Türkiye'de yabancılara konut satışı teşvikler sayesinde son yıllarda hızla artıyor.
Kimisi yatırım, kimisi de vatandaş olmak için gayrimenkul alıyor.
Son düzenlemeyle 400 bin dolar değerinde gayrimenkul satın alan yabancılar, doğrudan Türk vatandaşlığına başvurma hakkı kazanıyor.
Güvenlikle ilgili ciddi sıkıntı yoksa genellikle alım yapan yabancı vatandaş olabilir.
Bilindiği gibi vatandaşlık için gayrimenkul alımlarında gerekli olan fiyat Eylül 2018'de 1 milyon dolardı.
Bu rakam daha sonra 250 bine düşürülmüş, gelen tepkilerin üzerine 13 Haziran 2022'de 400 bin dolara çıkarıldı.
Sonuç olarak istatistiklere göre yabancılara konut satışı 2022'de bir önceki yıla göre yüzde 15,2 artarak 67 bin 490'a ulaştı.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre 2013-2021 döneminde yabancılara toplam 301 bin 160 konut satıldı. Bunun 58 bin 576'sının satışı 2021'de gerçekleşti.
2022'de toplam konut satışları içinde yabancıların payı yüzde 4,5 oldu.
Bu yıl için yabancılara yapılan konut satışlarında ilk sırayı 24 bin 953 konutla İstanbul aldı.
İstanbul'u sırasıyla 21 bin 860 ile Antalya ve 4 bin 316 konut satışıyla Mersin takip etti.
Ancak işler her zaman sorunsuz geçmiyor.
Gerek vatandaşlık gerekse yatırım amaçlı Türkiye'de ev almaya çalışırken mağdur olan çok sayıda yabancı da bulunuyor.
En çok yaşadıkları sorun ise projeden aldıkları evlerin bir türlü bitmemesi ya da yaşanan maddi ve teknik gibi sebeplerden dolayı inşaatın durması.
Ne evini ne de parasını alabildi
İran vatandaşı Masume Muhtari parasını ödediği halde evine oluşamayanlardan biri.
Muhtari, 2015'te Esenyurt'ta Yeşil GYO'nun yaptığı Innova 4 projesinden 225 bin lira vererek 2+1 daire satın aldı.
Evinin 2017'de teslim edileceği sözüne güvenen Muhtari 2018'de İstanbul'a taşındı.
İnşaatın durması nedeniyle Muhtari, ne evini teslim alabildi ne de parasını.
O tarihten beri mahkeme yoluyla hakkını arayan, bu amaçla diğer mağdurlarla birlikte yapılan eylemlere katılan Muhtari, tapusunu alamadığı için Türkiye'deki oturum hakkını yenilemede sorun yaşadığını, her yıl yeniden müracaat etmesi gerektiğini söyledi.
"Geldiğime pişman oldum, hakkımı istiyorum"
Mağduriyetinin neredeyse 9'uncu yılına girdiğini söyleyen Muhtari, "Çok yoruldum. Evi aldığıma pişman oldum. Tek isteğim hakkım olan paramı alıp gitmek" dedi.
Muhtari, kendisi gibi mağdur olan başka Fars (İranlı) ve Arap arkadaşlarının da olduğunu ancak onların ülkelerinde bulunduğunu belirtti.
10 yıldır bekliyor
İranlı Fati Bagerdi de bir başka mağdur.
Bagerdi, kişisel nedenlerden dolayı fotoğrafının yayınlanmasını istemedi.
Yatırım ve oturmak için 10 yıl önce Esenyurt'tan Innovia 4 adlı konut projesinden o günün parasıyla 320 bin Türk lirası vererek bir ev aldığını ancak projenin bitirilerek evlerin kendilerine teslim edilmemesinden dolayı mağdur olduğunu söyledi.
Bagerdi'nin en büyük dileği artık evini alabilmek. O da kendisi dışında çok sayıda yabancı arkadaşının mağdur olduğunu belirtti.
Gerek Muhtari gerekse Bagerdi'nin ev almak için para ödedikleri Innovia 4 projesinin yürüten Yeşil GYO'nun sahibi Engin Yeşil'e görüş almak için çabalamamıza karşın başarılı olamadık.
