Böbrek taşı genellikle yetişkinlerde rastlanan bir rahatsızlık olmasına karşın, son yıllarda çocuklarda görülme sıklığı artıyor. 

Böbrek kanalları içerisinde oluşan mineral içerikli sert kitleleri ifade eden böbrek taşları, şiddetli ağrılara yol açıyor. 

Doktorlar, yaygın kanının aksine çocukların da bu hastalıktan muzdarip olabileceğini söylüyor. Ancak vakaların son yıllarda artması endişelere yol açıyor.

Michigan Üniversitesi C.S. Mott Çocuk Hastanesi'nde pediatrik ürolog olan Kate Kraft, ABD'deki çocuk vakalarında "yaklaşık son 10 yıldır her sene yüzde 10'luk bir artış" yaşandığını belirtiyor.

Türkiye'deki vakaların da arttığına dikkat çeken uzmanlar, bebeklerde de bu sorunun görüldüğünü ifade ediyor.

Philadelphia Çocuk Hastanesi'nden pediatrik ürolog Gregory E. Tasian, "Tarihsel olarak taşlar daha çok beyaz, orta yaşlı erkeklerin hastalığıydı ancak bu durum son 30 yılda çarpıcı bir şekilde değişti" diyor.

Çocuklardaki tedavide genellikle taşın idrarla atılmasını kolaylaştıran müdahaleler yapılırken, bazı durumlarda cerrahi işleme ihtiyaç duyulabiliyor.

Artışın sebebi ne?

Böbrek taşı oluşumunda genetik faktörler rol oynayabiliyor. Ancak bilim insanları çocuklardaki bu eğilimin beslenme biçiminden kaynaklandığını düşünüyor. 

Pediatrik ürolog John S. Wiener tuz ve buna bağlı olarak sodyum tüketiminin arttığına değinerek "Böbrek sodyumu atarken beraberinde kalsiyumu çekiyor ve kalsiyum bazlı taş riski yükseliyor" diyor.

İşlenmiş ve hazır gıdalar aşırı sodyum tüketiminin başlıca sorumluları arasında. Bu tür gıdalar temel besin maddeleri açısından yetersiz olduğu için vücudun mineral dengesini bozarak böbrek taşı oluşumuna yol açabiliyor.

Uzmanlar ayrıca yeterince su içilmemesinin de artışta payı olduğunu belirtiyor. Kraft çocukların okula giderken yanlarında su şişesi taşımasını ve su içmeyi teşvik eden telefon uygulamaları kullanmasını öneriyor. 

Ürolog, antibiyotik kullanımının da artıştan sorumlu olabileceğini düşünüyor:

Son çalışmalar antibiyotiklerin, bağırsakların böbrek taşlarındaki mineralleri nasıl emdiğini ve idrardaki bu minerallerin miktarını etkileyebileceğine işaret ediyor.

Bazı bilim insanlarıysa vakalardaki artışı iklim krizine bağlıyor fakat bu alanda henüz çok fazla araştırma yok. 

İklimdeki değişimlerin bazı bölgelerde yiyecek sıkıntılarına yol açmasıyla insanların tuz oranı yüksek, işlenmiş gıdalara yöneldiği düşünülüyor. 

Böbrek hastalıkları uzmanı David J. Sas, böbrek taşı vakaları ve kentsel ısı adaları arasında bağlantı olduğunu söylüyor. Kentsel ısı alanları, bina ve asfalt yoğunluğu gibi nedenlerle kırsal bölgelerden daha sıcak olan şehir alanlarını ifade ediyor.

Küresel ısınmanın etkisiyle sıcaklıkların yükselmesi, dehidrasyonu artırarak böbrek taşlarına zemin hazırlayabilir. 

Sas, "Sıcaklık, nem ve beslenme biçimi birleşince taşlar ortaya çıkıyor" diyor.

Independent Türkçe, Washington Post, Michigan Medicine, CNN Türk, AA

Derleyen: Büşra Ağaç