Alzheimer'ın ilerlemesini yavaşlatmak için kemik iliği nakli yapan araştırmacılar, fare deneylerinde başarılı sonuçlar elde etti.

Genellikle yaşlanmayla ilişkilendirilen Alzheimer, zaman içinde beyin fonksiyonları ve becerisinin azalmasına yol açıyor. Bu nörodejeneratif hastalığın henüz tedavisi olmasa da ilerlemesi durdurulmaya çalışılıyor. 

Daha önceki çalışmalarda kan hücreleri üreten kök hücrelerin çeşitliliğinin yaşlandıkça azaldığı bulunmuştu. Bu durum vücuttaki bağışıklık hücrelerini de etkilerken bazı bilim insanları yaşlı kişilerin enfeksiyonlara daha açık hale gelmesini buna bağlıyor. 

Science Advances adlı hakemli dergide yayımlanan çalışmada bilim insanları, kan hücreleri üretecek genç kök hücrelerin vücuda girmesinin Alzheimer'ın ilerlemesini yavaşlatıp yavaşlatmayacağını araştırdı. 

Beyninde Alzheimer'dakine benzer protein kümeleri olan 9 aylık fareler iki gruba ayrılarak birine iki aylık farelerin kemik iliği nakledildi. Kontrol grubundakilere de kendileriyle aynı yaştaki farelerin kemik iliği verildi. 

Araştırmacılar genç farelerin kemik iliğini alan hayvanların beynindeki protein kümelerinde kayda değer bir azalma tespit etti. Ayrıca kontrol grubunda değişiklik gözlemlenmezken, ilk gruptakilerin bilişsel becerileri de iyileşti. 

Bilim insanları yaşlı farelerin beyin hücrelerindeki bozulma ve iltihaplanmanın yanı sıra Alzheimer benzeri davranışlarda da azalma kaydetti. Ekip makalede şu ifadeleri kullanıyor:

 Çalışmamız, bağışıklık sisteminin gençleştirilmesinin Alzheimer hastalığı açısından umut verici bir terapötik yaklaşım olduğuna dair kanıt sunuyor.

Öte yandan genç birinden yapılacak kemik iliği naklinin insanlarda da benzer etkiler yaratıp yaratmadığının anlaşılması için daha fazla çalışmaya ihtiyaç var.

Ayrıca bazı bilim insanları, yöntem etkili olsa bile bu tedaviye ulaşım açısından eşitsizlikler yaşanacağını ve bu durumun etik problemler yaratacağını düşünüyor. 

Yale Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Zachary Harvanek şöyle diyor:

Yaşlanma karşısında önerilen, heterokronik parabiyoz veya kemik iliği nakli gibi müdahaleler için genç, allojenik donörlerin kullanılması, eşitlik ve sömürüye ilişkin etik kaygılara yol açacak. Kendilerini genç tutmak için genç kan veya kemik iliği kullanan milyarder 'vampirlerin' olduğu distopik gelecek görüntülerini akla getiriyor.

Harvanek, yine de tedaviye ihtiyaç duyan kişiler için kemik iliği naklinin güvenli bir yöntem olduğunu söylüyor.

Independent Türkçe, Medical News Today, MedicalXpress, Newsweek, Science Advances

Derleyen: Büşra Ağaç