14 Mayıs 2023 Pazar günü gerçekleşecek cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimlerinde Türk vatandaşlığı alarak seçmen olma hakkına kavuşan yabancılar da oy kullanabilecek.
Türkiye'ye göçmen, iş, eğitim amacıyla gelen yabancılardan vatandaş olanlar olduğu gibi yine önceden 250 bin, son yapılan düzenleme ile en az 400 bin dolarlık emlak alan yabancılar da bu hakka kavuşabiliyor.
Vatandaşlık hakkı elde eden yabancılar doğal olarak seçimlerde oy kullanabilecek. Bu konuda muhtelif sayıların ortaya atılması son yıllarda sürekli polemik konusu olmakta.
Buna dair ilk tartışma 2018 genel seçimlerinden önce çıktı.
Milyonlarca Suriyelinin de oy kullanabileceği iddiaları üzerine 24 Haziran 2018 seçimlerinde oy kullanma hakkına sahip Suriyeli sayısını eski Başbakan Binali Yıldırım 30 bin olarak açıklamıştı.
2018'de 30 bin Suriyeli seçmenden 22 bini oy kullandı
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ise 16 Kasım 2018 tarihli açıklamasında 24 Haziran 2018 seçimlerinde sandığa giderek oy kullanan Suriyelilerin sayısını 22 bin olarak duyurmuştu.
Bir yıl sonraki yerel seçimde oy kullanma hakkına sahip Suriyeli sayısı da arttı.
Soylu, 19 Ocak 2019'da yaptığı açıklamada 31 Mart 2019'daki yerel seçimlerde oy kullanma hakkına sahip olan Suriyelilerin güncel sayısını 53 bin 99 olarak ilan etmişti.
Aynı seçimde oy kullanma hakkına sahip yabancıların toplam sayısının Suriyeliler dahil 100 bin olarak iddia edildi. Ancak bunlardan ne kadarının sandığa gittiğine dair bir bilgi basına yansımadı.
Yabancı seçmenlerin seçimlerin akıbetini etkileyecek sayıya ulaştıkları iddia edildi
Asıl tartışmayı büyüten ise Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ'ın geçen haziranda yaptığı açıklamada Türkiye'de sadece Suriyelilere verilen vatandaşlık sayısının 900 bini aştığını ileri sürmesi oldu.
Özdağ, Suriyeliler dışında Türk vatandaşlığı verilen yabancıların sayısının ise 258 bine ulaştığını iddia etti.
Bu rakamlar İçişleri Bakanlığı'nca kabul edilmese bile yapılan kimi yorumlarda yüzbinlerce yabancı seçmenin seçimlerin akıbetini etkileyebileceği öne sürüldü.
1- Fotoğraftaki İstanbul Ataköy'de bir seçmen listesi ve doğuştan Türk vatandaşı yok. Soyadının ilk harfine göre sıralandığı listekilerin tamamı Türk vatandaşlığı alan Suriyeliler. Bir de lraklı var. Hepsinin adresi aynı caddede. Çünkü daire alan vatandaş oluyor. pic.twitter.com/qvD5MN2gyk
— Timur Soykan (@timursoykan) April 1, 2023
Ataköy'deki seçmen listesi konuyu yeniden gündeme taşıdı
BirGün gazetesi yazarı Timur Soykan, Twitter hesabında önceki gün İstanbul'un Ataköy ilçesindeki bir seçmen listesini paylaştı.
"Fotoğraftaki İstanbul Ataköy'de bir seçmen listesi ve doğuştan Türk vatandaşı yok" diyen Soykan, "Soyadının ilk harfine göre sıralandığı listedekilerin tamamı Türk vatandaşlığı alan Suriyeliler. Bir de lraklı var. Hepsinin adresi aynı caddede. Çünkü daire alan vatandaş oluyor" ifadelerini kullandı.
Askıya çıkan seçmen listeleri merakı giderdi
Bu paylaşım, seçimde yeni vatandaş olmuş kaç yabancının oy kullanacağı sorusunu bir kez daha gündeme getirdi.
Güncellenmek üzere ilçe seçim kurullarınca 20 Mart 2023 Pazartesi günü askıya çıkarılan seçmen listeleri bu konuda ilk bilgileri verdi.
Seçmen listeleri 2 Nisan 2023 Pazar günü askıdan indirildi ve itiraz süresi son buldu.
6 Nisan saat 17.00'de askı süresi içinde yapılan değişikliklere itirazlar da son bulacak. Sonrasında ise seçmen listeleri son halini alacak.
9 Ağustos 2022'de yabancı seçmenlere dair bir haberde görüşünü aldığımız Bilgi ve İletişim Teknolojilerinden Sorumlu CHP Genel Başkan Yardımcısı Onursal Adıgüzel, 166 bin yabancı seçmeni tespit ettiklerini söylemişti.
"240 bin yabancı seçmen var, milyonlar yok tespitlerimize göre"
Seçmen listelerinin askından indirilmesinin ardından son durumu öğrenmek için bir kez daha CHP'li Onursal Adıgüzel'i aradık.
Adıgüzel, YSK tarafından askıya çıkarılan yurtiçi ve yurtdışı seçmen listelerinde yaklaşık 170 bin Suriyeli, 23 bin Afganistanlı, 21 bin İranlı, 16 bin 500 Iraklı, 6 bin civarı da Libyalı olmak üzere 240 bin yabancı seçmen tespit ettiklerini belirterek, "Bizim tespitlerimize göre milyonlar yok" dedi.
