Singapur sıfır atık modeli (1)

Prof. Dr. Mustafa Öztürk Independent Türkçe için yazdı

Singapur bir ada şehir devletidir. 

Nüfusu 5,8 milyondur.

Singapur'un artan nüfusu ve gelişen ekonomisi, 1970'te günde bin 260 ton oluşan katı atık miktarı son kırk yılda yaklaşık 7 kat artışla 2016'da günde 8 bin 559 tonluk zirveye ulaşmıştır. 

2012'den bu yana, Singapur'da atıkların yüzde 60'ı geri dönüştürmekte ve yüzde 40 ise yakılmakta ve oluşan kül çöp depolama sahasına gönderilerek bertaraf edilmektedir.

Yanma sonucu oluşan kül inert atıktır. 

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Singapur'un ilk Sıfır Atık Master Planı, Singapur'un sürdürülebilir, kaynak verimli ve iklime dirençli bir ülke inşa etmek için temel stratejilerini ortaya koymuştur.

Bu, atık ve kaynak yönetimi uygulamalarına döngüsel bir ekonomi yaklaşımını benimsemeyi ve daha sürdürülebilir üretim ve tüketime geçişi içermektedir.

Singapur'un tek düzenli depolama sahası olan Semakau Katı Atık Sahası 2035 yılına kadar dolacaktır.

Bununla birlikte, mevcut atık oluşum ve bertaraf oranlarında, her 7 ila 10 yılda bir yeni bir yakma tesisi kurulması gerekecektir.

2035'e gelindiğinde, yakma işleminden elde edilen külün dökülecek hiçbir yeri olmayabilir, çünkü Singapur'un tek depolama sahası olan Semakau Katı Atık Sahası'nın o zamana kadar yer kalmayacağı tahmin edilmektedir.

Singapur'da yeni yakma tesisleri veya çöplükler inşa etmek için sınırlı arazisi var.

Bu, Singapur yönetimini mümkün olduğu kadar uzun süre muhafaza etmek için atılan atık miktarını büyük ölçüde azaltmaya zorlamaktadır.

Singapur, Semakau'nun ömrünü uzatmak için katı atık düzenli depolama alanlarına gönderilen günlük atık miktarını 2030 yılına kadar yüzde 30 azaltmayı hedeflenmektedir.

Ayrıca, 2030'a kadar yüzde 70'lik bir genel geri dönüşüm oranına ulaşma planlarını da özetlemektedir.

Sürdürülebilir üretim ve tüketim ve çöpleri servete dönüştürerek bu hedeflere ulaşabilir.

Denizde oluşturulan Semakau Düzenli depolama sahası görüntüleri Şekil 1’de verilmiştir. 
 

1.JPG
Şekil 1. Semakau katı depolama sahası

 

Çöpler, yakılarak hacmi yüzde 90 oranında azaltılmaktadır. Yanma sonucu elde edilen enerji elektrik enerji üretiminde kullanılmakta, oluşan kül ise Semakau katı depolama sahasında depolanmaktadır.

Yanma sonucu ise sera gazı CO2 salımlanmaktadır.
 

2.JPG
Şekil 2. Singapur’da Atık Yakma Tesisi

 

Singapur’da entegre katı yönetim çerçevesinde iki temel esas önemlidir.

Bunlar;

  • Atıkların kaynağında azaltılması, yeniden kullanılması ve geri dönüşümü. 3R'ler, atık oluşumunu kaynağında önleyerek ve birçok faydayı beraberinde getirerek çok önemli bir rol oynamaktadır.
  • Arazi kıtlığı olan ülkede atıklarını yakarak enerji üretmekte, atık hacminin verimli şekilde yüzde 90 oranında küçültülmekte ve yanma sonucu oluşan inert küller depolama alanında depolamaktadır. Bu şekilde depolama alanında daha fazla atık depolanabilmektedir. Depolama işlemi genel olarak denizde oluşturulan 3 adet özel alanlarda yapılmaktadır. Bu depolama alanlarına günlük yaklaşık 2.100 ton atık gönderilmektedir Bu, 600 ton yanmamış atıklar ve 1.500 ton atık yakma tesisi külüdür.

Lineer ekonomi, atık yönetiminde "al, yap, kullan, elden çıkar" sistemi, israfı modeline dayanmaktadır.

