Bilim insanları 80 milyon yıl önce tüm Atlantik Okyanusu’nun insan boyundaki dev kafadanbacaklılarla dolu olduğunu keşfetti.

Yeni bilimsel araştırma, ammonit diye bilinen kafadanbacaklı sınıfında yer alan Parapuzosia seppenradensis türünden bu canlıların, muhtemelen kendisini korumak için geliştirdiği mekanizmalar sayesinde bu boyuta ulaşabildiğini ortaya koydu.

Bugünkü mürekkep balığı ve kalamarlarla yakın akraba olduğu bilinen ammonitlerin nesli 65 milyon yıl önce dinozorların da yeryüzünden silindiği Kretase-Tersiyer yok oluşunda tükenmişti.

Kıvrılmış kabuklarının rulo gibi yuvarlak bir şekil oluşturduğu ammonit türünün devasa yapısı ise bir süredir bilim camiasının dikkatini çekiyordu. Çapı 1,7 metre olarak ölçülen ilk örnek, 1895’te Almanya'da bulunmuş ve kaşiflerini şaşkına çevirmişti.

O zamandan beri araştırmacılar, bu canlıların nasıl geliştiğini ve diğer ammonit türlerinden neden çok daha büyük olduğunu bulmaya çalışıyordu.

Hakemli bilimsel dergi PLOS ONE’da yayımlanan yeni araştırma ise sonunda bu bilmecenin büyük oranda çözülmesini sağladı.

154 ammonit fosilini inceleyerek bunların evrimsel tarihine ışık tutan araştırmacılar, P. seppenradensis'in yaklaşık 80 milyon yıl önce ortaya çıktığını ve Atlantik Okyanusu'nun her iki tarafında da yaygın bulunduğunu ortaya koydu.

Bulgular dev ammonit türünün, Parapuzosia leptophylla adı verilen, 1 metrelik bir başka türden evrimleşmiştiğini gösterdi.

Araştırmanın başyazarı Christina Ifrim, "Çalışmaya başladığımızda P. seppenradensis'i ve atasını Atlantik'in iki tarafında da bulmayı beklemiyorduk" diye konuştu.

Dev yaratıkların Atlantik’in iki yakasında hemen hemen aynı zamanda belirdiğini vurgulayan araştırmacı, "Her iki tarafın popülasyonları arasında bir bağlantı olmalı çünkü aynı evrime, aynı zamanlamaya işaret ediyorlar" dedi.

Öte yandan bu kafadanbacaklılar son derece yavaş yüzdüğü için Atlantik’in diğer yakasına nasıl ulaştıkları sorusu da gündeme geldi.

Ifrim bu canlıların henüz büyüme aşamasındayken okyanus akıntılarına kapılıp diğer tarafa sürüklendiğini düşündüklerini belirtti:

Almanya’daki dünyaca ünlü fosilin hikayesini artık anlatabiliriz.

Öte yandan araştırma sırasında bilim insanlarının aklında önemli bir soru daha vardı: Bu ammonit türü neden bu kadar dev boyutlara ulaşmıştı?

Yazarlar yeni bulgular ışığında bu canlıların daha da irileşmesinde evrimsel baskının rol oynamış olabileceği sonucuna vardı.

Zira Kretase devrinin en büyük büyük avcılarından mosasaurlar da aynı sularda yaşamış ve bu süre zarfında onlar da daha çok büyümüştü. Bu nedenle söz konusu yırtıcıların yarattığı tehlikenin de ammonitlerin gelişiminde rol oynamış olabileceği tahmin ediliyor.

Mosasaurlar, ammonitlerle aynı dönemde yaşayan, güçlü çenelere sahip korkutucu deniz sürüngenleriydi.

En büyük mosasaur örneklerinin boyu yaklaşık 15 metreye ulaşıyordu. Bu dev sürüngenler de ammonitlerle birlikte yaklaşık 66 milyon yıl önce yeryüzünden silinmişti.

Independent Türkçe, Livescience, Cosmos Magazine

Derleyen: Çağla Üren