Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, basına yaptığı açıklamada, "622 bin metrekare kapalı alana sahip Dünyanın en büyük adalet sarayını Ankara'da inşa edeceklerini" söyledi…

Keşke bu bahtsız açıklama hiç yapılmamış olsaydı…

Açıklama, esasen iki temel çelişki ve sorun içeriyor:

1. Devletin son yıllarda kapıldığı beton fetişizminin sonucu, histerik biçimde hesapsız kitapsız yaptığı, baştan aşağı israf abidesi kamu binalarına bir tanesini daha ekliyorsunuz.
    
2. İçinde adalet olmayan ve adına saray dediğiniz bu yapıların sayısını ve hacmini akıl almaz biçimde arttırarak Türkiye'deki yargı sisteminin ne kadar işlevsiz, hantal, adalet dağıtmaktan aciz ve çökmüş halde olduğunu ispatlamış oluyorsunuz.

Böylesine devasa bir yapı yapma kararını önce fiziki yönüyle inceleyelim:

Ne yazık ki, devletin kamu parasını harcarken en hesapsız ve en beceriksiz olduğu konuların başında, kamu binası yapımı geliyor.

Bunu, özellikle son yıllarda, gereğinden çok büyük ve gösterişli bakanlık merkezi ve kamu kuruluşu binalarının, birbiri ardı sıra, büyük bir hız ve yaygınlıkla yapılıp hizmete açılmalarından görüyoruz.

Doğrudan bakıldığında, bir şehirde yapılacak adliye binasının çok büyük ve hatta dünyanın en büyüğü olmasıyla övünmenin mantıklı ve tutarlı bir tarafı yok.

Sanki sözünü ettiğiniz şey, dünyadaki en büyük bilim merkezi veya üretim merkeziymiş gibi…

Neden böyle devasa bir yapıya gerek duyulduğunu sorduğunuzda, cevap olarak "Efendim mevcut mahkemelerin ve adli birimlerin sayısı ve bunların faaliyet gösterdiği binalar, artan yargı hizmeti ihtiyacını karşılamıyor" olacaktır.

Halen Ankara'da, 1989 yılında hizmete giren merkez adliye binasında (105 bin metrekare kapalı alanlı) ve şehrin diğer semtlerindeki adliye binalarında, 5 bin civarında personel, toplam 190 bin metrekare kapalı alanda halka hizmet vermektedir.

Yeni yapılacak adliye sarayının sağlayacağı toplam 622 bin metrekarelik devasa kapalı alandan bağımsız olarak, mevcuttaki toplam 180 bin metrekarenin gerçekte hizmet ihtiyacına yeterli olup olmadığı sorusuna verilebilecek cevaplar birçok yönden tartışılabilir mahiyettedir.

Ankara ile karşılaştırılabilecek bazı önemli dünya kentlerinin nüfuslarını ve ana adliye binalarının büyüklüğünü gözden geçirmek, bu konuda sağlıklı bir fikir vermesi bakımından faydalı olacaktır:

• Barselona: Nüfus 4 milyon 840 bin, Adliye sarayı 32 bin metrekare
• Berlin 1: Nüfus 4 milyon 840 bin, Adliye sarayı 75 bin metrekare 
• Berlin 2: Nüfus 3 milyon 645 bin, Adliye sarayı 60 bin metrekare
• Los Angeles, 3 milyon 967 bin, Adliye sarayı 80 bin metrekare
• Singapur: Nüfus 5 milyon 700 bin, Adliye sarayı 67 bin 500 metrekare 
• Tokyo: Nüfus 37 milyon, Adliye sarayı 180 bin metrekare 

Bu şehirlerde şüphesiz ana adliye binaları dışında başka binalar da bulunmaktadır.

Ama tek bir binada Türkiye'deki kadar kapalı alan büyüklüğü söz konusu değildir.

Hatta dünyadaki adliye binalarının hiç birisi, büyüklük yönünden İstanbul'da önceki yıllarda yapılıp hizmete açılan 343 bin metrekarelik Çağlayan ve 480 bin metrekarelik İstanbul Anadolu adliye binalarının yanına bile yaklaşamamaktadır.

