Washington'da yeni bir şerif var...

Bu cümleyi geçen cuma günü Münïh Güvenlik Konferansı'nda ABD'nin Başkan Yardımcısı J. D. Vance, Avrupa devletlerini hedef alan konuşmasında kullandı.

ABD ve Avrupa arasındaki ilişkilerin, Donald Trump döneminde nasıl gelişeceğini anlamak için bu cümleyi sürekli hatırlamakta fayda var.

Bu cümleyi ABD'nin Avrupa'ya yönelik uyarısı, tehdidi ve bir noktada yol ayrımı olarak okumak mümkün.

Bu durumun sadece Trump dönemi ile sınırlı olmayacağını anlamak için biraz geriye gitmekte fayda var.

Amerika'nın Avrupa'ya yönelik uyarıları

ABD'nin dış politikasının ana eksenini I. Dünya Savaşı'ndan sonra Avrupa oluşturuyordu.

Özellikle II. Dünya Savaşı'ndan sonra ABD'nin kendine ana rakip gördüğü Sovyetler Birliği'ni sınırlamak, çevrelemek (containment) için Avrupa'ya hem ciddi sayıda askeri birlik hem de askeri mühimmat (örneğin, füzeler ve atom bombaları) yığmıştı.

Soğuk Savaş'ın bitiminden sonra ABD, en azından askeri birliklerinin önemli bir bölümünü geri çekti.

Şu an Avrupa'da yaklaşık 40 bin ABD askeri bulunduğu söyleniyor; Soğuk Savaş döneminde bu rakam 400 binin üzerindeydi.

Bu askeri birliklerin çekilmesinin ana nedenlerinden biri, Sovyetlerin yıkılışından sonra ABD'nin Rusya'yı kendisi için artık büyük bir rakip olarak görmemesiydi.

Soğuk Savaş'tan günümüze: ABD'nin Avrupa politikası

Sovyetlerin yıkılışından sonra, Boris Yeltsin döneminde ve Putin'in ilk yıllarında Rusya'nın Batı yanlısı bir politika izlemesi nedeniyle ABD, Avrupa'da kendisine başka bir tehdit görmedi.

Bu nedenle güvenlik anlamında Avrupa, ABD için tehlike arz etmeyen bir bölge olarak kabul edildi.

Aynı nedenden dolayı Avrupa ülkeleri de Soğuk Savaş sonrasında hem asker sayılarını azalttılar hem de askeri harcamalarını düşürdüler.

Soğuk Savaş döneminde Avrupa ülkelerinin askeri harcamaları ortalama GSYH'lerinin yüzde 4'ü iken, bu oran sonraki yıllarda yüzde birlere kadar geriledi. Asker sayılarında da yaklaşık üçte ikilik bir azalma yaşandı.

Putin'in yükselişi ve Rusya'nın yeni tehdit politikası

Ancak 2008'den sonra George W. Bush yönetiminin, Merkel yönetimindeki Almanya'nın kuvvetli itirazlarına rağmen, Gürcistan ve Ukrayna'ya NATO'ya girme perspektifi sunması, Rusya'yı rövanşist bir politikaya yöneltti.

Putin başkanlığındaki Rus yönetimi, NATO'nun doğudan ve batıdan kendi sınırlarına dayanmasını ve füzelerle savunma sistemleri kurmasını doğrudan bir tehdit olarak algılayıp 2008'de Gürcistan'a, 2014'te ise Ukrayna'ya askeri müdahalelerde bulundu.

Çin'in yükselişi ve ABD'nin Asya stratejisi

Batı ittifakının Rusya ile yeniden başladığı bu çatışma sürecine paralel olarak, çok daha büyük bir tehdit olan Çin'in dünya politikasında yükseldiği görülmeye başlandı.

ABD, yaptığı tehdit değerlendirmesinde Çin'i ana rakip olarak görmeye başladı.

Dönemin ABD Başkanı Barack Obama, ABD'nin Asya'ya yönelik yeni stratejisini 2011 yılında "Pivot to Asia" başlığıyla duyurdu ve bu süreçten sonra askeri varlığını Çin'e coğrafi olarak yakın olan Güney Kore, Avustralya ve Japonya gibi müttefik ülkelere kaydırdı.

