Yıldönümlerinin kendi başına çok az anlam taşıyan yapay kilometre taşları olduğu sık sık söylenir ve bunda doğruluk payı da var. Yine de değişimin kullanışlı bir kıstası olabilirler. Rusya'nın o zamanlar "özel askeri operasyon" diye adlandırdığı ve Ukrayna'yla Batı dünyasının büyük bir kısmınınsa artık Rusya'nın "topyekun istilası" dediği olayın ikinci yıldönümü; iki yıl önce, bir yıl önce ve bugün nerede olduğumuzu hatırlatması açısından faydalı.

Ancak bundan önce affınıza sığınarak konudan biraz sapıp terminolojiye gireceğim. Şahsen ben 24 Şubat 2022'nin erken saatlerinde yaşananlara tek kelimeyle istila deme eğilimindeyim. Yaşanan şey buydu: Egemen bir devletin başka bir egemen devleti eski usul istilası. Rusya'nın "özel askeri operasyon" terimi, bu eylemi cezalandırma amaçlı kısa süreli bir baskına benzeyen bir şeye dönüştürüyor ki bu tanımlama, Rusya'nın sahaya sürdüğü asker sayısı ve savaşın hâlâ şiddetle devam ettiği gerçeğiyle defalarca çürütüldü.

Öte yanan Rusya'nın "topyekun istilasından" söz etmek (İngilizce konuşulan dünyada artık neredeyse zorunlu hale geldi) başlı başına bir kodlama taşıyor. Bu Kiev hükümetinin daha önce, 2014'te, uluslararası alanda büyük ölçüde göz ardı edilen bir Rus istilası gerçekleştiği görüşünü takip etmek anlamına geliyor.

Haksızlığa uğrayan taraf tartışmasız Ukrayna. Rusya istilacıydı ve ben de dahil bazı kişiler her ne kadar daha geniş jeopolitik bağlamın dikkate alınmasını savunsa ve savaşın birdenbire patlak vermediğine ısrar etse de Rusya'nın 24 Şubat'taki eylemi uluslararası kuralların alenen ihlaliydi. Ukrayna'ya toprak ve kaynaklarının tamamı iade edilmeden savaşın sona ermesi adalete hakaret olur ve uluslararası hukuk kavramını bütünüyle itibarsızlaştırır. Bunu kesinlikle açıklığa kavuşturmak istiyorum.

Ama (ve bir "ama" geleceğini mutlaka hissetmişsinizdir) istilanın ikinci yıldönümündeki güç dengesi, birinci yıldönümündeki durumdan pek çok açıdan epey farklı. Geçen yıl Rusya'nın Kırım'a giden kara yolunu kesmek için çokça pazarlanan Ukrayna karşı saldırısına bağlanan umutlar boşa çıktı. Ağustosta Zelenski, askerlikten kaçma ve yolsuzluk haberleri üzerine tüm bölgesel asker alım başkanlarını derhal kovdu. Özellikle genç Ukraynalılar arasındaki gönüllülük ruhu eskisi gibi değil.

Ertesi ay Zelenski savunma bakanını değiştirdi ve kısa süre önce de Genelkurmay Başkanı Valeri Zalujni'yi, görevden alındığı ancak gitmeyi reddettiği yönünde haftalarca süren, zarar verici söylentilerin ardından azletti.

Yeni komutan Oleksandr Sırski'nin daha fazla kaybı engellemek için verdiği emir doğrultusunda Ukrayna kuvvetleri, harabeye dönmüş Avdiyivka kasabasından bir hafta önce çekildi. Volodimir Zelenski'nin mayısta düzenlenmesi planlanan devlet başkanlığı seçimlerini sıkıyönetim altında yapılamayacağı gerekçesiyle iptal etmesi; kısa süre içinde görevden alınan Valeri Zalujni, eski Devlet Başkanı Petro Poroşenko ve Kiev Belediye Başkanı Vitali Kliçko'nun da aralarında bulunduğu kişilerin Zelenski'nin liderliğini açıkça eleştirmesine zemin hazırladı. Ukrayna siyasetinin ağır topları olan bu isimler, belli ki gözlerini Zelenski sonrası Ukrayna'ya dikmiş.

