Bilim insanları sineklerin daha fazla atığı ortadan kaldırması için genetiklerini değiştirmeye hazırlanıyor. 

Siyah asker sinekleri, atık yönetiminde ticari amaçlı olarak halihazırda kullanılıyor. Gıda gibi organik atıklarla beslenen bu sineklerin larvaları, vücut ağırlıklarının iki katını yiyebiliyor.

Bu böceklerin larvaları aynı zamanda hayvan yemi olarak kullanılıyor. 

Communications Biology adlı bilimsel dergide dün yayımlanan çalışmada, bilim insanları bu sineklerin genetiğini değiştirerek daha fazla fayda sağlanabileceğini öne sürüyor. 

Avustralya'daki Macquarie Üniversitesi'nden araştırmacılar bu sayede sineklerin hem daha fazla atık tükemesinin hem de bu süreçte, çeşitli sektörlerde kullanılacak enzimler üretmesinin sağlanacağını söylüyor. 

Halihazırda genetiği değiştirilmiş mikroplar atık yönetiminde kullanılıyor. Fakat bu canlılar steril ortamlara ve bolca suya ihtyaç duyuyor. 

Çalışmanın kıdemlı yazarı Dr. Maciej Maselko, kara asker sineklerinin doğrudan kirli çöplerle beslenebileceğini söyleyerek ekliyor:

Kara asker sinekleri, daha küçük parçalara ayrılan  büyük hacimli atıkları mikroplardan çok daha hızlı tüketecektir.

Araştırmacılar önerdikleri yöntemin, organik atıklar parçalandığında ortaya çıkan metan gazı miktarını da azaltacağını söylüyor. Makalenin başyazarı Dr. Kate Tepper, "İklim felaketine doğru gidiyoruz ve çöplüklerdeki atıklar metan gazı salıyor. Bunu sıfıra indirmemiz gerekiyor" ifadelerini kullanıyor.

Dr. Tepper halihazırda sineklerin genetiğini değiştirmeye başladı. Çalışmalarını ticari boyuta taşımak için EntoZyme adlı bir şirket kuran Macquarie Üniversitesi, siyah asker sineklerinin bu yıl bitmeden kullanılmaya başlamasını bekliyor. 

Bilim insanları sineklerin atıkları tüketme sürecinde hayvan yemleri, tekstil ve eczacılıkta kullanılan enzimlerin yanı sıra biyoyakıt ve yağlayıcı yapımında faydalanılabilecek yağ bileşiklerini de üretebileceğini söylüyor. 

Genetiği değiştirilmiş sineklerin, atıkların sorun teşkil etmekten çıkıp yeniden kullanıldığı döngüsel ekonomi modeline geçişte de önemli bir adım olacağı düşünülüyor.

Dr. Tepper bu böceklerin milyarlarca dolarlık atık yönetimi pazarında önemli bir potansiyel taşıdığını belirtiyor. Araştırmacı "Sürdürülebilir bir döngüsel ekonomi istiyorsak, bunun ekonomisinin de işlemesi gerekiyor" diyerek ekliyor:

Atıklardan daha fazla değer elde etmek için böceklerin genetiğini değiştirmek gibi sürdürülebilir teknolojileri uygulamaya yönelik ekonomik bir teşvik olması, bu geçişin daha hızlı yönlendirilmesine katkı sağlar.

Araştırmacılar ayrıca sineklerin uçmasını engellemek gibi bazı değişikliklerle, atıkların yer aldığı alandan ayrılmalarını engellemeyi planlıyor.

Independent Türkçe, Guardian, Phys.org, Communications Biology

Derleyen: Büşra Ağaç