Bu yüzden şehirlerde anormal atık oluşmaktadır. Lineer ekonomi sistemi ile;

  • Atıkların geri kazanılması ve değerlendirilmesi mümkün olmamakta,
  • Doğal kaynaklar ciddi şekilde tüketilmekte ve tahrip edilmekte,
  • Küresel ısınmaya neden olan sera gazı salımı artmakta,
  • Yerüstü ve yeraltı su kaynakları tüketilmekte,
  • Su kaynakları kirletilmekte,
  • İsraf sorunu körüklemekte,
  • Doğal kaynaklar daha fazla tahrip edilmekte,
  • ve hava, su ve toprak kirliliği artmaktadır. 

Tekrar kullanım ekonomisi, hammaddeden üretim, kullanım, kullanılan ürünün bir kısmının geri dönüşümü ve tekrar üretime katılması sağlanmakta ve geri dönüşümü olmayan atıklar ise bertaraf edilmektedir. Tek kullanımlık plastiklere dur denilmektedir. 

Döngüsel ekonomi, hammaddeden üretim, kullanım, geri dönüşüm ve geri dönüşümden üretime hammadde ilavesi şeklinde sistem yürümektedir.

Hammadde yerine daha fazla geri dönüşüm maddesi, alternatif hammadde olarak, kullanılmaktadır. Tek kullanımlık plastiklere dur denilmektedir.

Singapur, atık ve kaynak yönetimi uygulamalarına döngüsel bir ekonomi yaklaşımını benimsemeyi ve daha sürdürülebilir üretim ve tüketime geçişi içerir.

Döngüsel bir ekonomi, kaynakları mümkün olduğu kadar uzun süre kullanımda tutarak değerini en üst düzeye çıkaran bir ekonomidir.
 

3.JPG
Şekil 3. Sıfır atık ve ekonomi ilişkileri

 

Sürdürülebilir üretim, iş yapma şeklini değiştirmeyi içerir. İklim değişikliği, kaynak kısıtlamaları ve sürdürülebilirlik için artan tüketici talepleri, şirketlerin daha azıyla daha fazlasını üretmek için yeni yeteneklere ihtiyaç duyacağı anlamına geliyor.

Ürünler, daha verimli tasarlanmalı, enerji verimliliği esas alınmalı ve süreçler yeniden yapılandırılmalıdır.

Ayrıca uygulamalı bilimin sınırları zorlaması ve yeni döngüsel ekonomi çözümleri geliştirmesi gerekecektir.

Hükümet, döngüsel ekonomiye geçişi hızlandırmak için öncülük etmektedir.

Yukarı yönde düzenleyici önlemleri empoze etmek için dönüm noktası olan Kaynak Sürdürülebilirlik Yasasını uygulamaya koymuştur.

Bu, öncelikli atık akışlarımıza yöneliktir; e-atık için Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu, ambalaj atıkları için zorunlu bir raporlama çerçevesi ve gıda atıkları için zorunlu ayırma ve işleme yönetmelikleri.

Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu, en geç 2025'e kadar ambalaj atıklarını da kapsayacaktır.

Atıklar, servete dönüştürülse bile, atık yönetimi ve geri dönüşüm çözümlerine yönelik küresel talebin artması öngörülüyor.

2030 yılına kadar plastiklerin yeniden kullanımı ve geri dönüşümünde dört kat artış potansiyeline dikkat çekilmiştir.

Bu, küresel petrokimya ve plastik sektörü için kâr havuzunda 60 milyar ABD doları artış sağlayacaktır.

Bu tür eğilimler bilim, mühendislik, otomasyon ve ilgili yeteneklerde becerilere sahip çalışanlara olan talebi artıracaktır.

Hükümet, yerel şirketler için yeni ekonomik fırsatlar ve Singapurlular için iyi işler yaratmak amacıyla sektör dönüşümünü ve işgücümüzün becerilerinin artırılmasını destekleyecektir.

Ana Plan, yalnızca Hükümetin çabalarıyla gerçekleştirilemez. Herkesin oynayacağı bir rol vardır.

Ancak bunu yaparak Ana Planın tam potansiyeli gerçekleştirebilir ve gelecek nesillerin yuva dediği yeşil ve yaşanabilir adanın keyfini çıkarmaya devam etmesi sağlanabilir.

Singapur, verimli bir atık toplama ve bertaraf sistemine sahiptir. Ancak, karşılaştığı yeni çevresel zorlukları karşılamak ve sürdürülebilir bir şekilde büyümeye devam etmek istiyorsa, atık yönetimine bakış açısını değiştirmesi ve herkesi daha az tüketip daha fazla tasarruf etmeye teşvik etmesi gerekir.

