İYİ Parti Kayseri Milletvekili Dursun Ataş, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) Milli Savunma Bakanlığı'nın 2023 yılı bütçesi hakkında konuştu.
Ataş, Bağımsız GFP'nin (Global Firepower) 142 ülkeyi incelediği raporundaki bazı bilgileri dile getirerek, Türk Ordusu'nun 2019 yılında dünyanın en güçlü 9'uncu ordusu iken bugün 13'üncü sıraya gerilediğini iddia etti.
"NATO'nun en güçlü 4'üncü ordusu iken bugün 5'inci sıraya düştü" diyen Ataş, "NATO, üye ülkelerin savunma harcamalarına gayri safi milli hasılalarının (GSMH) en az yüzde 2'sini ayırmaları yönünde karar almış olsa da ülkemizde bu oran 2002'de 3,45 iken 2023 yılı için 1,63'e düşmüştür. Bu yüzden askeri gücümüz sürekli düşmektedir" dedi.
S-400 ve F-35 projesinde yaşanan sıkıntılara da değinen Ataş, bu nedenle Türkiye'nin hem maddi olarak zarar ettirildiğini hem de yeni nesil uçaklarda birçok ülkenin gerisinde kalarak zafiyete uğratıldığını ileri sürdü.
Türk ordusu 2019 yılında dünyanın en güçlü 9’uncu
— Dursun ATAŞ (@DursunATAS38) December 12, 2022
ordusuyken, bugün 13’üncü sıraya kadar gerilemiştir. pic.twitter.com/N1Xb4JFs74
Her yıl ülkelerin askeri güçlerini açıklıyor
Ataş'ın TBMM Genel Kurulu'nda dillendirdiği iddianın gerçeği yansıtıp yansıtmadığına geçmeden önce Global Firepower hakkında bilgi vermek gerekiyor.
ABD merkezli uluslararası şirket olan Global Firepower, her yıl "Küresel Ateş Gücü Sıralaması" adı altında ülkelerin askeri güçlerine dair veriler içeren iddialar paylaşıp, bir liste açıklıyor.
Şirketin sitesinde yer alan bilgilere göre sıralama yapılırken ülkelerin savunmaya ayırdıkları bütçe, asker sayıları ve silah envanterlerinin de dahil olduğu 50'ye yakın faktöre bakıldığı öne sürülüyor.
2022 listesinde Mısır, Türkiye'yi geçti, İran peşinde
Global Firepower'ın 2022'nin listesinde Türkiye'nin bulunduğu 13. sıraya gelinceye kadar sıralama şu şekilde:
| Ülke | Sıralama |
| ABD | 1. |
| Rusya | 2. |
| Çin | 3. |
| Hindistan | 4. |
| Japonya | 5. |
| Güney Kore | 6. |
| Fransa | 7. |
| Birleşik Krallık | 8. |
| Pakistan | 9. |
| Brezilya | 10. |
| İtalya | 11. |
| Mısır | 12. |
| Türkiye | 13. |
| İran | 14. |
Türkiye'nin zaman zaman gerilimler yaşadığı Yunanistan ise listede 27, Suriye ise 47'nci sırada yer aldı.
2019'da Almanya Türkiye'nin gerisindeydi
Ataş'ın örnek verdiği Türkiye'nin 9'uncu sırada olduğu 2019'da ise sıralama şu şekildeydi:
1. ABD, 2. Rusya, 3. Çin, 4. Hindistan, 5. Fransa, 6. Japonya, 7. Güney Kore, 8. Birleşik Krallık, 9. Türkiye ve 10. Almanya.
2019'da Türkiye'nin ardından 10'uncu olan Almanya 2022'de listede 16. sırada görülüyor.
2022 itibariyle Türkiye'nin askeri gücü ne?
Global Firepower'in 2022 listesinde Türkiye'nin askeri gücüne dair açıklanan verilere bakıldığında aktif asker sayısının 425 bin olduğu iddia edildi.