Bu, Ukrayna'nın bazı başarılarını inkar etmek anlamına gelmiyor. Rus avcı uçaklarını düşürdü ve Rus gemilerini batırdı. Limanlarına yönelik yeni bir Rus ablukasına karşı koyarak tahıl ve diğer ihracatın sınırlı bir şekilde yeniden başlamasını sağladı, Sivastopol'daki deniz üssüne saldırarak Rusya'nın Kırım üzerindeki kontrolünü zayıflattı ve Rus tatilcileri korkuttu. Moskova'nın üstünde drone'lar uçurarak ve Belgorod şehri de dahil Rus hatlarının gerisine saldırılar düzenleyerek Rusya'yı tedirgin etti. Fakat Ukrayna mezarlıklarındaki yeni mezarların da kanıtladığı üzere, hâlâ devlet sırrı olsa da Rusya gibi kayda değer kayıplar verdi.

Ancak Rusya savaşın ilk aylarında maruz kaldığı zayıflıklardan büyük ölçüde kurtuldu. Enerji için yeni pazarlar buldu, Batı'nın yaptırımlarından büyük zarar görmedi, yaşam standartları korundu ve savaşa karşı beklenebilecekten daha az halk muhalefeti oldu. Ukrayna'da savaşan Wagner paralı asker grubunun geçen yaz düzenlediği tuhaf isyan, gergin birkaç günün ardından bastırıldı ve Vladimir Putin'i gelecek ay yapılacak başkanlık seçimlerinde zafere doğru yol alacağı bir duruma getirdi.

Muhalif aktivist Aleksey Navalni'nin hapishanede ölmesiyle ilgili gerçek ne olursa olsun, seçimler üzerinde hiçbir etki yaratmayacak ve Rusya'yı cezalandırmak için daha fazla yol arayan Batı'nın dolabının ne kadar boş olduğunu ortaya çıkarmaktan başka bir şey yapmadı.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 2/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 3/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 4/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 5/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 6/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 7/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 8/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 9/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 10/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 11/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 12/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 13/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 14/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 15/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 16/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 17/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 18/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 19/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 20/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 21/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 22/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

• 23/30

  22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP)

• 24/30

  21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP)

• 25/30

  20 Ekim 2024 - İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Begona Gomez'i tasvir eden bir pankart, başkent Madrid'de hükümeti protesto etmek ve genel seçim çağrısında bulunmak için düzenlenen eylem sırasında İspanyol bayrakları arasında. Bugün Madrid'de bir meydanı dolduran binlerce kişi, sağcı partilerin de destek verdiği bir miting düzenledi. İspanyol bayrakları sallayarak Madrid'in finans bölgesinin kalbindeki Plaza de Castilla meydanında toplanan protestocular "hain" diye bağırarak Sanchez'i istifaya çağırdı. Sağ ve radikal sağla bağlantılı 100'den fazla az bilinen küçük grup, mitinge "Birlik, haysiyet, hukuk ve özgürlük için. Hemen genel seçim!" sloganıyla katıldı (Oscar Del Pozo/AFP)

• 26/30

  19 Ekim 2024 - Cadılar Bayramı öncesinde zombi kılığına giren bir sanatçı, Güney Kore yapımı korku filmi Zombi Ekspresi'nden (Train to Busan) ilham alan "Zombi Şinkansen" hızlı treninde performans sergiliyor. Japonya'nın Tokyo'yla Osaka arasında giden treninin kiralanan vagonunda, "yaşayan ölülerle" karşılaşmaya hazır 40'a yakın heyecan meraklısı vardı. Organizatörlerin koltuklara yerleştirdiği oyuncular, performans kapsamında korkunç bir dönüşüm geçirerek diğer yolculara "saldırmaya" başladı. Etkinlik organizatörü Kenta Iwana, "normalde güvenli ve huzurlu olan yolculuğun bir anda kaosa sürüklenişini canlandırmak istediklerini" söyledi (Kim Kyung-Hoon/Reuters)