ABD, askeri gücünü Asya'ya kaydırırken NATO içindeki Avrupa müttefiklerinden de askeri harcamalarını artırarak Rus tehdidine karşı direnç göstermelerini talep etti.

Bu talep hem Obama hem Trump hem de Biden döneminde geldi.

Obama ve Biden bu talebi diplomatik bir dille dile getirirken, Trump daha agresif bir üslup kullandı.

Ancak Avrupa ülkeleri bu talepleri görmezden gelerek ağırdan aldılar.

Ta ki Şubat 2022'de Rusya, Ukrayna'ya tekrar sıcak savaş başlatana kadar.

Avrupa'nın savunma harcamalarındaki azalma ve yükselen tehditler

O tarihten itibaren başta Almanya olmak üzere Avrupa ülkeleri askeri harcamalarını artırmaya başladı.

Ancak bu artış, Avrupa'nın ABD desteği olmadan kendini Rus tehdidine karşı koruyabileceği bir seviyeye hâlâ ulaşmadı.

Başta Almanya olmak üzere Avrupa ülkeleri, güvenliklerini uzun yıllardır ABD'nin korumasına havale etmiş durumdaydılar.

Ekonomik olarak bunun faydasını fazlasıyla gördüler. Almanya örneğinden yola çıkarsak, Almanya uzun yıllar GSMH'nin ancak yüzde 1,2'sini savunması için harcıyordu.

Bunu şimdi ancak yüzde 2'ye çıkardı. Almanya'nın şimdiki GSMH'si temel alındığında, Almanya son 25 yılda ortalama 1 trilyon euro askeri harcamalardan tasarruf etmiş gibi görünüyor.

Trump döneminde Avrupa'nın askeri bağımlılığı

Güvenlik zirvesinde Trump'ın yardımcısı Vance'in yukarıda bahsi geçen konuşması, bu düzenin artık Avrupa'nın istediği gibi devam edemeyeceğini açık ve net bir şekilde ortaya koydu. 

Vance'in Münih Güvenlik Zirvesi'ndeki konuşmasında aşağıdaki cümlelerin altını çizmekte fayda var:

Bu bir güvenlik konferansı ve eminim ki buraya, önümüzdeki yıllarda savunma harcamalarını yeni bir hedef doğrultusunda nasıl artıracağınızı konuşmak için geldiniz. Bu harika, çünkü Başkan Trump'ın da açıkça ifade ettiği gibi, Avrupa'daki dostlarımızın bu kıtanın geleceğinde daha büyük bir rol oynaması gerektiğine inanıyor.

'Yük paylaşımı' terimini duymayacağınızı düşünüyoruz, ancak bunun ortak bir ittifakın önemli bir parçası olduğuna inanıyoruz. Avrupa'nın daha fazla sorumluluk üstlenmesi gerektiğini, Amerika'nın ise büyük tehlike altındaki dünya bölgelerine odaklanması gerektiğini düşünüyoruz.

Aslında Vance, Obama'nın, Biden'ın ve Trump'ın geçmişte bu konuyla ilgili söylediklerinden farklı bir şey söylemiyor.

Fakat konuşmanın içeriği tümden ele alındığında, Vance'in Avrupalılara yönelik ağır eleştirileri var ve savunma konusunda Avrupa'nın artık nükleer koruma dışında ABD'den bir fayda beklememesi gerektiğinin altını kalın bir şekilde çiziyor.

Avrupa'nın güvenlik stratejisinde yeni dönem: Askeri harcamalar ve bağımsızlık arayışı

Bundan sonraki sürecin nasıl bir noktaya doğru evrileceğini anlamak için Avrupalıların Trump dönemi ile oluşan bu yeni duruma yönelik dile getirdikleri görüşlere göz atmakta fayda var.

Avrupa'da bu yeni durumla ilgili iki ana görüş temayüz etmiş durumda, Avrupalı liderlerin açıklamalarına bakıldığında:

Birinci görüş, Avrupa'nın ABD'nin askeri desteğini devam ettirebilmesi için ABD'ye ticari konularda bazı tavizler ve öncelikler vermesi gerektiği yönünde.

