Yeni bir araştırmaya göre, uyku sırasında küçülen bir göz bebeği beynin yeni anıları tekrar oynattığının bir göstergesi olabilirken, genişleyen bir göz bebeği eski anıların yeniden yaşandığına işaret ediyor olabilir.
Çarşamba günü Nature akademik dergisinde yayımlanan çalışmada, gözbebeği büyüklüğünün beynin güçlü ve uzun süreli anıları nasıl ve ne zaman oluşturduğunu anlamada anahtar rol oynadığı belirtiliyor.
ABD'deki Cornell Üniversitesi'nden araştırmacılar, farelerin beyinlerine elektrotlar bağladı ve kemirgenleri göz izleme kameralarıyla takip etti.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Araştırmacılar, uykunun bir alt evresinde gözbebeği küçültüldüğünde yeni anıların tekrarlandığını ve pekiştiğini tespit etti. Gözbebeği genişlediğindeyse beynin eski anıları tekrarladığı görüldü.
Bilim insanları, beynin uykunun bu iki alt evresini ayırma yeteneğinin, "yıkıcı unutmayı", yani bir anının diğerinin pahasına pekiştirilmesini önlemede çok önemli olduğunu söylüyor.
Araştırmacılar, çalışmaya katılan farelere bir labirentte su veya kurabiye ödülleri toplamak gibi çeşitli görevler öğretti. Kemirgenlere beyin elektrotları ve gözbebeklerindeki değişiklikleri takip etmek için gözlerinin önüne asılan küçük kameralar taktılar.
Bir fare yeni bir görevi öğrenip uykuya daldığında, elektrotlar beyin aktivitesini ve kamera da göz bebeği değişimlerini kaydetti.
Bilim insanları hafıza sağlamlaştırmanın, gözlerin hızlı hareket etmediği REM dışı uyku sırasında gerçekleştiğini buldu. REM dışı uyku, rüya gördüğümüz zamandır.
Çalışmanın ortak yazarı Azahara Oliva, "Bu anlar, insanlar tarafından tespit edilemeyen, 100 milisaniye gibi çok çok kısa zaman dilimleri" dedi.
Çalışma, araştırmacıların beynin uyku boyunca hızlı ve kısa olan hafıza taramalarını nasıl dağıttığını anlamalarını sağlıyor.
Ayrıca beynin yeni bilgiyi, zihinde zaten var olan eski bilgiyle karışmayacak şekilde nasıl ayırdığına dair bir fikir veriyor.
Son bulgular, farelerdeki uyku yapısının daha önce düşünülenden daha çeşitli ve insanlarda gözlemlenen aşamalara daha benzer olduğunu gösteriyor.
Araştırmacılar, farelerin uykusunu farklı anlarda keserek ve daha sonra öğrendikleri görevleri ne kadar iyi hatırladıklarını test ederek süreci daha iyi anlayabildi.
Bir fare REM dışı uykunun bir alt aşamasına girdiğinde, gözbebeğinin küçüldüğü ve beynin yakın zamanda öğrenilen görevleri veya yeni anıları tekrarladığı görüldü.
Çalışmada, "Tersine, gözbebeği genişlediğinde eski anılar tekrar oynatılıp entegre ediliyor" yazıyor.
Dr. Oliva, "Yeni öğrenme, eski bilgi, yeni öğrenme, eski bilgi gibi ve bu uyku boyunca yavaşça dalgalanıyor" dedi.
Bulgular, beyinde yeni öğrenmeyi eski bilgiden ayıran ve çok kısa bir zaman ölçeğinde çalışan dahili bir mekanizmaya işaret ediyor.
Araştırmacılar, çalışmanın insanlar için daha iyi hafıza geliştirme tekniklerine önayak olacağını ve yapay zekanın eğitilmesine katkı sağlayacağını umuyor.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Independent Türkçe için çeviren: Çağatay Koparal
© The Independent