• 27/30

  18 Ekim 2024 - Filistinliler cuma namazı kılarken bir kişi, İsrail'in saldırıları sırasında yıkılan Büyük Ömer Camisi'nin kalıntıları arasında yürüyor. Memlük ve Osmanlı döneminin mimari özelliklerini taşıyan caminin yaklaşık 1400 yıllık bir geçmişi var. Bir diğer adıyla Gazze Ulu Cami, Gazze'nin en eski, Filistin'in de üçüncü en büyük camisiydi. Bu cami, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalarda enkaza dönen tarihi alanların en çarpıcı örneklerinden biri (Dawoud Abu Alkas/Reuters)

• 28/30

  17 Ekim 2024 - İngiliz pop müzik grubu One Direction'ın eski üyesi Liam Payne, Arjantin'de kaldığı otelin üçüncü katından düştükten sonra hayatını kaybetti. Arjantin Polisi, Payne'in başkent Buenos Aires'te Casa Sur adlı otelde kaldığını, "uyuşturucu ve alkol tesiri altında olma ihtimali bulunan agresif bir adam" hakkında gelen şikayet üzerine otele gittiklerini açıkladı. Arjantinli sağlık yetkilileri, otopsi yapılacağını belirtti (Agustin Marcarian/Reuters)

• 29/30

  16 Ekim 2024 - İtalyan lüks marka grubu Prada ve Houston merkezli girişim Axiom Space, NASA'nın Artemis 3 Ay misyonunda kullanılacak bir uzay giysisinin tasarımını İtalya'nın Milano kentinde tanıttı. NASA'nın Ay'ın güney kutbuna gerçekleştireceği ilk insanlı görevde Ay'da yürüyen astronotlar bu kıyafeti giyecek. Artemis 3 görevinin Eylül 2026'da gerçekleştirilmesi bekleniyor (Marco Bertorello/AFP)

• 30/30

  15 Ekim 2024 - Güney Kore'nin sınır kenti Paju'dan Kuzey Kore'nin Kaesong şehrine giden yolda, Tongil Köprüsü'ndeki askeri kontrol noktasının son hali. Güney Kore ordusu, Pyongyang'ın ordusu iki ülkeyi birbirine bağlayan yollarda patlamalar gerçekleştirince ağır tahkimatlı sınır yakınlarında "karşı ateş" harekatları yürüttüğünü açıkladı. Kuzey Kore, Güney Kore'nin Pyongyang'a drone uçurduğu iddiasının ardından ordusunun "ateş gücünü" harekete geçirmek için hazır olduğunu söylemişti. Kuzey Kore Savunma Bakanlığı, Kore yarımadasında "her an savaş çıkabileceği" uyarısında bulunmuştu (Jung Yeon-Je/AFP)

Moskova ayrıca "küresel Güney" diye bilinen bölgeyi oluşturan ülkelerin Rusya ve Ukrayna arasında taraf tutmaya karşı isteksizliğinden de faydalandı. 7 Ekim'de Hamas'ın İsraillilere yönelik katliamlarıyla tetiklenen Ortadoğu'daki ölüm ve yıkım silsilesinin ortasında bu isteksizlik daha da pekişti. Ukrayna sadece davasını sunmak için çok etkili bir şekilde kullandığı uluslararası spot ışıklarından mahrum kalmadı, aynı zamanda Batı'nın İsrail'e verdiği destek, Batı'nın neden aynı anda hem Ukrayna ulusunu bu kadar destekleyip hem de Filistin davasını bu kadar ihmal edebildiğine dair "çifte standart" suçlamalarını da ateşledi. Ukrayna'nın "küresel Güney"den destek alma çabaları o an yok oldu.

Acı gerçek şu ki artık Ukrayna, Rusya'ya karşı savaşı kazanmak şöyle dursun sürdürmek için bile başta ABD olmak üzere Batı'nın maddi ve manevi desteğine muhtaç. Ukrayna'nın savaşma isteği hâlâ güçlü olsa da sahadaki morale dair bildirilenler daha çeşitli. Fakat Ukrayna'nın savaş alanında yaşadığı gerilemelerle ABD başkanlık seçimlerinin yapılacağı yılın başında Washington'daki kırılgan siyasetin aynı zamana denk gelmesi, birbirini güçlendirme tehdidi yaratarak Ukrayna için feci sonuçlara yol açma potansiyeli taşıyor. Buna ek olarak ister AB ister NATO'nun Avrupalı üyeleri olsun, Avrupa'nın herhangi bir uçurumu kapatabileceği hiç de aşikar değil; Birleşik Krallık da dahil birçoğu, tüm iddialı destek sözlerine rağmen kendi askeri stoklarının azaldığı ve verecek çok az şeyleri kaldığını belirtiyor.