Ayrıca bu ülkelerde, kamu binalarında, personel başına düşen brüt alan miktarı Türkiye'dekine göre çok daha küçüktür ve dolayısıyla hizmet binaları çok daha etkili ve verimli kullanılmaktadır.

Büyük ve gösterişli kamu binalarında hizmet verme isteği, ülkemizde özellikle son dönemlerde ciddi bir takıntı haline gelmiştir.

Dünyanın en büyüğü olarak inşa ettiğimiz İstanbul'daki yeni merkez bankası binası 327 bin metrekare kapalı alanıyla, Amerikan Merkez Bankası binasının 6 katı büyüklüğündedir.

Şehir hastanelerimiz tek alandaki hastane büyüklükleri ve hasta yatağı başına düşen m2 kapalı alanları itibarıyla, mekanlarını sınırsızca kullanan hastaneler listesinin en başında yer almaktadır.

Gereğinden büyük ve gösterişli kamu binası yapma sendromu, buna karar verenlerin, sonunda yaptıkları harcamanın doğrudan kendi ceplerinden değil de kamu adına devlet hazinesinden çıkıyor olmasından doğan hesapsızlık ve rahatlıklarından kaynaklanmaktadır.

Titiz ve detaylı araştırmalara ve israftan kaçınma hassasiyetine dayanmadan projelendirilen kamu binaları, hiçbir zaman ihtiyaca cevap vermemekte, bu nedenlerle kamu binalarının ihtiyaca yetmezliği kronik bir hal almaktadır.

Bu anlayışla devam ettiğimiz takdirde belki bundan 20 yıl sonra, şu anda yapımına başlanacak aklımızın almadığı büyüklükteki bu yeni adliye binasının da ihtiyaca yetmediğini konuşuyor olacağız.

Giderek büyüyen adliye binaları gerçeğinin, yargı hizmetlerinin fonksiyonları yönünden hangi temel açmazlara ve çelişkilere işaret ettiği konusuna gelelim:

Önce sorulması gereken temel soruyu soruyoruz:

Bir ülkede, adliye binalarının sayıca çok fazla ve hacim olarak çok büyük olması, basit bir mantıkla neyi anlatır?

Bu bize, o ülkede;

• Siyasi, sosyal ve ekonomik düzenin istikrardan, huzur ve barış ortamından uzak olduğunu,
   
• İnsanların toplumsal kurallara ve yasalara riayet etmediğini, işlerin usulünce yürütülmediğini, yasaya aykırı ve haksız davranışların fazla ve yaygın olduğunu,
   
• Çok fazla hukuki ihtilaf yaşandığını ve ihtilafların karmaşıklığını; insanların sözleşme hukukuna, ahde vefaya ve ticari teamüllere uygun davranmadığını, anlaşmazlıkların rutin uygulamalarla ve yürürlükteki yasaların gösterdiği yol ve yöntemlerle çözülemediğini ve bu nedenle insanların mahkemelere işlerinin çok düştüğünü,
   
• "Hukuk devleti," "hukukun üstünlüğü" ve "kanun önünde eşitlik" ilkelerinin gerektiği şekilde hayata geçirilmediğini,
   
• Toplumda çok fazla suç işlendiğini, asayiş ve güvenliğin bozuk olduğunu,
   
• Suçluların takip edilmesinde, yakalanmasında, yargılanmasında ve gerekli cezalara çarptırılmasında, suç takip ve yargı birimlerinin gerektiği şekilde etkili, önleyici, cezalandırıcı ve caydırıcı olamadıklarını,
   
• Hukuk sisteminin karmaşık, hantal ve verimsiz olduğunu; yargı örgütlenmesinin ve bu bağlamda itiraz, inceleme ve karar kademelerinin işlevsellikten uzak olduğunu,
   
• Adli işlem ve yargılama süreçlerinin gereksiz ayrıntılara ve formalitelere boğulduğunu ve yavaş işlediğini, bu nedenle çok uzun süre alıcı ve usandırıcı olduğunu, 
   
• Adaletten ve yargı mercilerinden hakkını arayanların şikâyet ve dava başvurularının sonuçsuz kaldığını veya kendilerine hiç bir fayda sağlamayacak şekilde geciktiğini, bu nedenlerle vatandaşların adalete ve devlete olan güvenlerinin kaybolduğunu ifade eder.