Hava gücü:
- Toplam uçak gücü 1057 (Savaş uçağı sayısı 205)
- Helikopterler: 474
- Saldırı helikopterleri: 107
Kara gücü
- Tank: 3022
- Zırhlı araçlar: 13 bin 270
- Kundağı motorlu topçu: 95
- Çekili topçu:1189
- Çok namlulu roket sistemleri: 407
Deniz gücü
- Toplam gemi sayısı 156
- Fırkateyn: 16
- Korvet: 10
- Mayın gemisi: 11
- Denizaltı: 12
- Devriye gemileri: 35
Listenin ülkelerin gerçek askeri gücünü yansıtmadığı iddia ediliyor
Buna karşın Global Firepower'a yansıyan verilerin ülkelerin sahip olduğu askeri gücü tam yansıtmadığı, yeterli derece güvenilir olmadığı iddiaları da yaygın.
Çünkü ülkelerin güçleri hesaplanırken nitelikten ziyade niceliğe yani sayılara bakarak sıralamaya öncelik verildiği iddia ediliyor.
Örneğin bir devletin elinde 4000 tank varsa onun tank gücü 4000 bin olarak gösteriliyor. Ancak belki 4000 bin tank içerisinde işlevsel durumda olanların sayısı 1000'i bile bulmayabiliyor. Veya sayısal gücü ile listede ön sıralara giren bir ordunun eğitim, disiplin, savaş deneyimi noktasında çok ciddi eksikleri olabiliyor.
Niceliğe önem verilmesinden dolayı pek çok askeri başarıya imza atan ve ciddi bir savunma sanayisine sahip olan İsrail, 2022 listesinde 18’inci sırada olup, Avustralya, Endonezya, Pakistan, Mısır, İran gibi devletlerin arkasında kalabiliyor.
Ya da listede 22. sırada olan Ukrayna, her ne kadar epey dış destek alsa dahi ikinci sırada olan Rusya ile neredeyse bir yıla yakın bir süredir dişe diş savaşabiliyor.
Türkiye'nin askeri gücü düştü mü?
Ancak eleştirilen bu yönlerine karşın Global Firepower yine de dünya genelinde ülkelerin güçlerine dair araştırma yapanların ve savunma konularına meraklı olanların başvurduğu en önemli kaynaklardan biri olmayı sürdürüyor.
Dolayısıyla buradaki bir listede Türkiye'nin daha geriye düşmesi ve İYİ Parti Kayseri Milletvekili Ataş'ın iddialarının haber niteliği bulunuyor.
Ataş'ın Türkiye’nin askeri gücünün yeterli kaynak ayrılmadığından sürekli düştüğü iddiasını iki eski deneyimli askere Emekli Korgeneral İsmail Hakkı Pekin, Emekli Kurmay Albay Haydar Ateş ile savunma sanayi araştırmacısı Burak Yıldırım'a sorduk.
"Ordu iyi performans gösteriyor, hava kuvvetleri yaşlandı"
Emekli Korgeneral İsmail Hakkı Pekin, listenin hangi kriterlere göre hazırlandığının tam belli olmadığını söyledi.
Pekin, göz önünde bulundurulan kriterlerin ne olduğunu tam bilmeden "bir şeyler söylemenin afaki olacağını" belirtti.
Orduların gücünün belirlenmesinde savaş kabiliyetinin olmasının önemli olduğunu kaydeden Pekin, "Türk ordusu, profesyonel askerleriyle yıllardır savaşıyor. Ordu, 2016'dan beri iyi performans gösteriyor. Ancak hava kuvvetleri yaşlandı. Hava kuvvetlerinin modernizasyona ihtiyacı var. Kara kuvvetlerinde bir şeyler yapıyoruz, daha rahat. Donanmada MİLGEM (milli gemi) projesi sürüyor. Hava savunmada bir şeyler yapıyoruz ama balistik füzeler için yeni sistemler lazım" diye konuştu.
"Önceden savunmaya ayarlanmış TSK'yı taarruz amaçlı kullanıyoruz"
"Bence TSK geçmişe göre daha iyi durumda" diyen Pekin, "Daha önceden savunmaya göre ayarlanmış TSK'yı taarruz amaçlı kullanıyoruz, istediğimiz yerde kullanıyoruz. Bence silah, teçhizat olarak da iyi durumdayız" ifadelerini kullandı.
