22 yaşındaki İranlı genç kız Mahsa Amini, ne Molla rejimi karşıtı bir devrimci ne de bu rejime düşman bir çevreye mensuptu.
Kürt kökenli Müslüman bir aileden geliyordu ve başını tamamen örtmemesinin güvenlik görevlilerinin dikkatini güzel yüzüne çekeceğini ve ölümüne yol açacağını bilmiyordu.
Babası postanede çalışıyor, annesi ailesinin bakımı ile ilgilenen bir ev hanımı.
Buradaki ironi, adının aslında Jina olması. Kürtlerin etnik kökenlerine işaret eden isim ve simgeleri yasaklayan yasalar uyarınca, ailesinin kendisine koyduğu bu Kürt ismi kullanmaktan mahrum edildi. Mahsa pasaportundaki Farsça adıydı ama asıl adı Jina'ydı.
Mahsa, başını tamamen örtmemesinin ölümüne yol açacağını bilmeden geçen perşembe günü arkadaşlarıyla buluşmak için dışarı çıktı.
Arkadaşları ile buluşacağı yere vardığında, kendilerini "ahlak polisi" olarak tanıtan iki adam yanına yaklaşıp onlarla birlikte karakola gelmesini istediler.
Olay yerine gelen arkadaşlarından birinin (Pariba Maksudi) anlattığına göre, Mahsa nedenini sormuş ve polislerden biri çok sayıda kişinin önünde kendisine sert bir tokat atmış, Mahsa çığlıklarla yardım isterken bu iki kişi kendisini götürmüş.
Cuma günü, Tahran Emniyet Müdürlüğü'nün bir sözcüsü, "Ahlak ve Rehabilitasyon Polisi" tarafından tutuklanan Mahsa'nın ciddi bir kalp krizi geçirip hayatını kaybettiğini duyurdu.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
8 Ocak 2020'de Devrim Muhafızları'nın kasten düşürdüğü Ukrayna uçağını ve kaza sebebinin insan hatası olduğunu söyleyerek bu konuda yalan söylemeye devam ettiğini hatırlıyor musunuz?
Tahran Emniyet Müdürlüğü'nün açıklamasından saatler sonra, Tahran, Dini Lider Ali Hamaney'in karargahı olan Kum ve Meşhed dahil olmak üzere İran'ın belli başlı şehirlerinde protestolar başladı.
Gençler, polis karakollarını ateşe verdiler, Dini Lider'in meydanlarda ve yollarda asılı posterlerini yırttılar, Mahsa'nın katilleri, Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Ali Hamaney'e karşı intikam sloganları attılar.
Rejim, Beşşar Esed'in Dera olaylarının başında yaptığı hatayı yaptı. Olayları ve protestocuları anlamak, halkın öfkesini dindirmek yerine Kudüs Gücü Komutanı Tümgeneral İsmail Kaani'nin doğrudan emriyle Besic milisleri harekete geçerek olayları sert bir şekilde bastırmaya giriştiler.
Binlerce protestocu tutuklandı, gözleri bağlı ve elleri kelepçeli bir şekilde spor kompleksleri ile stadyumlara götürüldüler. Binaların çatılarından açılan ateşle çok sayıda kişi öldü.
Uluslararası Af Örgütü ölenlerin sayısının 40'ı aştığını söylerken, bazı haberlere göre sayıları 120'yi aştı ve 200'den fazla kişi yaralandı.
Daha önceki halk ayaklanmalarında yaşananların aksine protestocular da şiddet eylemlerine başvurdular. Ara sokaklarda Besic milislerinin etraflarını sardıktan sonra 4'ünü kesici aletlerle öldürdüler.
Besic milislerinin toplandıkları yerlere molotof kokteylleri attılar. Kaçan milislerin üzerine attıkları taş ve keskin metal parçalarıyla çok sayıda milisi yaraladılar.
Türk Haber Ajansı, bazı güvenlik güçlerinin üstlerine karşı geldiklerini ve görevlerinden ayrıldıklarını bildirdi.
