Koronavirüs salgını başladığı günden beri 650 milyon insanın yaşadığı Latin Amerika'da 15 milyon kişi enfekte oldu ve en az 500 bin kişi öldü.
Bu sayı dünyada salgın yüzünden ölümlerin üçte birine tekabül ediyor. Üstelik resmi rakamların gerçeği yansıtmadığını düşünüldüğünde salgının yarattığı yıkım çok daha vahim tabloları kaçınılmaz kılıyor.
Latin Amerika, Orta Amerika ve Karayipler'deki 33 ülke ve ada, Kovid-19 aşılarını almak için farklı yaklaşımlar benimsiyor.
Bölgenin zengin ülkeleri birkaç aşı tedarikçileriyle anlaşmalar imzaladı veya bunları üretmeyi planlıyor, ancak yaklaşık 650 milyon insanı korumak için özellikle fakir ülkelerin ve zengin ülkelerin yoksul insanları aşıyı nasıl temin edeceği belirsiz.
Arjantin, Brezilya ve Meksika, Latin Amerika aşı yarışında büyük oyunculardır, ancak diğer ülkelerde aşı yarışında yerlerini alıyorlar.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), 2021'in sonuna kadar 2 milyar doz aşı dağıtma hedefi koymuş ve birçok ülkeni katılımıyla COVAX adında ortak bir girişim kurmuştur.
Dünya çapında 50'tan fazla ülke Kovid-19'a karşı aşılamaya başladı. Genel olarak, bu ülkeler çeşitli aşılardan en az birini benimsemektedir.
ABD/Alman üretimi Pfizer-BioNTech, Rus Sputnik V, Amerikan Moderna, Birleşik Krallık ve İsveç ortaklığı olan Oxford/AstraZeneca, Çin'in Sinopharm ve Sinovac, ABD'li Johnson & Johnson en çok bilineni.
Batı'da aşılamaya başlayan ilk ülke 8 Aralık'ta Birleşik Krallık oldu. Britanya'da yaklaşık 800 bin kişiye ilk doz Pfizer aşısı yapıldı. Latin Amerika'da aşılamaya başlayan ilk ülkeler, 14 Aralık'ta Meksika, Şili ve Kosta Rika oldu.
Bu üç ülke Pfizer/BioNTech aşısını kullandı. Rusya'nın Sputnik V aşısını Latin Amerika'da ilk kullanan ülke Arjantin oldu.
Latinler, aşı tercihlerini neye göre yapıyor?
Aslında Latin Amerika ülkeleri aşı tercihlerini nitelikli medikal bir tercihe göre değil; aşı tedarikin kolay erişebilirliğine göre ediyor.
Zira dünyada olduğu gibi Latin Amerika ülkelerinde de aşı etkinlik oranları ve aşıyla ilgili komplo teorileri gündemin en önemli tartışma konusu.
Bu bağlamda aşılar üç ayrı kısasa göre değerlendiriliyor.
- Ülkenin ekonomik koşulları.
- Aşı üreticisi ülke/şirket ile alıcı hükümet arasındaki stratejik ilişki.
- Aşının etkinliği ve ülkenin sağlık altyapısı.
Latin Amerika'nın her köşesine Kovid-19 aşısını götürmenin zorluğu, aşıların saklanması ve dağıtılması ana engel olarak ülkelerin karşısına çıkıyor.
Latin Amerika uzak ve aşılmaz bölgelere sahip; temel hizmetlerin olmadığı yoksulluk içindeki mega kentler; tropikal ormanlar, yüksek dağlar, çöl, yıkıcı doğa olayları ve kötü ekonomiler, aşılamayı zorlaştıracak bir dizi koşul sunuyor.
Uzmanlar, aşı yarışına liderlik eden ve etkinliği yüzde 90'ın üzerinde olan Pfizer/BioNTech'ten gelen aşıların sıfırın altında eksi 70 derece tutulması gerektiğini ve bu durumun büyük şehirlere arzları kısıtlayacağını tahmin ediyor.
Dolayısıyla bu aşıyı tedarik eden ülkeler hem eksi 70 derece soğuk depolama hem de soğuk lojistiği de tedarik etmek zorunda kalıyor.
Böylece bu aşıyı alan ülkelere ekstra bir maliyette çıkarmış oluyor. Bu durum aşının teminin önünde bir engel teşkil ediyor.
Mesela Çin aşılarında böyle bir soğuk depolamaya ihtiyaç duyulmadığından; Çin aşılarının temini ve dağıtılması daha kolay.