Yargı, kendisine düşen görevleri ve bu kapsamda topluma sunduğu hizmetleri, amaç ve hedefleriyle uyumlu, gereken yeterlilik düzeyinde ve vatandaş memnuniyetini sağlayacak şekilde yerine getirememektedir.

Buna karşılık, fiziki kapasite, bina varlığı, örgütlenme ölçeği, mali kaynaklar, personel mevcudu, kullandığı imkân ve araçlar ve işlem hacmi yönünden sürekli büyümesi, bu bağlamda süreçlerinin karmaşıklaşması ve ağırlaşması, önemli bir soruna, "adaletin sektörleşmesi", diğer bir deyişle "adaletin piyasalaşması" sorununa işaret etmektedir.

Burada kastedilen, adaletin ideal fonksiyonlarından uzaklaşarak hantallaşması, verimsizleşmesi, yargılama süreçlerinin uzaması ve sonuç getirmeyişi nedeniyle kendinden bekleneni veremeyen dejenere bir yapıya dönüşmesidir.

Bunun sonucunda adalet, negatif faktörleri bünyesine çeken, sorunları çözmesi beklenirken daha çok sorun üreten ve ürettiği sorunlar yumağının büyüten olumsuz bir işleyiş mekanizmasına evrilmiştir.

Adalet "sektörleştiği" veya "piyasalaştığı" takdirde şu sonuçlar ortaya çıkar:

• Devletin olmazsa olmaz bir işlevi ve temel bir kamu hizmeti olan adalet, sosyal bir değer olmaktan çıkıp ekonomik bir değere dönüşür. Sisteme erişim avantajına ve yeterli mali imkanlara sahip olanların, belli ilişkileri yönetmesi ve süreçleri izlemesiyle elde ettikleri ticari bir meta ve araç haline gelir.
   
• Herkes için erişilebilir olması, eşit ve tarafsız işlemesi gereken adalet, güçsüz, savunmasız ve yoksul insanların mahrum kaldığı ya da yeterince faydalanamadığı; güçlü, nüfuzlu ve zengin olanların ise rahatlıkla erişebildiği ve en ileri düzeyde faydalandığı bir yapıya dönüşür.
   
• Yargı süreçlerinin gereğinden fazla uzaması, davaların yıllarca sürmesi ve buna rağmen adaletin tam olarak tecelli etmemesi yargıya olan güveni zedeler. Geciken adalet, adaletsizliğe dönüşür ve sistem sorun çözme kabiliyetini kaybeder. Yargı sistemi bir çözüm mekanizması olmaktan çok bir sorun üreticisi haline gelir. Bu da kirli ve haksız kazançların doğmasına yol açar.
   
• Yargı süreçlerinin uzaması ve karmaşıklaşması, bu bağlamda itirazların incelenme ve karar kademelerinin çoğalması, sistemin işleyişinden getiri sağlayan aktörlerin önem ve ağırlığını ve bu bağlamda bilgi ve uzmanlıklarının değerini arttırır.
  
  Bu süreç, sistemde rol üstlenen savunma temsilcileri, avukatlar ve bilirkişiler için temelde bir gelir maksimizasyonu fırsatı oluştururken, hakkını arayan insanlar için giderek daha yüksek maliyetlere katlanmak, mali imkân ve erişim yetersizliği olanlar için de yargı sisteminden daha az hak elde edebilmek demektir.
   
