Pandemiyle birlikte çalışanların uzaktan çalışmanın mümkün olduğunu görmesi, daha küçük yerleşim yerlerine taşınarak işlerini sürdürmeye yönelmesini sağladı. Bu sayede pahalı şehirler yerine uygun maliyetli alanlarda yaşama potansiyeli büyük ölçüde arttı.

Çalışanların daha küçük yerleşim yerlerine geçmeyi planlamaya başlaması üzerine bazı şirketler, çalışanlara konuma göre maaş vereceğini, ücretleri düşüreceklerini belirtmeye başladı. Daha ucuz pazarlara taşınanların daha küçük zamlar görmesi gündemde. Örneğin; daha düşük maliyetli bir yere taşınan ve maaşı piyasanın üzerinde olan bir çalışanın daha yavaş bir artış oranı elde etmesinden söz edilir oldu. Şirketler tazminatı dahi konuma dayandıracaklarını açıklamaya başladı.  

Bir Google çalışanı, isminin açıklanmaması kaydıyla, evden tam zamanlı çalışmayı seçerse yaklaşık %10'luk bir maaş kesintisi yaşayacağını açıkladı. Çalışan, bunu öğrendikten sonra ofisten çalışmaya karar verdi. Google'da uzaktan çalışanlar için %25'e varan maaş kesintilerinden söz ediliyor.

Yine bir Google sözcüsü, tazminat paketlerinin konuma göre belirlendiğini ve ödemenin şehirden şehire ve eyaletten eyalete değişeceğini de sözlerine ekledi. Bu uygulamalardaki amaç, uzaktan çalışmayı caydırmak ve çalışanları ofisten çalışmaya teşvik etmek. Şehir değişikliklerinin önüne geçmek.

Görüyoruz ki uzaktan çalışmayla çalışanların rolüne göre değil konumuna göre ödeme yapılmasına yönelik bir değişikliğe gidilecek. Bu kararların ciddi sonuçları olacak. Ücret yönetimi kritik bir işlev haline gelecek, bireyler arasındaki ulusal gelir eşitsizliğinin yanı sıra büyük ve küçük şehirler arasındaki gelir eşitsizliği daha da artacak.

Pandeminin başında Türkiye’de bu konuyu ilk olarak yazan ve anlatan biri olarak uzaktan çalışma ile Google, Facebook ve Twitter’ın konuma göre maaş uygulamasına geçmeye başlamasını şaşırtıcı bulmadığımı, bu uygulamaların devamının geleceğini belirtmek istiyorum.  

İstenen beceri setleri de yerleşim yerlerine göre değişecek

Şöyle ki işgücü piyasasının gidişatı, teknolojinin kentsel ve kırsal işgücüne etkisine bağlı hâle geliyor. Silikon Vadisi'nde iş arayan yazılım geliştiricilerin, daha küçük bir işgücü piyasasındaki benzer çalışanlara göre daha fazla spesifik beceri setleri tanıtması gerekiyor.

Yapay zekâ teknolojilerini kullanan, yüksek maaşlı kişiler büyük şehirlerde sayıca daha fazla olacak, bu alanda daha kolay ve basit işleri yerine getiren düşük maaşlı kişiler ise küçük şehirlerde ve kırsal topluluklarda daha fazla bulunacak. Çalışanlardan istenen beceri setleri de yerleşim yerlerine göre değişiklik gösterecek.

İşin geleceği, yalnızca yeni çalışma yöntemleri yaratmıyor. Aynı zamanda insan yeteneklerinin “nasıl” zenginleştirileceğini ve bunların işgücüne “nasıl” entegre edileceğini planlamayı gerektiriyor.

Ofislerin ve sınırların ötesindeki yeteneklerle çalışmada artış olacak

Ayrıca şirketler artık aradığı yeteneklerle aynı ülkede olmak zorunda değil. Çünkü coğrafi sınırlar kalkıyor ve esnek çalışma koşulları ile daha geniş bir küresel yetenek havuzundan yararlanma imkânı doğuyor. Ofislerin ve sınırların ötesindeki yeteneklerle çalışmada artış bekleniyor. Yetenek yönetimini “yetenek özgürlüğü” olarak yeniden ele almak gerekiyor.

Mart ayında Financial Times yazarı makalesinde şunları yazdı: “Tanıdığım bir Kanadalı, ABD'de bir bankada yeni çalışmaya başladı. Taşınması gerekmeyecek. Toronto'daki evinden çalışacak ve Kanada vergilerini ödemeye devam edecek. ABD'de kazanacağından daha az ama Kanada'dakinden daha fazla kazanacak.

Paris'te tanıdığım bir girişimci, aynı ruhla personel işe alıyor. Salgından sonra ofisini kapattı ve birçok çalışanı işten çıkardı. Şimdi Paris yerine Güney Afrika'da grafik tasarımcıları işe alıyor ve yarı fiyatına daha deneyimli insanlar elde ediyor.”

Uzaktan çalışma yetenek pazarını genişletiyor. Yetenek küreselleşiyor ve çok boyutlu oluyor. 

Bu nedenle şirketler gelecekte yeteneklerden yararlanma şeklini değiştirecek ve küresel bir yetenek stratejisi oluşturacak. Ofislerin ve sınırların ötesindeki yeteneklerle çalışmada artış olacak.

Bu, şirketlerin esnek çalışma modelleri ile daha geniş bir küresel yetenek havuzundan faydalanabileceği anlamına geliyor.

Yetenek küresel bir pazar haline geldikçe, ücret kararları daha fazla ulusal bir yaklaşıma sahip oluyor.

Gig ekonomisinin yükselişinin bir sonucu olarak, aylık veya haftalık maaşlardan ziyade parça başı, çaba bazlı hesaplama yaygınlaşıyor. Parça fiyatlara bağlı olarak çalışanlar aynı anda birkaç kurumda çalışabiliyor.

Hazır olsak da olmasak da işin geleceği değişiyor. Ancak hazırlanmak basit bir iş değil... Kimsenin geleceğe dair kristal bir topu yok, bu yüzden yapabileceğimiz şey, kendimizi nasıl adapte olacağımıza hazırlamak... 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.