22 yaşındaki İranlı genç kız Mahsa Amini, ne Molla rejimi karşıtı bir devrimci ne de bu rejime düşman bir çevreye mensuptu.
Kürt kökenli Müslüman bir aileden geliyordu ve başını tamamen örtmemesinin güvenlik görevlilerinin dikkatini güzel yüzüne çekeceğini ve ölümüne yol açacağını bilmiyordu.
Babası postanede çalışıyor, annesi ailesinin bakımı ile ilgilenen bir ev hanımı.
Buradaki ironi, adının aslında Jina olması. Kürtlerin etnik kökenlerine işaret eden isim ve simgeleri yasaklayan yasalar uyarınca, ailesinin kendisine koyduğu bu Kürt ismi kullanmaktan mahrum edildi. Mahsa pasaportundaki Farsça adıydı ama asıl adı Jina'ydı.
Mahsa, başını tamamen örtmemesinin ölümüne yol açacağını bilmeden geçen perşembe günü arkadaşlarıyla buluşmak için dışarı çıktı.
Arkadaşları ile buluşacağı yere vardığında, kendilerini "ahlak polisi" olarak tanıtan iki adam yanına yaklaşıp onlarla birlikte karakola gelmesini istediler.
Olay yerine gelen arkadaşlarından birinin (Pariba Maksudi) anlattığına göre, Mahsa nedenini sormuş ve polislerden biri çok sayıda kişinin önünde kendisine sert bir tokat atmış, Mahsa çığlıklarla yardım isterken bu iki kişi kendisini götürmüş.
Cuma günü, Tahran Emniyet Müdürlüğü'nün bir sözcüsü, "Ahlak ve Rehabilitasyon Polisi" tarafından tutuklanan Mahsa'nın ciddi bir kalp krizi geçirip hayatını kaybettiğini duyurdu.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
8 Ocak 2020'de Devrim Muhafızları'nın kasten düşürdüğü Ukrayna uçağını ve kaza sebebinin insan hatası olduğunu söyleyerek bu konuda yalan söylemeye devam ettiğini hatırlıyor musunuz?
Tahran Emniyet Müdürlüğü'nün açıklamasından saatler sonra, Tahran, Dini Lider Ali Hamaney'in karargahı olan Kum ve Meşhed dahil olmak üzere İran'ın belli başlı şehirlerinde protestolar başladı.
Gençler, polis karakollarını ateşe verdiler, Dini Lider'in meydanlarda ve yollarda asılı posterlerini yırttılar, Mahsa'nın katilleri, Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Ali Hamaney'e karşı intikam sloganları attılar.
Rejim, Beşşar Esed'in Dera olaylarının başında yaptığı hatayı yaptı. Olayları ve protestocuları anlamak, halkın öfkesini dindirmek yerine Kudüs Gücü Komutanı Tümgeneral İsmail Kaani'nin doğrudan emriyle Besic milisleri harekete geçerek olayları sert bir şekilde bastırmaya giriştiler.
Binlerce protestocu tutuklandı, gözleri bağlı ve elleri kelepçeli bir şekilde spor kompleksleri ile stadyumlara götürüldüler. Binaların çatılarından açılan ateşle çok sayıda kişi öldü.
Uluslararası Af Örgütü ölenlerin sayısının 40'ı aştığını söylerken, bazı haberlere göre sayıları 120'yi aştı ve 200'den fazla kişi yaralandı.
Daha önceki halk ayaklanmalarında yaşananların aksine protestocular da şiddet eylemlerine başvurdular. Ara sokaklarda Besic milislerinin etraflarını sardıktan sonra 4'ünü kesici aletlerle öldürdüler.
Besic milislerinin toplandıkları yerlere molotof kokteylleri attılar. Kaçan milislerin üzerine attıkları taş ve keskin metal parçalarıyla çok sayıda milisi yaraladılar.
Türk Haber Ajansı, bazı güvenlik güçlerinin üstlerine karşı geldiklerini ve görevlerinden ayrıldıklarını bildirdi.
Bilgiler ayrıca, göstericilerin yetkililerin, bakanların ve temsilcilerin evlerine saldırmasının ardından üst düzey yetkililerin ailelerini başka bölgelere naklettiklerini aktardı.
BM toplantılarının ardından New York'tan ayrılmadan önce İbrahim Reisi, devletin protestocularla kararlılıkla başa çıkacağı açıklamasını yaptı.
Amini'nin ailesini aramasının ve babasına başsağlığı dilemesinin insanların öfkesini hafifleteceğine inanıyordu, ancak protestoların şiddeti arttı ve daha da genişledi.
İran Enformasyon ve Komünikasyon Teknolojisi Bakanı İsa Zarepur, internet erişiminin güvenlik gerekçesiyle kesintiye uğrayabileceğini, cep telefonları ile Instagram ve WhatsApp dahil olmak üzere internete katı kısıtlamalar getirildiğini açıkladı.
Uluslararası kınama ve eleştiri bildirileri birbirini takip etti. Mahsa Amini'yi öldürenler karşısında tamamen silahsız İran halkına yönelik adaletsizliği durdurma çağrısında bulunan sivil toplum liderlerinin tweetleri sıklaştı.
İran'ın interneti ve dış dünya ile iletişimi kesmesinin ardından Amerikalı milyarder Elon Musk, İranlı yetkililerin engelleyemeyeceği bir uydu üzerinden İran'da internete yeniden erişimi sağlamak için Starlink sistemini aktive edeceğini söyledi.
Devrim Muhafızları da yol ayrımında olan İran'daki bu çok hassas durumdan yararlandı. İran Devrim Muhafızları'nın birçok üst düzey lideri, BM Genel Kurulu'nda yaptığı "cesur" konuşmasını överek Cumhurbaşkanı'na içten takdirlerini ilettikleri mektuba imza attı.
Reisi konuşmasında eski Kudüs Gücü komutanı Kasım Süleymani'nin fotoğrafını göstererek utanç verici suikastı protesto etmişti.
İmza atanlar arasında İran Devrim Muhafızları Başkomutanı Hüseyin Selami, İran Devrim Muhafızları Karargah Komutanı Ali Fedavi, Hava Kuvvetleri Komutanı Emir Ali Hacızade, Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, Kudüs Gücü Komutanı İsmail Kaani de yer alıyor.
Mektubu imzalayanlar İran ve dünyanın çok önemli bir andan geçtiğini hissediyorlar. Üst düzey İran Devrim Muhafızları komutanları, imzaladıkları destek mektubunun, beklenen dini lider olarak Reisi için bir fırsat oluşturabileceğine inanıyorlar.
Yahut söz konusu komutanlar, diğer din adamlarının muhalefetine rağmen ikinci oğlu Mücteba'yı halefi yapmak isteyen Hamaney'in zayıflığını hissetmiş olabilirler.
Destek, komutanların doğrudan dillendirebilecekleri bir şey değil, ancak bu destek mektubu, Reisi'nin İran Devrim Muhafızlarının desteğini kazanma umudunu kuvvetlendirebilir.
Ancak tüm bu soruların dışında en önemli soru şu; bilhassa yaptırımlar, izolasyon ve umut verici yakın bir gelecek görüşünün yokluğu nedeniyle halkın çoğunluğu yoksulluk ve yoksunluktan muzdaripken, geçen yüzyılın yetmişli yıllarının sonunda İran Şahı'nın devrilmesi gibi bu halk devrimi de Molla rejiminin devrilmesine yol açar mı?
Bu seferki halk devrimi de ne kadar sürerse sürsün, büyük olasılıkla demir ve ateşle bastırılacak, çünkü bu rejim özünde totaliter ve baskıcı, toplumla iletişim kurma bilgi ve becerisine sahip değil.
Bu rejimin demokratlığı, dışarıyı memnun etmek için kullanılan bir bidatten ibaret. Nereden geldiğini yalnızca birkaç kişinin bildiği yetkileri sınırsız olan, seçilmemiş Veliyy-i Fakih'in otoritesinin üstüne hiçbir otorite yok. Bu nedenle onun öldürme ve bastırma emirleri uygulanmalı, bunlara uymamak haram.
Bu rejimin bir arada kalabilmesi ve devleti kontrol etmeye devam etmesi için halka karşı korkunç suçlar işlemesine geçici de olsa izin verecek bir takım dış etkenler var. Suriye rejimi bunlara sahip değildi.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP) -
2/30
16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP) -
3/30
15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters) -
4/30
14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP) -
5/30
13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP) -
6/30
12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP) -
7/30
11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP) -
8/30
10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP) -
9/30
9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP) -
10/30
8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP) -
11/30
7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP) -
12/30
6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters) -
13/30
5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP) -
14/30
4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP) -
15/30
3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP) -
16/30
2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP) -
17/30
1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP) -
18/30
30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters) -
19/30
29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP) -
20/30
28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP) -
21/30
27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP) -
22/30
26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters) -
23/30
26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP) -
24/30
24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters) -
25/30
23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters) -
26/30
22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP) -
27/30
21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP) -
28/30
20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP) -
29/30
19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP) -
30/30
18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)
İranlı gençlerin bu devrim sırasında kullandıkları sloganları artık tüm dünyanın bildiğine ve onlara eşlik ettiğine şüphe yok.
Tüm İran şehirleri sanki tek şehir gibi, mesela Tahran'da gece "Diktatöre ölüm" diye bağıran sesler dikkati çekerken, tüm şehirlerde kalabalıklar toplanıp "Kadınlar! Hayat! Özgürlük!" diye bağırıyorlar.
Dahası işte İran'daki bir numaralı Şii merkezi olan Kum, İslam Cumhuriyeti'ne açıkça karşı çıkıyor. Protestolar ülke geneline, hatta İran sınırlarının ötesine yayılıyor.
İran Yargı Erki Başkanı Gulam Hüseyin Muhsini Ejei, salı günü şunları söyledi:
İsyancılar, düşmanlarımızın halkımıza ve mallarına saldırmak için ajanlarını gönderdiklerini bilmeliler.
İranlı yetkililer, sert baskılarını haklı çıkarmak için protestoculara isyancı olarak tanımlıyorlar.
Ne yazık ki, bu devrimin başarılı olmamasına neden olacak başka faktörler de var.
Bu faktörlerden ilki, karar verici ülkelerin İran ile olabileceği gibi büyük bir mücadeleye girişmelerine olanak tanımayan küresel ekonomik koşullar.
Kendini her zaman insan haklarını savunmaya adamış olan Avrupa, Ukrayna savaşı ve Rus petrol ve gaz arzının kesintiye uğramasından sonra başının çaresine bakmakta büyük zorluk çekiyor.
Bu nedenle alternatif bir enerji kaynağından yararlanmak için İran ile nükleer anlaşmanın imzalanması için çok çabalıyor.
Dolayısıyla Avrupa'nın önceliği, İranlıların haklarını savunmadan önce halklarının evlerini ısıtmak ve fabrikalarının çalışmaya devam etmesini sağlamaktır.
Kendisi ile 25 yıllık bir iş birliği anlaşması imzaladığı istikrarlı İran, Çin'in de çıkarına. Anlaşma Asyalı devi İran'da durumun kontrolden çıkmaması, Çin'in düşük fiyatlı petrol sözleşmeleri karşılığında inşasına başladığı devasa projelerin durmaması için tüm gücünü ortaya koymaya zorlayacak.
Çin, dış ilişkilerini Mollalar rejimini savunmak için kullanacak ve Güvenlik Konseyi'nde rejime karşı herhangi bir karar tasarısını veto edecek.
Bunlara ilaveten 43 yıldır iktidardaki rejimin alternatifinin olmaması faktörü de var. Şah rejimi devrildiğinde, alternatif hazırdı ve Humeyni'nin daha sonra dünyayı yok edecek bir İslam cumhuriyetinin başına geçmek için hareket ettiği Paris'te sıfır saatini bekliyordu. Bu alternatif bugün yok.
Düşman ve müttefik tüm karar verici devletler, birçok eksikliğine rağmen bu rejimin varlığının, İslam Devleti sınırları içinde ve dışında ırklar ve etnik kökenler arasında yaşanması kesin kanlı bir çatışmaya yol açacak boşluktan daha iyi olduğunu biliyorlar.
Ayrıca, boşluk, sadece ve doğrudan Tahran'dan emir alan İslam Devleti kollarını da hayal edilemez sonuçlara yol açacak kararlar alma riskiyle birlikte bir karışıklığa ve kaybolmuşluğa sürükleyecek.
Rejim ayakta kalsa da, İran'da yaşanan son olayların Mollalar rejimini sarsarak üzerindeki baskıları artırdığı kesin.
ABD ve Avrupa bankalarında dondurulmuş İran fonlarının serbest bırakılmasının gecikmesi, küresel enflasyon krizinin İran toplumunun büyük çoğunluğunu etkileyecek şekilde şiddetlenmesiyle birlikte rejim kendi iç dengesini yeniden kurmak için çabalayacak.
Buna paralel olarak, halkın yüzde 64'ü yoksulluk sınırının altında yaşarken, yüksek maliyeti nedeniyle eleştiri konusu haline gelen dış nüfuzunu azaltmaya çalışacak.
Son olarak, İslam Devleti erkanının, Humeyni'nin 1989'daki ölümünden bu yana tahtına kurulan Dini Lideri ve yöneticisinin ölümünün ardından gelecekle ilgili derin endişeleri bulunuyor.
Özellikle de Ali Hamaney ilerlemiş yaşında tedavisi olmayan sağlık sorunları yaşadığından, onun yokluğu olasılığı ve bunun sonucunda ortaya çıkacak güç mücadelesi endişe konusu.
Sonuç olarak, işte bu 22-23 yaşlarındaki genç kızların 82 veya 92 yaşındaki erkeklerin emriyle öldürüldüğü İran. Burada geçmiş geleceği öldürüyor.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Independent Türkçe için çeviren: Sema Sevil
