Suriye'nin kuzeydoğusundaki bir mülteci kampında bir cuma öğleden sonrası, kalabalıklar camiden dönerken silahlı bir adam gelip Sara'nın iki akrabasını güpegündüz öldürdü.
Leyla'nın vakasındaysa saldırganlar gecenin bir yarısında geldi. Karnı burnunda, sıcakta uyumaya çalışırken çadırda yanında yatan eşini öldürdüler.
Bu Suriyeli kadınların akrabalarının birbiriyle bağlantısı yok ama hepsi Kürtlerin yönetimindeki El Hol mülteci kampında yaşıyor. Yetkililer tesiste İslam Devleti'nin (IŞİD) ve hiziplerin artan etkisi dedikleri şeyi kontrol altına almaya çalışırken kampta suç, şiddet ve ölümler tırmanıyor.
Kötü şöhretli çadır kent, aralarında IŞİD savaşçılarının aile üyelerinin, grubun yandaşlarının veya halifeliğin neredeyse üç yıl önceki çöküşünden kaçanların da bulunduğu yaklaşık 60 bin Suriyeli ve yabancı uyruklu kişiye ev sahipliği yapıyor.
Kentte şiddet eşi benzeri görülmemiş seviyelere ulaştı: Sara'nın ve Leyla'nın sevdikleri, kamp yetkililerinin 2021'de bugüne kadar öldürüldüğünü söylediği en az 81 kişiden birkaçı.
Aslına bakılırsa, kendi çalışanları ve merkezleri de hedef alınan uluslararası insan hakları grupları bu yıl, kişi başına düşen cinayet sayısı bakımından El Hol'un, Venezuela'daki Caracas'tan, dünyanın en ölümcül başkentinden daha kanlı olduğunu söylüyor.
Saldırılar, kafa kesme girişimleri, gasp, hırsızlık, kundaklama ve cinayetlerdeki fırlama, Kürt yetkilileri büyük ama ihtilaf yaratan bir güvenlik yapılandırması çağrısında bulunmaya ve uluslararası toplumu daha fazla kan dökülmesini önlemek için yardıma ihtiyaçları olduğu konusunda uyarmaya sevk etti.
Kendi güvenliği için ismi değiştirilen Sara "Kamp yönetimiyle çalıştığı düşünülen herkes tehlikede" diyor. Hepsi de bu yıl öldürülen 13 Suriyeliyi tanıdığını belirten Sara "Kayınpederim, El Hol'daki bir heyetin üyesi olduğu için öldürüldü" diye ekledi.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
30 Aralık 2024 - Yer fıstığı çiftçisi olan eski ABD Başkanı Jimmy Carter'ın onuruna ABD'nin Georgia eyaletindeki Plains kentinde dikilen yer fıstığı heykeli. Kâr amacı gütmeyen vakfı yaptığı açıklamada, Georgia kırsalındaki mütevazı geçmişinden 1977'den 1981'e kadar ulusa liderlik eden 100 yaşındaki eski ABD başkanı ve Nobel barış ödüllü Jimmy Carter'ın öldüğünü duyurdu. Bir asrı geride bırakarak en uzun yaşayan ABD Başkanı olan Carter, bir yıldan fazla bir süredir kendi evinde bakım görüyordu. Koltuktaki son günlerini geçiren ABD Başkanı Joe Biden, Carter'ın karakteri, cesareti ve merhametiyle tanınan bir lider olduğunu savunarak "9 Ocak 2025’i ABD genelinde Ulusal Yas Günü ilan ediyorum" dedi (Alex Wroblewski/AFP) -
2/30
29 Aralık 2024 - Güney Kore'nin başkenti Seul'de halk, Muan Havalimanı'nda meydana gelen uçak kazasının yayınını izliyor. Asya ülkesinin güneyindeki havalimanına iniş yapan Boeing 737-800 tipi Jeju Air uçağı bilinmeyen bir nedenle pistten çıkarak duvara çarptı. 175 yolcu ve 6 mürettebat olmak üzere 181 kişinin bulunduğu alev alan uçaktan sadece iki kişi sağ çıktı. Yaralanan iki uçuş görevlisi hastaneye kaldırıldı. Uçağın Tayland'dan kalktığı ve çoğunlukla Noel tatilinden dönenleri taşıdığı bildirildi. Kaza nedeniyle ülkede 7 gün ulusal yas ilan edildi (Jung Yeon-Je/AFP -
3/30