2007'den beri Putin'in NATO karşıtı tiradının forumu diye bilinen Münih Güvenlik Konferansı'ndaki atmosferin, bir önceki yılın iyimserliğiyle alakası yoktu. Ukrayna ve diğerlerinin burada dile getirdiği, Ukrayna'da kazanılacak bir Rus zaferinin Baltık Ülkeleri üzerinden Polonya'ya ve ötesine uzanacak bir Rus ilerlemesinin habercisi olabileceği yönündeki uyarılar muhtemelen, gerçek bir Rus istilasına yönelik gerçek bir korkudan ziyade engellenen Ukrayna yardım paketini geçirmesi yönünde ABD Kongresi'ne yapılan acil durum çağrısı olarak görülmeli. Rusya'nın Ukrayna'nın doğusunun ötesine geçmekte yaşadığı zorluklar Berlin bir kenara, Riga'ya bile yönelik herhangi bir plan olduğunu pek düşündürmüyor.

Ama başladığım noktada; geçen yıl içinde hem tonu hem de içeriği değişen dille bitireceğim. Mario Draghi'nin Euro'yu kurtarma kararlılığından ödünç alınan "ne kadar zaman alırsa alsın" ifadesi Batılı liderlerden çok daha nadir duyuldu. Kendinden emin "Ukrayna kazanacak" ifadesinin yerini, "Ukrayna kazanmalı" ya da NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in bu hafta BBC'nin Hardtalk programına katıldığında söylediği ifade aldı:

Devlet Başkanı Putin bu savaşı kazanmamalı.

Bu "olmamalı" formülünü kullananlar bazen Ukrayna'nın yenilgisinin tüm uluslararası düzene gölge düşüreceği, gücün hak karşısında zaferi anlamına geleceği ya da Ukrayna'nın muazzam fedakarlıklarını boşa çıkaracağı gibi gerekçeler öne sürüyor. Ve bu düşünceler tamamen geçerli. Fakat (benim de acı bir tecrübeyle öğrendiğim gibi en azından öfkeli bir tepkiyle "yatıştırma" lafını çekmeden) bir yıl önce neredeyse hiç telaffuz edilmeyen bir başka kelime bugün daha sık duyuluyor: "Görüşmeler".

Avrupa merkezli düşünce kuruluşu Avrupa Dış İlişkiler Konseyi'nin yakın zamanda 12 Avrupa ülkesinde yaptığı ankete göre uzlaşmanın kaçınılmazlığı, Avrupa kamuoyunda giderek daha fazla kabul görüyor. Her şeyin Ukrayna'ya bağlı olduğu şeklindeki standart uyarısıyla Stoltenberg bile, bu fikre eskisinden daha az mesafeliydi.

Gerçekten de Ukrayna'ya bağlı. Ancak Ukrayna'nın kayıpları artarken, kendisinin ve Avrupalı müttefiklerinin rezervleri tükenirken ve Beyaz Saray'da Donald Trump olmasa bile Washington'daki siyasi irade sorgulanırken seçenekler daralıyor.

Gelecek yıl bu zamanlar Ukrayna'da hâlâ devletler arası bir savaş olacak mı? Bundan şüpheliyim. Ve görüşmelere ne kadar erken başlanırsa o kadar iyi olur ve bunun başlıca nedeni Avrupa'nın iç meselelerine dönebilmesi ya da Joe Biden'ın seçimdeki şansının artması ya da Putin'e bir şekilde fayda sağlaması değil; bunun tek bir nedeni var: Ukrayna'nın hayatta kalması ve gelecekteki refahı.

https://www.independent.co.uk/voices

Independent Türkçe için çeviren: Büşra Ağaç