Amaç aynı zamanda aşağıdakiler aracılığıyla daha sorumlu ve bütünsel bir yaklaşımı teşvik etmektir:

  • Eko-tasarım, kaynak verimliliği ve 'endüstri ortak yaşamına' dayalı sürdürülebilir üretim (bir şirketin atıkları başka bir şirketin iş modelinin bir parçası olarak değerli olabilir).
  • Hem tüketicilerin hem de işletmelerin yeşil etiketli ürünleri tercih ederken yeniden kullanmayı ve daha fazla bağış yapmayı taahhüt edeceği sürdürülebilir tüketim.
  • Daha döngüsel bir ekonominin parçası olarak sürdürülebilir atık ve kaynak yönetimi.

Doğa, en iyi Sıfır Atık modelidir. Doğada atık yoktur ve üretilen yan ürünler başkaları için kaynak haline geliyor veya çevreye zararsız bir şekilde asimile ediliyor.

Sıfır Atık projesi;

  • Korumaya,
  • Kirliliği azaltmaya,
  • Atık yönetiminde istihdam oluşturmaya, 
  • Atık maliyetlerini düşürmeye,
  • Semakau Düzenli Depolama ve yakma tesislerimizin ömrünü uzatmaya,
  • Sera gazı salım azaltmaya 

yardımcı olur.

Sıfır Atık, toplumları, işletmeleri ve şehirleri, çevreyi, hayatları ve parayı kurtarabilecek yenilikçi atılımlara götürebilecek olağanüstü bir kavramdır.

Sıfır Atık lensi aracılığıyla, insanlar ve sistemler arasında tamamen yeni bir ilişki öngörülüyor; bu, dünya gezegeni üzerindeki etkimizi önemli ölçüde azaltırken, insanlar için daha fazla güvenlik ve refah yaratabilecek tek ilişkidir.

Heyecan iki düzeyde: geniş kapsamlı bir vizyon sağlıyor, ancak bugün de pratik ve uygulanabilir olmalıdır. 

Hedef sıfırdır ancak 'sıfır' kelimesine aşırı odaklanmamak önemlidir. Önemli olan Sıfır Atık'ın arkasındaki konsepttir. Sıfır Atık'a giden yol, uzun bir yolculuktur.

Sıfır Atık için yakın işbirliği içinde çalışan bireylerin, toplulukların, kuruluşların, işletmelerin, yerel yönetimlerin ve hükümetin çabalarını gerektirir.


Singapur için sonraki adımların çizelgesi

Singapur'un bu fırsatları değerlendirmeye ve zorlukların üstesinden gelmeye hazır olmasını sağlamak için şimdi harekete geçilmeli.
 

4.JPG
Tablo 1. Singapur'u geleceğe hazırlamak için 3 "direnç" oluşturmayı planlamakta

 

Bunu yapmak için Singapur, gezegeni korumaya yönelik küresel çabalarda üzerine düşeni yapmayı planlamaktadır

Singapur, Paris Anlaşması kapsamında, 2030 yılına kadar emisyon yoğunluğumuzu 2005 seviyelerinin yüzde 36 altına düşürmek ve 2030 civarında zirveye ulaşmak amacıyla emisyonlarımızı dengelemek için iddialı bir iklim taahhüdü vermiştir.

Ayrıca, çevreyi korurken ve sosyal katılımı sağlarken halkın hayatını iyileştirmek amacıyla Hükümetin uzun vadeli gündemindeki 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi (Sustainable Development Goals)  (SKH)'yi uygulamaya kararlıdır.

Bu Sıfır Atık Ana Planındaki çabalar özellikle tüketim ve üretim sorumluluğu, iklim harekatları ve su altındaki hayat destekleyecektir.
 

 

Kaynakların ve karbonun kısıtlandığı bir dünyada, kıt kaynakların değerlendiği ve mümkün olduğu kadar uzun süre kullanımda tutulduğu döngüsel bir ekonomi yaklaşımı benimsenmesi gerekmektedir.

Kaynakları koruyarak, üretimden ve atıkların yakılmasından kaynaklanan sera gazı emisyonları azaltabilir. Bunlar iklim değişikliğini hafifletmeye yardımcı olacaktır.

Döngüsel bir ekonomi yaklaşımı, kaynak verimliliğini artırmak için su, enerji, gıda ve atık sektörlerinde sinerji yaratarak yeni ekonomik fırsatlar da sağlayacaktır.


Sürdürülebilir üretim; yüksek akım

Sürdürülebilirlikte geri dönüşüm en çok konuşulan alanlardan biridir.

Döngüsellik oluşturmak için tüm kaynak akışı zincirinin yeniden düzenlenmesi gerekiyor. 

