Almanya'da immünoloji alanında çalışan Türk asıllı evli doktorlar Uğur Şahin ve Özlem Türeci için 9 Kasım 2020'de bir çift Wikipedia sayfası açıldı. Bu durumla bir yıl önce karşılaşsaydınız ve onların şimdiye kadarki çalışmalarını takip ediyor olsaydınız, toplumsal bilinçteki herhangi bir atılımın, hayatlarının büyük kısmını adadıkları kanser tedavileriyle ilgili olduğu varsayımında bulunurdunuz. Fakat 2019'un sonundan bu yana çok şey değişti, sadece onlar ya da şirketleri Biontech için değil.

İnsanlık tarihinde bir dönüm noktasını tetiklediği için itibar gören hemen herkesin durumunda genelde olduğu gibi, bu hafta Birleşik Krallık'ta (BK) kullanım onayı alan Pfizer/Biontech Kovid-19 aşısının başarısını sadece iki kişiye yüklemek de aşırıya kaçan bir basitleştirme olabilir. Türeci ve Şahin, bir cevap bulunana kadar kendilerini laboratuvara kilitleyen bir çift cesur bilim insanı olmakla kalmıyor; onlar aynı zamanda beraber çalıştıkları binden fazla kişilik ekiple yüzlerce yıllık bilimsel düşünceyi ilerleten firmanın da kurucu ortakları.

Bununla birlikte çift, bugünlerde hepimizin yaşadığı pandeminin bertaraf edilmesinde kendi rollerinin ne olabileceğini düşünen ilk isimler arasındaydı. 2020'nin başında çift kahvaltı ederken, Şahin'in The Lancet akademik tıp dergisinde Çin'de dolaşan gizemli virüse dair okuduğu makaleyi tartıştı. Virüsün gidişatına dair birkaç senaryoyu uzun uzadıya konuştuktan ve Vuhan'ın ulaşım bağlantılarını düşündükten sonra, şirketlerinin ve yaklaşık 500 çalışanlarının mesaisini ışık hızı operasyona, yani üç ay öncesine kadar bilimin habersiz olduğu virüs için aşı bulma yarışına yönlendirmeleri birkaç gün aldı. O esnada, Almanya'nın 83 milyonluk nüfusu içinde bildirilen 4 vaka vardı.

Şahin ekimde yaptıkları röportajda, verdiği tepkinin hızı karşısında şaşkına dönerek ona kahin olup olmadığını soran yerel bir gazeteye "Bilimsel yayınları okuyup bunların bizim işimiz için ne anlama geldiklerini düşünmekten keyif alıyorum" demişti.

Bu virüsün bir pandemiye dönüşeceği sonucuna vardım ve bu yüzden burada harekete geçme konusunda kendimizi sorumlu tuttuk çünkü aşı geliştirecek beceriye sahibiz.

2020'nin sonuna doğru ileri sararsak, şu anda çiftin o ocak sabahı öngördüğü en kötü senaryolardan birini yaşıyoruz. Bir yıl içinde 1,5 milyon insan öldü, dünya ekonomileri resesyona saplandı ve milyarlarca kişinin günlük hayatı sekteye uğradı. Artık normale dönme olasılığını sunan birkaç aşı adayı olsa da Biontech'in ürettiği ve Pfizer'in çoğaltıp dağıtımını üstleneceği bilim; tecrit, ekonomik yıkım, yaygın hastalık ve ölüm döneminin sona ermesi için gezegenin en büyük umutları arasında yer alıyor.

Bu sonuç hiçbir zaman kesin olmadı. Sars-CoV-2'ye karşı etkili bir çarenin bulunamaması, insanlık tarihinin bu bölümünün sonunu asla göremeyeceğimiz ve bunun yerine devamlı virüs tehdidiyle yaşamanın yolunu bulmak zorunda kalma olasılığı tümüyle devam ediyordu. Ancak Şahin ve Türeci, virüsü durdurmak için dünyada en iyi konumdaki kişilerden olduklarından emin olmakla kalmadı, aynı zamanda başarılı olacaklarına da inanıyorlardı.