Bilgiler ayrıca, göstericilerin yetkililerin, bakanların ve temsilcilerin evlerine saldırmasının ardından üst düzey yetkililerin ailelerini başka bölgelere naklettiklerini aktardı.
BM toplantılarının ardından New York'tan ayrılmadan önce İbrahim Reisi, devletin protestocularla kararlılıkla başa çıkacağı açıklamasını yaptı.
Amini'nin ailesini aramasının ve babasına başsağlığı dilemesinin insanların öfkesini hafifleteceğine inanıyordu, ancak protestoların şiddeti arttı ve daha da genişledi.
İran Enformasyon ve Komünikasyon Teknolojisi Bakanı İsa Zarepur, internet erişiminin güvenlik gerekçesiyle kesintiye uğrayabileceğini, cep telefonları ile Instagram ve WhatsApp dahil olmak üzere internete katı kısıtlamalar getirildiğini açıkladı.
Uluslararası kınama ve eleştiri bildirileri birbirini takip etti. Mahsa Amini'yi öldürenler karşısında tamamen silahsız İran halkına yönelik adaletsizliği durdurma çağrısında bulunan sivil toplum liderlerinin tweetleri sıklaştı.
İran'ın interneti ve dış dünya ile iletişimi kesmesinin ardından Amerikalı milyarder Elon Musk, İranlı yetkililerin engelleyemeyeceği bir uydu üzerinden İran'da internete yeniden erişimi sağlamak için Starlink sistemini aktive edeceğini söyledi.
Devrim Muhafızları da yol ayrımında olan İran'daki bu çok hassas durumdan yararlandı. İran Devrim Muhafızları'nın birçok üst düzey lideri, BM Genel Kurulu'nda yaptığı "cesur" konuşmasını överek Cumhurbaşkanı'na içten takdirlerini ilettikleri mektuba imza attı.
Reisi konuşmasında eski Kudüs Gücü komutanı Kasım Süleymani'nin fotoğrafını göstererek utanç verici suikastı protesto etmişti.
İmza atanlar arasında İran Devrim Muhafızları Başkomutanı Hüseyin Selami, İran Devrim Muhafızları Karargah Komutanı Ali Fedavi, Hava Kuvvetleri Komutanı Emir Ali Hacızade, Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, Kudüs Gücü Komutanı İsmail Kaani de yer alıyor.
Mektubu imzalayanlar İran ve dünyanın çok önemli bir andan geçtiğini hissediyorlar. Üst düzey İran Devrim Muhafızları komutanları, imzaladıkları destek mektubunun, beklenen dini lider olarak Reisi için bir fırsat oluşturabileceğine inanıyorlar.
Yahut söz konusu komutanlar, diğer din adamlarının muhalefetine rağmen ikinci oğlu Mücteba'yı halefi yapmak isteyen Hamaney'in zayıflığını hissetmiş olabilirler.
Destek, komutanların doğrudan dillendirebilecekleri bir şey değil, ancak bu destek mektubu, Reisi'nin İran Devrim Muhafızlarının desteğini kazanma umudunu kuvvetlendirebilir.
Ancak tüm bu soruların dışında en önemli soru şu; bilhassa yaptırımlar, izolasyon ve umut verici yakın bir gelecek görüşünün yokluğu nedeniyle halkın çoğunluğu yoksulluk ve yoksunluktan muzdaripken, geçen yüzyılın yetmişli yıllarının sonunda İran Şahı'nın devrilmesi gibi bu halk devrimi de Molla rejiminin devrilmesine yol açar mı?
Bu seferki halk devrimi de ne kadar sürerse sürsün, büyük olasılıkla demir ve ateşle bastırılacak, çünkü bu rejim özünde totaliter ve baskıcı, toplumla iletişim kurma bilgi ve becerisine sahip değil.
Bu rejimin demokratlığı, dışarıyı memnun etmek için kullanılan bir bidatten ibaret. Nereden geldiğini yalnızca birkaç kişinin bildiği yetkileri sınırsız olan, seçilmemiş Veliyy-i Fakih'in otoritesinin üstüne hiçbir otorite yok. Bu nedenle onun öldürme ve bastırma emirleri uygulanmalı, bunlara uymamak haram.
