sendromu, buna karar verenlerin, sonunda yaptıkları harcamanın doğrudan kendi ceplerinden değil de kamu adına devlet hazinesinden çıkıyor olmasından doğan hesapsızlık ve rahatlıklarından kaynaklanmaktadır.

Titiz ve detaylı araştırmalara ve israftan kaçınma hassasiyetine dayanmadan projelendirilen kamu binaları, hiçbir zaman ihtiyaca cevap vermemekte, bu nedenlerle kamu binalarının ihtiyaca yetmezliği kronik bir hal almaktadır.

Bu anlayışla devam ettiğimiz takdirde belki bundan 20 yıl sonra, şu anda yapımına başlanacak aklımızın almadığı büyüklükteki bu yeni adliye binasının da ihtiyaca yetmediğini konuşuyor olacağız.

Giderek büyüyen adliye binaları gerçeğinin, yargı hizmetlerinin fonksiyonları yönünden hangi temel açmazlara ve çelişkilere işaret ettiği konusuna gelelim:

Önce sorulması gereken temel soruyu soruyoruz:

Bir ülkede, adliye binalarının sayıca çok fazla ve hacim olarak çok büyük olması, basit bir mantıkla neyi anlatır?

Bu bize, o ülkede;

• Siyasi, sosyal ve ekonomik düzenin istikrardan, huzur ve barış ortamından uzak olduğunu,
   
• İnsanların toplumsal kurallara ve yasalara riayet etmediğini, işlerin usulünce yürütülmediğini, yasaya aykırı ve haksız davranışların fazla ve yaygın olduğunu,
   
• Çok fazla hukuki ihtilaf yaşandığını ve ihtilafların karmaşıklığını; insanların sözleşme hukukuna, ahde vefaya ve ticari teamüllere uygun davranmadığını, anlaşmazlıkların rutin uygulamalarla ve yürürlükteki yasaların gösterdiği yol ve yöntemlerle çözülemediğini ve bu nedenle insanların mahkemelere işlerinin çok düştüğünü,
   
• "Hukuk devleti," "hukukun üstünlüğü" ve "kanun önünde eşitlik" ilkelerinin gerektiği şekilde hayata geçirilmediğini,
   
• Toplumda çok fazla suç işlendiğini, asayiş ve güvenliğin bozuk olduğunu,
   
• Suçluların takip edilmesinde, yakalanmasında, yargılanmasında ve gerekli cezalara çarptırılmasında, suç takip ve yargı birimlerinin gerektiği şekilde etkili, önleyici, cezalandırıcı ve caydırıcı olamadıklarını,
   
• Hukuk sisteminin karmaşık, hantal ve verimsiz olduğunu; yargı örgütlenmesinin ve bu bağlamda itiraz, inceleme ve karar kademelerinin işlevsellikten uzak olduğunu,
   
• Adli işlem ve yargılama süreçlerinin gereksiz ayrıntılara ve formalitelere boğulduğunu ve yavaş işlediğini, bu nedenle çok uzun süre alıcı ve usandırıcı olduğunu, 
   
• Adaletten ve yargı mercilerinden hakkını arayanların şikâyet ve dava başvurularının sonuçsuz kaldığını veya kendilerine hiç bir fayda sağlamayacak şekilde geciktiğini, bu nedenlerle vatandaşların adalete ve devlete olan güvenlerinin kaybolduğunu ifade eder.

Yargı, kendisine düşen görevleri ve bu kapsamda topluma sunduğu hizmetleri, amaç ve hedefleriyle uyumlu, gereken yeterlilik düzeyinde ve vatandaş memnuniyetini sağlayacak şekilde yerine getirememektedir.

Buna karşılık, fiziki kapasite, bina varlığı, örgütlenme ölçeği, mali kaynaklar, personel mevcudu, kullandığı imkân ve araçlar ve işlem hacmi yönünden sürekli büyümesi, bu bağlamda süreçlerinin karmaşıklaşması ve ağırlaşması, önemli bir soruna, "adaletin sektörleşmesi", diğer bir deyişle "adaletin piyasalaşması" sorununa işaret etmektedir.

