Avrupa üst üste bilmem kaçıncı gün, doğudaki birçok istikrarsız bölgeden birinde ölümlere, yaralanmalara ve hasara yol açan, gece gerçekleştirilen hava saldırılarının haberleriyle uyandı.

Son saldırılar Pakistan tarafından İran'ın bir sınır bölgesine düzenlendi ve iki gün öncesinde İran'ın Pakistan'ın bir sınır bölgesine düzenlediği saldırılara misilleme olduğu açıklandı. Her iki saldırıda da bildirilen kayıplar tek haneliydi, yani (basit insan standartlarına göre olmasa da herhangi bir askeri standarda göre) nispeten düşüktü.

Yine de, henüz kuzeyde ve batıda olmasa da doğuda ve güneyde önlenemez bir şekilde büyüyen bir askeri çatışma alanı izleniminden kaçmak zor. İleriye değil de geriye bakacak olursak, 7 Ekim'de Hamas'ın İsraillilere yönelik katliamları ve İsrail'in buna verdiği topyekün askeri karşılık, Gazze Şeridi'nin küçük bir parçasını, yüzlerce kilometre ötedeki bölgeleri de içine alabilecek bir çatışmanın merkez üssü haline getirmiş gibi görülebilir.

Uluslararası alanda dile getirilen alarmın şimdiye kadar gerçek tehlikelerle ters orantılı olması bir şeyler öğretebilir. Ekimdeki Hamas saldırılarının ardından, bunun bölgesel bir yangını ateşleyen kıvılcım olabileceği; İran'ın (muhtemelen güney Lübnan'daki vekili Hizbullah aracılığıyla) her an doğrudan müdahil olabileceği ve çok geçmeden bir sonraki dünya savaşının eşiğinde durabileceğimiz yönünde korkunç uyarılar geldi.

Donald Trump'ın ulusal güvenlik danışmanlığını yapmış John Bolton da dahil Birleşik Devletler'den gelen sesler, ABD'nin doğrudan müdahale edip, İran'dan geldiği düşünülen tehdidi tamamen etkisiz hale getirmesi için bunun bir fırsat olabileceğini öne sürdü.

Ancak böyle bir senaryo, İran'ın doğrudan ya da dolaylı şekilde olaya müdahil olmasını gerektiriyordu ki İran (birçoklarını açıkça şaşırtacak şekilde) bunu yapmadı. İran'ın yüce lideri, İran'ın çatışmaya girmeye niyeti olmadığını açıklarken, Birleşik Devletler'deki savaş yanlıları, ABD başkanlık seçimleriyle kapanacak bir yılın başında belki de yeni bir dış maceraya katkıda bulunmanın tehlikelerinin farkında olarak seslerini çıkarmadılar.

Gazze ve çevresinde başlayan çatışma üç ayda başlangıçta öngörülenden çok farklı yönlere evrildi ve çok daha geniş bir savaşı ateşleyebilecek kıvılcımlar olarak gösterilmekten çok uzak tehlikeler şimdiye kadar çoğunlukla küçümseniyor.

Çatışmalar gerçekten de Lübnan'ın güneyine sıçradı ancak bu Hizbullah'ın İsrail'in kuzeyine daha yoğun saldırıları olarak değil, Hamas'ın başkan yardımcısına ve üst düzey bir Hizbullah komutanına yönelik siyasi suikastlar şeklinde gerçekleşti. İkincisinin sorumluluğunu İsrail üstlendi ancak birincisinin sorumluluğu kabul edilmedi ve hem Hizbullah'ın hem de İran'ın tepkisi sözde kaldı.

Ardından, 10 yıldan uzun süredir Yemen'in büyük bir bölümünü kontrol eden Husilerin, deniz ticareti için kötü şöhretli küresel "sıkışma noktalarından" biri olan Kızıldeniz'den geçen gemilere füze ve drone fırlatmasıyla, alışılmadık gibi görünen bir müdahale geldi. Büyük ölçüde İran tarafından silahlandırılan Husiler, Filistinlilerle dayanışma içinde hareket ettiklerini ve yalnızca İsrail ya da müttefikleriyle bağlantılı gemileri hedef aldıklarını söyledi.

Bu noktada, Avrupa'ya giden ticari gemilerin genellikle Güney Afrika üzerinden çok daha uzun bir rotayı tercih etmeleri üzerine ABD ve Birleşik Krallık (BK) kendilerini bölgesel deniz güvenliğinin koruyucuları olarak atadı ve Yemen'deki Husi mevzilerine füze saldırıları başlattı.

Ancak tüm bu süre boyunca, eylemlerinin Gazze çatışmasıyla hiçbir bağlantısı olmadığı, tamamen seyrüsefer özgürlüğü sebepli ve (Husilerin bir BK savaş gemisine saldırısına) misilleme olduğunda ısrar ettiler. Saldırılarının İsrail'e fiili destek anlamına geldiği yönündeki Husi suçlamalarını açıkça reddettiler ve Husilerin saldırılarını durdurmak için öne sürdükleri koşulun Gazze'de ateşkesi kabul etmek olduğunu çoğu zaman dile getirmediler.

