Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, basına yaptığı açıklamada, "622 bin metrekare kapalı alana sahip Dünyanın en büyük adalet sarayını Ankara'da inşa edeceklerini" söyledi…

Keşke bu bahtsız açıklama hiç yapılmamış olsaydı…

Açıklama, esasen iki temel çelişki ve sorun içeriyor:

1. Devletin son yıllarda kapıldığı beton fetişizminin sonucu, histerik biçimde hesapsız kitapsız yaptığı, baştan aşağı israf abidesi kamu binalarına bir tanesini daha ekliyorsunuz.
    
2. İçinde adalet olmayan ve adına saray dediğiniz bu yapıların sayısını ve hacmini akıl almaz biçimde arttırarak Türkiye'deki yargı sisteminin ne kadar işlevsiz, hantal, adalet dağıtmaktan aciz ve çökmüş halde olduğunu ispatlamış oluyorsunuz.

Böylesine devasa bir yapı yapma kararını önce fiziki yönüyle inceleyelim:

Ne yazık ki, devletin kamu parasını harcarken en hesapsız ve en beceriksiz olduğu konuların başında, kamu binası yapımı geliyor.

Bunu, özellikle son yıllarda, gereğinden çok büyük ve gösterişli bakanlık merkezi ve kamu kuruluşu binalarının, birbiri ardı sıra, büyük bir hız ve yaygınlıkla yapılıp hizmete açılmalarından görüyoruz.

Doğrudan bakıldığında, bir şehirde yapılacak adliye binasının çok büyük ve hatta dünyanın en büyüğü olmasıyla övünmenin mantıklı ve tutarlı bir tarafı yok.

Sanki sözünü ettiğiniz şey, dünyadaki en büyük bilim merkezi veya üretim merkeziymiş gibi…

Neden böyle devasa bir yapıya gerek duyulduğunu sorduğunuzda, cevap olarak "Efendim mevcut mahkemelerin ve adli birimlerin sayısı ve bunların faaliyet gösterdiği binalar, artan yargı hizmeti ihtiyacını karşılamıyor" olacaktır.

Halen Ankara'da, 1989 yılında hizmete giren merkez adliye binasında (105 bin metrekare kapalı alanlı) ve şehrin diğer semtlerindeki adliye binalarında, 5 bin civarında personel, toplam 190 bin metrekare kapalı alanda halka hizmet vermektedir.

Yeni yapılacak adliye sarayının sağlayacağı toplam 622 bin metrekarelik devasa kapalı alandan bağımsız olarak, mevcuttaki toplam 180 bin metrekarenin gerçekte hizmet ihtiyacına yeterli olup olmadığı sorusuna verilebilecek cevaplar birçok yönden tartışılabilir mahiyettedir.

Ankara ile karşılaştırılabilecek bazı önemli dünya kentlerinin nüfuslarını ve ana adliye binalarının büyüklüğünü gözden geçirmek, bu konuda sağlıklı bir fikir vermesi bakımından faydalı olacaktır:

• Barselona: Nüfus 4 milyon 840 bin, Adliye sarayı 32 bin metrekare
• Berlin 1: Nüfus 4 milyon 840 bin, Adliye sarayı 75 bin metrekare 
• Berlin 2: Nüfus 3 milyon 645 bin, Adliye sarayı 60 bin metrekare
• Los Angeles, 3 milyon 967 bin, Adliye sarayı 80 bin metrekare
• Singapur: Nüfus 5 milyon 700 bin, Adliye sarayı 67 bin 500 metrekare 
• Tokyo: Nüfus 37 milyon, Adliye sarayı 180 bin metrekare 

Bu şehirlerde şüphesiz ana adliye binaları dışında başka binalar da bulunmaktadır.

Ama tek bir binada Türkiye'deki kadar kapalı alan büyüklüğü söz konusu değildir.

Hatta dünyadaki adliye binalarının hiç birisi, büyüklük yönünden İstanbul'da önceki yıllarda yapılıp hizmete açılan 343 bin metrekarelik Çağlayan ve 480 bin metrekarelik İstanbul Anadolu adliye binalarının yanına bile yaklaşamamaktadır.