Örneğin, ABD araçlarına gümrük vergilerini azaltmak, ABD'den daha fazla gaz ithal etmek, savunma harcamalarında ABD firmalarına öncelik vermek gibi.

Diğer görüş ise, Avrupa'nın birleşme sürecini daha da derinleştirerek ABD'den bağımsız bir konuma gelmesi için gerekli adımların hızla atılması yönünde.

İlk görüşün çok bir geçerliliği olmadığını Vance'in yaptığı konuşmadan anlamak mümkün.

ABD artık enerjisini Çin'i daha fazla baskılamak için Asya'ya kaydırmış durumda.

Ayrıca ABD'nin aynı anda hem Avrupa'yı koruyacak hem de Çin ile mücadele edecek kadar askeri gücü yok.

Vance'in belirttiği gibi, ABD tercihini Avrupa dışındaki bölgelerde çıkarlarını korumak üzerine kurgulamış durumda.

NATO ve Trump yönetimi: Yeni perspektifler

İkinci görüşün ise Avrupa'da siyasal anlamda bir karşılığı yok. İtalya, Macaristan gibi ülkelerde sağ popülist veya aşırı sağcı partiler iktidarda, Almanya ve Fransa gibi ülkelerde de yükselişteler.

Bu partilerin kesinlikle Avrupa'yı daha derinlemesine birleştirme gibi bir niyetleri yok, hatta bazılarının parti programlarında AB'den, para birimi eurodan ayrılma gibi maddeler yer alıyor.

AB'yi derinleştirmek bir alternatif olsa da bunun gerçek hayatta bir karşılığı yok.

Bu gerçeklerden yola çıkarak belirtmek gerekir ki, Avrupa'nın ABD'nin desteği olmadan kendisini Rusya'nın muhtemel saldırısına karşı koruma durumunda olmadığı gerçeğini kabul etmek gerekiyor.

NATO'nun varlığının da bu anlamda bir önemi kalmıyor. Çünkü NATO'nun askeri kapasitesinin yaklaşık yüzde 50'si ABD'nin askeri kapasitesinden oluşmaktadır.

NATO savunma konseptine göre, Avrupa'da herhangi bir NATO ülkesine saldırı olduğu takdirde, ABD'nin en geç bir ay içinde 100 bin asker ve bunların mühimmatı ile birlikte yardıma geleceği varsayımına dayanıyor.

Aksi takdirde Avrupa'nın kendini koruyamayacağı gerçeği, konuya vakıf olan herkesin bildiği bir gerçektir.

Ayrıca NATO'nun Trump yönetimi için bir anlamı olmadığını, Trump'ın NATO üyesi olan Kanada'yı ilhak ile, Danimarka'yı ise Grönland'ın işgali ile tehdit etmesinden sonra herkes kabul edecektir.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  16 Şubat 2025 - Aleksey Navalni'nin ölüm yıldönümünde Moskova'daki mezarına çiçekler bırakıldı. Rus muhalefet lideri Aleksey Navalni, hapis cezasını çektiği Kuzey Kutup Dairesi ceza kolonisinde bir yıl önce hayatını kaybetmişti. AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, "Aleksey Navalni özgür ve demokratik bir Rusya için hayatını verdi" dedi. Almanya Şansölyesi Olaf Scolz da X'te, Navalni'nin "Rusya'da özgürlük ve demokrasi adına mücadele ettiği için" öldüğünü yazdı (AP)

• 2/30

  15 Şubat 2025 - İkiz panda yavruları, Hong Kong'daki Ocean Park adlı eğlence parkında düzenlenen törende oynuyor. 15 Ağustos 2024'te dünyaya gelen ikizlerin annesi Ying Ying, doğum yaptığı bilinen en yaşlı panda olmuştu. Bugün 6 aylık olan yavruların ismini belirlemek üzere, Hong Kong lideri John Lee'nin de katılımıyla Ocean Park'ta bir kutlama töreni düzenlendi ve ikizlere isim verme yarışması başlatıldı. Yurttaşlar parkın internet sitesinden önerilerini yazıyor. Halihazırda "abla" ve "küçük erkek kardeş" diye anılan yavruların ismi bu yılın ilk yarısında açıklanacak (Lam Yik / Reuters)

