Dünyanın önde gelen teknoloji ve sosyal medya devi Facebook Inc. çatı kuruluşunun adını "Meta" olarak değiştirmesinin ardından, hali hazırda popülerliğini artırmaya devam eden Metaverse kavramının çok daha geniş kitlelere tarafından duyulmasına neden oldu.

Geleceğin interneti olarak klişe bir tanımlamaya sahip bu kavram, uzun süredir teknoloji çevreleri tarafından beklenen web 3.0 devriminin ilk adımı olarak tanımlanıyor. 

Aniden hayatımıza giren Metaverse kavramını doğru anlamak ve anlamlandırmak için kelimenin etimolojisinden işe başlamak çok daha faydalı olacaktır.

İngilizce "evren" ve Yunanca "öte, sonra" anlamlarına gelen iki kelimenin birleşimi ile yaratılan Metaverse kelimesi (Meta–universe) "evren ötesi" olarak tanımlanabilir. 

Evrenin ötesi olarak açıklanabilen Metaverse, gerçekten farklı bir evreni, bulunduğumuz gerçek evrenin ötesinde bir sistemi ifade ediyor.

İnsanların kurgusal karakterler ile sanal bir dünyada para kazanabilecekleri, konsere gidebilecekler, sanat sergilerini gezebilecekleri hatta AR teknolojisi ile gerçek dünyadan tamamen kopuk bir şekilde yepyeni bir evrende sosyalleşebilecekleri benzersiz bir dünya vaat ediyor. 

Geleceğin sanal dünyası inşa ediliyor 

Metaverse kavramı ilk kez ünlü ABD'li yazar Neal Stephenson'un Snow Crash adlı romanında ortaya çıktı.

Kavramın ortaya çıkmasından bir hayli zaman sonra günümüzde de aynı isimle yepyeni bir sanal dünyanın inşa ediliyor olması ise teknoloji dünyasında yeni bir durum değil.

Buna benzer pek çok unsur daha önce de teknolojik devrimlere neden olmuştu. 

Metaverse kavramının ilk defa zikredildiği romanda bu evren tıpkı bugünkü anlamıyla tasvir ediliyor. İnsanların sanal karakterleri (avatarları) ile üç boyutlu bir sanal gerçeklikte var olmalarını anlatan kitap, günümüzde yepyeni bir kavramı ifade ediyor. 

Facebook başta olmak üzere birçok teknoloji devi firmaların yanı sıra hükümetlerden de geleceğin dünyasında yer almak için adımlar atılmaya başladı.

Halihazırda çeşitli sanal gerçeklik oyunları (Second Life vb.) bu evrenin küçük bir örneği olarak faaliyet gösteriyor. Ancak Metaverse ile çok daha devasa bir alandan ve sanal gerçeklikten bahsedilmektedir.  

Devletler de Metaverse evrenine yatırım yapıyor

Web 3.0 ile gelen Metaverse, sadece teknoloji şirketlerinin veya teknoloji tutkunlarının değil, devletlerin de ilgisini çekmeye başladı.

Güney Kore ise bu alanda ilk adımı atan ülke olarak başkent Seul'u Metaverse evrein ilk kenti olarak sunacak.

Güney Kore'nin başlattığı bu çalışma kapsamında vatandaşların birçok kamu hizmetinden yararlanmasından tutunda kültür sanat etkinliklerine kadar birçok unsuru Metaverse evreninde inşa edilecek sanal Seul kentinde gerçekleştirebilecekler. 

Güney Kore'nin başkenti Seul'un sanal dünyaya adım atan ilk kent olacağını duyuran yerel yönetim, yine AR (sanal gerçeklik) gözlükleri ile Seul'un Metaverse'deki yansımasına giriş yaparak kamu hizmetlerinden müze turlarına kadar birçok farklı konuda avatarları ile var olabileceklerini duyurdu. 

Seul yönetimi tarafından duyurulan proje kapsamında 2026 yılında tam olarak faaliyete geçmesi planlanan projenin, yakın gelecekte birçok ülke içinde örnek teşkil etmesi bekleniyor.

Belediye başkanının ofisinden, şirketlere ve farklı tip kamu kurumlarına kadar pek çok unsur bu evrende yer alacak.  

Metaverse gerçek dünyaya yeni bir alternatif mi oluyor? 

Teknoloji çevreleri tarafından geleceğin sosyal medyası veya geleceğin interneti olarak tanımlanan Metaverse, tüm bu tanımlamaların çok daha üzerinde bir derinliğe sahip.

Öte yandan birçok firma ve hatta hükümetlerin bile bu evrende yerini almak için adeta bir yarışa girmesinin ardından alternatif bir dünyanın kapılarının aralandığı yorumları yapılmaktadır. 

Metaverse sanal dünyasına olan ilginin bir sonucu olarak neredeyse gerçek dünyanın yerini alacağına dair söylentiler hiçte beyhude değil.