Ancak Çin aşılarının etkinliklerin yüzde 50 civarında olması, bu aşılara olan güveni sarsıyor.
Dolayısıyla bu aşıları alan ülkeler daha çok sağlık altyapısı zayıf veya ekstra maliyeti üstelenmeyecek kadar ekonomisi güçlü değil ya da Çin'in cazip bir teklifiyle karşılaşıyor.
Rus aşısı da; Çin aşısı gibi güven konusunda Avrupa/ABD aşılarına kıyasla daha şüphe çeken aşılar olduğu için birçok ülkenin mesafeli durmasına neden oluyor.
Sonuç olarak, Latin Amerika ülkeleri aşı talebini aslında diğer dünya ülkeleri gibi üretici ülke/şirketin kapasite ve etkinliğine göre yapıyor.
Ancak bazı ülkeler sipariş adedini ideolojik ve stratejik ilişkiye göre veriyor. Özellikle aşıyı talep eden ülkelerin ekonomik kapasitesi belirleyici unsur olarak öne çıkıyor.
Arjantin, Meksika ve Brezilya tüm aşı alternatiflerini tedarik etmek konusunda oldukça bonkör. Ancak fakir ülkeler ya Dünya Sağlık Örgütü'nün ilgisine veya Çin'in yayılmacı politikasının lütfuna kalmış durumda.
Dolayısıyla Solcu hükümetler Rus aşılarını, Sağcı hükümetler ABD ve İngiliz aşılarını 'ilk etapta' tercih etti.
Ancak Çin, solcu veya sağcı fark etmezin her ülkeye aşılarını takdim etti. Üstelik ortak üretim teklifiyle…
Dünyadaki ekonomik kriz, Latin Amerika'da yıkıcı bir hâl alınca, Çin'in cazip teklifleri medikal nedenlerden daha çok ekonomik sebeplerden ötürü reddedilmiyor.
Solcu hükümetler, Rus aşısını tercik ediyor
Rusların ürettiği Sputnik V aşısı, küresel açıdan büyük şüpheyle karşılandı (Latin Amerika hariç).
Pek çok ülke ABD ve Avrupa aşılarına yeşil ışık yakarken Rus-Sputnik V'yi hızlı onaylamak istemiyor.
Çünkü aşının bilimsel verileri yayınlanmaması ve birkaç denemeden sonra Ruslar tarafından hızlıca onaylanması aşıya olan güveni zayıflattı.
Buna rağmen Putin, Latin Amerika'daki solcu/sosyalist müttefiklerine Sputnik aşısını sipariş etti.
Arjantin, Venezuela, Bolivya, Nikaragua gibi solcu/sosyalist hükümetlere Rusların ürettiği Sputnik V aşısı gönderildi.
Tıp alanındaki bağımsız çalışmalarıyla bilinen komünist Küba ile ortak üretim konusunda mutabakata varıldı.
Latin Amerika ülkeleri toplamda ilk olarak 35 milyondan fazla aşı dozu sipariş etti. Salgının seyri ve aşının etkinliğine göre aşı siparişinin artması bekleniyor.
Arjantin'in solcu Fernandez hükümeti, Sputnik aşısını halka dağıtan ilk ülke oldu. Temmuz 2021'de gelmesi planlanan tahmini 60 milyon dozun bir parçası olarak ilk 300 bin dozu aldı.
Solcu Fernandez hükümeti 25 milyon doz Rus Sputnik V satın aldığını açıkladı. Ayrıca İngiliz Oxford / AstraZeneca aşısı içinde görüşmelere devam ediyor.
Arjantin, 25 milyon doz aşı almak için bir anlaşma yaptı. Başkan Alberto Fernández hükümeti Şubat ayına kadar 10 milyon insanı aşılamayı umuyor.
Bu arada 13 milyon Arjantinli ülkenin en riskli gruplarını oluşturuyor.
Venezuela da Rusya ile 2021'in ilk çeyreğinde 10 milyon Sputnik V aşısı almak için anlaşma yaptığını açıkladı. Maduro hükümeti Çin ile de bir anlaşmanın eşiğinde.
Bir zamanlar kapsamlı aşılama kampanyalarıyla tanınan Venezuela, aşılara erişimini engellediği için ABD yaptırımlarını suçluyor.
Başkan yardımcısı Delcy Rodriguez, "Aşılar için ödeme yapacak kaynaklara sahibiz, ancak aşırı sağın hoşgörüsüzlüğünün bir sonucu olarak Trump hükümeti tarafından engellendi" dedi.