Burada kastedilen, adaletin ideal fonksiyonlarından uzaklaşarak hantallaşması, verimsizleşmesi, yargılama süreçlerinin uzaması ve sonuç getirmeyişi nedeniyle kendinden bekleneni veremeyen dejenere bir yapıya dönüşmesidir.

Bunun sonucunda adalet, negatif faktörleri bünyesine çeken, sorunları çözmesi beklenirken daha çok sorun üreten ve ürettiği sorunlar yumağının büyüten olumsuz bir işleyiş mekanizmasına evrilmiştir.

Adalet "sektörleştiği" veya "piyasalaştığı" takdirde şu sonuçlar ortaya çıkar:

• Devletin olmazsa olmaz bir işlevi ve temel bir kamu hizmeti olan adalet, sosyal bir değer olmaktan çıkıp ekonomik bir değere dönüşür. Sisteme erişim avantajına ve yeterli mali imkanlara sahip olanların, belli ilişkileri yönetmesi ve süreçleri izlemesiyle elde ettikleri ticari bir meta ve araç haline gelir.
   
• Herkes için erişilebilir olması, eşit ve tarafsız işlemesi gereken adalet, güçsüz, savunmasız ve yoksul insanların mahrum kaldığı ya da yeterince faydalanamadığı; güçlü, nüfuzlu ve zengin olanların ise rahatlıkla erişebildiği ve en ileri düzeyde faydalandığı bir yapıya dönüşür.
   
• Yargı süreçlerinin gereğinden fazla uzaması, davaların yıllarca sürmesi ve buna rağmen adaletin tam olarak tecelli etmemesi yargıya olan güveni zedeler. Geciken adalet, adaletsizliğe dönüşür ve sistem sorun çözme kabiliyetini kaybeder. Yargı sistemi bir çözüm mekanizması olmaktan çok bir sorun üreticisi haline gelir. Bu da kirli ve haksız kazançların doğmasına yol açar.
   
• Yargı süreçlerinin uzaması ve karmaşıklaşması, bu bağlamda itirazların incelenme ve karar kademelerinin çoğalması, sistemin işleyişinden getiri sağlayan aktörlerin önem ve ağırlığını ve bu bağlamda bilgi ve uzmanlıklarının değerini arttırır.
  
  Bu süreç, sistemde rol üstlenen savunma temsilcileri, avukatlar ve bilirkişiler için temelde bir gelir maksimizasyonu fırsatı oluştururken, hakkını arayan insanlar için giderek daha yüksek maliyetlere katlanmak, mali imkân ve erişim yetersizliği olanlar için de yargı sisteminden daha az hak elde edebilmek demektir.
   
• Bilirkişi raporlarının yargı sürecindeki ağırlıklarının artması, bilirkişi raporlarına aşırı bağımlılık, bazı durumlarda raporların taraflı ya da yetersiz olması, davaların objektif şekilde sonuçlanmasını zorlaştıran ve sistemin daha da karmaşıklaşmasına ve süreçlerin ağırlaşmasına neden olan bir faktördür.
  
  Öte yandan, avukat, bilirkişi ve karar mercileri arasında kurulabilen informel ve etik dışı ilişkilerin, adaletin gereği gibi işletilmesinde çok, tarafların kazancını maksimize etmeye yönelik bir çıkar piyasasına yol açması, yargı sisteminde ciddi bir yozlaşma ve çürüme nedenidir.
   
• Yargı süreçleri yozlaştıkça, yasadışı yapılar ve suç örgütleri, adalet sistemine sızarak avantaj elde etme yoluna giderler. Özellikle adaletin geciktiği, karmaşıklaştığı ve sonuç getirmediği durumlarda, suç örgütleri davaları kendi lehlerine çevirmek için parayı, edindikleri korkutucu gücü ve nüfuzlarını kullanırlar.
  