Tıpkı aşılarında olduğu gibi, onları pandemiyi yenen güç çifti haline getiren en etkili araçlar olarak günümüze taşıyan yol da laboratuvarda geliştirilmiş olabilir. İkisinin de küçük dönemeçleri olsa da (söylentilere göre çocukken Türeci rahibe, Şahin de futbolcu olmayı düşünüyordu) çift, kendilerini tıp alanına atacaklarını bilerek güvenle büyüdü. Şahin doktorasını 1993'de tamamlayıp Saarland Üniversitesi Hastanesi'nin kanser servisinde çalıştı ve bugün, ölümcül hastalara onlara yardım etmek için daha fazlasının yapılamayacağını söyleme deneyiminin işindeki motivasyonu olduğunu aktarıyor. Tıp fakültesinde okuyan Türeci'yle de orada tanışarak romantik ve entelektüel bir birliktelik başlattılar. Bu birlikteliği en iyi özetleyebilecek olay, çiftin sabahı laboratuvarda geçirip yeminlerini etmek için hızlıca evlendirme dairesine gittiği ve sonrasında da deneylerini kontrol etmek için laboratuvara döndüğü düğün günü.

Evliliklerinden bir yıl önce, antikor geliştirmeye dayalı kanser tedavileri üzerinde çalıştıkları, en sonunda da 1,3 milyar euroya (yaklaşık 12,3 milyar TL) sattıkları şirketleri Ganymed Pharmaceuticals'ı kurmuşlardı. Fakat onları hızla spot ışığının altına sıçratacak olan, kanser immünoterapilerine odaklanan startup Biontech'ti. Büyük ilaç devlerinden daha küçük olan firma, yine de binden fazla çalışanı ve geçen yıl HIV ve tüberküloz programları üzerinde çalışmak için firmaya on milyonlarca dolar teklif eden Bill ve Melinda Gates Vakfı gibi kurumlardan gelen fonlarla iftihar ediyor. Koronavirüs baş göstermeye başladığında firmanın boyutları ve ölçekleri, virüsle mücadele etmeyi düşünmek için doğru immünoterapi arka planına ve bir grip aşısı için halihazırda işbirliği yaptıkları Pfizer'le onların bunu piyasaya sürebileceğini bildikleri doğru bir ilişkiye sahip oldukları anlamına geliyordu.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 2/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 3/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 4/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 5/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 6/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 7/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 8/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 9/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 10/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 11/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 12/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 13/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 14/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

• 15/30

  22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP)

• 16/30

  21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP)

• 17/30

  20 Ekim 2024 - İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Begona Gomez'i tasvir eden bir pankart, başkent Madrid'de hükümeti protesto etmek ve genel seçim çağrısında bulunmak için düzenlenen eylem sırasında İspanyol bayrakları arasında. Bugün Madrid'de bir meydanı dolduran binlerce kişi, sağcı partilerin de destek verdiği bir miting düzenledi. İspanyol bayrakları sallayarak Madrid'in finans bölgesinin kalbindeki Plaza de Castilla meydanında toplanan protestocular "hain" diye bağırarak Sanchez'i istifaya çağırdı. Sağ ve radikal sağla bağlantılı 100'den fazla az bilinen küçük grup, mitinge "Birlik, haysiyet, hukuk ve özgürlük için. Hemen genel seçim!" sloganıyla katıldı (Oscar Del Pozo/AFP)

• 18/30

  19 Ekim 2024 - Cadılar Bayramı öncesinde zombi kılığına giren bir sanatçı, Güney Kore yapımı korku filmi Zombi Ekspresi'nden (Train to Busan) ilham alan "Zombi Şinkansen" hızlı treninde performans sergiliyor. Japonya'nın Tokyo'yla Osaka arasında giden treninin kiralanan vagonunda, "yaşayan ölülerle" karşılaşmaya hazır 40'a yakın heyecan meraklısı vardı. Organizatörlerin koltuklara yerleştirdiği oyuncular, performans kapsamında korkunç bir dönüşüm geçirerek diğer yolculara "saldırmaya" başladı. Etkinlik organizatörü Kenta Iwana, "normalde güvenli ve huzurlu olan yolculuğun bir anda kaosa sürüklenişini canlandırmak istediklerini" söyledi (Kim Kyung-Hoon/Reuters)

• 19/30

  18 Ekim 2024 - Filistinliler cuma namazı kılarken bir kişi, İsrail'in saldırıları sırasında yıkılan Büyük Ömer Camisi'nin kalıntıları arasında yürüyor. Memlük ve Osmanlı döneminin mimari özelliklerini taşıyan caminin yaklaşık 1400 yıllık bir geçmişi var. Bir diğer adıyla Gazze Ulu Cami, Gazze'nin en eski, Filistin'in de üçüncü en büyük camisiydi. Bu cami, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalarda enkaza dönen tarihi alanların en çarpıcı örneklerinden biri (Dawoud Abu Alkas/Reuters)