Ayrıca bu ülkelerde, kamu binalarında, personel başına düşen brüt alan miktarı Türkiye'dekine göre çok daha küçüktür ve dolayısıyla hizmet binaları çok daha etkili ve verimli kullanılmaktadır.

Büyük ve gösterişli kamu binalarında hizmet verme isteği, ülkemizde özellikle son dönemlerde ciddi bir takıntı haline gelmiştir.

Dünyanın en büyüğü olarak inşa ettiğimiz İstanbul'daki yeni merkez bankası binası 327 bin metrekare kapalı alanıyla, Amerikan Merkez Bankası binasının 6 katı büyüklüğündedir.

Şehir hastanelerimiz tek alandaki hastane büyüklükleri ve hasta yatağı başına düşen m2 kapalı alanları itibarıyla, mekanlarını sınırsızca kullanan hastaneler listesinin en başında yer almaktadır.

Gereğinden büyük ve gösterişli kamu binası yapma sendromu, buna karar verenlerin, sonunda yaptıkları harcamanın doğrudan kendi ceplerinden değil de kamu adına devlet hazinesinden çıkıyor olmasından doğan hesapsızlık ve rahatlıklarından kaynaklanmaktadır.

Titiz ve detaylı araştırmalara ve israftan kaçınma hassasiyetine dayanmadan projelendirilen kamu binaları, hiçbir zaman ihtiyaca cevap vermemekte, bu nedenlerle kamu binalarının ihtiyaca yetmezliği kronik bir hal almaktadır.

Bu anlayışla devam ettiğimiz takdirde belki bundan 20 yıl sonra, şu anda yapımına başlanacak aklımızın almadığı büyüklükteki bu yeni adliye binasının da ihtiyaca yetmediğini konuşuyor olacağız.

Giderek büyüyen adliye binaları gerçeğinin, yargı hizmetlerinin fonksiyonları yönünden hangi temel açmazlara ve çelişkilere işaret ettiği konusuna gelelim:

Önce sorulması gereken temel soruyu soruyoruz:

Bir ülkede, adliye binalarının sayıca çok fazla ve hacim olarak çok büyük olması, basit bir mantıkla neyi anlatır?

Bu bize, o ülkede;

• Siyasi, sosyal ve ekonomik düzenin istikrardan, huzur ve barış ortamından uzak olduğunu,
   
• İnsanların toplumsal kurallara ve yasalara riayet etmediğini, işlerin usulünce yürütülmediğini, yasaya aykırı ve haksız davranışların fazla ve yaygın olduğunu,
   
• Çok fazla hukuki ihtilaf yaşandığını ve ihtilafların karmaşıklığını; insanların sözleşme hukukuna, ahde vefaya ve ticari teamüllere uygun davranmadığını, anlaşmazlıkların rutin uygulamalarla ve yürürlükteki yasaların gösterdiği yol ve yöntemlerle çözülemediğini ve bu nedenle insanların mahkemelere işlerinin çok düştüğünü,
   
• "Hukuk devleti," "hukukun üstünlüğü" ve "kanun önünde eşitlik" ilkelerinin gerektiği şekilde hayata geçirilmediğini,
   
• Toplumda çok fazla suç işlendiğini, asayiş ve güvenliğin bozuk olduğunu,
   
• Suçluların takip edilmesinde, yakalanmasında, yargılanmasında ve gerekli cezalara çarptırılmasında, suç takip ve yargı birimlerinin gerektiği şekilde etkili, önleyici, cezalandırıcı ve caydırıcı olamadıklarını,
   
• Hukuk sisteminin karmaşık, hantal ve verimsiz olduğunu; yargı örgütlenmesinin ve bu bağlamda itiraz, inceleme ve karar kademelerinin işlevsellikten uzak olduğunu,
   
• Adli işlem ve yargılama süreçlerinin gereksiz ayrıntılara ve formalitelere boğulduğunu ve yavaş işlediğini, bu nedenle çok uzun süre alıcı ve usandırıcı olduğunu, 
   
• Adaletten ve yargı mercilerinden hakkını arayanların şikâyet ve dava başvurularının sonuçsuz kaldığını veya kendilerine hiç bir fayda sağlamayacak şekilde geciktiğini, bu nedenlerle vatandaşların adalete ve devlete olan güvenlerinin kaybolduğunu ifade eder.

