Malezya Havayolları’na ait MH17 uçağının düşürülmesiyle ilgili 4 kişiye yöneltilen suçlamalar, 5 yıl önce 298 yolcu ve mürettebatın ölümünden sorumlu olanları bulma çabalarından vazgeçilmediğini gösteriyor.
Üçü Rus, biri Ukraynalı 4 kişi hakkında uluslararası tutuklama talebinde bulunuldu ve uçağın düşürülmesiyle ilgili dava Hollanda’da 9 Mart 2020’de başlayacak. Ancak zanlıların adalet karşısında hesap verme ve hapis cezasına çarptırılma ihtimalleri neredeyse sıfır.
Kremlin, Ukrayna’daki iç savaş sırasında yaşanan saldırıda herhangi bir sorumluluğu olduğunu defaatle reddetti ve bu eylemi gerçekleştirme konusunda Kiev hükümetini suçladı. Rusya, yurt dışındaki yasal takiplerle yüzleşmeleri için kendi yurttaşlarını başka ülkelere iade etmiyor. Dolayısıyla bu vakada da iade etmeleri için ortada bariz bir neden bulunmuyor.
Bununla birlikte, zanlıların gıyaben yargılandığı duruşmada ortaya konacak delillerin, komuta zincirine ve saldırıda havayolu şirketine ait uçağın bir BUK füzesiyle havada ikiye bölünmesine neden olan operasyona dair detayları açığa çıkarması bekleniyor.
Hollanda’nın öncülüğündeki uluslararası Ortak Soruşturma Ekibi’nin (JIT) haklarında soruşturma açtığı isimler, pek de sürpriz değil. Söz konusu kişilerin adları, MH17 uçağının imha edilmesine karıştıkları iddiasıyla bir süredir Ukrayna’da ve başka yerlerde zikrediliyordu.
Başsavcı Fred Westerbeke’ye göre bahsi geçen 4 erkeğin hepsi de BUK bataryasının füzenin ateşlendiği Donbass’taki alana taşınmasında rol almıştı.
Listede en bilinen isim, Rus istihbarat servisinin (FSB) eski bir albayı olan Igor Girkin.
Ukrayna’nın doğusundaki savaşı takip ederken biz onu, savaşın stratejik ve sembolik olarak patlama noktası haline gelen Slavyansk kasabasına ilk ulaşan Albay Igor Strelkov olarak bilirdik.
Akabinde, Rusya’nın Kırım’ı ilhak edişini takip ettiğimiz sırada Strelkov’un da bu bölgede olduğunu fark ettik.
Albay Strelkov ve emri altındaki bir grup, Ukrayna hükümeti tarafından bir dizi “terör eylemi” ile suçlandı. Bunlara, Horlivka kasabasında Vladimir Rybak isimli yerel bir politikacının kaçırılması, işkence görmesi ve öldürülmesi de dahildi. Ukrayna gizli servisinin (SBU) sinyallerini ele geçirdiği telefon konuşmalarına göre, Albay Strelkov’un Rybak’ın cesedinin imha edilmesine ilişkin talimatlar verdiği ileri sürülüyordu.
Kocasının cesedini gördükten sonra yaşadıklarını The Independent’la paylaşan Rybak’ın dul eşi Elena, şunları söylemişti:
İlk izlenimim, benim için çok değerli birinin vücudunda çok sayıda delik açıldığını görmek oldu. İnsanlar nasıl bu kadar gaddar olabiliyor? Bunu başka bir insana nasıl yapabiliyorlar? Bu adam kaçırma hadisesine birkaç kişinin katılmış olması muhakkak. Duyduklarıma göre, onu arabaya sokmaya çalıştıklarında evine, ailesinin yanına gitmesi gerektiğini söylemiş, sonra da onu arabanın içine sürüklemişler.
Ayrılıkçı Donetsk Halk Cumhuriyeti’nin (DPR) Savunma Bakanı olan Albay Strelkov, Rybak’ın ölümüyle ilgisi bulunduğunu inkar etti. MH17 saldırısında başsavcı tarafından isminin belirtilmesinin ardından açıklama yapan Girkin, “Söyleyebileceğim tek şey şu ki Boeing uçağını milisler vurmadı” ifadesini kullandı.
Uçağın vurularak düşürülmesinde ilgisi bulunduğu iddia edilen diğer kişilere gelince; Sergey Dubinsky (Khmuriy olarak da biliniyor), müfettişlerin iddiasına göre Albay Strelkov’un yardımcısı ve Salisbury’de Novichok saldırısını gerçekleştirmekle suçlanan Rus askeri istihbarat servisinin GRU’nun eski bir üyesi.
Giurza adıyla da tanınan Oleg Pulatov ise, GRU’nun özel kuvvetleri Snetsnaz’da eski bir asker olmasının yanı sıra Albay Strelkov’un savunma şefi olduğu dönemde DPR’nin istihbarat servisi başkan yardımcısıydı.
Uluslararası soruşturma ekibi suçlamaları kamuoyuyla paylaşırken, araştırmacı internet sitesi Bellingcat de saldırıyla ilgisi bulunduğu iddia edilen ve aralarında ayrılıkçı milislerle bağlantılı 12 kişinin de olduğu diğer zanlıların isimlerini yayımladı. Site, GRU’nun yanı sıra DPR’ye bağlı istihbarat servisinin operasyonda birlikte hareket ettiğini öne sürdü.
Kremlin, Malezya uçağının düşürülmesinde ilgisi bulunmadığını tekrarladı ve JIT soruşturmasını “önyargılı ve siyasi güdümlü” olmakla suçladı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Sözcüsü Dmitriy Peskov, ülkesinin soruşturmanın bir parçası olmasına izin verilmediğini vurguladı.
Daha fazla suçlama ve karşılıklı ithamlarla birlikte MH17 uçağının imha edilmesine ilişkin daha çok şey bilgi çıkacak olsa da zanlıların bir daha Rusya dışında görülmesi pek mümkün değil.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
https://www.independent.co.uk/news/world/europe
Independent Türkçe için çeviren: Cenk Korkmazer
© The Independent
