Askeri cunta ve darbe hükümetleri sonrası demokraside 40. yılını kutlayan Arjantin, 19 Kasım 2023 Pazar günü genel seçimlerin ikinci turunu tamamladı.

Özgürlük İlerliyor (La Libertad Avanza) İttifakı devlet başkan adayı Javier Milei'yi yaklaşık yüzde 55 oy ile ülkenin yeni devlet başkanı olarak seçti. 

İlk tur seçimlerinin sonucunda en çok oy alan iki aday arasında, halhazırda iktidar olan Merkez Sol (yüzde 36) ve Aşırı Sağ (yüzde 30) siyasi ittifakları adaylarının yarıştığı Arjantin'de halk ikinci turda iktidarı değiştirmeyi tercih etti.

Seçimin kaybeden adayı, Ekonomi Bakanı olan Merkez Sol'un adayı Sergio Massa gayet itidalli bir şekilde seçimi kaybettiğini kabul edip Javier Milei'yi tebrik etti.

Massa, şu an devlet başkanı olan Alberto Fernandez'e seslenerek bu geçiş sürecinde 10 aralık devir teslim törenine kadar yeni başkan olacak Milei'nin isteklerine kulak verilmesi ve geçişin kolaylaştırılmasının ülkenin menfaatine olacağı çağrısında bulundu.

Her ne kadar kamuoyu genel olarak Massa'yı seçimin favorisi olarak gösterse de bu sonuçlar sürpriz değil.

Arjantin tarihinin en kötü ekonomik durumlarından birinden geçtiği bir yılda Sergio Massa ekonomi bakanı olarak görev aldı.

Dolayısıyla halk nezdinde Devlet Başkanı Alberto Fernandez' den sonra bu başarısızlığın en büyük pay sahibi olarak görülüyor.

Kökten değişim: Sosyalist milliyetçilikten neoliberalizme yolculuk

Resmi olarak 10 Aralık 2023 Devir teslim töreni ile beraber Javier Milei Arjantin Devlet Başkanı olarak göreve başlayacak.

Kökten bir değişim vaat eden Javier Milei 21 Kasım'da Alberto Fernandez ile bir araya gelerek geçiş sürecinin detaylarını yaklaşık 2 saat görüştüler.

Medya organlarında her ne kadar Milei'nin bu geçiş sürecinde Fernandez'den belli başlı istekleri olacağından bahsedilse de görüşme sonrasında herhangi bir özel istekte bulunulmadığı geçiş sürecinin kolaylaştırılması adına gereken adımların atılacağını danışmanları bildirdi.

Diğer yandan Milei 10 Aralık'a kadar olacak her şeyden şu anki hükümetin sorumlu olduğunu kamuoyuna hatırlatan açık bir mektup yayımladı.

Seçim çalışmaları boyunca popülist bir siyaset güdülmüş ve çok fazla para ve yardım yapılmış, doların yükselmemesi için Çin ile swap anlaşmaları yapılıp piyasaya dolar enjekte edildi.

Bu sayede Arjantin şu an suni bir istikrarlı piyasayı yaşıyor. Bunun farkında olan Milei sert bir devalüasyon veya herhangi bir drastik ekonomi politikası değişiminden kendisinin sorumlu tutulmaması için bu açık mektubu yayınladığı öngörülüyor.

 
Milli para biriminden dolara 

Milei'nin vaatlerinden olan "dolarlaşma" kendisinin en çok üzerinde durduğu konu oldu.

İstikrarlı bir ekonomi için ABD dolarına geçmenin Arjantinlilerin menfaatine olduğunu belirten Milei son yaptığı konuşmalarda bu vaadinden vazgeçmediğini sadece bunun yaklaşık iki yıl kadar zaman alacağını, meselenin altyapı çalışmaları önceden yürütülmesi gerektiğini belirtti.

Bu süreç bittiğinde Arjantin milli para birimi olan "Arjantin pesosu'' kalkacak ve yerine tıpkı Panama ve Ekvator örneğinde olduğu gibi ABD doları gelecek. 

Enflasyon ve istikrarlı bir ekonomi için olan mücadelede başka bir ülkenin para birimine geçmek bir ülkenin ulusal çıkarları ile uyuşmayan bir durum.