• 20/30

  17 Ekim 2024 - İngiliz pop müzik grubu One Direction'ın eski üyesi Liam Payne, Arjantin'de kaldığı otelin üçüncü katından düştükten sonra hayatını kaybetti. Arjantin Polisi, Payne'in başkent Buenos Aires'te Casa Sur adlı otelde kaldığını, "uyuşturucu ve alkol tesiri altında olma ihtimali bulunan agresif bir adam" hakkında gelen şikayet üzerine otele gittiklerini açıkladı. Arjantinli sağlık yetkilileri, otopsi yapılacağını belirtti (Agustin Marcarian/Reuters)

• 21/30

  16 Ekim 2024 - İtalyan lüks marka grubu Prada ve Houston merkezli girişim Axiom Space, NASA'nın Artemis 3 Ay misyonunda kullanılacak bir uzay giysisinin tasarımını İtalya'nın Milano kentinde tanıttı. NASA'nın Ay'ın güney kutbuna gerçekleştireceği ilk insanlı görevde Ay'da yürüyen astronotlar bu kıyafeti giyecek. Artemis 3 görevinin Eylül 2026'da gerçekleştirilmesi bekleniyor (Marco Bertorello/AFP)

• 22/30

  15 Ekim 2024 - Güney Kore'nin sınır kenti Paju'dan Kuzey Kore'nin Kaesong şehrine giden yolda, Tongil Köprüsü'ndeki askeri kontrol noktasının son hali. Güney Kore ordusu, Pyongyang'ın ordusu iki ülkeyi birbirine bağlayan yollarda patlamalar gerçekleştirince ağır tahkimatlı sınır yakınlarında "karşı ateş" harekatları yürüttüğünü açıkladı. Kuzey Kore, Güney Kore'nin Pyongyang'a drone uçurduğu iddiasının ardından ordusunun "ateş gücünü" harekete geçirmek için hazır olduğunu söylemişti. Kuzey Kore Savunma Bakanlığı, Kore yarımadasında "her an savaş çıkabileceği" uyarısında bulunmuştu (Jung Yeon-Je/AFP)

• 23/30

  14 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr El Balah'ta çocuklara çocuk felci aşısı yapıldı. UNICEF, Gazze Şeridi'ndeki 640 binden fazla çocuğu tamamen aşılamayı hedefliyor. UNICEF'in icra direktörü Catherine Russell, çocuklara bağışıklık sistemlerini güçlendirmek için A vitamini takviyesi sağlanacağını kaydetmiş, Gazze'de çocukların hijyen standartlarının çok kötü olduğunu belirtmişti (Eyad Baba/AFP)

• 24/30

  13 Ekim 2024 - Japonya'nın başkenti Tokyo'nun Kagurazaka mahallesinde düzenlenen Cadılar Bayramı öncesi etkinliğine katılanlar kedi temalı kostümlerini giyip "Bake Neko" (Doğaüstü Kedi) festivaline katıldı. Bake Neko, 2010'dan bu yana her yıl ekim ortasında düzenleniyor. Kagurazaka'da kedi temalı bir geçit töreni düzenlenmesinin nedeni, ünlü Japon romanı "Ben Bir Kediyim"in yazarı Natsume Soseki'nin bu bölgede yaşamış olması (Philip Fong/AFP)

• 25/30

  12 Ekim 2024 - Hindistan'ın Haryana eyaletinde, Hindu tanrısı Hanuman gibi giyinen kişiler, Dussehra festivali için düzenlenen geçit töreninde dans ediyor. Her yıl kutlanan festival, iyiliğin kötülüğe karşı zaferini simgeliyor. Ancak bu yıl Bangladeş'teki Dussehra kutlamaları Hindulara karşı artan saldırıların gölgesinde kaldı. Ülkede 1 Ekim'den bu yana kutlamalarla bağlantılı 35 şiddet olayı yaşandığı bildirilmişti. Hindistan, Bangladeş'teki Hindu tapınaklarına yönelik saldırıları kınayarak komşu ülkeye tüm azınlıkların güvenliğini sağlama çağrısı yaptı (Anushree Fadnavis/Reuters)

• 26/30

  11 Ekim 2024 - Milano'daki iklim değişikliği ve Filistin'e destek eylemine katılan İsveçli aktivist Greta Thunberg slogan atıyor. Thunberg'in kurulmasına destek verdiği iklim değişikliği hareketi Fridays For Future'ın düzenlediği yürüyüşe, binin üzerinde kişi katıldı. Protestoda, Filistinlilerin simgesi haline gelmiş kefiye adlı geleneksel atkıyı takan Thunberg, "Filistinlilerin onlarca yıldır apartheid rejiminin boğucu baskısı altında yaşadığını" söyledi. Küresel ısınmayla silah endüstrisi arasındaki ilişkiye vurgu yapan aktivist "İklim adaleti mücadelesi, fosil yakıt endüstrisine karşı olduğu kadar, silah endüstrilerine, askerileşmeye ve doğal kaynakların aşırı çıkarılmasına karşı da bir mücadeledir" dedi (Piero Cruciatti/AFP)