Bu rejimin bir arada kalabilmesi ve devleti kontrol etmeye devam etmesi için halka karşı korkunç suçlar işlemesine geçici de olsa izin verecek bir takım dış etkenler var. Suriye rejimi bunlara sahip değildi.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerin polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP) -
2/30
3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP) -
3/30
2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters) -
4/30
1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP) -
5/30
31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP) -
6/30
30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP) -
7/30
29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP) -
8/30
28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP) -
9/30
27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters) -
10/30
26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters) -
11/30
25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters) -
12/30
24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP) -
13/30
23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP) -
14/30
22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP) -
15/30
21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP) -
16/30
20 Ekim 2024 - İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Begona Gomez'i tasvir eden bir pankart, başkent Madrid'de hükümeti protesto etmek ve genel seçim çağrısında bulunmak için düzenlenen eylem sırasında İspanyol bayrakları arasında. Bugün Madrid'de bir meydanı dolduran binlerce kişi, sağcı partilerin de destek verdiği bir miting düzenledi. İspanyol bayrakları sallayarak Madrid'in finans bölgesinin kalbindeki Plaza de Castilla meydanında toplanan protestocular "hain" diye bağırarak Sanchez'i istifaya çağırdı. Sağ ve radikal sağla bağlantılı 100'den fazla az bilinen küçük grup, mitinge "Birlik, haysiyet, hukuk ve özgürlük için. Hemen genel seçim!" sloganıyla katıldı (Oscar Del Pozo/AFP) -
17/30
19 Ekim 2024 - Cadılar Bayramı öncesinde zombi kılığına giren bir sanatçı, Güney Kore yapımı korku filmi Zombi Ekspresi'nden (Train to Busan) ilham alan "Zombi Şinkansen" hızlı treninde performans sergiliyor. Japonya'nın Tokyo'yla Osaka arasında giden treninin kiralanan vagonunda, "yaşayan ölülerle" karşılaşmaya hazır 40'a yakın heyecan meraklısı vardı. Organizatörlerin koltuklara yerleştirdiği oyuncular, performans kapsamında korkunç bir dönüşüm geçirerek diğer yolculara "saldırmaya" başladı. Etkinlik organizatörü Kenta Iwana, "normalde güvenli ve huzurlu olan yolculuğun bir anda kaosa sürüklenişini canlandırmak istediklerini" söyledi (Kim Kyung-Hoon/Reuters) -
18/30
18 Ekim 2024 - Filistinliler cuma namazı kılarken bir kişi, İsrail'in saldırıları sırasında yıkılan Büyük Ömer Camisi'nin kalıntıları arasında yürüyor. Memlük ve Osmanlı döneminin mimari özelliklerini taşıyan caminin yaklaşık 1400 yıllık bir geçmişi var. Bir diğer adıyla Gazze Ulu Cami, Gazze'nin en eski, Filistin'in de üçüncü en büyük camisiydi. Bu cami, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalarda enkaza dönen tarihi alanların en çarpıcı örneklerinden biri (Dawoud Abu Alkas/Reuters) -
19/30