• 3/30

  14 Şubat 2025 - Fransa'nın başkenti Paris'te bir kadın Sevgililer Günü'nde Eyfel Kulesi karşısında kalp şeklinde balonlar tutuyor. Dünya genelinde çiftlerin hediye ve çiçeklerle birbirine sevgilerini gösterdiği 14 Şubat Sevgililer Günü'nün kökeni tam olarak bilinmese de Antik Roma'nın şubatta kutladığı Lupercalia festivaline dayandığı tahmin ediliyor. Festivalin 5. yüzyılda yasaklanmasının ardından Aziz Valentin Günü kutlanmaya başlandı ve çeşitli toplumlarda Sevgililer Günü bu isimle anılıyor. Fransa ve İngiltere'de 14 Şubat'ın kuşların çiftleşme mevsiminin başlangıcı olduğuna inanılmasıyla 14. yüzyılda Aziz Valentin Günü aşkla ilgili bir gün halini aldı (Ian Langsdon/AFP)

• 4/30

  13 Şubat 2025 - Almanya'nın Münih kentinde bir araç kalabalığa daldı. En az 28 kişinin yaralandığı belirtilirken sürücü de gözaltına alındı. Yetkililer yaralılardan bazılarının durumunun ağır olduğunu açıkladı (Wolfgang Rattay/Reuters)

• 5/30

  12 Şubat 2025 - Ducati Lenovo'nun İspanyol sürücüsü Marx Marquez, Tayland'daki Buriram Uluslararası Pisti'nde. MotoGP'de takımlar 2025 sezonu öncesinde testlere başladı. Sezonun ilk yarışı 28 Şubat'ta Tayland'da yapılacak (Manan Vatsyayana/AFP)

• 6/30

  11 Şubat 2025 - Çin'in Harbin kentinde düzenlenen 9. Asya Kış Oyunları'nda Japonya kadınlar takımı sürat pateninde mücadele ediyor. Dün gerçekleştirilen ve Harbin Uluslararası Konferans, Spor ve Sergi Merkezi'nde 8 bin kişinin izlediği açılış töreninde ev sahibi Çin'in Devlet Başkanı Şi Cinping, Asya Kış Oyunları'nın başladığını duyurmuştu. 14 Şubat'a kadar sürecek organizasyonda, Asya federasyonlarına bağlı 34 ülke ve bölgeden 1200'den fazla sporcu mücadele edecek (Aaron Favila/AP)

• 7/30

  10 Şubat 2025 - Sırbistan'ın başkenti Belgrad'da Örümcek-Adam maskesi takmış bir öğrenci, Kasım 2024'te Novi Sad'daki tren istasyonunda gerçekleşen ölümcül kazayı protesto ediyor. Tren istasyonunda 1 Kasım 2024'te beton sundurmanın çökmesi sonucu meydana gelen ve 15 kişinin hayatını kaybettiği kazanın ardından hükümete tepkili olan öğrenciler düzenli olarak protesto düzenliyor. Sırbistan Başbakanı Milos Vucevic, kaza sonrası hükümete tepki gösterilerinin ardından istifa kararı aldığını bildirmişti (Stoyan Nenov/Reuters)

• 8/30

  9 Şubat 2025 - Şii İsmaili Müslümanların 49. imamı ve ruhani lideri IV Ağa Han Prens Kerim el-Hüseyni'nin tabutu, Mısır'ın güneyindeki Asvan kentinde Nil nehrinin batı yakasında bulunan Ağa Han Türbesi'ne defnedilmek üzere tekneden indirildi. 88 yaşındaki Prens Kerim el-Hüseyni 4 Şubat 2025'te öldü. Hz. Muhammed'in soyundan geldiği kabul ediliyordu ve İsmaili mezhebinin 49. imamı olarak neredeyse ilahi bir statüye sahipti. Halefini müjdelemek üzere gelecek hafta tören düzenlenmesi planlanıyor (AFP)

