2025: Beklentiler ve tahminler arasında dünya

"Dünya, küresel ekonomiyi etkileyebilecek bir Amerikan borç kriziyle karşı karşıya iken, insanlık yapay zeka diktatörlüğü ve yaklaşan dijital canavarla karşı karşıya"

Görsel: Independent Türkçe/Microsoft/Bing-Copilot

Yeni yılın başlamasıyla birlikte gözlemciler, dünya genelinde karar vericilere yön veren dinamikleri ve koordinatları merak ediyor ve yarının dünyasının barışla mı yoksa savaşlarla mı kaplı olacağını sorguluyor.

İlk soru, en düşük seviyelere gerileyen güvenliğin artırılmasına yönelik küresel iş birliğinin biçimiyle ilgili.

Çatışmaların yoğunluğu artarken, liderler ve başta Birleşmiş Milletler olmak üzere geleneksel kurumlar, geniş bir küresel mutabakata varmakta veya çatışmaların çözümü için bir platform olarak hizmet etmekte etkisiz olduklarını kanıtladılar.

Bunun kanıtı, yaklaşan dünyanın pek çok özelliğini belirleyecek iki ana etkenin varlığıdır; Rusya-Ukrayna çatışması ile Lübnan ve Suriye sahnesinden geçerek Yemen'e kadar uzanan İsrail-Filistin çatışması.

Bunların hepsi, küresel güvenlik sisteminin barışı koruyamayacak ya da barış etrafında müzakere edemeyecek kadar parçalanmış olduğunun vurgulanmasına yol açıyor.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Yaklaşık 3 hafta içinde dünya, ABD başkanı seçilen Donald Trump'ın kesintili olarak ikinci bir dönem için göreve başlamasına tanık olacak.

Soru şu; Beyaz Saray'ın sahibi dünyanın derin yaralarının iyileşmesine katkıda mı bulunacak yoksa onları derinleştirecek mi?

Amerikan ikililiği Trump sahnesinde güçlü bir şekilde mevcut gibi görünüyor, çünkü daha ilk günlerinde Rusya-Ukrayna savaşını durdurmaya söz verirken, diğer tarafta onun korkunç imparatorluk hayalleri, daha doğrusu hırsları ile karşılaşıyoruz.

Trump, Amerikan ulusal güvenliği için gerekli olduğundan Danimarka'nın Grönland adasını satın almaya çalışıyor.

Danimarka ise bunu reddediyor. Sonra çok geçmeden aklına Panama Kanalı'nı kontrol etme fikri geliyor ve görev süresi büyük ihtimalle Meksika'ya bir tür askeri müdahaleye sahne olacak.

Ardından şaka olarak başlayan en büyük ve en tehlikeli, korkutucu bir gerçeğe dönüşebilecek bir hadise yaşandı; Kanada'yı Amerika Birleşik Devletleri'ne ilhak ederek kendi deyimiyle onu 51. eyalet haline getirme vizyonu.

Küresel durumlarla iç içe geçmiş bölgesel dosyalar arasında İran dosyası tartışmalı konular arasında öne çıkıyor.

İran için soru şu: "2025, İran hükümetinin gerçekten nükleer bomba elde ettiği bir yıl mı olacak?" Tabii ki çoktan elde etmemişse.

Öte yandan Tahran, şimdiki gibi kriz zamanlarında provokasyonlardan kaçınmaya çalışıyor.

Bu nedenle, özellikle Avrupa yaptırımları geri dönmeden önce ABD ile müzakere yoluna gidebilir.

Burada Trump bir engel gibi görünüyor. Kendisi İran'a karşı sert ve kararlı, dolayısıyla Tahran'ın zaman kazandığı yer olan yeni bir müzakere alanı açması beklenmiyor.
 


Bu noktada, bir nükleer caydırıcılık dengesi durumu yaratmak amacıyla, bölgedeki ülkelerin de benzer nükleer silahlara sahip olma hakları konusunda bir soru işareti ortaya çıkıyor.

Nükleer silah edinme konusunda şüphesiz haklı bir özgürleşme ihtimaline işaret ediyor.

Ortadoğu'dan Uzakdoğu'ya geçelim; Rusya'daki durum her geçen gün daha çalkantılı hale gelirken, Batı'nın Rusya içinde saldırılar düzenleme hazırlıklarına ilişkin Rus istihbaratının son birkaç günde aktardığı bilgiler, kriz durumunda yakın gelecekte görülebilecek bir açılımın habercisi değil.

Aksine bilhassa Trump'ın iyi niyeti Ukrayna ile savaşı durdurmakta başarısız olursa, nükleer çatışma tehlikesini oldukça muhtemel kılıyor.

Bugün Rusya'nın kendi evinde Şubat 2022'ye göre daha zayıf göründüğü ve ekonomik koşullarının zorluklarla karşı karşıya olduğu bir sır değil.

Ama sınırlarını ve kırmızı çizgilerini korumakta kararlı. Bunlar aşılırsa tedavide son çözüm olan dağlama gibi tüm dünya alev alsa bile Rusya ölümcül bir ele dönüşecektir.

Yeni yıl ile ilgili görüşlerinde insanın Çin'i es geçmesi mümkün değil. Çin bu yıla son 20 yılda hakim olan kalkınma hızlarından farklı ekonomik koşullar altında girerken, yaklaşan devasa bir nükleer cephanelik aracılığıyla askeri alanda yükselmekle ilgilenmeye çalışıyor.

Çin’in Batı'nın vekili Avustralya ile beklenen çatışmasına ek olarak, Çin çevresindeki bölgede, Tayvan adasından Güney Çin Denizi ve Guam adasına kadar yeni yılı topyekun bir savaş yılı haline getirebilecek birçok boşluk var.

Avrupa siyasi kaosla sarsılıyor. Fransız hükümetini oluşturan koalisyon çöktü ve Alman koalisyonu iktidarı kaybetti.

Avrupa Bankası ING'nin yayınladığı raporda "siyasi kaosun büyümeyi etkilediğini" görüyoruz denildi.

Avrupa bugün Putin çekici ile Trump örsü arasında. Dünya, küresel ekonomiyi etkileyebilecek bir Amerikan borç kriziyle karşı karşıya iken, insanlık yapay zeka diktatörlüğü ve yaklaşan dijital canavarla karşı karşıya.

Peki daha neler var?

 

 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

Şarku'l Avsat

DAHA FAZLA HABER OKU