17 Ekim 2024 - İngiliz pop müzik grubu One Direction'ın eski üyesi Liam Payne, Arjantin'de kaldığı otelin üçüncü katından düştükten sonra hayatını kaybetti. Arjantin Polisi, Payne'in başkent Buenos Aires'te Casa Sur adlı otelde kaldığını, "uyuşturucu ve alkol tesiri altında olma ihtimali bulunan agresif bir adam" hakkında gelen şikayet üzerine otele gittiklerini açıkladı. Arjantinli sağlık yetkilileri, otopsi yapılacağını belirtti (Agustin Marcarian/Reuters) -
20/30
16 Ekim 2024 - İtalyan lüks marka grubu Prada ve Houston merkezli girişim Axiom Space, NASA'nın Artemis 3 Ay misyonunda kullanılacak bir uzay giysisinin tasarımını İtalya'nın Milano kentinde tanıttı. NASA'nın Ay'ın güney kutbuna gerçekleştireceği ilk insanlı görevde Ay'da yürüyen astronotlar bu kıyafeti giyecek. Artemis 3 görevinin Eylül 2026'da gerçekleştirilmesi bekleniyor (Marco Bertorello/AFP) -
21/30
15 Ekim 2024 - Güney Kore'nin sınır kenti Paju'dan Kuzey Kore'nin Kaesong şehrine giden yolda, Tongil Köprüsü'ndeki askeri kontrol noktasının son hali. Güney Kore ordusu, Pyongyang'ın ordusu iki ülkeyi birbirine bağlayan yollarda patlamalar gerçekleştirince ağır tahkimatlı sınır yakınlarında "karşı ateş" harekatları yürüttüğünü açıkladı. Kuzey Kore, Güney Kore'nin Pyongyang'a drone uçurduğu iddiasının ardından ordusunun "ateş gücünü" harekete geçirmek için hazır olduğunu söylemişti. Kuzey Kore Savunma Bakanlığı, Kore yarımadasında "her an savaş çıkabileceği" uyarısında bulunmuştu (Jung Yeon-Je/AFP) -
22/30
14 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr El Balah'ta çocuklara çocuk felci aşısı yapıldı. UNICEF, Gazze Şeridi'ndeki 640 binden fazla çocuğu tamamen aşılamayı hedefliyor. UNICEF'in icra direktörü Catherine Russell, çocuklara bağışıklık sistemlerini güçlendirmek için A vitamini takviyesi sağlanacağını kaydetmiş, Gazze'de çocukların hijyen standartlarının çok kötü olduğunu belirtmişti (Eyad Baba/AFP) -
23/30
13 Ekim 2024 - Japonya'nın başkenti Tokyo'nun Kagurazaka mahallesinde düzenlenen Cadılar Bayramı öncesi etkinliğine katılanlar kedi temalı kostümlerini giyip "Bake Neko" (Doğaüstü Kedi) festivaline katıldı. Bake Neko, 2010'dan bu yana her yıl ekim ortasında düzenleniyor. Kagurazaka'da kedi temalı bir geçit töreni düzenlenmesinin nedeni, ünlü Japon romanı "Ben Bir Kediyim"in yazarı Natsume Soseki'nin bu bölgede yaşamış olması (Philip Fong/AFP) -
24/30
12 Ekim 2024 - Hindistan'ın Haryana eyaletinde, Hindu tanrısı Hanuman gibi giyinen kişiler, Dussehra festivali için düzenlenen geçit töreninde dans ediyor. Her yıl kutlanan festival, iyiliğin kötülüğe karşı zaferini simgeliyor. Ancak bu yıl Bangladeş'teki Dussehra kutlamaları Hindulara karşı artan saldırıların gölgesinde kaldı. Ülkede 1 Ekim'den bu yana kutlamalarla bağlantılı 35 şiddet olayı yaşandığı bildirilmişti. Hindistan, Bangladeş'teki Hindu tapınaklarına yönelik saldırıları kınayarak komşu ülkeye tüm azınlıkların güvenliğini sağlama çağrısı yaptı (Anushree Fadnavis/Reuters) -
25/30
11 Ekim 2024 - Milano'daki iklim değişikliği ve Filistin'e destek eylemine katılan İsveçli aktivist Greta Thunberg slogan atıyor. Thunberg'in kurulmasına destek verdiği iklim değişikliği hareketi Fridays For Future'ın düzenlediği yürüyüşe, binin üzerinde kişi katıldı. Protestoda, Filistinlilerin simgesi haline gelmiş kefiye adlı geleneksel atkıyı takan Thunberg, "Filistinlilerin onlarca yıldır apartheid rejiminin boğucu baskısı altında yaşadığını" söyledi. Küresel ısınmayla silah endüstrisi arasındaki ilişkiye vurgu yapan aktivist "İklim adaleti mücadelesi, fosil yakıt endüstrisine karşı olduğu kadar, silah endüstrilerine, askerileşmeye ve doğal kaynakların aşırı çıkarılmasına karşı da bir mücadeledir" dedi (Piero Cruciatti/AFP) -