  Öte yandan yargı sisteminin normal  işleyişi üzerinden bir şey elde edemeyen insanlar, haklarını suç örgütlerinin ve mafyatik yapıların korkuya ve zora dayalı yol ve yöntemleri üzerinden sağlama yoluna giderler.

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 2/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 3/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 4/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 5/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 6/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 7/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 8/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 9/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

• 10/30

  22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP)

• 11/30

  21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP)

• 12/30

  20 Ekim 2024 - İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Begona Gomez'i tasvir eden bir pankart, başkent Madrid'de hükümeti protesto etmek ve genel seçim çağrısında bulunmak için düzenlenen eylem sırasında İspanyol bayrakları arasında. Bugün Madrid'de bir meydanı dolduran binlerce kişi, sağcı partilerin de destek verdiği bir miting düzenledi. İspanyol bayrakları sallayarak Madrid'in finans bölgesinin kalbindeki Plaza de Castilla meydanında toplanan protestocular "hain" diye bağırarak Sanchez'i istifaya çağırdı. Sağ ve radikal sağla bağlantılı 100'den fazla az bilinen küçük grup, mitinge "Birlik, haysiyet, hukuk ve özgürlük için. Hemen genel seçim!" sloganıyla katıldı (Oscar Del Pozo/AFP)

• 13/30

  19 Ekim 2024 - Cadılar Bayramı öncesinde zombi kılığına giren bir sanatçı, Güney Kore yapımı korku filmi Zombi Ekspresi'nden (Train to Busan) ilham alan "Zombi Şinkansen" hızlı treninde performans sergiliyor. Japonya'nın Tokyo'yla Osaka arasında giden treninin kiralanan vagonunda, "yaşayan ölülerle" karşılaşmaya hazır 40'a yakın heyecan meraklısı vardı. Organizatörlerin koltuklara yerleştirdiği oyuncular, performans kapsamında korkunç bir dönüşüm geçirerek diğer yolculara "saldırmaya" başladı. Etkinlik organizatörü Kenta Iwana, "normalde güvenli ve huzurlu olan yolculuğun bir anda kaosa sürüklenişini canlandırmak istediklerini" söyledi (Kim Kyung-Hoon/Reuters)

• 14/30

  18 Ekim 2024 - Filistinliler cuma namazı kılarken bir kişi, İsrail'in saldırıları sırasında yıkılan Büyük Ömer Camisi'nin kalıntıları arasında yürüyor. Memlük ve Osmanlı döneminin mimari özelliklerini taşıyan caminin yaklaşık 1400 yıllık bir geçmişi var. Bir diğer adıyla Gazze Ulu Cami, Gazze'nin en eski, Filistin'in de üçüncü en büyük camisiydi. Bu cami, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalarda enkaza dönen tarihi alanların en çarpıcı örneklerinden biri (Dawoud Abu Alkas/Reuters)

• 15/30

  17 Ekim 2024 - İngiliz pop müzik grubu One Direction'ın eski üyesi Liam Payne, Arjantin'de kaldığı otelin üçüncü katından düştükten sonra hayatını kaybetti. Arjantin Polisi, Payne'in başkent Buenos Aires'te Casa Sur adlı otelde kaldığını, "uyuşturucu ve alkol tesiri altında olma ihtimali bulunan agresif bir adam" hakkında gelen şikayet üzerine otele gittiklerini açıkladı. Arjantinli sağlık yetkilileri, otopsi yapılacağını belirtti (Agustin Marcarian/Reuters)

• 16/30

  16 Ekim 2024 - İtalyan lüks marka grubu Prada ve Houston merkezli girişim Axiom Space, NASA'nın Artemis 3 Ay misyonunda kullanılacak bir uzay giysisinin tasarımını İtalya'nın Milano kentinde tanıttı. NASA'nın Ay'ın güney kutbuna gerçekleştireceği ilk insanlı görevde Ay'da yürüyen astronotlar bu kıyafeti giyecek. Artemis 3 görevinin Eylül 2026'da gerçekleştirilmesi bekleniyor (Marco Bertorello/AFP)