Küba, dünyanın aksine kendi aşı programı üzerinde çalışıyor. Küba, aşılama programında kullandığı 12 aşıdan 8'ini ürettiği için aşı edinme konusunda bir deneyime sahip.
Küba bilim enstitüleri Soberana 01, Soberana 02, Mambisa ve Abdala adlı dört aşı projesi üzerinde çalışıyor.
Küba 2021'in ilk yarısında tüm nüfusu aşılamayı umuyor. Ayrıca Rusya ile yerel üretim konusunda işbirliğini görüşüyor.
Bolivya da Rus Sputnik V aşısı almak için görüşmelere başlandığı duyurdu. Ayrıca Arjantin Başkan Alberto Fernandez, aşı konusunda komşu Uruguay ve Bolivya'ya da yardım etmeyi teklif etti.
Ayrıca Brezilya'nın Bahia ve Parana dahil 10 farklı eyaleti, Sputnik V'i kullanmayı planlıyor.
Sağcı Hükümetler Avrupa/ABD aşılarını tercih ediyor
Latin Amerika'da sağcı milliyetçi/muhafazakar hükümetler Çin ve Rus karşıtı oldukları için medikal konularda ve insanı sağlığını etkileyen ulvi meselelerde ideolojik refleksten kendilerini alamıyorlar.
Elbette genelleme yapmamak lazım; nitekim bölgede de istisna durumlarda söz konusu. Ancak Latin Amerika ülkelerin sağcı hükümetlerin reaksiyonları Batılı ülkelerden yana oluyor.
Örneğin Meksika, ilk olarak Amerikan ilaç şirketi Pfizer ve Alman biyo-teknoloji şirketi BioNTech tarafından geliştirilen aşıyı kullandılar.
Buna ek olarak, İngiliz Oxford aşılarını ve Çin ilaç şirketi CanSino'yu almak için ticari anlaşmaları var.
Meksika Dışişleri bakanlığı, Pfizer-BioNTech aşısının 1,4 milyon dozunun ABD şirketinin teslim etmeyi kabul ettiği 34,4 milyon dozunda 31 Ocak'a kadar ulaşacağını açıkladı.
Meksika ayrıca Çinli CanSino Biologics'den 35 milyon doz ve İngiliz AstraZeneca'dan 77,4 milyon doz için ön satın alma anlaşmaları yaptı.
Özellikle İngiliz aşılarını,Meksikalı ünlü milyarder Carlos Slim'e ait olan Slim Vakfı getiriyor. Oysa Meksika Başkanı Lopez Marksist bir geçmişten geliyor.
Ancak Meksika statükosunun belirgin ABD yanlısı politikaları ve dünyanın en zengin insanı Carlos Slim'in Londra ilişkileri Lopez hükümetinin yörüngesini değiştirdi.
Kolombiya'nın sağcı Duque hükümeti de Alman-Amerikan ortaklığı olan Pfizer-BioNTech ve İngiliz AstraZeneca ile anlaştı.
Kolombiya sağlık düzenleme kurumu Invima, Pfizer- BioNTech aşısına acil kullanım onayı verdi. Kolombiya 1,7 milyon Pfizer aşısının ilk teslimatını şubat ayında almaya hazırlanıyor.
Kolombiya Pfizer dışında, Janssen, Sinopharm, CanSino ve Hindistan Serum Enstitüsü ile aşı görüşmeleri yapmaya devam ediyor.
Şili'nin sağcı muhafazakar Sebastian Pinera hükümeti, Kovid-19 aşısını Pfizer-BioNTech'den alarak Şilileri aşılamaya başlıyor.
Şili Pinera hükümeti, 18 milyonluk nüfusu aşılamak için çeşitli anlaşmalar imzaladı. Ortak aşı platformu Covax'dan 8 milyon dozu garanti etti; bunun dışında Pfizer-BioNtech 10 milyon.
Ayrıca İngiliz AstraZeneca/Oxford aşısından 14 milyon doz ve Çin Sinovac aşısını Laboratuvar aşamasında 20 milyon doz ayırdı.
El Salvador'un Filistin kökenli sağcı başkanı Nayib Bukele, İngiliz AstraZeneca-Oxford aşısının ithalatını ve kullanımını onayladı.
Sağcı Başkan İngiliz firması ile 2021'in ilk üç ayında 2 milyon doz satın almak üzere bir anlaşma yaptığını duyurdu.