Örneğin şirketler, kolayca geri dönüştürülebilen malzemeler kullanarak daha uzun ömürlü ürünler tasarlayabilirler.

Şirketleri süreçlerinden atıkları "tasarlamaya" teşvik etmenin bir yolu, kullanım ömrü sona ermiş ürünlerinin uygun şekilde elden çıkarılması sorumluluğunu, genişletilmiş üretici sorumluluğu çerçevesi aracılığıyla üreticilere yüklemektir. 

Üretici sorumluluğu halihazırda birçok Avrupa ülkesinde uygulanmaktadır. 

Singapur, 2021'de e-atık ve plastik atık için genişletilmiş üretici sorumluluğu uygulayacaktır.

Diğer bir yol, bir sürecin veya tesisin atık çıktısının diğerine faydalı girdi olarak kanalize edildiği endüstriyel simbiyozu teşvik etmektir.

Bu, önceden planlamayı ve endüstrilerin birbirine daha yakın konumlanmayı kabul etmesini gerektirir, bu da arazi alımını azaltmaya yardımcı olacaktır.


Sürdürülebilir atık yönetimi; atıktan değer kazanmak

Atık yönetimini düzenlemek bir devlet sorumluluğudur ve atıktan değer elde etmek, sıfır atık ülkesi olmak için kilit bir stratejidir. 

Bu, normalde yakma tesislerinde son bulacak olan 3R (atıkları azaltma, yeniden kullanma ve geri dönüştürme)’den sonra geriye kalan ile ilgilidir. 

Burası, teknoloji ve yeniliğin fark yaratabileceği ve atıkları servete dönüştürmenin Singapur için rekabet avantajı haline gelebileceği yerdir.

Ambalaj atıklarının geri dönüşümü, dönüşüm için olgunlaşmış bir alandır. 

Hızlı tüketim malları şirketlerinden geri dönüştürülmüş plastiklere olan talebin artması ve ambalajda minimum miktarda geri dönüştürülmüş içerik gerektiren Avrupa Birliği düzenlemelerinin yaklaşmasıyla birlikte, Singapur burada mekanik geri dönüşüm (MRF) endüstrisini geliştirme planları üzerinde çalışmaktadır.

Ayrıca, daha düşük geri dönüşüm değerine sahip "daha kirli" plastikleri alabilen kimyasal geri dönüşüm tesislerini de araştırılıyor. 

Bu çabalar, plastik atık yönetimindeki dayanıklılığını artıracak, plastik geri dönüşüm oranını artıracak ve muhtemelen petrokimya endüstrisi için yeşil hammaddelerde yeni ekonomik değer doğuracaktır.

Gıda atıklarının geri dönüşümü, muazzam potansiyele sahip bir başka heyecan verici alandır. 

Çekici bir fikir, Kara Asker Sineği kompostlama; gıda atığının kara askeri sinek larvalarına beslendiği ve ortaya çıkan fraksiyonun (böcek dışkısı) kompost olarak kullanılmasıdır.

Gıda atığının ayrıştırılmasına ilişkin yaklaşan yönetmeliklerle, daha temiz gıda atığı kaynağı, bu teknolojiler aracılığıyla elde edilen verimin artmasına yardımcı olacaktır.


Sürdürülebilir tüketim; atık oluşmasını istemez

Sıfır atık yolculuğuğundaa özel sektör ve devlet sektörlerinin açıkça oynayacağı bir rol olsa da, bu çabaların başarısı nihayetinde insan faktörüne dayanıyor.

Tüketiciler olarak, tercihler ve alışkanlıklar, ürün ve hizmetlerin nasıl kaynaklandığını, üretildiğini ve paketlendiğini yönlendirir.

Aslında, bireylerin bir fark yaratma potansiyeli genellikle hafife alınır. Üretilen toplam gıda atığının yarısı evlerden ve bertaraf edilen evsel atıkların üçte biri ambalajdır. 

Bu, evlerden gelen atıkları azaltmak için büyük bir potansiyel olduğunu göstermektedir.

Bireylerin alışverişi için yeniden kullanılabilir torbaların kullanması, toplantılara kendi şişeleri veya bardakları götürmesi, bitiremeyecekse daha az pirinç veya erişte istemesi veya sadece bir beslenme çantası kullanması gibi küçük yaşam tarzı değişiklikleridir.

Fiziksel varlıklara gelince, geri dönüşüm hakkının yanı sıra, onarım, yenileme ve yeniden kullanım gibi diğer türevlerle birlikte ilk iki R - azaltma ve yeniden kullanma - fiziksel mallarda döngüselliği teşvik etmek için daha fazla değilse de eşit derecede önemlidir.