28 Aralık 2024 - İspanya'nın güneydoğusundaki Ibi kasabasında düzenlenen kış festivalinde, askeri kıyafetler giyen katılımcılar belediye binasının dışında un, yumurta ve havai fişekler kullanarak sahte bir darbe gerçekleştiriyor. Un Savaşları Festivali (Els Enfarinats), İspanya'da şakalarla kutlanan geleneksel Masumlar Günü etkinliklerinin bir parçası (Jaime Reina/AFP) -
4/30
27 Aralık 2024 - Güney Kore'nin başkenti Seul'de, Ulusal Meclis Başkanı Woo Won Shik, vekaleten Devlet Başkanı olan Han Duck-soo'nun azledilmesi için düzenlenen genel kurulda konuşuyor. Han Duck-soo, Devlet Başkanı Yoon'un 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişimi nedeniyle görevden alınmasının ardından başkanlığı geçici süreliğine devralmıştı. İktidardaki Halkın Gücü Partisi milletvekillerinin protestolarına rağmen Ulusal Meclis'te yapılan oylama sonucunda ülke tarihinde ilk kez bir başkan vekili görevden alındı (Ahn Young-joon/AP) -
5/30
26 Aralık 2024 - Taliban güvenlik personeli, Paktika vilayetinin doğusundaki Barmal ilçesinde Pakistan tarafından düzenlenen hava saldırılarından iki gün sonra hasar görmüş bir aracı inceliyor. Taliban hükümeti 25 Aralık'ta yaptığı açıklamada Pakistan'ın Afganistan'ın doğusundaki bir sınır bölgesinde düzenlediği hava saldırılarında 46 sivilin öldüğünü belirtirken Pakistanlı bir güvenlik yetkilisi bombardımanın "teröristlerin saklandığı yerleri" hedef aldığını söyledi. (Ahmad Sahel Arman/AFP) -
6/30
25 Aralık 2024 - Devlet Acil Durum Servisi'nden bir kurtarma görevlisi, Rusya'nın Harkiv'e yönelik drone saldırısının ardından bir konutta çıkan yangını söndürmeye çalışıyor. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski savaştan zarar gören ülkesinin elektrik şebekesine Noel günü 170'den fazla füze ve drone fırlatarak bir kişinin ölümüne ve yaygın elektrik kesintilerine neden olan Rusya'nın "insanlık dışı" saldırısını kınadı. Ülke sabah 5:30'da hava saldırısı alarmıyla uyandı ve kısa süre sonra hava kuvvetleri, Rusya'nın Karadeniz'den Kalibr seyir füzeleri fırlattığını bildirdi (Sergey Bobok/AFP) -
7/30
24 Aralık 2024 - Panama'nın başkenti Panama'da polis ABD Büyükelçiliği önünde düzenlenen protestoda göstericiler tarafından yerleştirilen seçilmiş ABD Başkanı Donald Trump'ın resminin önünde nöbet tutuyor. Panama Cumhurbaşkanı Jose Raul Mulino, Donald Trump'ın insan yapımı su yolunu geri alma tehdidinin ardından 23 Aralık'ta ülkenin eski liderleriyle birlikte imzaladığı bir bildiride Panama Kanalı'nın statüsünün müzakere edilemez olduğunu söyledi. Trump, "Donanmamız ve ticaretimiz çok haksız ve adaletsiz bir şekilde muamele görüyor. Her yerde olduğu gibi Panama Kanalı'nda da kazıklanıyoruz" demiş ve kanalın ABD'ye iade edilebileceğini öne sürmüştü (Arnulfo Franco/AFP) -
8/30
23 Aralık 2024 - Mozambik'te protestocular başkent Maputo'da yanan bir barikatın yanında toplanıyor. Hile iddialarının haftalarca süren ölümcül sokak çatışmalarını tetiklemesinin ardından ülkenin en yüksek mahkemesi, iktidar partisinin tartışmalı ekim seçimindeki zaferini onayladı. Kararın ardından muhalefetin ayaklanma tehdidinde bulunması sonrası Güney Afrika ülkesinde daha fazla şiddet olayının patlak vermesinden endişe ediliyor (Amilton Neves/AFP) -
9/30