Türk Hava Kuvvetleri'nin modernizasyonuna, kendi uzun menzilli füzelerini üretmeye ve daha iyi bir hava savunma sistemi geliştirmeye yoğunlaşması gerektiğini söyleyen Pekin, "Yine de emekli olduğum 2012'de oranla ordu daha iyi durumda. Savaş tecrübesi olan personelimiz var. Onu bile koysan fark eder. O nedenle elma ile armudu karıştırıp şu sırada demek doğru değil" diyerek sözlerini bitirdi.
"Bir zamanlar mevcutta dünya dördüncüsü olan TSK'nın sayısı azaldı"
Emekli Kurmay Albay Haydar Ateş ise Global Firepower'ın sıralama yaparken ilk dikkat ettiği kriterin mevcut olduğunu dile getirdi.
Ateş, TSK'nın geçmişte 800 bine varan mevcudu ile dünyada 4'üncü ve NATO'da 2'nci sırada olduğuna dikkati çekti.
Yapılan düzenlemeler ile ordunun mevcudunun oldukça azaltıldığını aktaran Ateş, şunları kaydetti:
Jandarmayı, İçişleri’ne bağladılar. Tümenleri tugaylara çevirdiler, sonra bazı birlikleri kaldırdılar. Küçülerek etkinleştirme dendi ama küçülerek etkinleşmedi. Çünkü tehdit arttı. TSK'nın mevcudunun azaltılması projelerinde bir dönem orduda örgütlenen FETÖ'cüler de etkili oldu. Sonuç olarak mevcut düştüğünden sıralama sürekli değişiyor, geriye doğru gidiyor."
"Birliklerimizin aktif savaşma kabiliyeti artıyor"
Ateş, buna karşın bir ordunun diğer ordularla kıyaslanmasında savaşma gücüyle ölçülebileceğini kaydetti.
Ukrayna ordusunun kendisinden daha kalabalık Rus ordusuna karşı başarılı bir örnek ortaya koyduğuna işaret eden Ateş, "Listede yer alan Avrupa ülkelerinin ordularının çoğunun II. Dünya Savaşı'ndan sonra bir savaş deneyimi yok. Buna karşın birliklerimizin aktif savaşma kapasitesi artıyor" görüşünü paylaştı.
Ateş, ayrıca savunma sanayisine yapılan yatırımlar ve kendisinin de gelişmesine ön ayak olduğu bakım, onarım, lojistik çalışmalarının daha da profesyonelleşmesiyle ordunun teknik olarak kapasitesinin de artırıldığına dikkati çekti.
"Envanterimiz 2002'den beri yaşlandı, hiç gençleşmedi"
Savunma sanayii araştırmacısı Burak Yıldırım da Global Firepower'da açıklanan listeyi güvenilir bulmadığını ve çok ciddiye alınmaması gerektiğini söyledi.
Yıldırım, TSK'nın gücünü değerlendirmeye geldiğinde ise şu iddiada bulundu:
Envanterimiz 2002'den beri yaşlandı, hiç gençleşmedi. Bu ne demek oluyor? Biz sürekli yeni projeler üretmişiz ancak envantere girmemiş. Ya seri üretimi başaramamış ya finansal engellerle karşı karşıya gelmişiz. Olan envanterimizi, gemimizi, uçağımızı, tankımızı, topumuzu, tüfeğimizi yenileriyle değiştirememişiz."
"TSK, geçmişe göre iyi, muadili ordulara göreyse iyi durumda değil"
"TSK geçmişe göre daha mı güçlü, yoksa güç kaybı mı yaşıyor" sorusuna Yıldırım, şu yanıtı verdi:
"Geçmişte kıyaslandığı ordulara göre daha iyi durumda değil. Özellikle teçhizat, hava ve kara platformlarında çok büyük, ciddi zafiyeti var. Denizde durum o kadar kötü değil. Muadili ordularla değil, kendiyle kıyaslandığında ise geçmişe göre daha iyi durumda."
© The Independentturkish