Gelecek

Singapur’da bu yıl sona ererken bile, sıfır atık yolculuğu devam ediyor ve gelecek yıllarda hız kazanması muhtemeldir. 

Sadece bir yıl öncesine kıyasla, zemin önemli ölçüde değişmiştir ve sürdürülebilirlik gelişiyor.

Bir referans noktası, Çevre Bakanlığı tarafından kısa süre önce başlatılan ters otomat makinesi denemesidir - sadece ilk kullanım ayında, şişe ve teneke kutu toplama oranı, bir yıl önce yapılan benzer bir denemeye kıyasla 30 kattan fazla artmıştır.

Başka bir referans noktası da, süpermarket zinciri FairPrice'ın 25 satış noktasında plastik poşetler için ücret almasıdır.

Çevreye duyarlı bu uygulamalardaki gelişme hızı beklentilerin çoğunu aşmıştır.

Herkes, tüketim alışkanlıklarını daha bilinçli kılarak ve sorumlu bir şekilde tüketerek döngüsel ekonomiyi teşvik etmede kilit bir rol oynayabilir. 

Tek bir dünya var ve çocuklarımızın geleceği buna bağlıdır. Her çaba önemlidir ve hepsi toplanır; küçük başlanabilir, ama şimdi başlanmıştır.

Kaynak Sürdürülebilirlik Yasası 4 Eylül 2019'da Singapur parlamentosundan kabul edildi ve kısmen 1 Ocak 2020'de yürürlüğe girdi.

Yasanın geri kalanı 2020 ile 2025 arasındaki aşamalar halinde uygulanacaktır.

Singapur'un ilk sıfır atık ana planının bir parçası olarak Yasa, Singapur'daki üç öncelikli atık akışına odaklanıyor;

  • Kuru atıklar, ambalaj atıklar,
  • Islak atıklar, mutfak atıkları,
  • e-atıklar

Genel amaç, Singapur'un atıkları azaltarak ve döngüsel bir ekonomi yaklaşımını benimsemeye doğru ilerleyerek gelecekteki büyümeyi sürdürmektir.


Islak atıklar, yemek atıkları (mutfak atıkları) 

2016-2017'de yapılan Ulusal Çevre Ajansı (NEA) araştırmasına göre, her hane her hafta 2,5 kg önlenebilir gıda atığı oluşmaktadır.

Üretilen gıda atığı miktarı son 10 yılda neredeyse yüzde 30 artmıştır.

2018'de gıda atığı Singapur'da bertaraf edilen toplam atık miktarının beşte birini oluştururken, gıda atıklarının yalnızca yüzde 17'si geri dönüştürülmüştür.

Gıda, temel ve değerli bir kaynaktır.

Gıda atıkları genel atıklara göre koku kirliliğine katkıda bulunur ve zararlı haşereleri çeker, daha sık atık toplama gerektirir. 

Singapur, tüketiciler için bir gıda atığını azaltma kılavuzunun yanı sıra gıda üretim kuruluşları, gıda perakende kuruluşları ve süpermarketler için gıda atığını en aza indirme kılavuz kitapları hazırlamıştır.

Rehber kitaplar, bu tür kuruluşların tedarik zinciri boyunca gıda israfını azaltmalarına yardımcı olmayı amaçlamaktadır.

NEA ayrıca eğitim materyalleri yoluyla gıda atıklarının azaltılması konusunda farkındalık yaratmak için özel kuruluşlar ve okullar dahil olmak üzere farklı kuruluşlarla işbirliği yapmıştır.

Marketler ve manavlar, yaş sebze ve meyveler miadı dolmadan önce tüketiciye daha ekonomik olarak satarak gıda atığı oluşmasını azaltmaktadır. 

Tüketime uygun satılmamış veya fazla gıdanın olduğu yerlerde, tüketiciler ve gıda kuruluşları fazla gıdalarını The Food Bank Singapore, Food from the Hearts, Willing Hearts ve Fei Yue Community Services gibi gıda dağıtım kuruluşlarına bağışlayabilmektedir.

Günümüz teknolojisi ile gıda atıklarını kompost ve biyometan üretimi için değerli bir kaynak olarak görerek döngüsel bir ekonomi yaklaşımı benimsenebilir. 

2024'ten itibaren, büyük oteller ve alışveriş merkezlerinin yanı sıra gıda üreticileri, yemek tedarikçileri ve gıda depolama depolarını barındıran endüstriyel gelişmeler dahil olmak üzere büyük gıda atığı üreticileri, bu tür atıkları sahada veya dışında arıtma için ayırmak zorunda kalacaktır.

