Donald Trump'ın başkanlığının başlangıcında ABD Hıristiyan tarihçi David Montaigne, başkan seçilmesinin gerçekte Tanrı'nın bir işareti, Kıyamet'in başlangıcını haber veren "sur'un" (İngilizcede "last trump" - çn.) insanda cisimleşmiş hali olup olmadığını sordu. Eğer Gerçek İman Sahiplerinin Kendinden Geçmesine dair günlük işaretler arayan ABD'li Dispansasyonalistlerden biri değilsek, bu derece yobazca bir budalalığa neden olan absürt gerçeğe uygunluğu güvenle bir kenara bırakabiliriz.

Bu evvela, "nominatif determinizm'in" bu sıra dışı örneğinin Korintliler'deki ilgili pasajın sadece Kral James versiyonunda yer bulduğu gerçeğini göz ardı ediyor: Örneğin Yeni Ahit'in İtalyancasında sur kelimesinin karşılığı "tromba", Norveççedeyse "basun"!

Yine de, son histeriokrasiden gelen orkestraya uyarlanmış tiz çığlıklar korosu duyularımıza saldırmayı artık bıraktığına göre, bu yakında Trump'tan yoksun kalacak bir dünyada neye bakacağımızı düşünmek için iyi bir an olabilir. Gelecekteki siyasi analistler, Trump'ın ABD demokrasisinin evrimi üzerindeki etkisini nasıl değerlendirecek? Medya ilgisinin spot ışıklarının nihayet dışına çıktığında bu durum ABD'de sosyal adalet, sürekli eşitlik ve (engellemek için elinden geleni yaptığı) ekolojik sürdürülebilirliğin nihayet egemen olduğu yeni bir çağın şafağını müjdeleyecek mi?

Yoksa Trump, William Butler Yeats'in sadece bir asır kadar önce I. Dünya Savaşı sonrasında söylediği bir diğer kehanetin zekasını mı açığa çıkarmış olacak? Yeats'in İkinci Geliş (The Second Coming) adlı şiiri, "en iyinin inançtan tümüyle yoksun, en kötününse tutkulu güçlerle dolu olduğu"; "kaba canavarların" kısır bir siyasi doğuşa doğru yalpalayarak yol aldığı; mutabakata dayalı siyasi ve ahlaki düzenin çark ve perçinlerinin popülist baskılar ve bölücü güçler altında eğilip parçalanarak çete yönetiminin grotesk dönemlerine ve devlet iktidarının Neron tarzı yozlaşmasına yol açtığı farklı, daha seküler türden apokaliptik "son zamanlar" öngörüyordu.

Trump'ın mirasının nasıl görünebileceğine dair bir gösterge, adının liberal uzmanlar, köşe yazarları ve siyaset bilimciler arasında kolayca yeni bir -izm yaratması. Halihazırda bu, Trump'ın ulusun tarihine tweet attığı utanç verici sayfanın ilerideki görünümünün, kişisel isimleri genel bir siyasi terimde yaşayan elit politikacılar grubunun diğer üyelerinden anlaşılabilmesi sonucu zaten kötü durumda. (Napolyon) Bonapart, Lenin, Stalin, Troçki, Mao, Thatcher, Powell, Perón, Nasır, Franco, de Gaulle, Castro, Putin. İster teknik olarak demokratik çevrede kalmış olsun, ister liberal olmayan demokrasilere başkanlık etsin veya kişisel, sosyalist ya da sağcı bir diktatörlük kurmuş olsunlar, çeşitli politikacılardan oluşan bu haydutlar galerisinin tek bir ortak paydası var: Popülist ve karizmatik güçler yaratabilmeleri, iktidarı keyfi şekilde kullanmalarına ve suiistimallerine meşruiyet kazandırmak ve rakiplerinin meşruiyetini yok etmek için bu durumu takipçileri ve kamunun geniş kesimleriyle beraber sürdürmeleri.

Büyük liberal ve özgür basın kurumlarında yazan uzmanların, sahte başkanın Trumpizm'in Trump'tan uzun yaşayacağı uyarısında bulunmakta çabuk davranmasını bu kadar hor görmesi boşuna değil. Bu sebeple, Marx'ın Komünist Manifesto'nun açılış satırlarında tasavvur ettiği komünizm hayaletine benzer biçimde, Trump'ın muhteşem, teatral, kimi zaman vodvile benzeyen rejiminin tuhaf düşmanlığının da başkanlığının kemikleri içine gömülmeyi reddeden bir hayalet gibi bize musallat olacağını tespit etmek önem taşıyor. Soruyu Aristocu terimlerle ifade etmek gerekirse: Trump'ın yetkinliği nedir?
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

• 2/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 3/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 4/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 5/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

• 6/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 7/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 8/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 9/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 10/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 11/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 12/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 13/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 14/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 15/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 16/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 17/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 18/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 19/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 20/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 21/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 22/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 23/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 24/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 25/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 26/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 27/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 28/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 29/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 30/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