Yargı, kendisine düşen görevleri ve bu kapsamda topluma sunduğu hizmetleri, amaç ve hedefleriyle uyumlu, gereken yeterlilik düzeyinde ve vatandaş memnuniyetini sağlayacak şekilde yerine getirememektedir.

Buna karşılık, fiziki kapasite, bina varlığı, örgütlenme ölçeği, mali kaynaklar, personel mevcudu, kullandığı imkân ve araçlar ve işlem hacmi yönünden sürekli büyümesi, bu bağlamda süreçlerinin karmaşıklaşması ve ağırlaşması, önemli bir soruna, "adaletin sektörleşmesi", diğer bir deyişle "adaletin piyasalaşması" sorununa işaret etmektedir.

Burada kastedilen, adaletin ideal fonksiyonlarından uzaklaşarak hantallaşması, verimsizleşmesi, yargılama süreçlerinin uzaması ve sonuç getirmeyişi nedeniyle kendinden bekleneni veremeyen dejenere bir yapıya dönüşmesidir.

Bunun sonucunda adalet, negatif faktörleri bünyesine çeken, sorunları çözmesi beklenirken daha çok sorun üreten ve ürettiği sorunlar yumağının büyüten olumsuz bir işleyiş mekanizmasına evrilmiştir.

Adalet "sektörleştiği" veya "piyasalaştığı" takdirde şu sonuçlar ortaya çıkar:

• Devletin olmazsa olmaz bir işlevi ve temel bir kamu hizmeti olan adalet, sosyal bir değer olmaktan çıkıp ekonomik bir değere dönüşür. Sisteme erişim avantajına ve yeterli mali imkanlara sahip olanların, belli ilişkileri yönetmesi ve süreçleri izlemesiyle elde ettikleri ticari bir meta ve araç haline gelir.
   
• Herkes için erişilebilir olması, eşit ve tarafsız işlemesi gereken adalet, güçsüz, savunmasız ve yoksul insanların mahrum kaldığı ya da yeterince faydalanamadığı; güçlü, nüfuzlu ve zengin olanların ise rahatlıkla erişebildiği ve en ileri düzeyde faydalandığı bir yapıya dönüşür.
   
• Yargı süreçlerinin gereğinden fazla uzaması, davaların yıllarca sürmesi ve buna rağmen adaletin tam olarak tecelli etmemesi yargıya olan güveni zedeler. Geciken adalet, adaletsizliğe dönüşür ve sistem sorun çözme kabiliyetini kaybeder. Yargı sistemi bir çözüm mekanizması olmaktan çok bir sorun üreticisi haline gelir. Bu da kirli ve haksız kazançların doğmasına yol açar.
   
• Yargı süreçlerinin uzaması ve karmaşıklaşması, bu bağlamda itirazların incelenme ve karar kademelerinin çoğalması, sistemin işleyişinden getiri sağlayan aktörlerin önem ve ağırlığını ve bu bağlamda bilgi ve uzmanlıklarının değerini arttırır.
  
  Bu süreç, sistemde rol üstlenen savunma temsilcileri, avukatlar ve bilirkişiler için temelde bir gelir maksimizasyonu fırsatı oluştururken, hakkını arayan insanlar için giderek daha yüksek maliyetlere katlanmak, mali imkân ve erişim yetersizliği olanlar için de yargı sisteminden daha az hak elde edebilmek demektir.
   
• Bilirkişi raporlarının yargı sürecindeki ağırlıklarının artması, bilirkişi raporlarına aşırı bağımlılık, bazı durumlarda raporların taraflı ya da yetersiz olması, davaların objektif şekilde sonuçlanmasını zorlaştıran ve sistemin daha da karmaşıklaşmasına ve süreçlerin ağırlaşmasına neden olan bir faktördür.
  
  Öte yandan, avukat, bilirkişi ve karar mercileri arasında kurulabilen informel ve etik dışı ilişkilerin, adaletin gereği gibi işletilmesinde çok, tarafların kazancını maksimize etmeye yönelik bir çıkar piyasasına yol açması, yargı sisteminde ciddi bir yozlaşma ve çürüme nedenidir.
   
