Almanya'da immünoloji alanında çalışan Türk asıllı evli doktorlar Uğur Şahin ve Özlem Türeci için 9 Kasım 2020'de bir çift Wikipedia sayfası açıldı. Bu durumla bir yıl önce karşılaşsaydınız ve onların şimdiye kadarki çalışmalarını takip ediyor olsaydınız, toplumsal bilinçteki herhangi bir atılımın, hayatlarının büyük kısmını adadıkları kanser tedavileriyle ilgili olduğu varsayımında bulunurdunuz. Fakat 2019'un sonundan bu yana çok şey değişti, sadece onlar ya da şirketleri Biontech için değil.

İnsanlık tarihinde bir dönüm noktasını tetiklediği için itibar gören hemen herkesin durumunda genelde olduğu gibi, bu hafta Birleşik Krallık'ta (BK) kullanım onayı alan Pfizer/Biontech Kovid-19 aşısının başarısını sadece iki kişiye yüklemek de aşırıya kaçan bir basitleştirme olabilir. Türeci ve Şahin, bir cevap bulunana kadar kendilerini laboratuvara kilitleyen bir çift cesur bilim insanı olmakla kalmıyor; onlar aynı zamanda beraber çalıştıkları binden fazla kişilik ekiple yüzlerce yıllık bilimsel düşünceyi ilerleten firmanın da kurucu ortakları.

Bununla birlikte çift, bugünlerde hepimizin yaşadığı pandeminin bertaraf edilmesinde kendi rollerinin ne olabileceğini düşünen ilk isimler arasındaydı. 2020'nin başında çift kahvaltı ederken, Şahin'in The Lancet akademik tıp dergisinde Çin'de dolaşan gizemli virüse dair okuduğu makaleyi tartıştı. Virüsün gidişatına dair birkaç senaryoyu uzun uzadıya konuştuktan ve Vuhan'ın ulaşım bağlantılarını düşündükten sonra, şirketlerinin ve yaklaşık 500 çalışanlarının mesaisini ışık hızı operasyona, yani üç ay öncesine kadar bilimin habersiz olduğu virüs için aşı bulma yarışına yönlendirmeleri birkaç gün aldı. O esnada, Almanya'nın 83 milyonluk nüfusu içinde bildirilen 4 vaka vardı.

Şahin ekimde yaptıkları röportajda, verdiği tepkinin hızı karşısında şaşkına dönerek ona kahin olup olmadığını soran yerel bir gazeteye "Bilimsel yayınları okuyup bunların bizim işimiz için ne anlama geldiklerini düşünmekten keyif alıyorum" demişti.

Bu virüsün bir pandemiye dönüşeceği sonucuna vardım ve bu yüzden burada harekete geçme konusunda kendimizi sorumlu tuttuk çünkü aşı geliştirecek beceriye sahibiz.

2020'nin sonuna doğru ileri sararsak, şu anda çiftin o ocak sabahı öngördüğü en kötü senaryolardan birini yaşıyoruz. Bir yıl içinde 1,5 milyon insan öldü, dünya ekonomileri resesyona saplandı ve milyarlarca kişinin günlük hayatı sekteye uğradı. Artık normale dönme olasılığını sunan birkaç aşı adayı olsa da Biontech'in ürettiği ve Pfizer'in çoğaltıp dağıtımını üstleneceği bilim; tecrit, ekonomik yıkım, yaygın hastalık ve ölüm döneminin sona ermesi için gezegenin en büyük umutları arasında yer alıyor.

Bu sonuç hiçbir zaman kesin olmadı. Sars-CoV-2'ye karşı etkili bir çarenin bulunamaması, insanlık tarihinin bu bölümünün sonunu asla göremeyeceğimiz ve bunun yerine devamlı virüs tehdidiyle yaşamanın yolunu bulmak zorunda kalma olasılığı tümüyle devam ediyordu. Ancak Şahin ve Türeci, virüsü durdurmak için dünyada en iyi konumdaki kişilerden olduklarından emin olmakla kalmadı, aynı zamanda başarılı olacaklarına da inanıyorlardı.