22 Aralık 2024 - Filistinliler, İsrail'in Gazze'deki El-Jalaa Caddesi'ne düzenlediği saldırıda isabet alan sivil aracı inceliyor. Gazze Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan son güncellemeye göre, İsrail saldırıları son 24 saatte Gazze Şeridi genelinde en az 32 Filistinlinin ölümüne ve 54 kişinin yaralanmasına yol açtı. İsrail güçleri, kuşatma altındaki Kuzey Gazze'de zorlukla faaliyet gösteren Kamal Adwan Hastanesi'nin içindeki ve yakınındakilere tahliye emri verdikten sonra hastaneye saldırı düzenledi (Omar Al-Qattaa/AFP) -
10/30
21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP) -
11/30
20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP) -
12/30
19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP) -
13/30
18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP) -
14/30
17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP) -
15/30
16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP) -
16/30
15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters) -
17/30
14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP) -
18/30
13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP) -
19/30
12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP) -
20/30
11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP) -
21/30
10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP) -
22/30
9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP) -
23/30
8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP) -
24/30
7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP) -
25/30
6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters) -
26/30
5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP) -
27/30
4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP) -
28/30
3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP) -
29/30
2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP) -
30/30
1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)
Cinayetlerin ardındaki nedenler kesin olarak bilinmiyor. Kamp yetkilileri ve bazı kamp sakinleri cinayetlerin çoğunun arkasında IŞİD militanlarıyla destekçilerinin olduğuna inanıyor ve 2019'da halifeliğin çökmesinin ardından El Hol'un grubun üye toplama, gelir elde etme ve hatta yurtdışı saldırılarını planlama çabalarının parçası haline geldiğini iddia ediyor.
Emin olmamakla birlikte Sara, kayınpederinin ve kayınbiraderinin cinayetlerinin Kürtlerin önderliğindeki yetkililerle çalışmakla suçlanan kamp sakinlerini hedef alan çok sayıdaki saldırıdan biri olduğunu söylüyor.
Belli bir örüntü var: El Hol'daki son maktullerin arasında polisler, kampta faaliyet gösteren yardım çalışanlarının aile üyeleri ve kampta yerel olarak atanan topluluk liderleri bulunuyor.
Sara "Kamp muhafızları saldırganı yakaladığında cep telefonunda 'operasyon başarıyla tamamlandı' yazan bir mesaj buldu. Heyetin diğer üyelerinin isimleri de hedef olarak geçiyordu" dedi.
Leyla'nın İdlibli eşi geçinmek için kaçak bir dizüstü bilgisayar kullanarak çizgi film yazdığı DVD'leri kampta satıyordu. Leyla eşinin mayısta neden öldürüldüğünü bilmese de bir işletme sahibi olması akıllara cinayet sebebinin gasp olabileceği ihtimalini getiriyor.
4 çocuk annesi sesi titreyerek "Hiçbir şey söylemeden onu başından vurdular" dedi.
Güvenliği için ismi değiştirilen Leyla "Çok korkuyorum ve yapayalnızım. Vaziyet çok korkunç, hepimiz dehşet içindeyiz" diye ekledi.
El Hol kucaklayıcı bir yer değil.
Suriye'nin Irak sınırında bir bölge olan Haseke Valiliği'ndeki bu ıssız çöl parçasında ufku kaplayan pusun arasında çadırların tepeleri pul gibi görünüyor.
