31 Mart'ta yapılan yerel seçimler herkesi şaşırtan sonuçlar ortaya koydu.

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), yıllar sonra bir seçimden net bir zafer ile çıktı.

Diğer taraftan 2002'den beri girdiği bütün seçimlerden zaferle çıkan Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) de ilk defa bu kadar ağır bir sonuç ile karşılaşıyor.

Ancak bunun bir yerel seçim olduğunu unutmamak gerekir. Eğer genel seçim olsaydı sonuç yine aynı olur muydu? 

Her şeyden önce, yerel seçimlerin dinamikleri ile genel seçimlerin dinamikleri farklıdır.

Ayrıca şunu iyi biliyoruz ki, AK Parti'nin oyları ile Recep Tayyip Erdoğan'ın oyları örtüşmüyor, Erdoğan'ın oyları her zaman için partisinin oylarından daha yüksek çıkıyor.

Bundan dolayı bu seçim sonucuna anlam yüklerken bu gerçeğin farkında olmak gerekir.

Bununla beraber kim ne derse desin bu sonuç CHP için bir seçim başarısıdır.

Şu anda herkesin merak ettiği şey CHP'nin bu başarısının arkasında hangi tür politikaların olduğu. 

Aslında seçim sonucunu iki yönlü değerlendirmek gerekir: 

Birincisi, CHP hangi söylem ve politikalar ile bu başarıyı elde etti?

İkincisi ise, AK Parti hangi eksiklik ve yanlışlardan dolayı seçimi kaybetti?

CHP, öteden beri elitist bir parti olduğu, topluma temas edemediği, jakoben ve devleti önceleyen bir zihniyeti temsil ettiği yönünde eleştirilere maruz kalıyor.

CHP sosyal demokrat bir parti olarak kendisini tanımlasa da bu yönde kendisine yöneltilen eleştiriler önemli ölçüde onun siyasal kimliği ile örtüşmüyor.

Ancak CHP, özellikle son yıllarda, çok ciddi bir söylem değişikliğine gitti.

Hakkını teslim etmek gerekir ki bu değişimin mimarı Kemal Kılıçdaroğlu'dur.  

CHP'nin toplumdan kopuk, olaylara laiklik üzerinden ideolojik yaklaşan anlayışının dünden bu güne değişime uğrayarak bugün için toplumla daha barışık bir çizgiye gelme çabasının en az 80 yıllık bir evrimsel süreci var. 

1946'da çok partili hayata geçildikten sonra geleneksel dini duygular üzerindeki baskıyı azaltması ile bu evrimsel süreç başladı.

Daha somut olarak okullarda dini eğitimin önünü açması, vaiz yetiştirme kurslarına izin vermesi ya da 1949'da Ankara'da bir ilahiyat fakültesinin kurulmasını sağlaması söz konusu değişim yönündeki ilk adımlardır.

Daha köklü değişim ise Bülent Ecevit ve Turan Feyzioğlu'nun 1960'li yılarda sosyal demokrat değerleri CHP'ye aşılama yönünde parti programında yaptıkları değişikliklerdir.

Böylece CHP, "ortanın solu" sloganı ile devlet partisi olmaktan halk partisi olma yönünde ciddi bir dönüşüm yaşadı.

Ancak değişim yönünde çok daha büyük gelişme -CHP'yi CHP olmaktan çıkardığı iddialarına sebep olan biraz önce ifade ettiğimiz gibi- Kılıçdaroğlu'nun CHP'yi "muhafazakar değerlere duyarlı sosyal demokrat bir parti" çizgisine çekmek için 2017'de başlattığı, İmamoğlu'nun devam ettirmeye çalıştığı ve hala devam eden süreçtir. 

İşte "CHP'ye bu seçimde başarıyı getiren şey nedir?" sorusunun cevabını burada aramak gerekir.

Bu süreçte CHP muhafazakar kesimle barışmaya, Kürtlerin gönlünü almaya çalıştı. 

