Yeni Zelanda’nın Christchurch şehrinde, kuş lehçeleri üzerine çalışan ekolog Laura Molles, kuşların da tıpkı insanlar gibi farklı lehçeler konuştuğunu ve bir kuşun ötüşünü dinleyerek hangi bölgeye ait olduğunun saptanabileceğini söylüyor.
Bazı kuşlar doğuştan nasıl öteceğini bilse de pek çoğu bunu yetişkin kuşlardan öğreniyor. Bu kuşların bölgesel lehçeler oluşturması nerede yaşadıklarına göre ötme biçimlerinin değiştiği anlamına geliyor.
Bölgesel diller oluşturmak kuşların eş bulma ihtimalini artırabiliyor. Kuşların oluşturduğu bölgesel dillerin şehirleşmenin artmasıyla pek çok yerde kaybolmuş olabileceği düşünülüyor.
Amerikalı kuş uzmanı Donal Kroodsma, “(İnsanlarla) muazzam paralellikler mevcut. Kültür, dilsel gelenekler benzer” dedi.
Her ne kadar çok uzun zamandır kuşların farklı diller konuşuyor olabileceği düşünülse de 1950’li yıllara kadar bilim insanlarının bu konuya tam olarak eğilmediği ifade edildi.
Alanın öncülerinden Britanya doğumlu Peter Marler, Birleşik Krallık’ta ispinozların vadiden vadiye farklı biçimde öttüğünü keşfetmişti.
Marler ilk önce bu farklılıkları not alarak kaydetmiş, daha sonraysa sonagram kullanmıştı. Kroodsma bunu “kuş şarkıları partisyonu” diye adlandırıyor.
Kuş uzmanı David Luther, 1960’lı ve 1970’li yıllarda bilim insanlarının yavru kuşları izole ortamlara yerleştirerek kendi şarkılarını geliştirip geliştirmediğini incelediğini söyledi.
Kuş uzmanları, şarkıları öğrenen bazı kuşların izole edildiklerinde artık şarkı söyleyemediğini de fark etmişti. Luther, “Hayatları boyunca tıpkı bebekler gibi ötmeye devam ettiler” dedi.
Uzmanlar yetişkin kuşları taklit eden yavru kuşların bazen hatalar da yaptığını keşfetti. Bu hataları diğer kuşların da devam ettirdiği ve lehçelerin de bu şekilde oluştuğu belirtildi. Kroodsma, kuşların oluşturduğu bölgesel lehçelerin ötmeyi öğrenen kuşlar arasında geliştiğini aktardı.
Amerikalı kuş uzmanı Elizabeth Derryberry, lehçelerin yerel ortama uyum sağlayan kuşlarla da oluşabileceğini söyledi. Sesini daha iyi duyuran kuşların daha kolay eş bulduğu, bunun da onların konuştuğu dillerin nesilden nesile geçtiği anlamına geldiği belirtildi.
Bazı lehçelerin tek bir nesil içinde de hızla yayılabildiği ifade edildi. Bazılarıysa on yıllarca sürebiliyor.
Öte yandan ormanların tahrip edilmesi ve hızlı kentleşme nedeniyle bu lehçelerin pek çoğunun kaybolduğu düşünülüyor.
CNN