Brezilya'da aşı tartışmaları, neredeyse tüm dünyanın gözü önünde yaşanıyor. Aşılama son derece siyasallaşmış bir konu ve aşırı sağcı Başkan Jair Bolsonaro defalarca aşı yaptırmayacağını söyledi.
Brezilya'nın aşırı sağcı Cumhurbaşkanı Bolsonaro, Kovid-19 salgını çıktığı günden beri ilgisiz davrandı. Başkan, aldığı ve almadığı kararlarla halen büyük bir tartışma konusu.
Brezilya, 210 milyon nüfusu aşılamak için ikili anlaşmalar yaptı ve aynı zamanda bir WHO mekanizması olan Covax'a katıldı.
Bolsonaro hükümeti, İngiliz Oxford / AstraZeneca ile 2021'in ilk yarısında 65 milyon kişiyi ve ikinci yarısında yine 65 milyon kişiyi aşılamak için aşı satın alma ve üretme anlaşması imzaladı.
Federal hükümet, Amerikan Pfizer'den 70 milyon doz ve İngiliz AstraZeneca'dan 100 milyon doz satın almak için bir niyet mektubu imzaladı.
Toplamda, birkaç üreticiyle 300 milyon doz aşı konusunda bir planlama yapıldı. Bolsonaro Çin aşısını reddetti.
Ancak Bolsonaro'nun 2022'de başkanlık seçiminde muhtemel rakibi Sao Paulo Valisi Doria, Çin ile aşı anlaşması yaptı.
Çin aşısı ile ilgili yapılan testlerin yüzde 50,4 oranında etkinliğe sahip olması Çin aşısı ile ilgili ciddi kuşkuları beraberinde getirdi.
Bu yazıyı kaleme aldığım saatlerde Sao Paulo Valisi Doria, aşı testlerinden sorumlu Butantan Enstitüsü'nün onayıyla Çin aşısının dağıtılmasını kabul etti.
Ayrıca Butantan Enstitüsü tarafından São Paulo eyaleti için 46 milyon doz Coronavac Çin aşısı ithalatında mutabakata vardı. Bu miktar eyalet nüfusunun neredeyse yüzde 70'ini aşılamak için yeterli olacaktır.
Sonuç olarak Federal Bolsonaro hükümeti ideolojik sahiklerle Çin aşısını veto etti; İngiliz aşısını onayladı. Sao Paulo yerel idaresi de Çin aşısını kabul etti.
And ülkesi Ekvador'da Pfizer-BioNTech ile anlaştı. Merkez-sol adayı olarak seçilmesine rağmen sağcı politikalar icra ettiği için eleştirilen Lenin Moreno hükümeti, salgının başladığı günden itibaren kötü bir yönetim göstermiş, ülke de sağlık ve cenaze sistemi çökmüştü.
Ekvador Pfizer-BioNTech aşısının ilk 50 bin dozunu ocak ayının sonunda alacak.
Ekvador'un Sağlık Bakanı Zevallos, ülkenin özel sağlık kuruluşları ile işbirliği içinde mart ve eylül ayları arasında 9 milyon civarında insanı aşılamayı planladığını duyurdu ve yedi şirketten aşı satın almak için 200 milyon dolar bir bütçe ayırdığını açıkladı.
17 milyon nüfuslu Ekvador, ilk aşamada yaklaşık 9 milyon insanı aşılamayı planlıyor.
Ekvador, Novavax, Johnson & Johnson ve Moderna ile müzakerelerde bulunurken Pfizer (2 milyon doz) ve AstraZeneca (5 milyon) ile 2021'de aşamalı teslimatlarla anlaşmalar yaptığını duyurdu.
Peru hükümeti de İngiliz AstraZeneca-Oxford aşısından 14 milyon satın aldı. Sağcı Başkan Francisco Sagasti, 1 milyon doz Çin aşısının ocak ayı sonuna kadar ulaşacağını duyurdu.
Ayrıca Peru'nun Haziran ayına kadar, nüfusun yaklaşık yarısını(15 milyon) aşılamayı planlandığını duyurdu.
Kosta Rika demokrat Cumhurbaşkanı Carlos Alvarado hükümeti de, Pfizer ve BioNTech tarafından geliştirilen aşıyı kullanma kararı aldı.
2021'in ilk çeyreğinde 5 milyonluk bir nüfusta 3 milyon kişiye 6 milyon doz teslim edilmesini sağlayan üç anlaşması var (Pfizer, AstraZeneca ve Covax).