Bütün toplumsal kesimlere seslenerek herkesi ortak bir takım değerler etrafında buluşmaya davet etti; yanı sıra "rejim elden gidiyor" mottosunu bir kenara koyarak daha çok ekonomiyi nasıl düzeltebiliriz, işsizliğin önüne nasıl geçebiliriz, demokrasiyi ve hukuku ne şekilde tesis ettirebiliriz gibi insanların günlük yaşamına temas eden politikalara yoğunlaştı. 

Bu söylemin zaman içinde muhafazakar kesimde dile pelesenk olmuş "din düşmanı CHP" algısını -bütün çekincelerini içinde barındırmak ile birlikte- belli ölçüde hafiflettiğini gösteriyor. 

Ancak CHP'nin "muhafazakar değerlere duyarlı sosyal demokrat konsept"li siyasal bir söylemi inşa etme çabası şu an için sadece defakto bir durumdan ibarettir; bunu CHP'de yerleşmiş siyasal bir ilke olarak görmemek gerekir. 

Bu konuda CHP'nin kısa vadede kolay bir şekilde üstesinden gelemeyeceği bazı zorluklar var: 

Bu zorluklardan biri şudur: CHP sosyolojisi bu söyleme ne kadar "evet" der?

CHP seçmeni şu an için Recep Tayyip Erdoğan'a tepkili olduğu için bu söyleme seslerini çıkarmıyorlar.

Bir diğer zorluk, CHP kadroları bu söyleme ne kadar hazır?

Çünkü görülebildiği kadar bu söylem şu an için sadece Kılıçdaroğlu, İmamoğlu ve Özel gibi parti kurmaylarında anlamını buluyor.

Oysaki önemli olan CHP tabanı ile parti kadrolarının bunu içselleştirecek şekilde kendini topluma inandırmasıdır.

Kendisini çağdaş Türkiye'nin kurucu partisi olarak gören ve geç-modernleşen toplumların ancak devlet eliyle çağdaş bir topluma dönüşebileceği anlayışını temsil eden ve bu yönde pratiği olan CHP, kendi klasik kimliğinden ciddi bir kopuşu temsil edecek "muhafazakar değerlere duyarlı sosyal demokrat bir parti" olma yönünde bir kimliğe büründüğü takdirde ne kadar CHP olarak kalacaktır?
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  28 Aralık 2024 - İspanya'nın güneydoğusundaki Ibi kasabasında düzenlenen kış festivalinde, askeri kıyafetler giyen katılımcılar belediye binasının dışında un, yumurta ve havai fişekler kullanarak sahte bir darbe gerçekleştiriyor. Un Savaşları Festivali (Els Enfarinats), İspanya'da şakalarla kutlanan geleneksel Masumlar Günü etkinliklerinin bir parçası (Jaime Reina/AFP)

• 2/30

  27 Aralık 2024 - Güney Kore'nin başkenti Seul'de, Ulusal Meclis Başkanı Woo Won Shik, vekaleten Devlet Başkanı olan Han Duck-soo'nun azledilmesi için düzenlenen genel kurulda konuşuyor. Han Duck-soo, Devlet Başkanı Yoon'un 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişimi nedeniyle görevden alınmasının ardından başkanlığı geçici süreliğine devralmıştı. İktidardaki Halkın Gücü Partisi milletvekillerinin protestolarına rağmen Ulusal Meclis'te yapılan oylama sonucunda ülke tarihinde ilk kez bir başkan vekili görevden alındı (Ahn Young-joon/AP)