Buna tek kelimeyle cevap verecek uzman bulmak hiç zor değil: faşizm. Trump'ın açık yabancı düşmanlığı, İslamofobisi, Latin fobisi, aşırı yurtseverliği, kadın düşmanlığı, yoksul fobisi ("kaybedenlerin" aşağılanması); demokratik prosedürleri hiçe sayması, güçler ayrılığını, basın özgürlüğünü ve bilimi hor görmesi; görünüşe göre saflarında aşırılık karşıtı göstericiler kadar çok sayıda "çok iyi insan" bulunan alternatif sağa müsamaha göstermesi göz önüne alındığında, neden sadece militan Marksistlerin, blog yazarlarının ve siyasi karikatüristlerin değil aynı zamanda eski Dışişleri Bakanı Madeleine Albright gibi liberal eğitim almış siyasetçilerin de Trumpizm'i "faşizmin yükselişinin" bir belirtisi olarak algıladığını görmek kolay. Joe Biden'la ilk münazarasında eleştirilerin hedefindeki Trump, Gururlu Çocuklar'a "geri çekilip hazır olmaları" çağrısında bulundu. Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, maske kaydığında birçoklarının gözüne faşist bir surat ekşitmesi ilişti.

Ancak bu, kesinlikle Trumpizm'in yarattığı tehdidin yanlış yorumudur. Tüm yaygarası boyunca başkanlığı hiçbir zaman bir hükümet darbesinin veya ABD anayasacılığının içeriden yıkılmasının başlangıcı olarak görmedi. Sessizce gitmiyor ama gidecek. Zaferi Biden'ın ağzından kapmak için orduya veya alternatif sağa değil, avukatlara yöneldi. Trumpizm ABD devletini faşistleştirme çabasını değil liberalizmden kopartılmasını, iki terimli "liberal demokrasiyi" parçalara ayırarak Macaristan Başbakanı Viktor Orbán'ın gururla "liberalizm karşıtı demokrasi" olarak nitelendirdiği şeye dönüştürülmesini temsil ediyor. Trump'ın kafasında, liberal demokrasinin kuralları ve değerlerinin hor görülmesi, kitlesel mitinglerde elde ettiği ritüelleşmiş popülerlik gösterileriyle meşrulaştırılmıştı. Bunlar, anayasal ve temsili olmaktan ziyade sadece seçimlerdeki onaya dayanan ve keyfi bir yönetim tarzına sebebiyet verdi. Üstelik bu üslup, haberlerde görüldüğünde Mussolini ve Hitler'i çağrıştıracak biçimde tasvir edilse de ifade ettiği temel siyasi vizyon Putin, Erdoğan ve sağ kanat popülist hareketlere çok daha yakın.

Biden yönetiminin büyük ölçüde marjinalleşmiş de olsa faşizmle mücadeleye devam etmesi gerektiği açık, ancak liberalizm karşıtı demokrasinin, sağcı popülizmin ve kimlik siyasetinin yükselişinin getirdiği sinsi tehlikelerle yüzleşmek daha acil bir ihtiyaç arz ediyor. Neticede bunlar mevcut kritik haliyle gezegene faşizmden çok daha büyük bir tehdit. Ancak Trump'ın yapmakta ısrar ettiği gibi parçalayıp ayırmak yerine iki-terimli "liberal demokrasiyi" yeniden canlandırmakta başarılı olduğu takdirde ABD'nin muazzam demokrasi açığını daraltmaya başlayabilir.

Daha sonra Nobel Ödülü kazanacak Bob Dylan'ın 1965'te, demokrasiye ve insancıl değerlere ihanetin çok daha derinlemesine normalleştiği bir çağda, Vietnam Savaşı'nın ve İnsan Hakları Hareketinin arka planında yatan iğrençliğe karşı yazdığı It’s Alright, Ma, I’m only Bleeding şarkısı şu dizeleri içeriyor:

Biri yanan diliyle şarkı söylerken / Koşuşturmanın hırıltıları koro oluyor/ Toplumun kıskaçlarında yamulmuş / Daha yükseğe çıkmayı umursamıyor / Bunun yerine seni de kendi deliğine çekiyor

Trump dişsiz bir kaplana dönüşmüş olabilir. Öte yandan kendini golf sahasına sürgün ettikten uzun zaman sonra Trumpizm hayaletinin hâlâ milyonlarca kişiyi onun içinde bulunduğu deliğe çekmeyi başarabileceği her türlü tehlike söz konusu. Bununla beraber, adil bir toplum kurmak ve yurtdışında sürdürülebilir insan uygarlığı için net bir katkı sağlayıcı olmak yönünde ABD'nin fazlasıyla ihtiyaç duyduğu ilerleme doğrudan tehdit altında kalmaya devam edecek.

* Roger Griffin, Oxford Brookes Üniversitesi Modern Tarih Bölümü'nde Fahri Profesördür

independent.co.uk/voices

Independent Türkçe için çeviren: Kerim Çelik