• 27/30

  10 Ekim 2024 - Milton Kasırgası ABD'nin Florida eyaletinde yıkıma yol açtı. Şiddetli yağmurlar ve rüzgarlar sonucu evler yıkıldı ve milyonlarca kişi elektriksiz kaldı. İç Güvenlik Bakanlığı en az 10 kişinin öldüğünü açıkladı. Yetkililer rüzgarların hızının saatte 150 kilometreye ulaştığını söyledi. ABD Başkanı Joe Biden, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda "Yardım yolda ancak gelene kadar, yerel yetkilileriniz dışarı çıkmanın güvenli olduğunu söyleyene kadar yerinizde kalın" dedi (Bryan R. Smith/AFP)

• 28/30

  9 Ekim 2024 - Milton Kasırgası'nın Havana'dan geçişi şiddetli yağmurlara neden oldu. Helene Kasırgası'nın üzerinden iki hafta geçmemişken yeni bir kasırga ABD'nin Florida eyaletine doğru yaklaşıyor. Bugün eyalete ulaşması beklenen kasırga öncesinde eyalette yıllardır görülmediği kadar büyük bir tahliye çalışması yürütülüyor. ABD Başkanı Joe Biden, Milton Kasırgası’nın "Son 100 yılda ABD’deki en kötü fırtınalardan biri" olabileceği uyarısında bulundu. Milton Kasırgası'nda rüzgarların saatte 270 km hıza ulaşabileceği söyleniyor (Yamil Lage/AFP)

• 29/30

  8 Ekim 2024 - Yokoluş İsyanı Cape Town, Güney Afrika'nın başkentinde gerçekleşen Afrika Petrol Haftası Konferansı'nın düzenlendiği salonun önünde, fosil yakıtların süregelen kullanımını böyle protesto etti (Rodger Bosch/AFP)

• 30/30

  7 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus kentinde Filistinli bir çocuk, İsrail saldırıları sonucunda yıkılmış binanın üzerinde. 1 yıl önce bugün Hamas, İsrail'e gerçekleştirdiği saldırıda 1139 kişiyi öldürmüş ve yaklaşık 250 kişiyi rehin almıştı. Aradan geçen bir senede İsrail, Gazze'de en az 41 bin 870 kişiyi öldürdü ve bu sayının aslında çok daha fazla olduğu tahmin ediliyor. Binlerce kişi yıkılan binaların enkazı altında kaldı ya da kendilerinden haber alınamıyor. Binlercesinin daha devam eden bombardıman ve İsrail'in savaşının yarattığı koşullar nedeniyle ölmesi muhtemel. Son 12 aydaki gelişmelerle Ortadoğu bir kez daha topyekün savaşın eşiğine geldi (Mohammed Salem/Reuters)

Şimdiyse işin bilim kısmı geliyor. Firmaya Nobel kazandıracak bir atılım olma potansiyeli taşıyan şeyi fazlasıyla basitleştirirsek, aşıları Kovid'in RNA'sından (virüsün bir hücreyi ele geçirdiğinde farklı parçalarını yeniden üretmek için yararlandığı kullanım talimatı) küçük bir parça alıp onu virüsün geri kalanı sürece dahil olmadan vücuda enjekte ederek çalışıyor. Özellikle bu RNA zinciri, geçen yıl boyunca hafif distopik posterlerde ve haber metinlerinde tekrar tekrar gördüğünüz virüsün dış tarafındaki küçük yumrulu kancaları, yani sivri uçlu proteinleri oluşturmaktan sorumlu. Bu RNA parçasının tek başına enjekte edilmesiyle hasta, virüse değil de virüsün kendisini konak canlıya bağlamak için kullandığı protein kancalarına karşı bağışıklık tepkisi geliştirebiliyor. Sars-Cov-2'nin bir sonraki ortaya çıkışında sivri uçlu proteinler etkisiz hale getiriliyor (yani virüs onları bir şeyi kavramak ve çoğalmak için kullanamıyor) ve enfeksiyon döngüsü bozulmuş oluyor.

