4 bin yıl öncesinde insan etkileşimlerinin oyunlarla nasıl geliştiğine dair ipuçlarını açığa çıkaran yeni bir araştırma, Antik Mısır'da popüler olan Tazılar ve Çakallar isimli masa oyununun büyük ihtimalle Güneybatı Asya'da ortaya çıktığını keşfetti.
Arkeologlar, modern Azerbaycan'daki çeşitli kazı alanlarında, antik oyunun MÖ 2000'li yıllardan kalma kaya oymalarını buldu. Bu da oyunun, bölgedeki sığır çobanları arasında erken bir tarihte yayıldığına işaret ediyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Bu oyma, daha önce Antik Mısır'da MÖ 2064'le 1952 arasında ölmüş bir devlet görevlisinin mezarında keşfedilen oyunun en eski örneğiyle aynı döneme ait.
Araştırmacılar "Antik Çağ'da belirli dönemlerde, bazı oyunların bölgeler arasında yaygınlaşması, bu oyunların birbiriyle düzenli etkileşim halinde olan kültürlerin bağ kurmasını sağladığına işaret ediyor" diye açıkladı.
Bilim insanları "58 delik oyunu, muhtemelen MÖ 2000'li yıllarda Mısır ve Güneybatı Asya arasında bu işleve sahipti çünkü bölgede oynanan tek oyundu" diyor.
58 delik diye de adlandırılan iki kişilik oyun, çakal ve tazı kafaları formu verilmiş, çivi şeklindeki taşların delikli bir tahta üzerine yerleştirilmesiyle oynanıyor.
Tahtada, ortada 10 delikli iki paralel çizgi ve çizgilerin etrafında yay şeklinde 38'er delikle, toplamda 58 delik yer alıyor.
Bazı delikler belirgin bir şekilde işaretli veya bir çizgiyle birbirine bağlı.
Oyuncular, Yılanlar ve Merdivenler ya da Kızma Birader'deki gibi kimin sona daha önce varacağını görmek için taşlarını tahtada hareket ettiriyor.
Oyunun farklı versiyonlarının Orta Tunç Çağı'ndan Demir Çağı'na, bin yıldan daha uzun süre popüler olduğu keşfedildi.
Halihazırda Mısır, Levant, Mezopotamya, İran ve Anadolu'yu kapsayan geniş bir bölgede, oyuna ait 70 tahta bulundu ve bulgular, oyunun "ortaya çıktıktan kısa bir süre sonra yaygın bir şekilde oynandığını" gösteriyor.
Araştırmacılar, Ağdaşdüzü'nde üç tane; Çapmalı, Yeni Türkan ve Dübəndi'de de birer tane olmak üzere Azerbaycan'daki arkeolojik alanlarda 6 yeni tahta tasarımı daha ortaya çıkardı.
Bu kazı alanlarının ortalama tarihleri tespit edildi.
Arkeologlar, Ağdaşdüzü'ndeki tahtanın MÖ 2000'lere, diğer üçününse MÖ 3000'lerin ikinci yarısından ve 2000'lerin ilk yarısından olabileceğini tahmin ediyor.
European Journal of Archaeology isimli akademik dergide yayımlanan son bulgular, oyunun ilk kez Mısır'da değil, Güneybatı Asya'da ortaya çıktığına işaret ediyor.
Araştırmacılar, Hazar kıyılarındaki kültürel bağlarının bu oyun sayesinde geçmişte düşünülenden daha geniş bir bölgeye yayıldığını ileri sürüyor.
Bu keşfin Asya bölgesinin güneydeki toplumlarla bağlantısını ve oyunun "farklı kültürler ve sosyoekonomik gruplardaki" popülerliğini gösterdiğini söylüyorlar.
Bilim insanları "58 delik oyunu, kökeni ne olursa olsun, Mısır'da Orta Krallık'tan, Kafkasya'nın sığır çobanlarına, Anadolu'daki Antik Asurlu tüccarlardan Orta Krallık piramitlerini inşa eden işçilere kadar çok çeşitli insanlar tarafından kısa sürede benimsenmiş ve oynanmıştı" diye yazdı.
Araştırmacılar "Oyunun hızlı yayılışı, oyunların sosyal sınırları aşmakta ve etkileşimleri kolaylaştırmaktaki rolünü kanıtlıyor" dedi.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Independent Türkçe için çeviren: İdil Barım
© The Independent