• Bilirkişi raporlarının yargı sürecindeki ağırlıklarının artması, bilirkişi raporlarına aşırı bağımlılık, bazı durumlarda raporların taraflı ya da yetersiz olması, davaların objektif şekilde sonuçlanmasını zorlaştıran ve sistemin daha da karmaşıklaşmasına ve süreçlerin ağırlaşmasına neden olan bir faktördür.
  
  Öte yandan, avukat, bilirkişi ve karar mercileri arasında kurulabilen informel ve etik dışı ilişkilerin, adaletin gereği gibi işletilmesinde çok, tarafların kazancını maksimize etmeye yönelik bir çıkar piyasasına yol açması, yargı sisteminde ciddi bir yozlaşma ve çürüme nedenidir.
   
• Yargı süreçleri yozlaştıkça, yasadışı yapılar ve suç örgütleri, adalet sistemine sızarak avantaj elde etme yoluna giderler. Özellikle adaletin geciktiği, karmaşıklaştığı ve sonuç getirmediği durumlarda, suç örgütleri davaları kendi lehlerine çevirmek için parayı, edindikleri korkutucu gücü ve nüfuzlarını kullanırlar.
  
  Öte yandan yargı sisteminin normal  işleyişi üzerinden bir şey elde edemeyen insanlar, haklarını suç örgütlerinin ve mafyatik yapıların korkuya ve zora dayalı yol ve yöntemleri üzerinden sağlama yoluna giderler.

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 2/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 3/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 4/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

• 5/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 6/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 7/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 8/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 9/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 10/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 11/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 12/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 13/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 14/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 15/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 16/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 17/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 18/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 19/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 20/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 21/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 22/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 23/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 24/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 25/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 26/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 27/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 28/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 29/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 30/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

Burada kavranması gereken önemli bir nokta, adalet sisteminin, toplumdaki genel sosyo-ekonomik, siyasi, kültürel ve ahlaki çöküntüden bağımsız, kendi iç olumsuz dinamikleriyle değil, bozulan bütünsel yapının bir parçası olarak ve ona paralel biçimde dejenere olması ve piyasalaşmasıdır.

Bu negatif ilişki yapısının doğrudan sonucu;

Adalet mekanizmasının varlık nedeni ve temel işlevleri gereği, toplumsal, siyasal ve ekonomik alanda görülen yozlaşma süreçleri ve bunların sonuçlarıyla mücadele etmesi gerekirken, onlara rağmen onları iyileştirme ve değiştirme şansına sahip olmayışıdır.

Aksine, bir taraftan kendisi toplumsal olumsuzluklardan beslenirken, diğer taraftan toplumun genel çürüme süreçlerinde de olumsuz yönde ağırlıklı bir  rol oynar. 

Özetle; 

Dünyanın en büyük adalet sarayına sahip olmak, doğrudan işaret ettiği bu yapısal ve işlevsel olumsuzlukları nedeniyle asla övünülecek bir şey değildir.

Övünülmesi gereken şey, dünyanın en büyük adliye binasına sahip olmak değil;

• "Hukuk devleti" ve "hukukun üstünlüğü" ilkelerinin geçerli olduğu ve kanun önünde herkesin eşit olduğu bir hukuk sistemine, 
   
• Zengin ve yoksul olmalarına bakılmaksızın toplumdaki herkesin rahatlıkla erişebildiği, haksızlığa uğrayanların haklarını en kısa sürede aldıkları ve devlete tam güven besledikleri bir adalet sistemine,
   
• Hükümleri tavizsiz uygulanan, suçluları suç işlemekten caydıran ve gerektiği gibi cezalandıran etkili bir ceza yasasına ve infaz sistemine sahip olmaktır.

^Kaynaklar:

^{https://rayp.adalet.gov.tr/resimler/54/dosya/2023-yili-faaliyet-raporu-10253157555-29-03-20249-17-am.pdf
https://www.spo.org.tr/resimler/ekler/f899c64f5d75cb5_ek.pdf
https://www.trthaber.com/haber/gundem/bakan-tunc-dunyanin-en-buyuk-adalet-sarayi-ankaramizda-insa-ediliyor-876145.html}

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.