Geçtiğimiz aylarda çevrim içi oynanan bir bilgisayar oyununda tam 12 milyon izleyicinin katıldığı gerçek bir konser konunun ciddiyetini göstermektedir. 

Sanal gerçeklik gözlüklerini kullanarak insanların gerçek dünyadan çok daha özgür ve sınırları olmayan yeni bir dünyaya giriş yapmalarını sağlayacak Metaverse evreni, üç boyutlu bir internet deneyiminin ötesinde görülüyor. 

Metaverse projesi birçok alışkanlığımızı değiştirecek 

İnternetin ortaya çıktığı ilk zamanlarda benzer yorumlar, birbirine linkler üzerinden bağlı olarak inşa edilen web siteleri için yapılmıştı. Sonrasında ise platform odaklı gelişen yeni ağlar web 2.0 ile sosyal medya araçlarının ortaya çıkmasına neden oldu.

Şimdi ise web 3.0 ile gelen yeni çağda insanların Metaverse ve buna paralel pek çok evrende yeni bir gerçeklik kavramıyla tanışması sağlanacak. 

Yakın gelecekte göreceğimiz bu evren içinde birçok farklı unsuru barındırıyor. Merkeziyetsiz ve sunuculardan bağımsız bir şekilde sanal ortamda yepyeni deneyimler sunan Metaverse, internet ve sosyal medya ile gelen birçok alışkanlığın değişmesine nasıl etki etmişse aynı şekilde etkilerinin görüleceği ifade ediliyor. 

E-ticaret ve sosyal medya ile gelen tüketim alışkanlıklarımızda, mobil internet ile yine görüntülü konuşma teknolojileri gibi unsurlar iş ve eğitim alışkanlıklarımızda yepyeni dönemler başlattı. Metaverse ise bunlar gibi yeni bir dünya vaadini sürdürmeye devam ediyor. 

Metaverse geleceğin ekonomisini de şekillendirecek 

Bitcoin ve Ethereum ile başlayan ve günümüzde sayısız proje ile devam eden kripto paralar, gelecekte bir evren olarak tanımlanan Metaverse sayesinde gerçek ekonomik algıları da değiştireceği düşünülüyor.

Metaverse içinde geçerli olacak yeni kripto para birimleri kendine ait bir ekonomi oluşturacak.

Günümüzde popüler kripto para borsalarında da yer alan ve Bitcoin ile diğer altcoinler gibi projelerin şimdiden bir yatırım aracı olarak görülmesi ekonomileri etkilemeye başladı. 

AXS, MANA, Starl, UFO vb. popüler Metaverse projeleri, sanal evrende dolaşırken kullanıcıların konser bileti satın almadan müze gezisine, sanat eseri alımından avatarı için satın alacağı herhangi bir oyun içi aksesuara kadar birçok farklı alanda kullanılacak. 

AR teknolojisi gerçek dünya ile bir köprü oluşturacak 

Facebook'un adını Meta olarak değiştirmesinin ardından hızla popülerlik kazanan Metaverse, öncesinde de ciddi bir inşa süreci içinde bulunuyordu.

Blok zincir teknolojilerinin gösterdiği gelişim sayesinde bu alanda dikkat çeken projelerin sayısı da artmıştı.

Alternatif bir evren sunmaya hazırlanan Metaverse, gerçek kişiler ve evren arasında bağı sanal gerçeklik gözlükleri ile sağlayacak. 2014 yılında

Facebook, 2 milyar dolar karşılığında Oculus firmasını satın alarak, sanal gerçeklik teknolojisi alanında atılım yapmıştı.

Facebook'un bu girişiminden yıllar sonra Metaverse evreninin inşasına hız vermesi beraberinde bu evrende insanların nasıl daha kolay var olabileceği sorusunu gündeme getirdi.

Bir yandan büyük firmaların sanal gerçeklik alanında çalışmaları devam ederken diğer yandan evrenin inşası da sürüyor. 
 

Metaverse yeni iş sahaları sunacak  

Metaverse özellikle yaratıcılık gücü yüksek insanlar için son derece yenilikçi olarak değerlendiriliyor.

Ekonomik girişimlerden sanata kadar pek çok alanda fırsatlar sunan Metaverse birçok yeni iş sahasının gelişmesine de öncülük edecek.

Gelecekte mesleklerin de bu evrende faaliyetlerini sürdüreceği düşüncesi pek çok startup projesini de beraberinde getirdi. 

Metaverse üzerinde sanal sergi salonu tasarlayan ve NFT ile satın alınmış en pahalı sanat eserinin de yer alacağı alan gerçek mimarlara tasarlattırılıyor.

Bu yönüyle pek çok iş kolunun gelecekte bu evren içinde yeni çalışma alanları elde edeceği düşünülüyor. Metaverse hakkında kısa sürede yaşanan hızlı atılımlar yakın gelecekte bu evrene dahil olacağımızı gösteriyor. 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.