26/30
10 Ekim 2024 - Milton Kasırgası ABD'nin Florida eyaletinde yıkıma yol açtı. Şiddetli yağmurlar ve rüzgarlar sonucu evler yıkıldı ve milyonlarca kişi elektriksiz kaldı. İç Güvenlik Bakanlığı en az 10 kişinin öldüğünü açıkladı. Yetkililer rüzgarların hızının saatte 150 kilometreye ulaştığını söyledi. ABD Başkanı Joe Biden, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda "Yardım yolda ancak gelene kadar, yerel yetkilileriniz dışarı çıkmanın güvenli olduğunu söyleyene kadar yerinizde kalın" dedi (Bryan R. Smith/AFP) -
27/30
9 Ekim 2024 - Milton Kasırgası'nın Havana'dan geçişi şiddetli yağmurlara neden oldu. Helene Kasırgası'nın üzerinden iki hafta geçmemişken yeni bir kasırga ABD'nin Florida eyaletine doğru yaklaşıyor. Bugün eyalete ulaşması beklenen kasırga öncesinde eyalette yıllardır görülmediği kadar büyük bir tahliye çalışması yürütülüyor. ABD Başkanı Joe Biden, Milton Kasırgası’nın "Son 100 yılda ABD’deki en kötü fırtınalardan biri" olabileceği uyarısında bulundu. Milton Kasırgası'nda rüzgarların saatte 270 km hıza ulaşabileceği söyleniyor (Yamil Lage/AFP) -
28/30
8 Ekim 2024 - Yokoluş İsyanı Cape Town, Güney Afrika'nın başkentinde gerçekleşen Afrika Petrol Haftası Konferansı'nın düzenlendiği salonun önünde, fosil yakıtların süregelen kullanımını böyle protesto etti (Rodger Bosch/AFP) -
29/30
7 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus kentinde Filistinli bir çocuk, İsrail saldırıları sonucunda yıkılmış binanın üzerinde. 1 yıl önce bugün Hamas, İsrail'e gerçekleştirdiği saldırıda 1139 kişiyi öldürmüş ve yaklaşık 250 kişiyi rehin almıştı. Aradan geçen bir senede İsrail, Gazze'de en az 41 bin 870 kişiyi öldürdü ve bu sayının aslında çok daha fazla olduğu tahmin ediliyor. Binlerce kişi yıkılan binaların enkazı altında kaldı ya da kendilerinden haber alınamıyor. Binlercesinin daha devam eden bombardıman ve İsrail'in savaşının yarattığı koşullar nedeniyle ölmesi muhtemel. Son 12 aydaki gelişmelerle Ortadoğu bir kez daha topyekün savaşın eşiğine geldi (Mohammed Salem/Reuters) -
30/30
6 Ekim 2024 - İspanya'nın Katalonya bölgesinin Tarragona kentinde düzenlenen 26. İnsan Kulesi Yarışması'nda Colla Vella dels Xiquets de Valls ekibi insan kulesi oluşturuyor. Katalonya'daki festivallerde düzenlenen geleneksel insan kulesi yarışmalarında takımlar kule oluşturup bozarak mücadele ediyor. İlki 1932'de yapılan etkinlik o zamandan beri iki yılda bir gerçekleştiriliyor (Lluis Gene/AFP)
İranlı gençlerin bu devrim sırasında kullandıkları sloganları artık tüm dünyanın bildiğine ve onlara eşlik ettiğine şüphe yok.
Tüm İran şehirleri sanki tek şehir gibi, mesela Tahran'da gece "Diktatöre ölüm" diye bağıran sesler dikkati çekerken, tüm şehirlerde kalabalıklar toplanıp "Kadınlar! Hayat! Özgürlük!" diye bağırıyorlar.
Dahası işte İran'daki bir numaralı Şii merkezi olan Kum, İslam Cumhuriyeti'ne açıkça karşı çıkıyor. Protestolar ülke geneline, hatta İran sınırlarının ötesine yayılıyor.
İran Yargı Erki Başkanı Gulam Hüseyin Muhsini Ejei, salı günü şunları söyledi:
İsyancılar, düşmanlarımızın halkımıza ve mallarına saldırmak için ajanlarını gönderdiklerini bilmeliler.