• 3/30

  26 Aralık 2024 - Taliban güvenlik personeli, Paktika vilayetinin doğusundaki Barmal ilçesinde Pakistan tarafından düzenlenen hava saldırılarından iki gün sonra hasar görmüş bir aracı inceliyor. Taliban hükümeti 25 Aralık'ta yaptığı açıklamada Pakistan'ın Afganistan'ın doğusundaki bir sınır bölgesinde düzenlediği hava saldırılarında 46 sivilin öldüğünü belirtirken Pakistanlı bir güvenlik yetkilisi bombardımanın "teröristlerin saklandığı yerleri" hedef aldığını söyledi. (Ahmad Sahel Arman/AFP)

• 4/30

  25 Aralık 2024 - Devlet Acil Durum Servisi'nden bir kurtarma görevlisi, Rusya'nın Harkiv'e yönelik drone saldırısının ardından bir konutta çıkan yangını söndürmeye çalışıyor. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski savaştan zarar gören ülkesinin elektrik şebekesine Noel günü 170'den fazla füze ve drone fırlatarak bir kişinin ölümüne ve yaygın elektrik kesintilerine neden olan Rusya'nın "insanlık dışı" saldırısını kınadı. Ülke sabah 5:30'da hava saldırısı alarmıyla uyandı ve kısa süre sonra hava kuvvetleri, Rusya'nın Karadeniz'den Kalibr seyir füzeleri fırlattığını bildirdi (Sergey Bobok/AFP)

• 5/30

  24 Aralık 2024 - Panama'nın başkenti Panama'da polis ABD Büyükelçiliği önünde düzenlenen protestoda göstericiler tarafından yerleştirilen seçilmiş ABD Başkanı Donald Trump'ın resminin önünde nöbet tutuyor. Panama Cumhurbaşkanı Jose Raul Mulino, Donald Trump'ın insan yapımı su yolunu geri alma tehdidinin ardından 23 Aralık'ta ülkenin eski liderleriyle birlikte imzaladığı bir bildiride Panama Kanalı'nın statüsünün müzakere edilemez olduğunu söyledi. Trump, "Donanmamız ve ticaretimiz çok haksız ve adaletsiz bir şekilde muamele görüyor. Her yerde olduğu gibi Panama Kanalı'nda da kazıklanıyoruz" demiş ve kanalın ABD'ye iade edilebileceğini öne sürmüştü (Arnulfo Franco/AFP)

• 6/30

  23 Aralık 2024 - Mozambik'te protestocular başkent Maputo'da yanan bir barikatın yanında toplanıyor. Hile iddialarının haftalarca süren ölümcül sokak çatışmalarını tetiklemesinin ardından ülkenin en yüksek mahkemesi, iktidar partisinin tartışmalı ekim seçimindeki zaferini onayladı. Kararın ardından muhalefetin ayaklanma tehdidinde bulunması sonrası Güney Afrika ülkesinde daha fazla şiddet olayının patlak vermesinden endişe ediliyor (Amilton Neves/AFP)

• 7/30

  22 Aralık 2024 - Filistinliler, İsrail'in Gazze'deki El-Jalaa Caddesi'ne düzenlediği saldırıda isabet alan sivil aracı inceliyor. Gazze Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan son güncellemeye göre, İsrail saldırıları son 24 saatte Gazze Şeridi genelinde en az 32 Filistinlinin ölümüne ve 54 kişinin yaralanmasına yol açtı. İsrail güçleri, kuşatma altındaki Kuzey Gazze'de zorlukla faaliyet gösteren Kamal Adwan Hastanesi'nin içindeki ve yakınındakilere tahliye emri verdikten sonra hastaneye saldırı düzenledi (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 8/30

  21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP)

• 9/30

  20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP)

• 10/30

  19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP)

• 11/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 12/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 13/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 14/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 15/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 16/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 17/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 18/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 19/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 20/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 21/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 22/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 23/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 24/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 25/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 26/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 27/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 28/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 29/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 30/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

CHP'nin bu zaferi sadece söz konusu söylem değişikliğinin bir yansıması şeklinde görülmemesi gerekir.

Bu başarının arkasında, belki daha da önemlisi, AK Parti'nin bazı başarısızlıkları ve bir takım uygulamalarına duyulan tepkinin etkisi var. 