Tıpkı aşılarında olduğu gibi, onları pandemiyi yenen güç çifti haline getiren en etkili araçlar olarak günümüze taşıyan yol da laboratuvarda geliştirilmiş olabilir. İkisinin de küçük dönemeçleri olsa da (söylentilere göre çocukken Türeci rahibe, Şahin de futbolcu olmayı düşünüyordu) çift, kendilerini tıp alanına atacaklarını bilerek güvenle büyüdü. Şahin doktorasını 1993'de tamamlayıp Saarland Üniversitesi Hastanesi'nin kanser servisinde çalıştı ve bugün, ölümcül hastalara onlara yardım etmek için daha fazlasının yapılamayacağını söyleme deneyiminin işindeki motivasyonu olduğunu aktarıyor. Tıp fakültesinde okuyan Türeci'yle de orada tanışarak romantik ve entelektüel bir birliktelik başlattılar. Bu birlikteliği en iyi özetleyebilecek olay, çiftin sabahı laboratuvarda geçirip yeminlerini etmek için hızlıca evlendirme dairesine gittiği ve sonrasında da deneylerini kontrol etmek için laboratuvara döndüğü düğün günü.

Evliliklerinden bir yıl önce, antikor geliştirmeye dayalı kanser tedavileri üzerinde çalıştıkları, en sonunda da 1,3 milyar euroya (yaklaşık 12,3 milyar TL) sattıkları şirketleri Ganymed Pharmaceuticals'ı kurmuşlardı. Fakat onları hızla spot ışığının altına sıçratacak olan, kanser immünoterapilerine odaklanan startup Biontech'ti. Büyük ilaç devlerinden daha küçük olan firma, yine de binden fazla çalışanı ve geçen yıl HIV ve tüberküloz programları üzerinde çalışmak için firmaya on milyonlarca dolar teklif eden Bill ve Melinda Gates Vakfı gibi kurumlardan gelen fonlarla iftihar ediyor. Koronavirüs baş göstermeye başladığında firmanın boyutları ve ölçekleri, virüsle mücadele etmeyi düşünmek için doğru immünoterapi arka planına ve bir grip aşısı için halihazırda işbirliği yaptıkları Pfizer'le onların bunu piyasaya sürebileceğini bildikleri doğru bir ilişkiye sahip oldukları anlamına geliyordu.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 2/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 3/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 4/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 5/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 6/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

• 7/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 8/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 9/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 10/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

• 11/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 12/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 13/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 14/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 15/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 16/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 17/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 18/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 19/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 20/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 21/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 22/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 23/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 24/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 25/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 26/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 27/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 28/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 29/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 30/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

Şimdiyse işin bilim kısmı geliyor. Firmaya Nobel kazandıracak bir atılım olma potansiyeli taşıyan şeyi fazlasıyla basitleştirirsek, aşıları Kovid'in RNA'sından (virüsün bir hücreyi ele geçirdiğinde farklı parçalarını yeniden üretmek için yararlandığı kullanım talimatı) küçük bir parça alıp onu virüsün geri kalanı sürece dahil olmadan vücuda enjekte ederek çalışıyor. Özellikle bu RNA zinciri, geçen yıl boyunca hafif distopik posterlerde ve haber metinlerinde tekrar tekrar gördüğünüz virüsün dış tarafındaki küçük yumrulu kancaları, yani sivri uçlu proteinleri oluşturmaktan sorumlu. Bu RNA parçasının tek başına enjekte edilmesiyle hasta, virüse değil de virüsün kendisini konak canlıya bağlamak için kullandığı protein kancalarına karşı bağışıklık tepkisi geliştirebiliyor. Sars-Cov-2'nin bir sonraki ortaya çıkışında sivri uçlu proteinler etkisiz hale getiriliyor (yani virüs onları bir şeyi kavramak ve çoğalmak için kullanamıyor) ve enfeksiyon döngüsü bozulmuş oluyor.

Çift pandemiye karşı potansiyel bir tedavi sunmuş olmakla birlikte, ilaç endüstrisine yönelik belli bir görüş için de çözümü temsil ediyor olabilir. İlaçları fiyatlandırmak söz konusu olduğunda kamuoyunda kötü imajları olan büyük şirketler isimlerini projelere koymaya başlayınca, pandeminin yarattığı dehşetin çaresiz hükümetlerden olabildiğince fazla para koparmak için kullanılacağına dair endişeler büyüdü. Ancak Şahin ve Türeci, halkın büyük ilaç şirketlerindeki para babaları tasavvurundan daha uzak olamazdı. İkilinin genç kızlarıyla birlikte nispeten alçakgönüllü bir hayat yaşadığı söyleniyor. İşe bisikletle gidiyorlar ve rahat bir şekilde kot pantolonla tişört giyiyorlar. Şahin, iyi şans için taktığı söylenen mavi mücevherli deri kolyesiyle olan duygusal bağını koruyor.