Dikenli tellerin iç içe geçmiş kıvrımları boyunca güvenlik güçleri nöbet tutuyor. Kampın siyahlar içindeki sakinleri kavurucu sıcakta labirentte ilerliyor. Hava gerilimle çatırdıyor. Üçüncü ülke yurttaşlarına ayrılmış ek bir binada yabancı uyruklu IŞİD ailelerinin çocuklarından bazıları ziyaretçilere taş atıyor. Kampın ana bölümünde yabancılar şüpheyle izleniyor.
Bu kampın hikayesi birçok açıdan bölgenin şiddet dolu tarihini yansıtıyor. İlk kez 1991'de Körfez Savaşı'ndaki Iraklı mülteciler için kurulan kamp, daha sonra 2003'te Irak'ın ABD liderliğindeki işgalinden kaçanlar için tekrar açılmış.
Savaş yeniden patlak verip IŞİD bölgede hızla yayılırken 2016 ile 2017 arasında Iraklı mültecilerden oluşan yeni bir dalga kampa gelmiş ve kamp aynı zamanda çatışma nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kalan Suriyeliler için de geçiş noktası olmuştu.
Fakat 2019'un başında her şey değişti. Halifelik birkaç ay içinde çökünce ve IŞİD'in yönetimi altında yaşayanlar, grubu ortadan kaldırmak için verilen ABD destekli savaştan kaçınca kampın nüfusu 6 katına çıktı. Böylece kampın maksimum kapasitesinin neredeyse iki katına ulaşıldı.
Nüfusun sığmadığı kamp nihayetinde ikiye bölündü: Aralarında Britanyalıların, Amerikalıların ve Rusların da olduğu yabancı uyruklular ek yapı denen bir bölüme yerleştirildi. Kimisi IŞİD destekçisi, diğerleri yerinden edilmiş sıradan yurttaşlar olan Suriyeli ve Iraklılar daha geniş olan bölümde kaldı.
Bugün Şamima Begüm gibi bilinen tüm Britanya yurttaşları da dahil Avrupalıların çoğu, (daha küçük ama daha güvenli olan) Roj adındaki ikinci kampa yerleşmiş durumda. Fakat Tacikistan ve Rusya gibi uzak ülkelerden gelen 8 binden fazla kişi ek yapıda kalıyor. Binlerce Suriyeli yerel aşiret liderleriyle yapılan anlaşmalar sonucu evlerine dönse de yaklaşık 20 bini, sayıları 30 bini bulan Iraklıyla beraber kampın ana bölümünde kalmaya devam ediyor.
Ülkeler yurttaşlarının iade edilmesi konusunda isteksiz davranırken birçok Suriyeli de mahsur kalmış durumda. Ve böylece, yıllar içinde yaşam koşulları kötüye gitti ve çaresizlik kök saldı.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Şiddet olayları kaçınılmaz olarak arttı.
Öyle ki kampı ziyaret ettiğimiz sabah gardiyanlar, tesisin Suriyelilere ait bir kısmının kanalizasyon kanalına atılmış genç bir kadının cesedini buldu. Yüzü pompalı tüfekle havaya uçurulduğu için kimliği belirlenemez vaziyetteydi. Cinayet sebebi ve katiller yine bilinmiyordu.
Fakat Kürt yetkililer, suçlunun, düşman olarak algıladıklarını ya da aşırılık yanlısı çizgiyi terk edenleri cezalandırmanın yanı sıra insanları tehdit etmek için giderek daha çok gaspa başvuran IŞİD olmasından korkuyor.
El Hol'un güvenlik sebepleriyle adını vermeyi veya kameraya çıkmayı reddeden endişe içindeki idari amiri "Yılın başında IŞİD'in insanları öldürme ideolojisini tekrar canlandırmaya çalıştılar. Dolayısıyla günde vurularak ya da bıçaklanarak öldürülmüş iki üç kişi bulmaya başladık. En sonunda büyük çaplı askeri bir operasyon başlattık" diyor.