Hükümet ayrıca, 2021'den itibaren atıkların ayrıştırılmasında başı çekmek için önemli miktarda gıda atığı üreten büyük kamu sektörü binalarıyla çalışıyor. 

2021'den itibaren, büyük gıda atığı üreteçleri olması beklenen yeni tesislerin geliştiricilerinin de gıda atığı arıtma sistemleri için yer ayırmaları ve 2024'ten itibaren bu tür atıkları yerinde arıtmaları gerekecektir.


Elektronik atık (e-atıklar)

Singapur’da yılda tahmini 60.000 ton e-atığı oluşuyor. Bu, her bir kişinin 11 kg e-atık atmasına veya ortalama 73 cep telefonunun ağırlığına eşdeğerdir.

e-atık, atılan (elektrik elektronik ekipman) EEE'dir. EEE, dizüstü bilgisayarlar, cep telefonları, televizyonlar, buzdolapları, piller ve elektrikli mobilite cihazları dahil olmak üzere bir elektrik kaynağıyla çalışan her şeyi ifade etmektedir.

Singapur'da üretilen toplam atığın yüzde 1'inden daha azını oluşturur, ancak küçük miktarlarda cıva ve kadmiyum gibi tehlikeli maddeler içerir ve uygun olmayan şekilde imha edilirse insan sağlığına ve çevreye potansiyel olarak zararlı olabilir.

e-atık, döngüsel ekonomi yaklaşımı için de büyük bir potansiyel sunmaktadır. EEE, değerli metaller ve çalışan bileşenler gibi değerli kaynaklar içerir.

Bu kaynakları çıkarabilir veya yeniden kullanabilir ve işlenmemiş doğal hammadde çıkarma ihtiyacı azaltabilir.

Floresan lambalar (belirtilen cıva sınırlarını aşan) ve elektronik olmayan ölçüm cihazları gibi cıva katkılı belirli ürünlerin üretimi, ithalatı ve ihracatı 1 Ocak 2020'de yasaklanmıştır. 

Piyasaya sunulduğundan bu yana, Devlet binaları, topluluk kulüpleri, okullar, apartmanlar, alışveriş merkezleri ve büyük elektronik perakende mağazaları dahil olmak üzere 400'den fazla yere (Mart 2019 itibariyle) 450'den fazla e-atık YENİLEME kutusu yerleştirilmiştir.

Program, e-atık toplama oranı yıllar içinde katlanarak artarak 2012'den bu yana 320 tondan fazla e-atık topladı; 2012'de 2 ton iken 2018'de 126 tondan fazla toplanmıştır.

2021'den itibaren, elektronik atık üreticilerinin ürünlerinin kullanım ömrü sonu işlemlerinden sorumlu olması gerekecektir.

Bu, ürünlerin lisanslı şirketler tarafından toplanması ve geri dönüştürülmesini sağlamaları gerektiği anlamına gelir.
 

6.JPG
Şekil 4. Yenileme e-Atık toplama kutuları

 

Dizüstü bilgisayarlar, cep telefonları ve ev aletleri gibi tüketici elektroniği ürünleri üreticileri, bir Üretici Sorumluluk Programına (PRS) katılmak zorundadır.

Plana göre, NEA tarafından atanan PRS operatörü, tüketici elektronik atıkları için bir toplama ve geri dönüştürme sistemi geliştirmeli ve uygulamalıdır. 

Bu, toplama sürücülerinin planlanmasını, e-atık kutularının sağlanmasını, e-atığın lisanslı geri dönüştürücülere taşınmasını ve toplanan ve geri dönüştürülen e-atık tonajının NEA'ya bildirilmesini içerir.

Bu tür tüketici ekipmanı için 300 metrekarenin üzerinde satış alanlarına sahip büyük perakendeciler, bilgi ve iletişim teknolojisi ekipmanı, lambaları ve pilleri için mağaza içi e-atık toplama noktaları kurmak zorunda kalacak.

Ayrıca, lisanslı e-atık geri dönüştürücüler veya toplayıcıların e-atığı uygun şekilde işlemesini sağlamaları gerekir.

Veri sunucuları ve güneş panelleri gibi ticari ve endüstriyel elektrikli ve elektronik ekipmanlara gelince, üreticiler, müşterilerinin talebi üzerine kullanım ömürlerinin sonuna gelmiş ekipmanları ücretsiz olarak geri almak zorunda kalacaklar.

