Çin'de 30 yılı aşkın süre uygulanarak ülkenin kalkınma hamlesinin parçası olarak görülen "tek çocuk politikası" 7 yıl önce kaldırılsa da yenidoğan sayısındaki rakamlar istendiği gibi değil.
ABD'nin New York Times (NYT) gazetesi, "Çin nüfus politikasını değiştirmekte çok mu geç kaldı?" sorusunu yanıtlandırmaya çalıştı.
Çoğu çiftin en fazla üç çocuk yapma iznine sahip olduğu Asya devinde halkın üremesi için teşvik üzerine teşvik açıklanıyor. Son olarak bir eyalet, bekarlara dahi istedikleri kadar çocuk yapma izni verdi.
Siçuan eyaletinde bu ay yürürlüğe giren uygulama, 1960'taki ulusal kıtlıktan beri ilk kez geçen yıl nüfusu düşen Çin'in bulduğu çarelerden yalnızca biri. Farklı kentlerde üniversite öğrencileri para kazanabilecekleri sperm bağışlarına yönlendiriliyor. Ayrıca doğurganlık tedavilerinin devlet sigortası kapsamına alınması için planlar yapılıyor.
Shenzhen kentindeyse ilk çocuğa 7 bin 500 yuan (yaklaşık 20 bin TL) verileceği, her yeni çocuk bu miktarın artırılacağı bildirildi.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Diğer yandan toplumda bu planlara karşı tepki doğdu. Kimileri alay ediyor, kimileri de tartışıyor. Yapılan tartışmalardan biri, genç işçilerin toplumdaki oranı artan yaşlı nüfusu besleyip besleyemeyeceği.
Tek çocuk politikası döneminde doğan yetişkinler, bebek sahibi olmanın çok maliyetli olduğunu vurguluyor.
84 milyon kişinin yaşadığı Siçuan'da hemşirelik yapan 26 yaşındaki Lu Yi, çocuk sahibi olmayı düşünmek için maaşının en az iki katına çıkması gerektiğini savunuyor:
Asıl sorun şu ki, insanlar maliyetini karşılayamayacağı için çocuk yapamıyor.
Çin'le aynı sorunu yaşayan Japonya, Rusya ve İsveç gibi pek çok ülke var. Onlarda da bu teşviklerin etkisi sınırlı oldu. Pekin yönetiminin önünde ayrıca ayrıca nüfusun artmasını dizginleyen tek çocuk politikası geçmişi bulunuyor. 2016'da ikinci, 2021'deyse üçüncü çocuğa izin çıksa da halkın düşünceleri bir anda değişmiyor.
Geçen sene 20 bin Çinli gençle yapılan ankette, yaşları 18 ile 25 arasında değişen katılımcıların üçte ikisi çocuk sahibi olmak istemediğini bildirmişti.
ABD'deki Wisconsin-Madison Ünviersitesi'nde araştırma görevlisi olan ve bu konu hakkında uzmanlaşan Yi Fujian, son teşvikleri doğal karşılıyor:
İki çocuk politikası başarısız oldu, üç çocuk politikası da öyle. Bu atılan, doğal bir adım.
Kadın hakları savunucularıysa ülkenin çoğu bölgesinde evli çiftlere sağlanan teşviklerin bekar annelere hiç verilmediğini işaret ediyor. Son döneme kadar, doğum yapan bekar annelere ceza veren eyaletler dahi vardı.
Son gelişmeler onları sevindirdi. 47 yaşındaki Şangaylı Zhang Meng, geleneksel aile yapısı dışına çıkanların kabul edilmesinin çok yavaş gerçekleştiğini söylüyor. 7 yıl önce ayrıldığı sevgilisinin çocuğunu dünyaya getirdiğinde kendisine ne ücretli annelik izni verildiğini, ne de sağlık masraflarının karşılandığını vurguluyor. Bu durumun eşitsizlik doğurduğunu savunarak devlete dava açan kadın, tazminat dahi kazanmış. Ancak sorunların tazminatı aştığının altını çiziyor:
Kadınların çoğunun, özellikle de bekar annelerin eksikliğini çektiği şey para değil, haklarının korunması ve toplumun saygısı.
Diğer yandan feministler, devletin daha fazla hak tanımasının işverenlerin kadınları işe almasını güçleştirebileceğini de işaret ediyor. Buna örnek olarak da, doğum izni vermek istemeyebilecek patronları gösteriyorlar.
Independent Türkçe, The New York Times, AA