• 17/30

  15 Ekim 2024 - Güney Kore'nin sınır kenti Paju'dan Kuzey Kore'nin Kaesong şehrine giden yolda, Tongil Köprüsü'ndeki askeri kontrol noktasının son hali. Güney Kore ordusu, Pyongyang'ın ordusu iki ülkeyi birbirine bağlayan yollarda patlamalar gerçekleştirince ağır tahkimatlı sınır yakınlarında "karşı ateş" harekatları yürüttüğünü açıkladı. Kuzey Kore, Güney Kore'nin Pyongyang'a drone uçurduğu iddiasının ardından ordusunun "ateş gücünü" harekete geçirmek için hazır olduğunu söylemişti. Kuzey Kore Savunma Bakanlığı, Kore yarımadasında "her an savaş çıkabileceği" uyarısında bulunmuştu (Jung Yeon-Je/AFP)

• 18/30

  14 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr El Balah'ta çocuklara çocuk felci aşısı yapıldı. UNICEF, Gazze Şeridi'ndeki 640 binden fazla çocuğu tamamen aşılamayı hedefliyor. UNICEF'in icra direktörü Catherine Russell, çocuklara bağışıklık sistemlerini güçlendirmek için A vitamini takviyesi sağlanacağını kaydetmiş, Gazze'de çocukların hijyen standartlarının çok kötü olduğunu belirtmişti (Eyad Baba/AFP)

• 19/30

  13 Ekim 2024 - Japonya'nın başkenti Tokyo'nun Kagurazaka mahallesinde düzenlenen Cadılar Bayramı öncesi etkinliğine katılanlar kedi temalı kostümlerini giyip "Bake Neko" (Doğaüstü Kedi) festivaline katıldı. Bake Neko, 2010'dan bu yana her yıl ekim ortasında düzenleniyor. Kagurazaka'da kedi temalı bir geçit töreni düzenlenmesinin nedeni, ünlü Japon romanı "Ben Bir Kediyim"in yazarı Natsume Soseki'nin bu bölgede yaşamış olması (Philip Fong/AFP)

• 20/30

  12 Ekim 2024 - Hindistan'ın Haryana eyaletinde, Hindu tanrısı Hanuman gibi giyinen kişiler, Dussehra festivali için düzenlenen geçit töreninde dans ediyor. Her yıl kutlanan festival, iyiliğin kötülüğe karşı zaferini simgeliyor. Ancak bu yıl Bangladeş'teki Dussehra kutlamaları Hindulara karşı artan saldırıların gölgesinde kaldı. Ülkede 1 Ekim'den bu yana kutlamalarla bağlantılı 35 şiddet olayı yaşandığı bildirilmişti. Hindistan, Bangladeş'teki Hindu tapınaklarına yönelik saldırıları kınayarak komşu ülkeye tüm azınlıkların güvenliğini sağlama çağrısı yaptı (Anushree Fadnavis/Reuters)

• 21/30

  11 Ekim 2024 - Milano'daki iklim değişikliği ve Filistin'e destek eylemine katılan İsveçli aktivist Greta Thunberg slogan atıyor. Thunberg'in kurulmasına destek verdiği iklim değişikliği hareketi Fridays For Future'ın düzenlediği yürüyüşe, binin üzerinde kişi katıldı. Protestoda, Filistinlilerin simgesi haline gelmiş kefiye adlı geleneksel atkıyı takan Thunberg, "Filistinlilerin onlarca yıldır apartheid rejiminin boğucu baskısı altında yaşadığını" söyledi. Küresel ısınmayla silah endüstrisi arasındaki ilişkiye vurgu yapan aktivist "İklim adaleti mücadelesi, fosil yakıt endüstrisine karşı olduğu kadar, silah endüstrilerine, askerileşmeye ve doğal kaynakların aşırı çıkarılmasına karşı da bir mücadeledir" dedi (Piero Cruciatti/AFP)

