Almanya'da keşfedilen yeni bir teruzor türüne ait fosiller, dinozorların uçan akrabalarının evrimsel yolculuğundaki önemli bir boşluğu dolduruyor.
Gökyüzünün bugüne kadar gördüğü uçabilen en büyük canlıların da içinde yer aldığı teruzorlar, milyonlarca yıl boyunca kuzenleri dinozorlarla beraber yaşadı ve 66 milyon yıl kadar önce onlarla beraber Dünya'dan silindi.
Bilim insanları bu canlıları pterodactyloidea ve pterodactyloidea olmayan şeklinde iki ana gruba ayırıyor. Daha önce yaşayan pterodactyloidea olmayan teruzorların kafası, boynu, kanat bileğindeki kemiği kısa; kuyrukları ve ayaklarındaki 5. parmağı uzundu.
Pterodactyloidea'nın ise kafası, boynu, bileği uzunken kuyruğu ve 5. parmağı kısaydı. Daha sonraki büyük teruzorların dişleri de yoktu.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
2010'larda bulunan bazı fosiller bu geçiş süreci hakkında bir fikir vererek darwinopterus adlı bir geçiş grubunun tanımlanmasını sağlamıştı. Fakat yine de sözkonusu değişimin detayları tam olarak bilinmiyordu.
Almanya'nın Bavyera eyaletinde 2015'te keşfedilen fosiller, bilim insanlarının bu soru işaretlerini gidermesine katkı sağlıyor.
Bulgularını hakemli dergi Current Biology'de 18 Kasım Pazartesi günü aktaran araştırmacılar, yaklaşık 147 milyon yıl önce yaşayan türe Skiphosoura bavarica adını verdi.
Çok iyi korunmuş örnek, ilk darwinopterus ve pterodactyloidea arasında yer alıyor.
Kafası ve boynu sonradan yaşayan büyük teruzorlara benzerken ayak parmağı ve kuyruğu ilk darwinopteruslardan daha kısa. Ancak bunlar pterodactyloidea teruzorlarında görülmeyen özellikler.
Son keşif sayesinde bilim insanları artık erken terzuorlardan Dearc'a, ilk darwinopterustan Skiphosoura'ya ve pterodactyloidea'ya uzanan evrimsel yolculuğa dair tam bir sıralamaya sahip.
170 milyon yıl kadar önce İskoçya'da yaşayan Dearc sgiathanach adlı tür de dönüm noktalarından birini temsil ediyor.
Hem Dearc hem de Skiphosoura zamanlarına göre alışılmadık derecede büyüktü. Bu da teruzorların muazzam boyutlara ulaşmasını sağlayan değişikliklerin bu geçiş türlerinde ortaya çıkmaya başladığını gösteriyor.
Londra Queen Mary Üniversitesi paleontoloğu David Hone, ortak yazarı olduğu çalışma hakkında "Bu inanılmaz bir bulgu. Bu uçan olağanüstü hayvanların nasıl yaşadığını ve evrimleştiğini bir araya getirmemize gerçekten yardımcı oluyor" diyor:
Umarım bu araştırma, önemli evrimsel geçiş üzerine gelecekte daha fazla çalışmanın temelini oluşturur.
Skiphosoura bavarica, cevapladığı soruların yanı sıra kılıca benzeyen sert ve sivri kuyruğuyla da dikkat çekiyor.
2 metre civarında bir kanat uzunluğuna sahip sürüngenin ağzı da sivri dişlerle doluydu.
Makalenin bir diğer yazarı Adam Fitch, "Skiphosoura, darwinopterus teruzorlarla onların pterodactyloidea torunları arasındaki soy ağacında yer alıyor" diyor:
Teruzorların 150 milyon yıldan fazla bir süre boyunca yarattığı, koruduğu ve sürdürdüğü ekolojik roller daha sonra yaşayan kuşlar ve onların en yakın akrabaları tarafından dolduruldu. 66 milyon yıl önce bir asteroidin Dünya'ya çarpması sonucu, teruzorlar bu rollerden sonsuza dek silindi.
Independent Türkçe, Popular Science, Reuters, Current Biology
Derleyen: Büşra Ağaç
