ABD'li akademisyen ve düşünür Noam Chomsky, Avrupa'nın ABD'nin baskın olduğu sistemde kalmayı tercih etmesi durumunda ekonomik gerilemeyle karşı karşıya kalabileceğini söyledi.
Sputnik'e konuşan Chomsky, "Avrupa'nın vermesi gereken önemli bir karar var: Muhtemel bir gerileme ve hatta bazılarının tahminine göre sanayisizleşmeyle karşı karşıya kalarak ABD egemenliğindeki sistem içinde mi kalacak? Yoksa kendi ihtiyaç duyduğu maden kaynakları bakımından zengin ve kârlı Çin pazarına açılan bir kapı olan Doğu'daki doğal ekonomik ortağına bir şekilde uyum mu sağlayacak?" ifadelerini kullandı.
Chomsky, II. Dünya Savaşı'ndan bu yana benzer soruların gündeme geldiğini söyledi.
Charles De Gaulle döneminde Fransa'nın NATO'dan ayrılma çabalarına gönderme yapan ABD'li düşünür, "Rusya'yı bağımsız bir güç olarak gören Gaullist bakış, Willy Brandt'ın Doğu politikasında ve daha geniş anlamda Sovyetler Birliği'nin yıkılmasının ardından Gorbaçov'un tekliflerinde yankı bulmuştu. Yine de sadece spekülasyon yapabiliyoruz " dedi.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Yeni bir dünya düzeninin eşiğinde olup olmadığımız sorusuna yanıt veren Chomsky, "Ortaya çıkan dünya düzeninin şekli hakkında çok fazla tartışma var" ifadelerini kullandı.
Alternatiflerin BM temelli çok kutuplu bir düzen ve ABD'nin koyduğu kurallara dayalı tek kutuplu bir düzen olduğunu belirten Chomsky, "İlk seçenek dünyanın çoğunluğu tarafından geniş şekilde destekleniyor. İkincisiyse İngilizce konuşan ülkeler, Avrupa, Japonya ve birkaç diğer ülke tarafından daha destekleniyor" diye konuştu.
Rusya'nın Ukrayna harekatının ABD'ye verilmiş bir hediye olduğunu belirten Chomsky, askeri harekatın Avrupa'yı Washington'ın yörüngesine ittiğini ve tek kutuplu dünya talebini güçlendirdiğini söyledi.
Avrupa'nın, eski Sovyetler Birliği lideri Mihail Gorbaçov'un "Lizbon'dan Vladivostok'a" vizyonuna yöneleceğine dair umutlu olduğunu belirten Chomsky, "Gorbaçov'un Lizbon'dan Vladivostok'a kadar askeri ittifakların olmadığı ve sosyal demokratik bir gelecek için ortak çaba gösterildiği 'Avrupalının ortak evi' vizyonunda ciddi fayda olduğunu düşünüyorum" ifadelerini kullandı.
Chomsky, "Geleceğin, çok geç olmadan Gorbaçov'un vizyonuna doğru yönelmesini umuyorum" dedi.
Dönemin ABD Başkanı George H.W. Bush'la Gorbaçov arasında NATO üzerine imzalanan anlaşmaların hiçbirine uyulmadığını belirten Chomsky, o dönem iki liderin Almanya'nın birleşerek NATO'ya katılması ancak ittifakın doğuya doğru bir santim bile genişlememesi konusunda anlaştığını hatırlattı.
Dilbilim, felsefe ve psikoloji alanlarındaki çığır açıcı çalışmalarının yanı sıra politik yazılarıyla da tanınan Chomsky, günümüzün en etkili entelektüellerinden biri olarak görülüyor.
Siyaset alanında 70'den fazla eserin altına imza atan Chomsky'nin Amerikan Müdahaleciliği adlı kitabı "bölücü propaganda" gerekçesiyle Türkiye'de toplatılmış, ünlü düşünür kitabın yayıncısı Fatih Taş hakkında dönemin Devlet Güvenlik Mahkemesi'nde açılan davayı izlemek üzere ülkemize gelmişti.
Independent Türkçe, Sputnik