• 22/30

  10 Ekim 2024 - Milton Kasırgası ABD'nin Florida eyaletinde yıkıma yol açtı. Şiddetli yağmurlar ve rüzgarlar sonucu evler yıkıldı ve milyonlarca kişi elektriksiz kaldı. İç Güvenlik Bakanlığı en az 10 kişinin öldüğünü açıkladı. Yetkililer rüzgarların hızının saatte 150 kilometreye ulaştığını söyledi. ABD Başkanı Joe Biden, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda "Yardım yolda ancak gelene kadar, yerel yetkilileriniz dışarı çıkmanın güvenli olduğunu söyleyene kadar yerinizde kalın" dedi (Bryan R. Smith/AFP)

• 23/30

  9 Ekim 2024 - Milton Kasırgası'nın Havana'dan geçişi şiddetli yağmurlara neden oldu. Helene Kasırgası'nın üzerinden iki hafta geçmemişken yeni bir kasırga ABD'nin Florida eyaletine doğru yaklaşıyor. Bugün eyalete ulaşması beklenen kasırga öncesinde eyalette yıllardır görülmediği kadar büyük bir tahliye çalışması yürütülüyor. ABD Başkanı Joe Biden, Milton Kasırgası’nın "Son 100 yılda ABD’deki en kötü fırtınalardan biri" olabileceği uyarısında bulundu. Milton Kasırgası'nda rüzgarların saatte 270 km hıza ulaşabileceği söyleniyor (Yamil Lage/AFP)

• 24/30

  8 Ekim 2024 - Yokoluş İsyanı Cape Town, Güney Afrika'nın başkentinde gerçekleşen Afrika Petrol Haftası Konferansı'nın düzenlendiği salonun önünde, fosil yakıtların süregelen kullanımını böyle protesto etti (Rodger Bosch/AFP)

• 25/30

  7 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus kentinde Filistinli bir çocuk, İsrail saldırıları sonucunda yıkılmış binanın üzerinde. 1 yıl önce bugün Hamas, İsrail'e gerçekleştirdiği saldırıda 1139 kişiyi öldürmüş ve yaklaşık 250 kişiyi rehin almıştı. Aradan geçen bir senede İsrail, Gazze'de en az 41 bin 870 kişiyi öldürdü ve bu sayının aslında çok daha fazla olduğu tahmin ediliyor. Binlerce kişi yıkılan binaların enkazı altında kaldı ya da kendilerinden haber alınamıyor. Binlercesinin daha devam eden bombardıman ve İsrail'in savaşının yarattığı koşullar nedeniyle ölmesi muhtemel. Son 12 aydaki gelişmelerle Ortadoğu bir kez daha topyekün savaşın eşiğine geldi (Mohammed Salem/Reuters)

• 26/30

  6 Ekim 2024 - İspanya'nın Katalonya bölgesinin Tarragona kentinde düzenlenen 26. İnsan Kulesi Yarışması'nda Colla Vella dels Xiquets de Valls ekibi insan kulesi oluşturuyor. Katalonya'daki festivallerde düzenlenen geleneksel insan kulesi yarışmalarında takımlar kule oluşturup bozarak mücadele ediyor. İlki 1932'de yapılan etkinlik o zamandan beri iki yılda bir gerçekleştiriliyor (Lluis Gene/AFP)

• 27/30

  5 Ekim 2024 - Binlerce Oromo, Irreecha festivali için Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa'da bir araya geldi. Irreecha kutlamalarında geleneksel kostümler giyerek suya çiçekler daldırıyor ve kendi üzerlerine su serpiyorlar. Etiyopya'nın en kalabalık etnik grubu olan Oromoların yağmur mevsiminin bitişini kutladığı festival, zaman zaman siyasi protestolara da sahne oluyor. 2016'da polisin hükümet karşıtı protestocuları dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullanması ve havaya ateş açmasıyla festivalde 50'den fazla kişi hayatını kaybetmişti (Tiksa Negeri/Reuters)

