Bilim insanları yeni çalışmada, 2022'de güney Tibet platosundaki göl alanının yakınından fotoğraflanan tuhaf "kırmızı şimşek" fenomeninin, Himalaya bölgesi üzerindeki gök gürültülü fırtınalardan kaynaklandığını keşfetti.

Gök gürültülü fırtınalar, şimşek oluşumunda rol oynayan yüklerin, bulutların içinden yere aktarılması yoluyla devasa jetler ve mavi jetler gibi farklı türlerde geçici ışık olayları oluşturabiliyor.

19 Mayıs 2022 gecesi, Tibet'teki Pumoyongcuo Gölü yakınlarında bulunan iki gökyüzü fotoğrafçısı, adını denizanasına benzer görünümlerinden alan hava olayı "kırmızı periler"in muhteşem görüntüsünü yakalamıştı.

Bunlar, gök gürültülü fırtınaların üzerinde canlı kırmızı parıltılar üreten elektrik boşalmalarıydı.

2022'deki bu özel olayda araştırmacılar, 16 nadir ikincil jet ve iyonosferin (yeryüzünün yaklaşık 80 ila 1000 km üzerinde yüksek yoğunlukta iyon içeren atmosfer tabakası) tabanında yeşil hava parıltısı vakası da tespit etmişti. Yeşil hava parıltısı Asya'da ilk kez kaydedilmişti.

Bilim insanları yeni çalışmada, "Bu olayların neredeyse yarısı dans eden perileri içeriyordu, ek olarak 16 nadir ikincil jet ve ilişkili perileri takiben gözlemlenen ve 'hayaletler' adı verilen en az 4 son derece ender yeşil emisyon vardı" diye yazdı.

Advances in Atmospheric Sciences adlı akademik dergide yayımlanan bulgular, bu büyük kırmızı peri gösterisinin arkasındaki itici gücü ortaya çıkardı.

Çin Bilimler Akademisi'nden çalışmanın ortak yazarı Gaopeng Lu, "Bu olay gerçekten dikkat çekiciydi" diyor.

Son araştırmada bilim insanları, ana şimşek boşalmalarını araştırmak için olayın fotoğraflarını değerlendirdi.

Olayın fotoğraf ve videolarını analiz etmek için kesin zaman damgalarının olmaması nedeniyle araştırmacılar, uydu yörüngeleri ve yıldız alanı analizini kullanarak video zamanını senkronize etmek için yenilikçi bir yöntem geliştirdi.

Bu yaklaşımı kullanarak, perilerin tam oluşum zamanlarını belirleyebildiler ve bunları ana şimşek boşalmalarıyla ilişkilendirebildiler.

Analize dayanarak bilim insanları, perilerin 200 bin km²'nin üzerinde bulut alanına yayılan devasa konvektif sistem içindeki "yüksek tepe akımlı" pozitif buluttan yere çakan şimşekler tarafından tetiklendiğini buldu.

Araştırmacılar, kırmızı perileri tetikleyen ana şimşek boşalmalarının Ganj Ovası'ndan Tibet Platosu'nun güney eteklerine kadar uzanan bir konvektif kompleksten kaynaklandığını belirtti.

Dr Lu, "Bu, Himalaya bölgesindeki fırtınaların Dünya üzerindeki en karmaşık ve yoğun üst atmosferik elektrik boşalmalarından bazılarını üretme potansiyeline sahip olduğunu gösteriyor" dedi.

Araştırmacılara göre bulgular, bölgedeki fırtınaların kırmızı periler gibi daha da karmaşık boşalma yapıları üretebileceğine işaret ediyor.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

independent.co.uk/news

Independent Türkçe için çeviren: Çağatay Koparal