• 9/30

  8 Şubat 2025 - IV. Ağa Han Prens Kerim el-Hüseyni'nin oğlu Prens Rahim el-Hüseyni, babasının cenazesini taşıyor. Şii İsmaili Müslümanların Nizari kolunun 49. imamı IV. Ağa Han, Portekiz'in başkenti Lizbon'da 4 Şubat günü hayatını kaybetti. 88 yaşında hayata gözlerini yuman liderin oğlu Prens Rahim el-Hüseyni, 5 Şubat'ta V. Ağa Han ilan edildi. IV. Ağa Han, bugün Lizbon'da düzenlenen cenaze töreninin ardından yarın Mısır'da toprağa verilecek (Ana Brigida/AP)

• 10/30

  7 Şubat 2025 - Çin ordusu mensupları, Asya Kış Oyunları açılış töreninin düzenlendiği Harbin Uluslararası Kongre Sergi ve Spor Merkezi'nde ülkelerinin bayrağıyla yürüyor. Bugün başlayan 9. Asya Kış Oyunları, çeşitli kış sporlarındaki müsabakalarla 14 Şubat'a kadar devam edecek. Çin'in ev sahipliği yaptığı etkinliğe Japonya, Kuzey ve Güney Kore gibi 34 ülke ve bölgeden yaklaşık 1300 sporcu katılıyor. Oyunların açılışı öncesinde, ağırladığı yabancı liderlere konuşan Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Asya ülkelerini "ortak barış ve dostluk hayaline sımsıkı sarılmaya, her türlü güvenlik sorununa birlikte yanıt vermeye ve eşit, düzenli ve çok kutuplu bir dünyanın inşasına katkıda bulunmaya" çağırdı (Issei Kato/Reuters)

• 11/30

  5 Şubat 2025 - Filistinliler, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de yıkık binaların arasında. İsrail Başbakanı Binyamin Netayahu'yla Beyaz Saray'da görüşen ABD Başkanı Donald Trump, Gazzelilerin de kalıcı olarak başka bir yere yerleşmesi gerektiğini söyledi. Trump'ın açıklamalarına uluslararası kamuoyundan tepkiler gelirken İngiltere ve Fransa da iki devletli çözümü desteklediğini açıkladı (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 12/30

  4 Şubat 2025 - Polis memurları, İsveç'in Örebro kentindeki Risbergska Lisesi'nde. Örebro Polisi'nin yaptığı açıklamada, Risbergska Lisesi'nin kampüsünde düzenlenen silahlı saldırı sonucu 4 kişinin yaralandığı belirtildi. Saldırının yerel saatle 13.30'da gerçekleştiği kaydedilirken, yaralananlara dair detaylar henüz paylaşılmadı. Öte yandan, bölge halkına evde kalma çağrısı yapıldı. Örebro Polis Sözcüsü olayla ilgili cinayette teşebbüs ve kundaklama şüphesiyle soruşturma başlatıldığını duyurdu (Kicki Nilsson/AFP)

• 13/30

  3 Şubat 2025 - Almanya'da Sosyal Demokrat Parti'nin (SPD) adayı Başbakan Olaf Scholz'un portresinin yer aldığı seçim kampanyası afişi, ülkenin batısındaki Frankfurt am Main'de bulunan Avrupa Merkez Bankası (ECB) genel merkezinin önünde. Almanya'da 23 Şubat'ta parlamento seçimi gerçekleştirilecek (Kirill Kudryavtsev/AFP)

• 14/30

  2 Şubat 2025 - ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio'nun bugün Panama'nın aynı adlı başkentine yaptığı ziyareti protesto eden gösterici ABD Başkanı Donald Trump ve Nazi bayrağının da olduğu bir pankart açtı. Marco Rubio, Başkan Donald Trump'ın Panama Kanalı'nı ele geçirmeye yönelik olağanüstü tehdidinin arkasını nasıl getireceğini düşünürken, ABD Dışişleri Bakanı olarak ilk yurtdışı gezisinde Panama'ya geldi (Martin Bernetti/AFP)