Tüketiciler için önemli temas noktaları olarak perakendeciler, yeni ürünlerin teslimatı üzerine ücretsiz bir defaya mahsus ücretsiz geri alma hizmetleri sunmaları gerekecektir.

Güneş enerjili fotovoltaik (PV) panelleri ve sunucuları içeren tüketici olmayan EEE'ye gelince, üreticilerinin talep üzerine müşterilerinden tüm kullanım ömrü sonu ekipmanı için ücretsiz geri alma hizmetleri sağlamaları gerekecektir (Tablo 2).
 

7.JPG
Tablo 2. EEE toplama hedefleri

 

Bir e-atık yönetim sistemine sahip olmak, e-atığın uygunsuz kullanım riskini azaltacak ve bu sayede e-atıktaki değerli metalleri toplayarak, e-atıkları servete çevirerek döngüsel bir ekonomi yaklaşımı desteklenecektir.
 

8.JPG
Şekil 5. Atık döngüsü

 

Kuru atıklar, ambalaj atıkları

Ambalaj herhangi bir malzemeden yapılabilir ve malları tutmak, korumak, işlemek, teslim etmek veya sunmak için kullanılır.

Singapur’da evsel atıkların büyük bir kısmını ambalaj atıkları oluşturmaktadır.

2018 yılında, bertaraf edilen evsel atıkların yaklaşık üçte biri ambalaj atığından oluşmaktadır.

Ambalaj atıklarının yaklaşık yüzde 55'i plastik ambalaj, yüzde 25'i ise kağıt ambalaj, kalan yüzde 20, metal ve cam gibi diğer ambalaj malzemelerinden oluşmaktadır.
 

9.JPG
Şekil 6. Ambalaj türü

 

Ambalaj çok yaygın olmasına rağmen tekrar kullanılmadığından, onları daha sürdürülebilir şekilde azaltmanın ve tüketmenin yollarının bulunması gerekiyor.

Ayrıca atık olarak sonuçlanacak ambalaj miktarını azaltma planlarını belirlemeleri ve raporlamaları gerekecektir.

Ambalaj verilerinin zorunlu raporlanması ve ambalajlama için 3R planları 2020'de tanıtılacak ve Kaynak Sürdürülebilirlik Yasası kapsamında yasalaştırılacaktır.

Bu, büyük alışveriş merkezleri ve oteller için mevcut bir zorunlu atık raporlama çerçevesine dayanmaktadır ve 2020'de büyük kongre ve sergi merkezleri de dahil olmak üzere tüm büyük endüstriyel ve ticari tesislere genişletilecektir.

Zorunlu paketleme raporlama çerçevesi için, başlangıç olarak, üreticiler yıllık cirosu 7 milyon dolardan fazla olan paketlenmiş ürünler ve süpermarketlerin, piyasaya sürdükleri ambalajlara ve ambalajlama için 3R planlarına ilişkin verileri raporlamaları gerekecektir. Daha küçük üreticiler muaf tutulacaktır.

Çerçeve 2020'de kullanıma sunulduğunda NEA'ya kaydolmaları ve 2021'den itibaren ilk raporlarını sunmaları gerekecektir.

Süpermarketler, marka sahipleri, üreticiler ve ithalatçılar gibi ambalaj ve ambalajlı ürün üreticileri, piyasaya sundukları ambalaj türleri ve miktarı hakkında 2021'den itibaren NEA'ya veri toplamak ve rapor vermek zorunda kalacaktır.

Zorunlu ambalaj raporlama çerçevesi, plastikler de dahil olmak üzere ambalaj atıklarının yönetimi için bir EPR çerçevesinin temelini oluşturacaktır.

Bu, üreticilerin ürünlerini paketlemek için kullandıkları malzemelerin toplanmasından ve geri dönüştürülmesinden sorumlu olmalarını sağlar.

Şu anda yaklaşımı inceliyoruz ve sektörle istişarelerde bulunacağız. Amaç, ambalaj atığı yönetimi için EPR sisteminin en geç 2025 yılına kadar yürürlükte olmasıdır (Tablo 3).
 

10.JPG
Tablo 3. Ambalaj atık yönetimi için diğer ülkelerde kullanılan ERP mekanizması

 

Gıda atıkları, e-atık ve plastik de dahil olmak üzere ambalaj atıklarının kaynak döngülerini kapatmak için döngüsel ekonomi yaklaşımının benimsenmesiyle, hem hanelerin hem de endüstrinin daha az tükettiği, daha az atık ürettiği ve daha fazla geri dönüşüm yaptığı sıfır atık hedefine yaklaşılabilir. 
 