Kayıtlarına göre kampta öldürülen kişi sayısının 154 olduğunu ve bunların 100'den fazlasının yalnızca Eylül 2020'den bu yana öldürüldüğünü söyleyen amir "Gardiyanlara ve kampta STK'lerle çalışan bölge sakinlerine yönelik tehditlerin fırladığını görüyoruz. Bize para ver ya da öl diyorlar" diye ekledi.
Kürt yetkililer ve uluslararası STK'ler için çalışan personel, para ya da "haraç" ödenmediği veya cömert bağışlar yapılmadığı takdirde ölümle tehdit eden yaklaşık yarım düzine telefon mesajının ekran görüntüsünü The Independent'a gösterdi.
Mesajların bazısı alenen IŞİD'e atıfta bulunuyor ve kamp yönetiminden kafirler diye bahsediyordu fakat The Independent bu mesajların kaynağını bağımsız olarak doğrulayamadı.
Kampın Suriye-Irak bölümünde bir insani yardım kuruluşunda temizlik görevlisi olarak çalışan bir kadına gönderilen kısa mesajda "Bizler senin İslam Devleti'ndeki kardeşleriniz" yazılıydı.
Bize 300 dolar (yaklaşık 3 bin 750 TL) zekat [bir çeşit sadaka] ver. Ödemek için üç günün var.
WhatsApp üzerinden Litvanyalı bir numaradan gönderilen başka bir mesajda kampta birkaç dükkanı olan Iraklı bir mülteciye 8 bin dolar (yaklaşık 100 bin TL) ödemesi emredilmişti.
Kaldığı çadırın yerinin ve çalışanlarının isimlerinin bulunduğu mesajda "İslam Devleti'ne aldırmaz ve bu telefon numarasına cevap vermezsen ya da bu numarayı engellersen seni buluruz" yazılıydı.
Mücahitler yakınında, nerede yaşadığını biliyoruz.
Ayrıca adı "Haseke Kabusu" olan biri de dahil aktif Telegram kanalları var. Kanalların kullanıcıları El Hol'da Kürtlerle veya kamp yönetimiyle çalışmakla suçlananların fotoğraflarını, adreslerini ve hatta telefon numaralarını paylaşıyor. Kanalın yöneticileri takipçilerine bu kişileri bulup onlara saldırma veya onları öldürme çağrısı yapıyor.
STK'lerin kamplardaki tesislerine saldırılar olduğu da belgelendi. Fakat hayır kurumları kamptaki koşullar vahim seviyelere ulaştığından saldırıların altında yatan sebebin (ideoloji, din ya da IŞİD değil) para olduğunu düşünüyor.
Ağustos sonunda silahlı kişiler Norveç Mülteci Konseyi'nin (NRC) uzaktan yönettiği öğrenim merkezlerinden birine saldırmış ve para talep etmişti. Temsilci Bahia Zrikem kimsenin fiziksel olarak yaralanmadığını fakat saldırı sonucunda STK'nin faaliyetlerini geçici olarak askıya aldığını söyledi.
Zrikem, Venezuela'nın Caracas kentindeki cinayet oranlarını kastederek "(Kampta) hayat dünyanın en tehlikeli şehirlerinden birindekinden daha tehlikeli" dedi.
Yine de kimsenin "yarın için bir çözüm" bulmadığını ve buna çok geç olmadan önce acilen ihtiyaç duyulduğunu söylüyor.
Harvard Üniversitesi'nde misafir öğretim üyesi ve silahlı gruplar uzmanı Vera Mironova, şiddet olaylarının çoğunlukla kampın Suriyeli ve Iraklılardan oluşan tarafında yaşansa da kadın sakinlerle kamp dışındaki IŞİD mensupları arasında bağların olduğu yabancı uyruklulara ait ek yapıda da görüldüğünü söyledi.
Mironova, biri bir Rus kadına yönelik de olmak üzere bir dizi kafa kesme girişimi yaşandığını belgelese de cinayetlerin kaçının IŞİD saldırısı olarak düzenlendiğinden ve kaçının kampta kötüye giden koşulların tetiklediği suçlar olduğundan emin olmadığını söyledi.
