Kamu kesiminde çalışan ve genel olarak memur olarak adlandırılan kesimin sosyal güvenliğini sağlayan TC Emekli sandığı, 01 Ocak 1950 yılında yürürlüğe giren, 08 Haziran 1949 tarih ve 5434 sayılı Kanun'la kurulmuştur.

Memurlarımız bu kanun ile dağınık düzenlemelerden kurtarılarak düzenli bir sosyal güvenlik sistemine kavuşmuştur.

TC Emekli sandığı, Maliye Bakanlığı'na bağlı tüzel kişiliği olan bir devlet kurumu olup, kamu kesiminde daimi kadroda çalışanları kapsamına almakta, iştirakçilerine temelde emekli aylığı ve malullük aylığı sağlanması işlevini yapmakta iken, 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu ile Sosyal Güvenlik Kurumu'na devredilmiştir.
 

Emekli aylığı

Emekliliği 5434 sayılı TC Emekli Sandığı Kanunu kapsamında değerlendirilecek olan ve 5510 sayılı Kanunla 4/c kapsamında sigortalı olarak adlandırılan sigortalılar için, istek üzerine emeklilik, re'sen emeklilik ve yaş haddi nedeniyle emekli olmak üzere üç tür emeklilik durumu bulunmaktadır.

Bu yazımızda üç tür emeklilik şartlarını ele alacağız.

İstek üzerine emeklilik nedir şartları nelerdir?

5510 sayılı Kanun, yürürlük tarihinde önce iştirakçi olanlar için son yedi yıl hesabı da dikkate alınmak sureti ile haklarında eskiden olduğu gibi 5434 sayılı TC Emekli sandığı kanununun uygulanmasına ilişkin uygulamaya yer vermiştir.

Bu düzenlemeler doğrultusunda açıklama yapmamız daha anlaşılır olacağından emeklilik şartlarını anlatırken 5434 kanunun referans alacağız.

5434 sayılı TC Ekeli Sandığı Kanunun 39'uncu maddesinde emekli aylığı bağlanacak haller belirtilmiştir.

Buna göre;

1. Cumhurbaşkanlığında bulunanların bu yerlerden ayrılışlarında istekleri üzerine 
    
2. 25 Fiili hizmet yılını dolduran iştirakçilerden kadın 58 erke ise 60 yaşını dolduranların istekleri üzerine,
    
3. İştirakçilerden 40'ıncı madde gereğince haklarında yaş haddi uygulanacak olanlar kurumlarınca re'sen veya 61 yaşını dolduranlarından istekleri üzerine,
    
4. 87'nci maddenin (a,b,c,d,e,g,h,i,j ve m) fıkralarında gösterilenlerden 25 fiili hizmet yılını dolduran iştirakçilerden kadın ise 58 erkek ise 60 yaşını dolduranların istekleri üzerine (25 Ağustos 1999 tarih 4447 sayılı Kanunun 23'üncü maddei ile değişik)
    
5. 88'inci madde gereğince emekli kesenekleri geri verilmemiş olanların (61) yaşını doldurmalarında istekleri üzerine ve (b) fıkrasındaki durumda iseler re'sen (25 Ağustos 1999 tarih 4447 saylı Kanunun 23'üncü maddesi ile değişik)
    
6. Subay ve askeri memurlarla, Astsubay ve astsubay erbaşların ahlak noktasında hüküm ile veya yetersizlik veya disiplin sebeplerinden dolayı sicilleri üzerine veyahut askeri mahkemelerce verilecek kararlar üzerine kurumlarınca resen,
    
7. (e) fıkrasında yazılı olanlar dışındakiler ahlak ve yetersizlik sebeplerinden dolayı yönetmeliğine göre sicilleri üzerine kurumlarınca;
    
8. Belediye reisleri ile vilayetlerin daimi komisyonu azalarının bu yerlerde iken (b) fıkrasında yazılı duruma girmelerinde istekleri üzerine;
    
9. Sakatlıkları sebebiyle ilgili mevzuat uyarınca göreve alınanlardan en az 15 yıl fiili hizmeti bulunanların istekleri üzerine (13 Kasım 1981 tarih ve 2559 sayılı Kanunun 3'üncü maddesi ile değişik), emekliye sevk edilirler.
    

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.