ABD ve BK, Husilerle uğraşırken İran dikkatini daha yakın düşmanlarına çeviriyordu. Son iki haftadır Suriye, Irak ve son olarak Pakistan'da komşu topraklara hava saldırıları düzenleyerek ilgili ülkelerin protesto ve tepkilerine neden oldu. Ancak bu saldırıların daha geniş bir anlam taşıması, sadece İran tarafından değil, ekimde İran'ın düşmanca niyetleri konusunda en yüksek sesle uyarıda bulunanlar tarafından da büyük ölçüde önemsiz gösterildi.

Son günlerde İran'ın komşularına yönelik saldırıları, IŞİD teröristleri, sınırın hemen ötesinde konuşlanan İranlı isyancı gruplar, uyuşturucu çeteleri ve benzerleriyle yaşanan küçük yerel sorunların belirtileri olarak sunuldu. Kısacası bu, İran'ın kendi küçük ölçekli ulusal çıkarlarının peşinde koşmasıydı ve bunun endişelenmeye değer daha geniş sonuçları yoktu.

Ta ki Pakistan'la yaşanan ve çatışmaların hâlâ sınır bölgesiyle sınırlı olduğu ancak nükleer silah sahibi bir ülkeyi nükleer emelleri olan bir diğeriyle karşı karşıya getirme potansiyeli taşıyan son arbedeye kadar. Bu aynı zamanda çatışma alanını genel olarak Ortadoğu olarak kabul edilen bölgenin ötesine, Büyük Ortadoğu ve Güney Asya'ya doğru genişletme etkisi yaratıyor ve Batı, Çin ve Rusya'nın çıkarlarının çakıştığı Afganistan'a sıçrama riski taşıyor.

Bana öyle geliyor ki, halihazırda mevcut olan tüm ayrı anlaşmazlıkların, düşmanlıkların ve rekabetlerin kendi sınırlarına hapsedilebilmesi ve Gazze'deki İsrail-Filistin savaşının bölgesel yangınlar yaratması ancak büyük güçlerden herhangi birini doğrudan içerecek, her şeyi yok eden bir yangın olmaması ihtimali hâlâ mevcut. Husiler ve İran'ın yaptıklarını, genel istikrarsızlık ortamından faydalanarak kendi hedeflerine ulaşmaya çalışmak olarak yorumlamak da mümkün: Husiler Yemen'deki konumlarını sağlamlaştırmak; İran ise esasen yurtdışında bulunan iç düşmanlarına karşı rejimin gücünü pekiştirmek istiyor.

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 2/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 3/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

• 4/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 5/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 6/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 7/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 8/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 9/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 10/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 11/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 12/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 13/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 14/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 15/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 16/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 17/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 18/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 19/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 20/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 21/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 22/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 23/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 24/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 25/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 26/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 27/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 28/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 29/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

• 30/30

  22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP)

Ancak Hamas'ın 7 Ekim'deki saldırıları ve rehin almalarıyla başlayan ve İsrail'in verdiği yıkıcı yanıtla devam eden süreçte, uzun yıllardır geçerli uluslararası kuralların artık fiilen askıya alındığı hissi olmasaydı, her ikisinin de şimdi yaptıkları gibi askeri güce başvuracağı belirsiz.

Şimdiye kadar İran, tüm farklı unsurları bir araya getirerek bölgede baskın güç olarak ortaya çıkma fırsatını değerlendirmemekte ısrarcı gibi görünüyor ve bunu yapmak için çok zayıf olabilir. Lübnan'ın güneyinden İsrail'e açık bir müdahalede bulunmadı; görünüşe göre Suudilerle Yemen konusunda barış şansını tehlikeye atmak istemediği için Husilerin eylemlerine mesafeli durdu. Füze saldırıları yakın sınır bölgeleri ve mevcut anlaşmazlıklarla sınırlı kaldı ve iç güvenliği mükemmel olmaktan uzak: Güvenlik şefi Kasım Süleymani'nin ölüm yıldönümünde Kirman'da IŞİD'in üstlendiği son saldırıya ve kadınların başını örtme kurallarıyla ilgili hâlâ süren huzursuzluğa bakın.

Ancak göz ardı edilemeyecek olan şey, Gazze'den yayılan şeyin giderek artan bir serbestlik duygusu, kısıtlamanın azalması ve tüm tarafların silaha başvurmaya hazır olmasıdır. Bu aylara dönüp baktığımızda ne göreceğiz: İsrail ve Filistinliler arasında süregelen ve çözülemeyen toprak mücadelesinin kenarında peşinde koşulan küçük çıkarlar topluluğu mu (farkı olan ve boşa çıkan çıkar ve eylemler grubu) yoksa tarih ders kitaplarında bir sonraki dünya savaşının nedenleri olarak yer alacak, kaçınılmaz şekilde gerginliği artan bir dizi hareket mi?

Çoğu zamanki gibi, en iyisini ummak ama en kötüsüne hazırlanmak akıllıca olacaktır.

https://www.independent.co.uk/voices

Independent Türkçe için çeviren: Çağatay Koparal