Maalesef bu durum gerçek olursa Arjantin'i istikrarlı bir fakirliğe mecbur kılacak gibi gözüküyor. Gerekli adli, mali ve ekonomik reformlar yapılmadığı sürece sadece para birimini değiştirerek Arjantin'in belirli bir refah düzeyini yakalaması pek mümkün değil.

ABD doları bugün uluslararası piyasada dünyanın her yerinde geçerli, güvenilir az para birimlerinden biri olmasına rağmen o da enflasyona maruz kalıyor ve diğer yandan Doğu piyasası, özellikle Çin, Rusya ve Hindistan, Avrupa Birliği para birimi olan Euro gibi kendi ortak para birimi üzerinde çalışıyor.

Birçok ülkenin ABD tekelinden kurtulma çabasında olduğu bir zamanda Milei hükümetinin bu siyasetinin kısa ve uzun vadede ne kadar doğru olduğunu zaman gösterecek.

 
Stratejik kamu şirketlerinin özelleştirilmesi

Arjantin'de birçok kamu şirketinin özelleştirilmesi planlanıyor. YPF (Arjantin Petrol Şirketi) ve Arjantin Havayolları Arjantin'in en önemli ve stratejik kamu şirketlerinden ikisi.

YPF Arjantin'in en önemli yerli petrol şirketi. Kendine yetebilen petrol ve doğalgaz kaynaklarına sahip olan Arjantin'de uluslararası ünlü petrol şirketlerine rakip olarak piyasada rekabet eden kendi kamu şirket olan YPF bulunuyor.

YPF'nin yüzde 51'i kamuya ait olmakla beraber geri kalan yüzde 49 ise özel şirketlere ait. 1992 yılına kadar kamuya ait olup sonrasında "El Turco'' namı ile ünlü Suriye kökenli Arjantin Devlet Başkanı Carlos Menem tarafından özelleştirilmişti.

2012 Yılında dönemin devlet başkanı Cristina Fernandez Kirchner hükümeti tarafından kamulaştırıldı ve halen günümüze kadar süren bir dava sürecinden geçiyor.

Geçen aylarda Amerikan mahkemesi Arjantin'i uygun olmayan şekilde kamulaştırmadan dolayı 16 milyar dolar ceza ödemesine hükmetmiş olsa da hüküm bir üst mahkemeye taşındı ve itiraz edildi. Hali hazırda dava günümüzde devam ediyor.

Arjantin neredeyse Avrupa kıtasının tamamı kadar büyüklükte topraklara sahip bir ülke. Neredeyse ülkenin her yerinde az da olsa nüfus mevcut ve şehirleşme var.

Topraklarının çoğu verimli ve bundan dolayı hayvancılık ve tarım yaygın. Böyle bir ülke de Kamu havayolu şirketinin özelleştirilmesi durumunda belirli bölgelere az sirkülasyon olmasından dolayı uçulmaması veya uzun aralıklı tarihlerde uçulması anlamına gelir.

Bu da Devletin o bölge ile bağlarını zayıflatacaktır. Devletin aradan tamamen çekildiği vahşi bir kapitalist piyasada, sadece özel şirketlerin boy gösterdiği bir durumda, kâr edilmeyen yerde halka hizmet olmayacak ve dolayısıyla bu devletin zaaf göstermesine neden olacaktır.  

 
Eğitim ve sağlıkta özelleştirme

Ücretsiz bir eğitim sistemine sahip olan Arjantin'de bugünlerde eğitimi özelleştirmeyi düşünen bir politikacı Ddevlet başkanı seçildi.

Detaylı bir bilgi sahibi olunmasa da kupon "Voucher'' sistemine geçeceğini belirten Milei, bu sistemin rekabet yaratacağını ve bu rekabetin daha kaliteli bir eğitim kurumlarının oluşmasına vesile olacağını belirtiyor.

Öğrencilere kupon vereceğini belirten Milei, bu kuponla öğrencinin özel veya devlet okulunu seçebileceğini bu vesileyle okulların eğitim kalitesinin artacağını ve devlet tekelinden kalkacağını iddia ediyor.

Kamuoyunda sıkça tartışılan bu konu birçok insan tarafından inandırıcı bulunmuyor. Bu kuponların bir limiti olacağını ve eskisi gibi her vatandaşın özellikle üniversite eğitimi almasının mümkün olmayacağı üzerinde en çok durulan konulardan biri.