• 15/30

  1 Şubat 2025 - İşgal altındaki Batı Şeria'nın Ramallah kentinde bir adam, İsrail'in serbest bıraktığı Filistinli bir esiri atlayarak selamlıyor. Ateşkes anlaşması kapsamındaki 4. takasta üç İsrailli esirin Gazze'de Hamas tarafından teslim edilmesinin ardından, Filistinli esirler Batı Şeria'daki İsrail hapishanesinden serbest bırakıldı (Ahmad Gharabli / AFP)

• 16/30

  31 Ocak 2025 - Filipinler'in başkenti Manila'daki protestocular, bugün düzenlenen mitingde Filipinler Devlet Başkanı Yardımcısı Sara Duterte'nin görevden alınması çağrısı yapıyor. Duterte, milyonlarca dolarlık devlet fonunu kötüye kullandığı iddialarından dolayı azledilme talepleriyle karşı karşıya. Anayasaya göre azil sürecinin mahkemeye taşınması için meclis üyelerinin üçte birinin oyu gerekiyor. Duterte'nin ayrıca Kasım 2024'te, kendisinin ölmesi halinde Devlet Başkanı Ferdinand Marcos Jr.'ı, eşini ve meclis başkanı olan kuzenini öldürecek birini tuttuğunu söylediği öne sürülmüştü (Ted Aljibe / AFP)

• 17/30

  30 Ocak 2025 - Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin Goma kentinde yaşanan su sıkıntısı nedeniyle bölge sakinleri su toplamak için bir su noktasında bidonlarını sıraya diziyor. Devlet Başkanı Felix Tshisekedi, 23 Mart Hareketi'ne (M23) güçlü bir askeri yanıt sözü verdi. Ruanda destekli savaşçılar ülkenin maden bakımından zengin olan doğusunda ilerlemeyi sürdürdü. M23'ün Kuzey Kivu eyaletinin başkenti Goma'nın büyük bölümünü ele geçirmesi, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin doğusunun büyük bölümünü ele geçirdiği 10 yıllık çatışmanın çarpıcı bir şekilde tırmanması anlamına geliyor (Jospin Mwisha/AFP)

• 18/30

  29 Ocak 2025 - Yerinden edilmiş Filistinliler Gazze Şeridi'nin güneyinden kuzeyine gitmeyi sürdürüyor. Hamas'la İsrail arasında varılan Gazze'de ateşkes ve esir takası anlaşması 19 Ocak Pazar günü TSİ 12.15'te yürürlüğe girmişti. İsrail'in 7 Ekim 2023'ten ateşkese varılana kadar Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda yaklaşık 17 bin 841'i çocuk, 12 bin 298'i kadın olmak üzere 47 bin 283 Filistinli öldü, 111 bin 472 kişi yaralandı (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 19/30

  28 Ocak 2025 - Çin'in ChatGPT tarzı dil modeli DeepSeek, yapay zeka dünyasını altüst etti. Yapay zekanın altına hücumuna benzetilen dönemde gelen bu ani değişim, Wall Street'i sarstı. ABD Başkanı Donald Trump, yaşanan gelişmenin Silikon Vadisi için bir "uyandırma alarmı" olduğunu söyledi (Pedro Pardo/AFP)

• 20/30

  27 Ocak 2025 - Fransa'nın batısındaki Rennes kentinde Ille nehrinde meydana gelen olağanüstü sel felaketinin ardından caddedeki arabalar bu hale geldi. Herminia alçak basınç sisteminden kaynaklanan şiddetli yağışların Rennes'de son 40 yılın en kötü sel felaketine yol açmasının ardından Ille-et-Vilaine bölgesi sel felaketine karşı kırmızı alarma geçirilirken, diğer 8 bölge de da sel, dalga-batma ve çığ felaketlerine karşı turuncu alarma geçirildi (Damien Meyer/AFP)