Çift pandemiye karşı potansiyel bir tedavi sunmuş olmakla birlikte, ilaç endüstrisine yönelik belli bir görüş için de çözümü temsil ediyor olabilir. İlaçları fiyatlandırmak söz konusu olduğunda kamuoyunda kötü imajları olan büyük şirketler isimlerini projelere koymaya başlayınca, pandeminin yarattığı dehşetin çaresiz hükümetlerden olabildiğince fazla para koparmak için kullanılacağına dair endişeler büyüdü. Ancak Şahin ve Türeci, halkın büyük ilaç şirketlerindeki para babaları tasavvurundan daha uzak olamazdı. İkilinin genç kızlarıyla birlikte nispeten alçakgönüllü bir hayat yaşadığı söyleniyor. İşe bisikletle gidiyorlar ve rahat bir şekilde kot pantolonla tişört giyiyorlar. Şahin, iyi şans için taktığı söylenen mavi mücevherli deri kolyesiyle olan duygusal bağını koruyor.

Ancak bu, durumdan kâr etmedikleri anlamına gelmiyor. Biontech nispeten küçük bir firma olarak başlamış olsa da şu anda yaklaşık 16,6 milyar sterlin (yaklaşık 175 milyar TL) değerinde. Yani Almanya'nın saygın ulusal havayolu şirketi Lufthansa'nın neredeyse 4 katı. Çift şu anda ülkedeki en zengin 100 kişi arasında yer alıyor. Sadece bunu önemsediklerine dair pek bir belirti göstermiyorlar.

Şirketin iş ve reklam müdürü Sean Marett, BBC Radio 4'a "Şahin'in banka hesabına muhtemelen 9 aydır bakmadığını düşünüyorum" dedi.

Bu bilimsel titizlik, merak, ne olabileceğinin hayalini kurup sonra da bunu uygulamaya koymak. Onları harekete geçiren bu.

Bu arada çift de virüse karşı savaşmak için motivasyonlarının basit olduğunu söylüyor: İşleri bu. The Times'a verdiği demeçte Türeci, bağışıklık sistemine dair bilgilerinin virüsle mücadeleye katkıda bulunmayı onlar için "görev" haline getirdiğini belirtti. Çalışmalarının karşı karşıya olduğu uluslararası baskı sorulduğunda Şahin, Wiesbadener Kurier'e şunları söyledi:

İlaç şirketleri olarak her zaman büyük sorumluluğumuz var. Geliştirdiğiniz ilacın tek bir hasta için mi yoksa çok daha büyük bir grup için mi tasarlandığı önemli değil. İşe odaklanmanız gerekir. Günlük hayatımızda bununla boğuşma şansımız yok.

Kendilerini modern tıbbın çehreleri olarak ilgi odağında bulmanın yanı sıra, aynı zamanda genelde zor olan sembol konumuna da taşındılar: Onların durumunda bu, çok kültürlü bir toplumun faydalarını temsil etmek oldu. Şahin, Almanya'nın savaş sonrası ekonomik patlaması esnasında hizmet vermek için geçici olarak çalışmaya davet edilen Gastarbeiter ya da misafir işçi neslinin parçası olarak Ford fabrikasında çalışan babasıyla birlikte 4 yaşındayken Türkiye'nin İskenderun şehrinden geldi. Türeci'nin babası da Türk bir göçmendi; bir Katolik hastanesinde çalışan, Batı Almanya doğumlu kızını ameliyatlara götüren bir doktordu. Bazıları için Almanya'da ve genel olarak Batı'da göçmen karşıtı fikirlerin arttığı bu dönemde onların hikayesi, çoğu zaman günah keçisi ilan edilen toplulukların inanılmaz katkısına işaret ediyor. Diğerleri içinse bu argüman hem acı hem de tatlı: Toplumun dışladığı ırksal ve etnik grupların kabul edilebilir olmasının tek yolunun istisnai olmak olduğunu gösteriyor.

Bununla birlikte, çalışmalarının potansiyel etkisi yadsınamaz. Aşıları çok yakında bilimin, ekonominin ve bürokrasinin genelde kişisel olmayan dünyalarından son derece kişisel bir dünyaya geçecek. Bu, insanların ebeveynlerine sarılabileceği, arkadaşlarının barlarda buluşabileceği ve hastane çalışanlarının tünelin sonundaki ışığı görebileceği anlamına gelecek. Ocakta aşıları, laboratuvardaki bir fikirdi. Bir yıldan kısa bir süre sonraysa küresel ölçekte insanlara umut veriyor.

* Vincent Wood'un makalesinin tasarımdan kaynaklanan nedenlerle kısalttığımız başlığının tamamı şöyledir: Uğur Şahin ve Özlem Türeci: Kanser tedavisi çalışmasına ara verip Kovid'le savaşan pandemi güç çifti

independent.co.uk/independentpremium

Independent Türkçe için çeviren: Ata Türkoğlu