Askıdaki değişikliklerin sonuca bağlanacağı 6 Nisan'dan itibaren son durumu göreceklerini kaydeden Adıgüzel, itirazların değerlendirilmesi sonucu açıkladıkları sayıda çok az da olsa bir düşüş olabileceğini ifade etti.
"Ataköy'de iddiaya konu olan kişiler seçmen kayıtlarında görülüyor"
Soykan'ın paylaşımında yer alan seçmen listesini de incelediklerini kaydeden Adıgüzel, "Bu kişilerin adları bizdeki seçmen kayıtlarında da görülüyor. Bakırköy ilçesinde Ataköy 2-5-6. Kısım Mahallesi'nde doğum yerlerine göre Suriye 64, Irak 45, Afganistan 35, İran 148, Libya 14 seçmen var" diye konuştu.
"Afaki rakamlar yok"
İYİ Parti Seçim İşleri Başkanı Dr. Şenol Sunat da seçmen olma hakkı kazanan yabancılarla ilgili ellerindeki rakamların çok afaki olmadığını kaydetti.
Sunat, gelen şikayetleri incelediklerini ve son tablonun önümüzdeki günlerde netleşeceğini söyledi.
"Suriyeli ve diğer Arap seçmenlerin bu seçime katılımı daha yüksek olur"
Peki başta Suriyeliler olmak üzere yabancı kökenli seçmenler sandığa rağbet gösterecek mi?
Bu soruyu Suriye muhalefetinin Türkiye'deki önemli isimlerinden, aynı zamanda Türk vatandaşlığına da geçen Halid Hoca yanıtladı.
Hoca, bu seçimde yeni vatandaş olmuş Suriyeli ve diğer Arap seçmenlerin de geçmiş seçimlere oranla sandığa daha fazla ilgi göstereceği iddiasında.
Gerekçesi ise AK Parti'nin bu konuda yoğun bir şekilde çalışmasına bağlıyor Haldi Hoca.
"Oyların azami kısmının AK Parti'ye gideceğini tahmin ediyorum"
AK Parti'nin gerek sosyal medyada gerekse bizzat telefonla arayarak yoğun bir çalışma yürüttüğünü aktaran Hoca, "Azımsanmayacak derecede de Arap trol ordusu oluşmuş durumda. Yapılan vurgunun din üzerinde olması ve Arap seçmenin genelde dindar olması sebebiyle bu oyların azami kısmının AK Parti'ye gideceğini tahmin ediyorum" ifadelerini kullandı.
"AK Parti ilçe başkanlıklarından bizzat aranıp, oyları isteniyor"
Suriyelilerle birlikte Türk vatandaşlığı kazanmış Arapların genellikle Esenyurt, Beylikdüzü, Başakşehir, Zeytinburnu ve Fatih gibi ilçelerde yoğun olduğunu hatırlatan Hoca, yabancı kökenli seçmen oylarının İstanbul'da etkisinin olacağını ancak diğer illerde çok belirleyici olmayabileceklerini belirtti.
"Kampanyalara bakıldığı zaman bu ilçelerde Arap seçmenlerin sandığa ilgisinin bu sefer daha yoğun olacağını düşünüyorum" diyen Hoca, şunları söyledi:
AK Parti oy vermeleri için ilçe başkanlıklarından bizzat aranıyorlar. Suriye ile ilgili dernek başkanlığını yürütüyor olmam dolayısıyla ben de Zeytinburnu ilçe başkanlığından arandım. Dernek üyelerinin AK Parti'ye oy atmaları istendi benden açıkça."
"Muhalefetin bir çalışması yok"
Hoca, muhalefet partilerinin oy kullanma hakkı kazanmış Suriyeli ve diğer Arap seçmene dair bir çalışmasını ise gözlemlemediğini de sözlerini ekledi.
"Göçmenler vatandaş olsa dahi taraf olmamak için oy kullanma konusunda çok istekli olmuyorlar"
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Göç Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (AYBÜ-GPM) Müdürü. Dr Ali Zafer Sağıroğlu ise Avrupa'da göçmenler genellikle vatandaşlık alsa dahi bulundukları ülkedeki siyasi çekişmelere taraf olmamak için seçimlerde oy kullanma konusunda çok istekli olmadıklarının gözlemlendiğini dile getirdi.
"Bu durum Türkiye'deki Suriyeliler için de büyük ölçüde geçerli ve mantıklı görünüyor" ifadelerini kullanan Sağıroğlu, "Sandıkta sıra beklerken yabancı olduğunu anlarlarsa çevredekilerin homurdanmasına tacizine açık kalabilirler. Yardım kuyruğuna bile girmekten çekinen bir insan oy vermeye kolay kolay gidemez" yorumunu yaptı.
"Kazandırdığından çok kaybettirir"
Seçmen olan yabancı sayısına bakıldığında oranın seçimde çok belirleyici olmayacağını kaydeden Sağıroğlu, göçmenlere yönelik tepkilerden dolayı iktidara kaybettirdiği oyun kazandıracaklarından çok daha fazla olabileceğini söyledi.
"Hepsi AK Parti'ye oy verecek değil"
Dünyada genellikle göçmenlerin sandığa gittiklerinde sol partilere yöneldiklerini savunan Zafer Sağıroğlu, "Bu insanların hepsi illa AK Parti'ye oy verecek değil. HDP de bunların haklarını savunuyor. Türkmenler içinde MHP'ye İYİ Parti'ye oy verecekler olabilir ama kimse bu konuda net konuşamıyor. Araştırma da yok" diyerek sözlerini tamamladı.
© The Independentturkish