Gasp giderek daha kazançlı bir iş haline gelirken kamptaki bazı yozlaşmış gardiyanların da şiddet olaylarına karıştığı yönünde endişeler var.
Mironova "Olayların ne kadarı halifelikle ilgili, ne kadarı şahısların ya da çetelerin aldığı paranın payını artırmakla ilgili?" diye soruyor.
İnsanların parası tükeniyor, dolayısıyla çok fazla şiddet olayı var. Mesele para.
Şiddet olaylarının ardındaki sebep ne olursa olsun Kürtler, kampı her biri yoğun denetim altında tutulan 30 metrelik insansız bölgelerle çevrili daha küçük bölümlere ayıracak yeni bir güvenlik stratejisi önerecek kadar endişeli. Bu fikir tartışma yarattı. İnsan hakları grupları bunun insani yardım erişimini engelleyebileceği, potansiyel olarak aileleri bölebileceği, mülteci kampını daha da hapishane gibi yapacağı ve böylece gerilimin ve şiddet olaylarının muhtemelen daha kötüye gideceği uyarısında bulunuyor.
Bu itirazlara rağmen Kürt yetkililer ciddi önlemler alınması gerektiğinde ısrarcı. Ayrıca kampın nüfusunu ve dolayısıyla kamp içindeki baskıyı azaltmak için ülkelerin kendi yurttaşlarını derhal geri almasını da istiyorlar. Kürt yönetiminin mülteciler dairesinin de bölüm başkanı olan Mahmud Karrow yabancı devletlerin bunu yapmamaları halinde bedel ödeyecekleri uyarısında bulunuyor.
Evinden konuşan Karrow, "Gelecekteki terör saldırılarının kampın içinden planlanmasından, El Hol'un IŞİD'in dışarıda işlediği suçlar için bir yönetim merkezi haline gelmesinden çok endişeleniyoruz" dedi.
Yardıma ihtiyacımız var. [Kürt liderliğindeki] yönetim terörün bedelini tek başına ödememeli.
İnsan hakları grupları El Hol görmezden gelindiği sürece özellikle çocuklar için daha tehlikeli hale geleceğini söylüyor ve tekrar tekrar ailelerin güvenle evlerine gönderilerek kampın kapatılması çağrısında bulunuyor.
Çocukları Kurtarın Vakfı'ndan Kathryn Achilles en çok çocukların acı çektiğini ve ailelerin bu "son derece korkunç düzene" terk edilemeyeceğini söylüyor.
The Independent'a konuşan Achilles "Şiddet olayları buranın bir kamp olarak ne kadar sürdürülemez olduğunu ortaya koyuyor" dedi.
Bu kampı güvenli bir şekilde kapatmanın ve insanlara itibarlarını koruyarak gönüllü şekilde evlerine dönmeleri için destek olmanın yolları var.
NRC'den Bahia kamptaki vaziyetin "daha fazla şiddet, saldırganlık ve neredeyse kesinlikle daha fazla terörizm için zemin hazırladığı" uyarısında bulunuyor.
El Hol'a geri dönersek, Leyla gece baskınları ve şiddet tehditlerinden o kadar korkmuş durumda ki çocuklarıyla beraber kaldığı annesinin çadırından ayrılmayı reddediyor.
Bu esnada Sara o kadar şiddet görme riski altındaydı ki kamptan ayrılmasına izin verildi. Fakat bu, herkesin ulaşabileceği bir çözüm değil. Sara insanların Suriye'nin diğer bölgelerine kaçak yollarla götürülmek için binlerce dolar ödeyecek kadar çaresiz olduğunu söylüyor.
Sara "Cinayetler ve sürekli yapılan baskınlar yüzünden çocuklar akşamları tuvalete gitmeye korkuyor" diyor.
Masumların bu kamptan çıkarılması gerek. Buna bir son verilmeli. Bu yaşamak değil.
https://www.independent.co.uk/news/world
Independent Türkçe için çeviren: İrem Oral
© The Independent
