Alzheimer'ın anne tarafından geçmesinin, babadan geçmesine kıyasla hastalığa yakalanma riskini daha fazla artırdığı bulundu. 

Demansın en yaygın biçimi olan Alzheimer, genellikle yaşlanmayla ortaya çıkan ve hafızanın kötüleşmesi gibi bilişsel gerilemelere neden olan bir rahatsızlık. 

Alzheimer'ın gelişmesi için ailede hastalık geçmişi olmasına gerek yok fakat akrabaları bundan muzdarip kişilerin daha yüksek risk altında olduğu belirtiliyor.

Hastalığa tam olarak neyin yol açtığı bilinmese de beyinde amiloid gibi proteinlerin birikmesiyle ortaya çıktığı düşünülüyor. 

JAMA Neurology adlı hakemli dergide dün yayımlanan çalışmada bilişsel sorun yaşamayan 65 ila 85 yaşındaki 4 bin 400 kişinin beynindeki amiloid birikimi incelendi. 

Araştırmacılar daha sonra katılımcılara ebeveynlerinde görülen hafıza kaybı belirtilerini ve Alzheimer tanısı alıp almadıklarını sordu. Çalışmanın kıdemli yazarı Hyun-Sik Yang "Bazıları resmi bir tanı almamaya karar verdiği veya hafıza kaybını yaşa bağladığından hafıza kaybı ve demans fenotipine odaklandık" diyor.

Bilim insanları beyninde daha fazla amiloid plakası bulunan kişilerin, annesinin hafıza kaybı sorunları yaşamış olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu buldu. 

Ayrıca babası hastalığın belirtilerini 65 yaşından önce göstermeye başlayan kişilerin de beyninde amiloid birikiminin normalin üstüne olduğu kaydedildi. Yang şu ifadeleri kullanıyor:

Çalışmamız, katılımcıların ailesinde anne tarafından bir geçmişe sahip olması durumunda, daha yüksek bir amiloid seviyesi gözlemlendiğini ortaya koydu.

Makalenin başyazarı Mabel Seto ise "Babada erken başlayan semptomlar varsa, bu durum çocuklardaki yüksek seviye amiloidle ilişkili" diyerek ekliyor:

Öte yandan annenin semptomları ne zaman geliştirmeye başladığı önemli değil; bunların ortaya çıkmasıyla yüksek seviyede amiloid arasında bağlantı var.

Alzheimer'ın kadınlarda daha yaygın görüldüğüne değinen Seto "Bir cinsiyetin, diğerinin katkıda bulunmadığı bir şeyde payı olduğunu görmek genetik açıdan gerçekten ilginç" diyor.

Bulgular değerlendirilirken katılımcıların cinsiyeti dikkate alınmadı. 

Bazı katılımcıların ebeveynlerinin, demans semptomları göstermeleri beklenmeyecek kadar genç yaşta hayatını kaybetmesi gibi, çalışmanın bazı sınırlamaları var. 

Ayrıca araştırmacılar katılımcıların çoğunun Hispanik olmayan beyaz olduğunu ve farklı etnik kökenden kişilerde bu sonuçların çıkmayabileceğini söylüyor. 

Ekip halihazırda farklı gruplarda benzer araştırmalar yürütmeyi planlıyor. Alzheimer'ın ailedeki geçmişine dair edinilen bilgiler, hastalığın erken tespit edilip önlem alınması açısından fayda sağlayabilir.

Independent Türkçe, News Medical, Daily Mail, JAMA Neurology

Derleyen: Büşra Ağaç