Kandan edinilen molekülleri farelere enjekte eden bilim insanları, bunun hayvan beyinlerinde egzersizin faydalarının yerini tutabildiğini keşfetti. Bu, Alzheimer hastalarında bilişi iyileştirmeye yönelik yeni tedavilere yol açabilecek bir gelişme.

Yakın zamanda Nature Communications adlı bilimsel dergide yayımlanan çalışmada, kanın pıhtılaşmasını sağlayan küçük hücreler olan trombositlerin, yaşlı farelerde sinir hücrelerini fiziksel egzersize benzer biçimde gençleştiren bir protein salgıladığı keşfedildi.

Çalışmanın ortak yazarı Avustralya'daki Queensland Üniversitesi'nden Odette Leiter, "Egzersizin beynin öğrenme ve hafıza için önemli olan kısmı hipokampüste yeni nöron üretimini arttırdığını biliyoruz. Ancak bu mekanizma net değildi" dedi.

Dr. Leiter, "Önceki araştırmalarımız trombositlerin işin içinde olduğunu göstermişti ancak bu çalışma yaşlı farelerde söz konusu etki için trombositlerin gerçekten gerekli olduğunu gösteriyor" ifadelerini kullandı.

Bilim insanları çalışmada, egzersiz esnasında kan dolaşımına salınan, egzerkin adı verilen ve beyindeki egzersize bağlı yanıtı uyardığına inanılan biyolojik bileşenlere yoğunlaştı.

Egzersizden sonra trombositlerden salınan CXCL4/Platelet faktör 4 (PF4) egzerkin molekülünün, yaşlı farelere enjekte edildiğinde rejeneratif ve bilişsel iyileşmelere yol açtığını buldu.

Çalışmada, "Trombositlerin egzersizle etkinleştiğini ve yaşlı farelerde hipokampal öncü hücre çoğalmasında egzersize bağlı artış için gerekli olduğunu gösteriyoruz" diye yazıldı.

Araştırmacılar, yeni bulguların Alzheimer hastalığı gibi durumlarda görülen yaşa bağlı bilişsel gerilemeye yönelik ilaç müdahalelerinin geliştirilmesinde "önemli çıkarımları" olabileceğine inanıyor.

Çalışmanın bir diğer yazarı Tara Walker, "Sağlık sorunları, hareket problemleri olan veya ileri yaştaki pek çok insan için egzersiz mümkün değil. Bu nedenle farmakolojik müdahale önemli bir araştırma alanı" dedi.

Dr. Walker, "Artık nörojenezi teşvik etmek, bilişi geliştirmek ve yaşa bağlı bilişsel gerilemeye karşı koymak için trombositleri hedef alabiliriz" dedi.

Bilim insanları bir sonraki adımda, insanlar üzerinde deneylere geçmeden önce bu sonucu Alzheimer hastası farelerde test etmeyi umuyor.

Ancak bilim insanları, gelecekte bu çalışmaya dayanarak geliştirilecek herhangi bir tedavinin, egzersizin yerini alamayabileceği uyarısında bulunuyor.

Dr. Walker, "Çok yaşlıların veya beyin hasarı ya da felç geçirmiş kişilerin bilişsel becerilerini geliştirmesini sağlayabilir" dedi.

Araştırmacılar, "Bu bulgular bir bütün olarak, fizyolojik beyin yaşlanması sırasında egzersizin gençleştirici etkilerine aracılık etmede trombositlerin rolünü vurguluyor" diye ekledi.

* İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news/science

Independent Türkçe için çeviren: Kerim Çelik