Yurtdışında yaşadığı iddia edilen Yeşil'in ABD'nin Miami şehrinde ikamet ettiğine dair haberler geçen aylarda çeşitli yayın organlarında yer aldı.
"Dolandırıcılar din, dil, ırk ayrımı yapmıyor"
Konutla Dolandırılan Hak Sahipleri Platformu Sözcüsü Özlem Hanelçi, öncelikle konut alımı karşılığında vatandaşlık verilmesine karşı olduğunu ifade etti.
Müteahhit kılığına girmiş dolandırıcıların mesleklerini icra ederken din, dil ırk ve vatandaşlık ayrımı yapmadıklarını savunan Hanelçi, "İtina ile tüm ülke vatandaşlarını dolandırma konusunda ellerinden gelen tüm hileleri kullanarak sanatlarını icra etmektedirler" ifadelerini kullandı.
Hanelçi, mağduriyetlerin ana kaynağının yasal düzenlemelere rağmen kanuna aykırı satış yapılması olduğunu söyledi.
Ön ödemeli konut satışı yapmadan evvel belediyeden inşaatın ruhsatı onaylatılıp kat irtifakı kurulması gerektiğini hatırlatan Hanelçi, "Bu hazırlıklar yapılmadan satış sözleşmesi düzenlenemez" dedi.
"Türkiye genelinde 300 bini aşkın konut mağduru var"
Konut mağdurlarının sorununa dikkat çekmek için platformu kurduklarında Esenyurt'ta 30 bin, İstanbul'da 100 bin, ülke genelinde 300 bin kişinin konut alımında dolandırıldığını düşündüklerini belirten Hanelçi, "Fakat konu gündem oldukça dolandırıldığının yeni yeni farkına varan vatandaşların bize ulaşmasıyla bu sayının çok daha fazla olduğunu düşünüyoruz" diye konuştu.
Yüzlerce yabancı da konut mağduru
Net sayıyı bilmemekle birlikte yüzlerce yabancının da bu süreçte dolandırıldığını, bunların bazılarının da kendilerine ulaştığını söyleyen Hanelçi, mağdurların genelde İran, Irak, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Katar, Sudan gibi Ortadoğu ülkelerinin vatandaşlarından oluştuğunu kaydetti.
Hanelçi, şöyle devam etti:
Olayın nasıl gerçekleştiğinin anlaşılmasını kolaylaştırmak amacıyla bir örnek vereyim. Yargıya taşınmış bir olayda Esenyurt'ta maket üzerinden tüketicilerden sözleşme ile toplanan parayla yapılan Makromtek Esenyurt İnşaat İmalatları projesinin ismini Kayıkçı Park olarak değiştiriyor. Sonra bunu deniz manzaralı lüks konutlar şeklinde Ortadoğu coğrafyasında düzenlenen fuarlarda tanıtılıp ikince kez satılmaya çalışıyor. Böylece dolandırıcılık geliri aklanmak isteniyor."
"Vatandaşlık vaadiyle satılan projelerin bazısı da tamamlanıp teslim edilmedi"
Hanelçi, bazı projelerde ise vatandaşlık vaadiyle bakanlıklar ve konsolosluklar desteğiyle konut ve devremülklerin pazarlandığını fakat satılan yerlerin bir türlü tamamlanıp teslim edilemediğini söyledi.
"İşin ehli olmayan hukukçuların elinde ikinci kez mağdur oldular"
Hanelçi, konut alımında mağdur olan yabancıların bir kısmının yargı aşamasında da ciddi masraflara maruz kaldıklarını öne sürerek, "Yargıda hak aramak isteyen birçok mağdur işinin ehli olmayan hukukçular veya tüccar bir kısım avukatların mağduriyet oluşturan şirketlerle anlaşması nedeniyle yargıda da mağduriyet yaşamıştır. Mağduriyet yaşayan yabancı ülke vatandaşları konuyu Dışişleri Bakanlığı'na bildirmelerine rağmen destek alamadıklarını birçok kez beyan etmişlerdir" bilgilerini paylaştı.
Özlem Hanelçi, platform olarak yabancı konut mağdurlarının da sesini duyurmaya çalıştıklarını ve onlara ücretsiz danışmanlık hizmeti verdiklerini sözlerine ekledi.
© The Independentturkish