• 21/30

  25 Ocak 2025 - İsrail ordusu tarafından Gazze'nin kuzeyine dönmemeleri için uyarılan Filistinliler eşyalarıyla bekliyor. Hamas, İsrail'le varılan ateşkes anlaşması kapsamında cumartesi günü erken saatlerde İsrailli 4 kadın askeri serbest bıraktı. İsrail, bir diğer esir Arbel Yehoud serbest bırakılana kadar Filistinlilerin Gazze'nin kuzeyine dönmesine izin vermeyeceğini açıkladı. Esir takasının ikinci aşamasıyla İsrail hapishanelerinde tutulan toplam 200 Filistinli mahkum bugün özgürlüğüne kavuştu (Abdel Kareem Hana/AP)

• 22/30

  24 Ocak 2025 - Afgan mülteciler, yeni ABD Başkanı Donald Trump'ın ülkedeki mülteci programlarını durdurmasının ardından durumu değerlendirmek üzere Pakistan'da düzenledikleri toplantıda ellerinde pankartlar tutuyor. Bu hamle, programın başlamasına günler kala onbinlerce Afgan mülteciyi risk altında bıraktı. Trump'ın kararnamesinin yürürlüğe pazartesi günü girmesi bekleniyordu ve bu kadar hızlı bir şekilde uygulanması, ABD'ye aktarma yoluyla ulaşacak bazı mültecilerin mahsur kalmasına sebep oldu (Anjum Naveed/AP)

• 23/30

  23 Ocak 2025 - ABD'nin yeni başkanı Donald Trump, 55. kez düzenlenen Dünya Ekonomi Forumu'nda video bağlantısıyla konuşma yaptı. Sahnedeki isimler İspanyol banka Santander'in başkanı Ana Patricia Botin, Bank of America CEO'su Brian Moynihan, TotalEnergies CEO'su Patrick Pouyanne, Blackstone Group'un CEO'su Stephen Schwarzman ve Dünya Ekonomi Forumu'nun başkanı Borge Brende var. Trump ekonomik kaosun üstesinden geleceklerini belirtirken iş dünyasına da "Gelin üretiminizi ABD'de yapın" mesajı verdi. Trump Rusya - Ukrayna savaşının bitmesi için petrol fiyatlarının düşmesi gerektiğini belirterek "OPEC ülkelerinden petrol fiyatlarını düşürmelerini isteyeceğim" dedi. (Yves Herman/Reuters)

• 24/30

  22 Ocak 2025 - Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde Goma yakınlarındaki mülteci kamplarına kaçanlar eşyalarını motosikletlerinin arkasında taşıyor. AFP'ye konuşan güvenlik ve yerel kaynaklar, ülkenin doğusunda Kongo ordusuyla savaşan M23 grubunun 21 Ocak 2025'te Goma şehrini besleyen bir ticaret merkezi olan Minova'yı ele geçirdiğini söyledi. Halihazırda Goma çevresindeki birçok cephede çatışmalar yaşanıyor ve yüz binlerce kişi şehrin dış mahallelerinde yerlerinden edilmesi, kentin kaderine ilişkin korkuları yeniden arttırıyor (Jospin Mwisha/AFP)

• 25/30

  21 Ocak 2025 - Almanya'nın başkenti Berlin'deki bir duvara yapılan resimde "AfD'ye ilgi yok - sağcılar aleyhine oy veriyoruz" yazıyor. Almanya 23 Şubat'ta genel seçim için sandık başına gidecek. Son anketlere göre AfD'nin oyu yüzde 20 (Christian Mang/Reuters)

• 26/30

  20 Ocak 2025 - Donald Trump, ABD'nin 47. Başkanı olarak yemin etti. İkinci kez ABD Başkanı olarak göreve gelen Trump, konuşmasında, "Şu andan itibaren Amerika'nın gerileyişi sona ermiştir" dedi. Trump konuşmasında Meksika Körfezi'nin adını "Amerika Körfezi" olarak değiştirme ve Panama Kanalı'nı geri alma vaatlerini yineledi (Saul Loeb/AFP)

• 27/30

  19 Ocak 2025 - Fransa'nın başkenti Paris'te düzenlenen "Hayat Yürüyüşü"nde eylemciler "50 yıldır hayatı savunuyoruz" yazılı bir pankart taşıyor. Ülkede kürtajı yasal hale getiren Veil kanununun 50. yıldönümünde, kürtaj karşıtları "Hayat Yürüyüşü"nde protesto düzenledi. Yürüyüş, muhafazakar Katolik aktivistler tarafından düzenlendi (Martin Lelievre/AFP)

