Bilim insanları ebeveynlerin genellike favori çocukları olduğunu tespit etti. Yeni araştırma hangi çocukların "göz bebeği" olduğu sorusuna da cevap veriyor.
Ebeveynler çoğunlukla bütün çocuklarını eşit seviyede sevdiğini ve hiçbirini ayrı bir yere koymadığını söylüyor. Ancak çocukları veya dışarıdan bakan kişiler farklı izlenimlere kapılabiliyor.
Amerikan Psikoloji Birliği'nin hakemli dergisi Psychological Bulletin'de bulguları yayımlanan yeni çalışmayı yürüten ekip, bu meseleyi kapsamlı bir şekilde masaya yatırdı.
Bilim insanları 30 araştırma ve 14 veri tabanından elde edilen verileri analiz ederek toplam 19 binden fazla kişinin bilgilerini inceledi.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Araştırmacılar ebeveynlerin çocuklarına genel davranışı, kontrol etme derecesi, ne kadar kaynak sağladığı ve onlarla olumlu ve olumsuz etkileşimlerini nasıl anlattıklarını analiz etti. Çalışmada çocukların yaş, kişilik özellikleri ve cinsiyeti de dikkate alındı.
Bulgular, kız evlatların ve daha özenli, uyumlu olan çocukların ebeveynlerin gözdesi olduğuna işaret ediyor. Araştırmacılar annelerin kızlarını, babalarınsa oğullarını öne çıkaracağını düşünse de iki ebeveynin favorisi de genellikle kızlarıydı.
Ayrıca dışa dönük çocukların ebeveynlerin gözünde daha geri planda kalacağını tahmin etseler de buna işaret eden bir kanıt bulamadılar.
Brigham Young Üniversitesi'nden Dr. Alexander Jensen, başyazarı olduğu çalışma hakkında "Bir dahaki sefere kardeşinizin altın çocuk olup olmadığını merak ettiğinizde, perde arkasında muhtemelen en büyük ya da en küçüğün tercih edilmesinden daha fazla şey yaşandığını unutmayın" diyor:
Bu, sorumluluk, mizaç ya da başa çıkılması ne kadar kolay veya zor olduğunuzla ilgili olabilir.
Çalışmada ayrıca büyük kardeşlerin daha fazla serbest bırakıldığı ve onlara daha fazla özerklik tanındığı da kaydedildi.
Dr. Jensen, bulguların neden-sonuç ilişkisi kurmadığını ve neden bazı çocukların ebeveynlerin gözdesi olduğu sorusuna cevap vermediğinin altını çiziyor.
Araştırmacılar ayrıca farkında olarak veya olmayarak bazı evlatlarını öne çıkarmasının, çocukların psikolojik sağlığını olumsuz etkileyebileceğine dair uyarıyor.
Yeni çalışmada favori çocukların ruh sağlığının, notlarının, duygularını yönetme becerisinin daha iyi olduğu ve daha sağlıklı ilişkiler yürüttüğü gözlemlendi.
Uzmanlar, ebeveynlerin kendilerine daha çok yardım eden veya huyları kendisine daha yakın gelen çocuklarıyla daha çok vakit geçirmek istemesinin normal bir durum olduğunu belirtiyor.
Ancak bu durum diğer çocuklarda birtakım sorunlara yol açabildiğinden onlarla iletişimi düzgün kurmakta fayda var.
Dr. Jensen "Buradaki zorluk, kardeşlerin birbirlerinden farklı olmaları ve bir dereceye kadar farklı şekilde yetiştirilmeleri gerektiği ama bunun sağlıklı ve uygun biçimde yapılması önemli" diyor.
Çocukların neden farklı muamele gördüğünü anlamasının fayda sağlayabileceğini söyleyen araştırmacı, büyük kızının 6 yaşındayken kendisine, neden kardeşinin daha fazla kıyafeti olduğunu sorduğunu anlatıyor.
Kardeşinin, onun eski kıyafetlerini de giydiğini kızına anlatan Dr. Jensen "Bana baktı ve 'Mantıklıymış, tamam' dedi. Sonra ayağa fırladı ve koşup oyun oynamaya başladı" diyor:
Umarım ebeveynler çalışmamızı çocuklarına nasıl farklı davrandıklarını düşünmek için bir katalizör olarak kullanır ve ardından bu farklılıkların adil olmasını ve çocukları tarafından anlaşılmasını sağlamak için uğraşır.
Independent Türkçe, IFLScience, CNN, Psychological Bulletin
Derleyen: Büşra Ağaç