Ülkede yaşlılara ve sağlık çalışanlarına Pfizer aşısı yapılmaya başlandı. Bu, 5 milyonluk ülkede 1,5 milyon insanı aşılamaya yönelik bir programın başlangıcıydı; Kosta Rika aşı kampanyasını başlatan bölgede üçüncü ve Orta Amerika'da ilk ülke oldu.
Dominik Cumhuriyeti sağlık düzenleme kurulu, Karayipler ülkesinde İngiliz AstraZeneca-Oxford aşısının kullanılmasını onayladı.
Uruguay'da sağcı Hükümet, Latin Amerika'nın en az vaka ve ölüm sayısına sahip olduğu için panik bir aşı yarışına girmedi.
Hükümet, yaklaşık 3,5 milyonluk nüfus için başlangıçta 750 bin kişiyi kapsayacak şekilde Covax aşısının gelişimini bekleyecek
Orta Amerika ve Karayipler
Orta Amerika ve Karayipler'deki çoğu fakir olan ülkeler, aşılması gereken büyük engellere sahip. Dolayısıyla ithalat, soğutmalı depolama ve soğuk lojistik ciddi külfet getiriyor.
Dolayısıyla yaşanan zaruriyet bölge ülkelerini altyapı ve jeo-stratejik konularda üretici ülkelerle bir pazarlığa itiyor.
Guatemala, Belize, Honduras, El Salvador, Nikaragua, Kosta Rika ve Panama gibi Orta Amerika ülkeleri yaklaşık 50 milyon kişiye ev sahipliği yaparken, Karayipler 44 milyon kişiye ev sahipliği yapan 13 ülke ve 12 bölgeyi (Venezuela dahil) kapsıyor.
Bu ülkelerin çoğu, alıcı ülke nüfusunun yüzde 20'sine aşı sağlayacak olan COVAX projesinin bir parçasıdır.
Bolivya, Haiti, Guyana ve birkaç Karayip adası gibi düşük gelirli ülkeler, IOTA ve ETA kasırgalarından etkilenen El Salvador, Honduras ve Nikaragua COVAX'a veya Çin ve Rus aşılarına bel bağlamış durumdalar.
En son Covax tahminleri, bölge nüfusunun yalnızca yüzde 20'sini aşılamanın 2 milyar ABD Dolarından fazlaya mal olacağını tahmin ediyor.
Küba, Orta Amerika ve Karayipler'de kendi aşılarını geliştirdiğini iddia eden tek ülkedir. Soberana 1 ve Soberana 2. (İspanyolca "egemen") isimli iki aşı grubunu test ediyor.
Aşılama açısından kendi kendine yeterli olması bekleniyor. Jamaika ise, Küba'nın aşılarını bekliyor.
Paraguay ve bazı Orta Amerika ülkeleri, 2021'in ilk yarısında tedarik için çoğunlukla Covax'a güveniyor.
Çin, borçlu ülkelere aşı yapıyor
Çinli şirketler, 5 aşıyı 16 ülkede (birisi de Türkiye) aşı denemelerinde bulun(du)uyor. Bu aşı şirketleri CanSino, Sinovac, ZFLongkema ve China National Biotec Group'un iki aşısı bulunuyor.
Çin, Brezilya'da ortak üretim yapmaya başladı. Aslında temel politikayı ortak üretim noktasına inşa ediyor. Sebebi de lojistiğin pahalı ve aşının uzun yolculuk sırasında bozulma/etkinlik riski gösteriliyor.
Çin, Brezilya ile CoronaVac aşısının üretimini gerçekleştirdi. Ancak rakip ulusüstü şirketlere kıyasla etkinliği (yüzde 50,4) düşük kaldı.
Buna rağmen Sao Paulo eyaleti 46 milyon aşı sipariş verdi. Üstelik 26 Brezilya eyaleti de ortak üretim ve aşı tedariki için sırada bekliyor.
Brezilya Sao Paulo aşı otoritesi Butantan başkanı Dimas Covas, Peru, Uruguay, Paraguay ve Honduras dahil olmak üzere bölgedeki birçok ülkenin CoronaVac aşısını Brezilya'dan satın almakla ilgilendiğini söyledi.
Butantan ayrıca Arjantin ile aşı tedariki konusunda ileri görüşmelerde bulundu.
Çin, Brezilya'yla gerçekleştirdiği ortak üretim politikasını Meksika, Arjantin, Venezuela ve hatta diğer Latin Amerika ülkeleriyle de gerçekleştirmek istiyor.