• 28/30

  18 Ocak 2025 - Meksikalı yetkililer, ülkenin sınır kenti Chihuahua'daki göçmen kampında bir tahliye operasyonu düzenledi. Göçmenler, operasyon sırasında gözaltına alınmamak için kaçarken yaşadıkları derme çatma kampta yangın çıktı (Jose Luis Gonzalez/Reuters)

• 29/30

  17 Ocak 2025 - Endonezya'nın Orta Cava ilindeki mezarlık alanda, bereket ve bol hasat için şükretmek amacıyla her yıl düzenlenen Rejeban Plabengan töreni sırasında jaran kepang adlı geleneksel dans sergileniyor. İslami öğretilerin geleneksel sanatlarla birleştirildiği törenlerin başka bir işlevi de Kedu bölgesinde dini yayan Ki Ageng Makukuhan'ı anmak (Devi Rahman/AFP)

• 30/30

  16 Ocak 2025 - Blue Origin'in New Glenn roketi, Cape Canaveral Uzay Kuvvetleri Üssü'nden fırlatıldı. Milyarder Jeff Bezos'un kurduğu uzay şirketi Blue Origin, devasa New Glenn roketini ilk kez havalandırdı. Blue Origin'in, Elon Musk'ın SpaceX'iyle rekabet etme çabalarında son derece önemli görülen fırlatma görevi birkaç yıl ertelenmişti (John Raoux/AP)

Avrupa'nın Rusya'ya karşı korunmasız durumu

Bu perspektiften bakıldığında, Avrupa an itibarıyla Rusya'nın uyguladığı savaş ekonomisi ve 2019 yılından itibaren kendisini Avrupa ile uzun bir savaşa hazırlama stratejisi gerçekleşirse, Avrupa geçmişte olduğu gibi bugün de bir Rus tehdidi ile karşı karşıya.

Ayrıca, Avrupa'nın kendini Rus nükleer tehdidine karşı koruyabilecek nükleer savunma sistemi de yetersiz.

Avrupa'da nükleer güce sahip olan İngiltere ve Fransa'nın nükleer silahları stratejik silahlardır ve sayıca Rus ve ABD nükleer başlıkları ile kıyaslanamayacak kadar az.

ABD ve Rusya'da ise ayrıca taktiksel atom bombası da bulunmaktadır, sınırlı nükleer operasyonlar yapabilmek için.

Avrupa için bu çıkmazdan kurtulmanın ana yolu askeri harcamalarını artırmaktan geçiyor.

Avrupa ülkelerinin askeri harcamaları şu an ortalama GSMH'nin yüzde 2'sine tekabül ediyor.

Askeri uzmanlara göre Avrupa'nın kendisini koruyabilmesi için bu oranı önümüzdeki 10 yıl içinde en az yüzde 6-7 seviyelerine çıkarması gerekiyor.

Yine mühimmat açığını kapatmak için de özel fonlar oluşturması gerekiyor, yaklaşık 1 trilyon euro.

Ancak bu şartlarda Avrupa, 10 yıl sonra ABD'nin desteği olmadan kendi kendini koruyabilecek duruma gelebilir.

Avrupa, bu 10 yıl içinde muhtemel bir Rus saldırısına maruz kalmamak için ABD ile masaya oturup tavizler vererek ABD'den 10 yıllık savunma garantisi almak zorunda.

Bu, Trump gibi her şeye tüccar gibi bakan birinin tarzına da uygun bir strateji olur.

Nihai olarak belirtmek gerekir ki, 20'nci yüzyılda temelleri atılmış dünya düzeni ve ittifak sistemleri, geldiğimiz noktada tümden çökmüş durumda.

Bundan sonra oluşacak düzenin siluetini dahi şu an göremiyoruz.

Bu noktaya gelinmesinde hem ABD'nin hem de Avrupa'nın büyük hataları var.

Ancak önümüzdeki yılların kaos ve kriz yılları olacağını öngörmek için kâhin olmaya gerek yok.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.