Diğer yandan ücretsiz bir sağlık sistemine sahip olan Arjantin'de gerek Arjantinliler gerek yabancılar ücretsiz bir şekilde sağlık hizmetinden yararlanabiliyorlar. Ama bu sağlık sisteminin başarılı bir şekilde çalıştığı manasına gelmiyor.

İlaç, sağlık malzemeleri eksikliği, sağlık personeli eksikliği, hastanelerin çok eski ve gerekli bütçeyi almıyor olması da bir diğer Arjantin gerçeği.

Bunun da çözümünü yine özelleştirme de gören Milei birçok verginin halkın sırtından kalkacağı için halkın özel sağlık hizmetine para öderken zorlanmayacağını hatta daha iyi hizmet alacaklarını iddia ediyor.  
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 2/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 3/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 4/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 5/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 6/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 7/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 8/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 9/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 10/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 11/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 12/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 13/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 14/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 15/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 16/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 17/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 18/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 19/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 20/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

• 21/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 22/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 23/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 24/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

• 25/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 26/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 27/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 28/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 29/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 30/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

Meclis dağılımı ve bakanlıklar

2024 yılından itibaren Arjantin'de milletvekilleri dağılımları eğer son anda bir değişim olmaz ise bu şekilde olacak:

• 107 Milletvekili Vatan için Birlik (Union por la Patria) İttifakı
• 94 Milletvekili Değişim için Beraber (Juntos por el Cambio) İttifakı 
• 38 Milletvekili Özgürlük İlerliyor (La Libertad Avanza) İttifakı
• 18 Milletvekili diğerleri olmak üzere toplamda 

Seçim sistemine göre meclisin sadece üçte birinin değiştiği Arjantin'de seçim öncesi verdiği demeçlerde bahsettiği reformları gerekirse meclise uğramadan yürüteceğini belirten Milei kanun hükmünde kararnameler ile yasama organına danışmadan bir yönetim tarzını benimseyeceğini ima etmişti.

Seçim sonrasında, şimdilerde ise Mecliste önemli kararlar alabilmek adına şaşırtıcı görüşmeler gerçekleştiriyor.

İkinci turda aldığı karar ile Değişim için Beraber İttifakı ile beraber mücadele etme kararı almış ve bu kadar Milei'yi net bir şekilde başkanlığa taşımış oldu.

Diğer yandan Meclis başkanlığına aday olarak peronist siyasetçi Florencio Randazzo'yu gösteren Milei Mecliste Krichnerist olmayan peronist milletvekillerinin de sempatisini kazanmaya çalışıyor.

Milei'nin sadece Mecliste değil, aynı zamanda Arjantin'in federal bir devlet olmasından dolayı eyalet valilerinin de desteğine ihtiyacı olacak. 

Şu anda Arjantin'de 18 bakanlıktan yürütme Milei ile beraber ekonomi, adalet, içişleri, güvenlik, savunma, dış ilişkiler, altyapı, beşeri sermaye bakanlığı olmak üzere yeni kabine toplamda 8 bakanlıktan oluşacak.

Sonuncusu olan beşeri sermaye bakanlığı halihazırda bulunan sosyal hizmetler, sağlık ve eğitim bakanlığının görevlerini içinde barındıracak.

Yardıma muhtaç bir insan topluluğu kültürünün oluştuğunu ve bunun değişeceğini belirten Milei, Beşeri Sermaye Bakanlığının temelde bu değişim için mücadele edeceğini belirtti.

Milei hükümetinde dış politika

İlk ziyaret edeceği ülkeler ABD ve İsrail olacağını belirten Milei seçim öncesinde de uluslararası ilişkilerde nasıl bir tavır alacağını net bir şekilde belirtmişti.

Her ne kadar Brezilya sağının temsilcisi olan eski devlet başkanı Bolsonaro'dan İsrail ile yakınlığını defalarca duymuş olsak da daha önce bölgede eşi benzeri görülmemiş bir şekilde İsrail ile sıkı ittifak edeceğini belirten Milei bu yönüyle dış politika hususunda dikkat çekiyor.

Sıklıkla okuduğu kutsal kitabın Tevrat olduğunu ve dini konuları bir papaza değil hahama danıştığını belirten Milei, İsrail ve ABD'yi vazgeçilemez ittifak olarak gören Güney Amerikalı lider halihazırda Arjantin'in Çin ile sahip olduğu birçok siyasi ve ticari anlaşmayı iptal edeceğini belirtti.