11.JPG
Şekil 7. Singapur’da uygulanan döngüsel ekonomi

 

Kuru atık konteynırları içine kesinlikle gıda atığı, sıvı atıklar, ıslak mendil, strafor, hacimli atıklar tekrar kullanılabilir malzemeler (çocuk oyuncakları, çantalar ve tişört gibi) kesinlikle atılmamalı.
 

12.JPG
Şekil 8. Kuru atık konteynırına atılmaması gerekenler ​​​​​​

 

Eğitim

Sıfır atık yaşam tarzını etkili bir şekilde teşvik etmek için MSE ve NEA, ağları aracılığıyla atık sorunları hakkında zemin oluşturmak ve farkındalık yaratmak için okullar, işletmeler, toplum grupları, STK'lar ve sivil toplum gruplarıyla yakın işbirliği içinde çalışır.

Bu bireylerden ve gruplardan bazıları, Hükümetin çalışmalarını tamamlayan araştırmalar yapmaktadır.

Diğerleri diyalogları kolaylaştırıyor ve geri bildirim topluyor ve yerel toplumu daha yeşil alışkanlıklar edinmeye teşvik ediyor.

Sakinler neyin ayrı toplanması gerektiği bilgisine vakıf olmadan kaynakta ayrı toplama başarılı olmaz.

Dolayısıyla bu, bilgi açığını kapatmak için artan tüketici bilgisi, eğitimi ve farkındalığına daha yakından dikkat edilmesi gerektiğini gösterir.

SEC Konferans Günü 2018 panelindeki katılımcıların yüzde yetmişi, halk eğitiminin ve kampanyaların geri dönüşüm oranını artırmaya yardımcı olacağına karar verdi ve bu, daha fazla halk eğitimine ihtiyaç duyulmasının "daha fazla onaylama ve güçlendirme" olduğunu söylediler.

Geri dönüşüm bilgisi eksikliği, NEA tarafından belirtilen "ana zorluklardan" biri olan kirlenmeye de katkıda bulunur.

Şu anda mavi geri dönüşüm kutularına/geri dönüşüm kanallarına yerleştirilenlerin yaklaşık yüzde 40'ı geri dönüştürülemiyor ve/veya gıda atıklarıyla kirleniyor.


Hanelerde ayrıştırma ve ayrı toplama akım şeması Şekil 9’da verilmiştir. 
 

13.JPG
Şekil 9. Evlerde ayrıştırma ve toplama

 

Geri dönüştürülebilen malzemeler ve kirlenmenin nasıl önleneceği konusunda halk arasında farkındalık yaratmak için NEA, tüm mavi geri dönüşüm kutularına yeni etiketler yerleştirmiştir ve geri dönüştürülebilecek veya edilemeyecek nesneleri açıkça belirtilmiştir.

Dört genel atık toplayıcı tarafından çalıştırılan tüm geri dönüşüm kamyonları, kolayca tanımlanabilmeleri için standartlaştırılmıştır.

Okullarda geri dönüşüm eğitim seminerleri verilmiş, ayrı toplama sistemi alt yapısı kurulmuş ve ayrı toplamalar doğru şekilde yapılmaya başlatılmıştır.

Bu öğrenci geri dönüşüm alışkanlıklarını eve götürmeleri amaçlanmaktadır.

Yetişkinler de aynısını evlerde yapabilmesi amaçlanmaktadır.

Çalışanlar daha fazla zamanını işyeri ve ofislerde geçirmektedir.

Buralarda ayrı toplama oldukça önemlidir.

İşyeri ve ofislerde oluşturulan geri dönüşüm zihniyetinin benimsenmesi ve uygulanmasının devam etmesi ve daha da güçlendirilebilmesi için kendi tesislerinde geri dönüşüm çabalarını üstlenmesi gereklidir.  

Çevre ve Su Kaynakları Bakanlığı yaklaşık 2 bin sıfırlama faaliyeti yürütmüş ve 670 binden fazla kişiye ulaşmıştır.

Bu 5,8 milyonluk Singapur nüfusunun yalnızca yüzde 12'sidir. Ayrıca 670 bin kişinin bir kısmı aynı hanelerden olabilir.

Singapur'da geri dönüşüm için kişisel kabulü ve sorumluluğu artırmak için daha çok şey yapılması gerekiyor.

Nihayetinde zihniyet değişikliklerine ve eylemlere yol açan halk eğitimi, bilinçlendirme ve farkındalık çok önemlidir. 

Sıfır atık projesinin uygulandığı Singapur’da yurt dışından plastik atık ithalatı yasaktır. 

Kolay değil ama başarılabilir. 

 

 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU