Bilim insanları, "mutant" hamamböcekleri üretmek için gen düzenleme teknolojisini kullanarak yeni bir yaklaşım geliştirdi. 

Herhangi bir organizmanın DNA parçalarını hedef alıp değiştirebilen CRISPR teknolojisini kullanarak ilk kez hamamböceği genleri düzenlendi.

Araştırmacılar daha önce CRISPR aracılığıyla başka böceklerin embriyolarına enjeksiyonlar yapmış ve genlerini düzenlemeyi başarmıştı.

Ancak bu yöntem, hamamböceği gibi embriyolara erişimi zor böcek türlerinde uygulanamamıştı.

Zira hamamböcekleri döllenmiş yumurtalarını, yavrular yumurtadan çıkana kadar günler veya haftalar boyunca saklıyor. Bu nedenle yumurta üzerinde çalışmak bilim insanları açısından pratik değil.

Yeni araştırmada ise "doğrudan ebeveyne yönelik CRISPR" adı verilen bir yaklaşım benimsendi ve genetik materyaller yetişkin dişi böceklere enjekte edildi.

Hakemli bilimsel dergi Cell Reports Methods’ta yayımlanan araştırmada işlemin yapıldığı anne böceklerin yavrularının düzenlenmiş genlerle doğduğu tespit edildi.

Araştırmacılar, "mutant" hamamböceği yavrularının büyüyüp çiftleştiğini ve kendi yavrularına da bu yapay mutasyonları aktardığını ortaya koydu.

Kyoto Üniversitesi'nden ve araştırmanın yazarlarından Takaaki Daimon, "Böcek araştırmacıları yumurta enjeksiyonlarının verdiği rahatsızlıktan kurtuldu" diye konuştu:

Artık böcek genomlarını daha özgürce ve istediğimiz gibi düzenleyebiliriz. Prensipte bu yöntemin böcek türlerinin yüzde 90'ından fazlasında çalışması gerekiyor.

Sonuçlar, bu böceklerin karmaşık evrimsel geçmişleri hakkında yeni bilgiler sağlayabilir. Bunun yanı sıra haşerelerle mücadele yöntemlerinin araştırılacağı gelecekteki çalışmalar için yol haritası görevi görebilir.

Araştırma makalesinde de konuyla ilgili şu ifadeler yer alıyor:

Bir milyondan fazla türün tanımlandığı böcekler, çeşitliliğiyle bir hazine niteliğinde. Biyolojideki temel soruları yanıtlamak için araştırma araçları olarak sınırsız olasılıklara kapı açabilirler.

Yeni bir teknoloji olan CRISPR evrimsel biyolojiye ve çeşitli hastalıkların tedavisine dair yeni bakış açıları sağlayarak genetikte devrim yarattı ve 2020 Nobel Kimya Ödülü'nü kazandı.

Bu nedenle hayvanlar üzerindeki genetik mühendisliği çalışmaları son yıllarda önemli ölçüde arttı. Bu da teknolojinin kullanımına yönelik etik sorunları beraberinde getiriyor. Genetiği değiştirilmiş hayvanların refahıyla ilgili tartışmalar, Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü'nün yönergeleri doğrultusunda sürdürülüyor.

Independent Türkçe, VICE, Science Daily

Derleyen: Çağla Üren