Ülke içinde dağıtım için, sağlık otoritelerinden (Arjantin'de Anmat, Meksika'da Cofepris, Brezilya'da Anvisa, vb.) verilen yerel izni (pazarlama izni) almak için görüşmeleri bitirdi bile.
Bu bağlamda Çin 2021 yılı bitmeden sadece 500 milyon aşıyı Latin Amerika'da satacak potansiyeli oluşturdu. Ancak şuan Amerikan ve İngiliz şirketlerin gerisinden geliyor.
Meksika, Brezilya ve Şili gibi nispeten varlıklı ülkeler, aşı alımları için milyarlarca dolar ayırdılar. Aşıların yaygınlaşmasıyla Latin Amerika'da endişeler arttı.
Aşıların Latin Amerika'ya ulaştırılması ve doğru koşullarda saklanması ve dağıtılması önemli zorluk oluşturmaktadır.
Tropikal ısı, mesafe ve ABD'li üreticilerin ihtiyaç duyduğu ultra soğuk dondurucuların azlığı, Çin aşılarının fakir ve gelişmekte olan ülkeler için çekiciliği oldukça açık.
Pfizer ve Moderna'nın aşıları, sırasıyla eksi 70 derece ve eksi 20 derece sıcaklıklarda saklanması gereken bir teknolojiye dayanıyor.
Böyle bir gereklilik, zayıf elektrik altyapısının ultra soğuk dondurucuları destekleyemediği Afrika ve Latin Amerika ülkeleri için bir zorluk teşkil ediyor.
Sonuç olarak aşıların özellikle kırsal topluluklarda ve uzak adalarda aşı kalitesini olumsuz etkileyecektir.
Çin'in ana üreticilerinden biri olan Sinopharm Afrika, Ortadoğu, Asya ve Latin Amerika'nın içinde olduğu 100'den fazla ülkeden sipariş aldı.
Ancak Latin Amerika'da Amerikan ve İngiliz aşı şirketlerinin ciddi bir ağırlığı var.
Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) kurduğu bir mekanizma olan Covax aracılığıyla Mart ve Mayıs 2021 arasında Latin Amerika'da aşı dağıtmayı umuyor.
Aşı ücretsiz yapılacak. İlk aşamada, aşı kampanyası sağlık çalışanları ve yaşlıları ve Kovid-19 riski yüksek olan kişilere yapılacak.
Çin Brezilya, Venezuela, Arjantin, Peru, Şili ve Ekvador gibi ülkeler başta olmak üzere Latin Amerika'da yüz milyarlarca alacağı ve yatırımları var.
Küresel ekonomik krizi de göz önüne aldığımızda Çin aşısı üzerinden hem bozulan imajını düzeltecek, hem de Çin aşısını satarak para kazanacak.
Tıpkı Filipinlere 500 bin aşı hibe ederek ülkenin altyapı işlerini aldığı gibi…
Çin, yoksul ülkelere aşı satmak için düşük kredileri "kamu yararı'' olarak sunuyor. Çin kredilerinin Latin Amerika ve Afrika'da ciddi alıcısı var ve bu fakir ülkeler Çin'in borç tuzağına düşüyor.
Daha sonra Çin borcunu ödemekte sıkıntı çeken ülkenin stratejik bir hammadde veya altyapı sektörünü teslim alıyor.
Bölgedeki hükümetler, nüfuslarını korumak, Batılı şirketlere daha az ödeme yapmak ve Kovid-19'un yayılmasını kontrol altına almak için Çinlilerin bu cazip tekliflerini kabul ediyor.
Batılı ülkeler ise ihtiyaçlarının çoğunu karşılayabilecek ABD ve İngiltere'nin aşı tedarikçilerine güveniyor.
Çin'in geliştirdiği aşılar, Batı'nın Çin aşılarına ve bunların onay standartlarına güvenmemesi nedeniyle Batı pazarı tarafından reddediliyor.
Salgının etkisiyle, Latin Amerika ekonomileri aşı alımlarına büyük miktarlarda para ayırmak zorunda kalacak. Ancak aşı yarışında şüphesiz üretici ülkeler kazanacak.
Sağcı/solcu hükümetler, ideolojik ve ekonomik nedenlerle aşı tedarikine yaklaşırken, bundan zarar görecek olan bölge halkı olacak.
Yazılarımı takip eden görüş ve eleştirilerini ileten Dr. Muzaffer Şenel'e teşekkür ederim.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
