Peru'da 6 Haziran'da ikinci tur oylamaların yapıldığı devlet başkanlığı seçimlerinde sosyalist Pedro Castillo zaferini ilan ederken, sağ görüşlü rakibi Keiko Fujimori seçimlerde hile yapıldığı iddialarını yineledi.

Ülkede pazar günü yapılan seçimlerdeki oyların yüzde 99'u sayıldı. Bu sonuca göre Özgür Peru (Perú Libre) partisinden Castillo kıl payı farkla oyların yüzde 50,2'sini alırken, Halkın Gücü (Fuerza Popular) partisinden Fujimori'yse oyların yüzde 49,7'sine sahip.

Ulusal Seçim Süreçleri Ofisi'nin (Oficina Nacional de Procesos Electorales -ONPE) salı günü günü sonuçları açıklamasıyla Castillo destekçileri de sokağa döküldü.
 

Castillo destekçileri, oy sayım süreçlerini takip edeceklerini söyledi (Fotoğraf: EFE)

Ülkenin ana meydanlarından San Martin Meydanı'nda toplananan göstericiler, "Fujimori bir daha asla!" sloganları attı.
 

Öte yandan Fujimori, pazartesi gecesi rakibi Castillo geri döndürülemez şekilde liderliği eline almış gibi göründüğünde seçimlerde "sistematik hile" yapıldığı iddiasını gündeme getirmişti.

Fujimori mahkemeye gidiyor

Çarşamba gecesi yaptığı açıklamada iddialarını yineleyen Fujimori, Ulusal Seçim Mahkemesi'ne seslenerek 802 oy verme noktasındaki yaklaşık 200 bin oyda hile yapıldığını öne sürdü. Fujimori bugün sözkonusu oyların iptali için mahkemeye başvurdu. Sağcı aday iptal başvurusunda özellikle rakibinin yüksek oy aldığı Cajamarca, Ancash, Ayacucho, Huancavelica, Arequipa, Cusco, Moquegua, Puno ve Tacna gibi bölgelerdeki oyların geçersiz sayılmasını hedefliyor.

Sağcı aday ayrıca ülke çapında 300 bin oyda daha hile yapıldığını öne sürerek toplamda 500 bin oyun şüpheli olduğunu savundu. Bu oylarınsa seçim jürisi tarafından değerlendirilmesi gerekiyor. Birkaç gün alabilecek bu süreçte adaylar arasındaki kıl payı farkta değişiklik yaşanabileceği öngörülüyor.

Castillo, ülkedeki gelir düzeyi düşük işçi ve çiftçilerden büyük bir destek görüyor. Okuma yazma bilmeyen bir çiftçi ailesinin çocuğu olan Castillo, kırsal kesimdeki sol görüşü temsil ediyor.

1990-2000 arasında görev yapan eski Peru devlet başkanı Alberto Fujimori'nin kızı olan Keiko Fujimori'yse genellikle sağ görüşlü topluluklardan oy alıyor.

Piyasalar Castillo'nun liderliğinden endişeli

Seçim sonrası atmosfer gerginleşirken, Reuters'ın analizine göre Fujimori'nin iddialarının, özellikle kırsal kesimdeki sol görüşlü Castillo seçmenleriyle sağ görüşlü Fujimori destekçileri arasında haftalarca sürebilecek siyasi çekişmelere yol açabileceği düşünülüyor.

Peru dünyanın ikinci büyük bakır üretimine sahip. Piyasalar ve maden yatırımcılarının Castillo'nun zaferinden endişe duyduğu belirtilirken, rakipler arasındaki fark küçük olduğundan radikal değişimler yaşanmayacağı düşünülüyor.

Castillo seçim kampanyalarında madencilikten elde edilen gelirin yeniden dağıtılması, yeni anayasa hazırlanması ve maden firmalarına uygulanan vergilerin ciddi şekilde artırılması gibi hedefleri olduğunu belirtmişti. Solcu aday, nisandaki ilk tur oylamayı beklenmedik şekilde kazanınca piyasalarda endişe yaratmıştı.
 

 Sierra bölgesinden başkent Lima'ya doğru ilerleyen Castillo destekçileri, dev bir konvoy oluşturdu (Fotoğraf: Piensachile.com)

Generali Asset Management'ta piyasa stratejisti Guillaume Tresca, Reuters'a demecinde "Castillo kazansa bile seçim sonuçları ülkenin ciddi şekilde bölünmüş olduğunu gösteriyor; net olan tek şey bu. Castillo'nun bölünmüş bir meclisle kargaşaya yol açabilecek yapısal reformları hayata geçirmesi zor" dedi.

Yerel maden şirketi Buenaventura'nın baş yöneticisi Roque Benavides, yerel altyapı çalışmalarına daha fazla destek sağlama gibi projelere katılabileceklerini fakat kamulaştırma gibi daha radikal uygulamaların yatırımları olumsuz etkileyeceğini belirtti.

Benavides, ülkedeki kutuplaşmaya dikkat çekerek "Adaylardan hiçbiri kendi görüşlerini dayatabilecek durumda değil. Dolayısıyla hangisi seçilirse seçilsin ciddi ve radikal değişiklikler yapma ihtimalleri tartışmaya açık" dedi.

Öte yandan Castillo son günlerde daha ılımlı bir çizgiyi takip ediyor. Castillo'nun ekonomi danışmanı çarşamba günü Reuters'a açıklamasında devlet başkanı seçilmesi halinde solcu adayın "serbest piyasa düzenini sürdüreceği" mesajını vermişti.

Independent Türkçe, Reuters, France 24, Telesur English, Kawsachun News

Derleyen: Yasin Sofuoğlu