• Yargı süreçleri yozlaştıkça, yasadışı yapılar ve suç örgütleri, adalet sistemine sızarak avantaj elde etme yoluna giderler. Özellikle adaletin geciktiği, karmaşıklaştığı ve sonuç getirmediği durumlarda, suç örgütleri davaları kendi lehlerine çevirmek için parayı, edindikleri korkutucu gücü ve nüfuzlarını kullanırlar.
  
  Öte yandan yargı sisteminin normal  işleyişi üzerinden bir şey elde edemeyen insanlar, haklarını suç örgütlerinin ve mafyatik yapıların korkuya ve zora dayalı yol ve yöntemleri üzerinden sağlama yoluna giderler.

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  22 Aralık 2024 - Filistinliler, İsrail'in Gazze'deki El-Jalaa Caddesi'ne düzenlediği saldırıda isabet alan sivil aracı inceliyor. Gazze Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan son güncellemeye göre, İsrail saldırıları son 24 saatte Gazze Şeridi genelinde en az 32 Filistinlinin ölümüne ve 54 kişinin yaralanmasına yol açtı. İsrail güçleri, kuşatma altındaki Kuzey Gazze'de zorlukla faaliyet gösteren Kamal Adwan Hastanesi'nin içindeki ve yakınındakilere tahliye emri verdikten sonra hastaneye saldırı düzenledi (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 2/30

  21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP)

• 3/30

  20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP)

• 4/30

  19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP)

• 5/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 6/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 7/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 8/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 9/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 10/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 11/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 12/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 13/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 14/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 15/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 16/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 17/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 18/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 19/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 20/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 21/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 22/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 23/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 24/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 25/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 26/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 27/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 28/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 29/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 30/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

Burada kavranması gereken önemli bir nokta, adalet sisteminin, toplumdaki genel sosyo-ekonomik, siyasi, kültürel ve ahlaki çöküntüden bağımsız, kendi iç olumsuz dinamikleriyle değil, bozulan bütünsel yapının bir parçası olarak ve ona paralel biçimde dejenere olması ve piyasalaşmasıdır.

Bu negatif ilişki yapısının doğrudan sonucu;

Adalet mekanizmasının varlık nedeni ve temel işlevleri gereği, toplumsal, siyasal ve ekonomik alanda görülen yozlaşma süreçleri ve bunların sonuçlarıyla mücadele etmesi gerekirken, onlara rağmen onları iyileştirme ve değiştirme şansına sahip olmayışıdır.

Aksine, bir taraftan kendisi toplumsal olumsuzluklardan beslenirken, diğer taraftan toplumun genel çürüme süreçlerinde de olumsuz yönde ağırlıklı bir  rol oynar. 

Özetle; 

Dünyanın en büyük adalet sarayına sahip olmak, doğrudan işaret ettiği bu yapısal ve işlevsel olumsuzlukları nedeniyle asla övünülecek bir şey değildir.

Övünülmesi gereken şey, dünyanın en büyük adliye binasına sahip olmak değil;

• "Hukuk devleti" ve "hukukun üstünlüğü" ilkelerinin geçerli olduğu ve kanun önünde herkesin eşit olduğu bir hukuk sistemine, 
   
• Zengin ve yoksul olmalarına bakılmaksızın toplumdaki herkesin rahatlıkla erişebildiği, haksızlığa uğrayanların haklarını en kısa sürede aldıkları ve devlete tam güven besledikleri bir adalet sistemine,
   
• Hükümleri tavizsiz uygulanan, suçluları suç işlemekten caydıran ve gerektiği gibi cezalandıran etkili bir ceza yasasına ve infaz sistemine sahip olmaktır.

^Kaynaklar:

^{https://rayp.adalet.gov.tr/resimler/54/dosya/2023-yili-faaliyet-raporu-10253157555-29-03-20249-17-am.pdf
https://www.spo.org.tr/resimler/ekler/f899c64f5d75cb5_ek.pdf
https://www.trthaber.com/haber/gundem/bakan-tunc-dunyanin-en-buyuk-adalet-sarayi-ankaramizda-insa-ediliyor-876145.html}

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.