İranlı yetkililer, sert baskılarını haklı çıkarmak için protestoculara isyancı olarak tanımlıyorlar.
Ne yazık ki, bu devrimin başarılı olmamasına neden olacak başka faktörler de var.
Bu faktörlerden ilki, karar verici ülkelerin İran ile olabileceği gibi büyük bir mücadeleye girişmelerine olanak tanımayan küresel ekonomik koşullar.
Kendini her zaman insan haklarını savunmaya adamış olan Avrupa, Ukrayna savaşı ve Rus petrol ve gaz arzının kesintiye uğramasından sonra başının çaresine bakmakta büyük zorluk çekiyor.
Bu nedenle alternatif bir enerji kaynağından yararlanmak için İran ile nükleer anlaşmanın imzalanması için çok çabalıyor.
Dolayısıyla Avrupa'nın önceliği, İranlıların haklarını savunmadan önce halklarının evlerini ısıtmak ve fabrikalarının çalışmaya devam etmesini sağlamaktır.
Kendisi ile 25 yıllık bir iş birliği anlaşması imzaladığı istikrarlı İran, Çin'in de çıkarına. Anlaşma Asyalı devi İran'da durumun kontrolden çıkmaması, Çin'in düşük fiyatlı petrol sözleşmeleri karşılığında inşasına başladığı devasa projelerin durmaması için tüm gücünü ortaya koymaya zorlayacak.
Çin, dış ilişkilerini Mollalar rejimini savunmak için kullanacak ve Güvenlik Konseyi'nde rejime karşı herhangi bir karar tasarısını veto edecek.
Bunlara ilaveten 43 yıldır iktidardaki rejimin alternatifinin olmaması faktörü de var. Şah rejimi devrildiğinde, alternatif hazırdı ve Humeyni'nin daha sonra dünyayı yok edecek bir İslam cumhuriyetinin başına geçmek için hareket ettiği Paris'te sıfır saatini bekliyordu. Bu alternatif bugün yok.
Düşman ve müttefik tüm karar verici devletler, birçok eksikliğine rağmen bu rejimin varlığının, İslam Devleti sınırları içinde ve dışında ırklar ve etnik kökenler arasında yaşanması kesin kanlı bir çatışmaya yol açacak boşluktan daha iyi olduğunu biliyorlar.
Ayrıca, boşluk, sadece ve doğrudan Tahran'dan emir alan İslam Devleti kollarını da hayal edilemez sonuçlara yol açacak kararlar alma riskiyle birlikte bir karışıklığa ve kaybolmuşluğa sürükleyecek.
Rejim ayakta kalsa da, İran'da yaşanan son olayların Mollalar rejimini sarsarak üzerindeki baskıları artırdığı kesin.
ABD ve Avrupa bankalarında dondurulmuş İran fonlarının serbest bırakılmasının gecikmesi, küresel enflasyon krizinin İran toplumunun büyük çoğunluğunu etkileyecek şekilde şiddetlenmesiyle birlikte rejim kendi iç dengesini yeniden kurmak için çabalayacak.
Buna paralel olarak, halkın yüzde 64'ü yoksulluk sınırının altında yaşarken, yüksek maliyeti nedeniyle eleştiri konusu haline gelen dış nüfuzunu azaltmaya çalışacak.
Son olarak, İslam Devleti erkanının, Humeyni'nin 1989'daki ölümünden bu yana tahtına kurulan Dini Lideri ve yöneticisinin ölümünün ardından gelecekle ilgili derin endişeleri bulunuyor.
Özellikle de Ali Hamaney ilerlemiş yaşında tedavisi olmayan sağlık sorunları yaşadığından, onun yokluğu olasılığı ve bunun sonucunda ortaya çıkacak güç mücadelesi endişe konusu.
Sonuç olarak, işte bu 22-23 yaşlarındaki genç kızların 82 veya 92 yaşındaki erkeklerin emriyle öldürüldüğü İran. Burada geçmiş geleceği öldürüyor.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Independent Türkçe için çeviren: Sema Sevil