• 28/30

  4 Ekim 2024 - Bir kedi Beyrut'un güneyindeki bir mahallede, İsrail'in hava saldırıları sonucunda hasar gören sokakta dolaşıyor. İsrail, üç gün önce kara harekatı başlattığı Lübnan’a saldırmayı sürdürüyor. Hizbullah'a yakın bir kaynak, AFP'ye İsrail'in Beyrut'un Dahiye bölgesini üst üste 11 kere vurduğunu aktardı. Lübnanlı yetkililer, çatışmalar nedeniyle 1,2 milyon kişinin yerinden edildiğini bildirdi (AFP)

• 29/30

  3 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Carolina eyaletinin Swannanoa kentinin sakinleri, Helene Kasırgası'nın arkasında bıraktığı yıkımın ortasında. Geçen hafta ülkenin güneydoğusunu vuran kasırganın yol açtığı can kayıplarının sayısı 189'a yükseldi. Toplam 6 eyalette kayıp onlarca kişiyi arama çalışmaları sürerken, 1 milyondan fazla ev ve iş yerinde elektrik hâlâ yok (Eduardo Munoz/Reuters)

• 30/30

  2 Ekim 2024 - Meksika'da 1968'deki Tlatelolco Meydanı katliamının 56'ıncı yıldönümüde bir eylemci, polisle çatışıyor. Sözkonusu katliamda ordu, öğrencileri vurarak öldürmüştü. Meksika'nın göreve yeni başlayan başbakanı Claudia Sheinbaum, kendisine "1968 çocuğu" diyerek resmi bir özür yayımladı (Daniel Becerril/Reuters)

Burada kavranması gereken önemli bir nokta, adalet sisteminin, toplumdaki genel sosyo-ekonomik, siyasi, kültürel ve ahlaki çöküntüden bağımsız, kendi iç olumsuz dinamikleriyle değil, bozulan bütünsel yapının bir parçası olarak ve ona paralel biçimde dejenere olması ve piyasalaşmasıdır.

Bu negatif ilişki yapısının doğrudan sonucu;

Adalet mekanizmasının varlık nedeni ve temel işlevleri gereği, toplumsal, siyasal ve ekonomik alanda görülen yozlaşma süreçleri ve bunların sonuçlarıyla mücadele etmesi gerekirken, onlara rağmen onları iyileştirme ve değiştirme şansına sahip olmayışıdır.

Aksine, bir taraftan kendisi toplumsal olumsuzluklardan beslenirken, diğer taraftan toplumun genel çürüme süreçlerinde de olumsuz yönde ağırlıklı bir  rol oynar. 

Özetle; 

Dünyanın en büyük adalet sarayına sahip olmak, doğrudan işaret ettiği bu yapısal ve işlevsel olumsuzlukları nedeniyle asla övünülecek bir şey değildir.

Övünülmesi gereken şey, dünyanın en büyük adliye binasına sahip olmak değil;

• "Hukuk devleti" ve "hukukun üstünlüğü" ilkelerinin geçerli olduğu ve kanun önünde herkesin eşit olduğu bir hukuk sistemine, 
   
• Zengin ve yoksul olmalarına bakılmaksızın toplumdaki herkesin rahatlıkla erişebildiği, haksızlığa uğrayanların haklarını en kısa sürede aldıkları ve devlete tam güven besledikleri bir adalet sistemine,
   
• Hükümleri tavizsiz uygulanan, suçluları suç işlemekten caydıran ve gerektiği gibi cezalandıran etkili bir ceza yasasına ve infaz sistemine sahip olmaktır.

^Kaynaklar:

^{https://rayp.adalet.gov.tr/resimler/54/dosya/2023-yili-faaliyet-raporu-10253157555-29-03-20249-17-am.pdf
https://www.spo.org.tr/resimler/ekler/f899c64f5d75cb5_ek.pdf
https://www.trthaber.com/haber/gundem/bakan-tunc-dunyanin-en-buyuk-adalet-sarayi-ankaramizda-insa-ediliyor-876145.html}

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.