Ancak bu, durumdan kâr etmedikleri anlamına gelmiyor. Biontech nispeten küçük bir firma olarak başlamış olsa da şu anda yaklaşık 16,6 milyar sterlin (yaklaşık 175 milyar TL) değerinde. Yani Almanya'nın saygın ulusal havayolu şirketi Lufthansa'nın neredeyse 4 katı. Çift şu anda ülkedeki en zengin 100 kişi arasında yer alıyor. Sadece bunu önemsediklerine dair pek bir belirti göstermiyorlar.

Şirketin iş ve reklam müdürü Sean Marett, BBC Radio 4'a "Şahin'in banka hesabına muhtemelen 9 aydır bakmadığını düşünüyorum" dedi.

Bu bilimsel titizlik, merak, ne olabileceğinin hayalini kurup sonra da bunu uygulamaya koymak. Onları harekete geçiren bu.

Bu arada çift de virüse karşı savaşmak için motivasyonlarının basit olduğunu söylüyor: İşleri bu. The Times'a verdiği demeçte Türeci, bağışıklık sistemine dair bilgilerinin virüsle mücadeleye katkıda bulunmayı onlar için "görev" haline getirdiğini belirtti. Çalışmalarının karşı karşıya olduğu uluslararası baskı sorulduğunda Şahin, Wiesbadener Kurier'e şunları söyledi:

İlaç şirketleri olarak her zaman büyük sorumluluğumuz var. Geliştirdiğiniz ilacın tek bir hasta için mi yoksa çok daha büyük bir grup için mi tasarlandığı önemli değil. İşe odaklanmanız gerekir. Günlük hayatımızda bununla boğuşma şansımız yok.

Kendilerini modern tıbbın çehreleri olarak ilgi odağında bulmanın yanı sıra, aynı zamanda genelde zor olan sembol konumuna da taşındılar: Onların durumunda bu, çok kültürlü bir toplumun faydalarını temsil etmek oldu. Şahin, Almanya'nın savaş sonrası ekonomik patlaması esnasında hizmet vermek için geçici olarak çalışmaya davet edilen Gastarbeiter ya da misafir işçi neslinin parçası olarak Ford fabrikasında çalışan babasıyla birlikte 4 yaşındayken Türkiye'nin İskenderun şehrinden geldi. Türeci'nin babası da Türk bir göçmendi; bir Katolik hastanesinde çalışan, Batı Almanya doğumlu kızını ameliyatlara götüren bir doktordu. Bazıları için Almanya'da ve genel olarak Batı'da göçmen karşıtı fikirlerin arttığı bu dönemde onların hikayesi, çoğu zaman günah keçisi ilan edilen toplulukların inanılmaz katkısına işaret ediyor. Diğerleri içinse bu argüman hem acı hem de tatlı: Toplumun dışladığı ırksal ve etnik grupların kabul edilebilir olmasının tek yolunun istisnai olmak olduğunu gösteriyor.

Bununla birlikte, çalışmalarının potansiyel etkisi yadsınamaz. Aşıları çok yakında bilimin, ekonominin ve bürokrasinin genelde kişisel olmayan dünyalarından son derece kişisel bir dünyaya geçecek. Bu, insanların ebeveynlerine sarılabileceği, arkadaşlarının barlarda buluşabileceği ve hastane çalışanlarının tünelin sonundaki ışığı görebileceği anlamına gelecek. Ocakta aşıları, laboratuvardaki bir fikirdi. Bir yıldan kısa bir süre sonraysa küresel ölçekte insanlara umut veriyor.

* Vincent Wood'un makalesinin tasarımdan kaynaklanan nedenlerle kısalttığımız başlığının tamamı şöyledir: Uğur Şahin ve Özlem Türeci: Kanser tedavisi çalışmasına ara verip Kovid'le savaşan pandemi güç çifti

independent.co.uk/independentpremium

Independent Türkçe için çeviren: Ata Türkoğlu