Kendi iktidar performansı açısından AK Parti'nin  seçimi kaybetmesi kaba taslak şu üç başlık altında değerlendirilebilir:

Birincisi ve en önemlisi, son yıllarda her defasında verilen vaatlere rağmen hayat pahalılığı ve enflasyon gibi konularda gözle görülür bir başarıyı elde edememesi.

Toplumda belli bir refah seviyesi yakalanmışsa da vatandaşların yaşam standardında gözle görülür bir düşüş yaşandı.

Kaldı ki şu ana kadar yapılan araştırmaların büyük çoğunda seçmen tercihlerini belirleyen en önemli dinamiğin ekonomi olduğu görülüyor.

Dolayısıyla ekonomide başarılı olamayan bir parti, diğer bütün değişkenler bir yana, iktidarda kalma şansı zordur.

İkincisi, ekonomik kötü gidişata eklenen hukuku esas almayan uygulamalar, hukukun siyasi çekişmelerin malzemesi haline gelmesi; bunlara paralel liyakatın yerini adam kayırmacılığın alması, yolsuzluk iddiaları ve hükümete yakın olanlara huzur hakkı gibi mantığı bir türlü anlaşılamayan dağıtılan dört beş maaş türü uygulamalar...

Üçüncüsü, AK Parti kadrolarını topluma yabancılaştıran, "biz ayrıcalıklıyız" minvalindeki üstenci bakış; Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ifadesi ile "kibir hastalığı".

Son on yılda AK Parti ile CHP sanki yer değiştirdi. AK Parti "merkezin" dışlayıcı yüzünü temsil etmeye başlarken CHP, "çevre"nin itilmiş kakılmış simitçisini, seyyar satıcısını, manavını temsil eder hale geldi.

Bütün bu gelişmeler zamana yayılan süreçte hükümete sunulan desteği peyderpey törpüledi.

CHP, yerel seçimde aldığı bu başarıyı devam edecek zaferler silsilesinin başlangıcı gibi görmemesi gerekir.

Bu seçimde seçmen bu sonuçlar ile AK Parti ve CHP'ye bir mesaj gönderdi. 

AK Parti'ye rasyonel politikalara geri dön, güç zehirlemesi yaşama ve toplumun taleplerine kulak ver uyarısında bulundu. 

CHP'ye de "tepeden bakan elitist tavrını bırakırsan, ideolojik olandan çok toplumsal sorunlar ile ilgilenirsen, klasik ulusalcılık politikalarından vaz geçersen pekala seni de iktidara getiririm" dedi. 

Ancak bu süreç CHP için hiç de kolay olmayacaktır. Önümüzdeki süreçte CHP'nin en çok zorlanacağı konu sırtında yumurta küfesi olarak duracak olan Kürt seçmenin önemli bir bölümünü manipüle edebilen DEM Parti ile kuracağı ilişkinin dozajı olacaktır.

CHP şunu biliyor ki bu seçmen grubunun desteğini almadan iktidar olması kolay olmayacak.

Nitekim çok partili hayata geçildiği tarihten 1980'li yıllara kadar CHP'nin önemli bir siyasi aktör olmasında  -bugünkü zaferinde olduğu gibi- bu seçmen grubunun büyük etkisi oldu.

Muhafazakar kesiminin AK Parti'ye oy verdiği bu seçmen kitlesinin kendisine oy verebilecek grubunu konsolide eden DEM Parti'ye yakınlığı, CHP'nin "terörle arasına mesafe koymama" ithamı ile karşı karşıya kalmasına sebep olacaktır.

Kaldı ki bu ithamın Türk kamuoyunda ciddi bir karşılığı var. CHP, bu ithamlar karşısında nasıl bir denge tutturabilecek? 

Önümüzdeki günlerde CHP ile ilgili en çok konuşulacak konuların başında bu geliyor. 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.