Eğer Milei karar değiştirmez ise Arjantin'in şu an için BRICS'e dahil olmayacağı kesinleşti diyebiliriz.

Türkiye ile ilişkilerde muhtemel tutum

Gerek Ermeni diasporasının büyüklüğü, gerek bu diasporanın Arjantin siyaseti ve bürokrasisindeki ağırlığı sebebiyle Türkiye-Arjantin ilişkileri yaklaşık 100 yıllık diplomatik ilişkilerimiz olmasına rağmen ilerlemedi.

Milei'nin en büyük finansal destekçilerinin arasında diasporanın önde gelen isimleri olduğu göz önünde bulundurulduğunda Türkiye'nin Arjantin ile olan ilişkilerinde her zamanki gibi yine bu diaspora bariyerini aşmak için mücadele etmesi gerekeceği aşikârdır. 

Arjantin Büyükelçiliğini Tel Aviv'den Kudüs'e taşıyacağını birçok medya organında farklı tarihlerde belirten Milei'nin Türkiye'ye karşı takınacağı tutumun, Türkiye'nin İsrail ile olan ilişkilerine bağlı olması şaşırtıcı olmaz.

Zamanında Türkiye'den göç etmiş Sefarad Yahudilerine ev sahipliği yapan Arjantin'de Türkiye'yi seven Türkçe konuşan çoğunluğu yaşlı bir Yahudi nüfusu olmasına rağmen Türkiye'nin bugüne kadar kayda değer bir tanınmışlığı veya yıllara dayalı oluşmuş bir dostluğu yoktu.

Türk dizilerinin bütün dünyada olduğu gibi Arjantin'de de çok tutulması Türkiye'ye ve Türk kültürüne olan ilgiyi artırdı.

Büyükelçiliğimizden sonra 2012 yılında Türk Hava Yolları ilk kez Buenos Aires'e ofis açtı ve günümüzde her gün bir uçak Arjantin-Türkiye arası uçuyor.

Diğer yandan Türk kültürüne olan ilginin artmasıyla beraber bu ihtiyaca cevap olarak Yunus Emre Enstitümüz başta 2020 yılı başında çevrimiçi Türkçe dil kurslarıyla başladığı serüvene günümüzde kendi merkezlerini açmış bir şekilde Arjantin'in yanı sıra, Meksika ve Venezuela'da da faal bir şekilde dil kurslarından, okçuluğa kadar birçok Türk kültürüne ait çeşitli aktiviteleri bölge insanı ile tanıştırıyorlar.

Türkiye'nin gerek kültürel alanda Yunus Emre Enstitüsü, eğitim alanında Maarif Vakfı, ikili ilişkilerde rol oynayan TİKA gibi kamu kurumları ve bunların yanı sıra, özel Türk STK'larının bölgedeki varlığı uzun vadede Türkiye ve Arjantin arasında hükümetler değişse bile ikili ilişkilerin çok etkilenmeyeceği bir dostluk köprüsünü kurabilirler. 

İktidar olan Merkez Sol'un ülkeyi sürdürülemez bir ekonomik buhrana sokmuş olması ve diğer yandan ana muhalefet olan Merkez Sağ'ın büyük bir hata yaparak ülkenin ekonomik gidişatının kötü olmasından dolayı oy veren vatandaşı çantada keklik görmesi ile yapılan zayıf, içi boş seçim çalışmaları halkta siyasete olan güveni iyice sarsmıştı.

Bu arada üçüncü bir seçenek olarak halkın reel problemlerini konuşan siyasete yeni girmiş bir figürün başkanlığa aday olması ile beraber Javier Milei şu an müstakbel Arjantin Devlet Başkanı olarak bütün dünya tarafından tanınmış oldu. 

Tarihinin en kötü ekonomik çıkmazlarından birinde olan bir ülkede ekonomi bakanının devlet başkanlığını kazanması neredeyse gerçek oluyordu.

Sert, küfürlü söylemleri, silah taşıma özgürlüğü, özgür organ satımı gibi kimi iddialı kimi korkutucu çıkışları ile ünlü Arjantin yeni devlet başkanının seçimlerin ikinci tura kalması ile beraber hitabının tamamen normalleşmesinin bir seçim taktiği mi yoksa değiştiğinin bir göstergesi olup olmadığını 10 Aralık'tan itibaren hep beraber şahit olacağız. 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.