Önde gelen hakemli tıp dergisi British Medical Journal''da (BMJ) yayımlanan bir rapor, Pfizer'ın Kovid-19 aşısının Faz 3 deneyleri için anlaştığı Ventavia Research Group adlı şirkete dair önemli iddialarda bulundu.

Pfizer'a aşı deneyleri için laboratuvar hizmeti sunan firmalardan biri olan Ventavia'da iki hafta çalışan Brook Jackson'ın gönderdiği iç yazışma, belge, fotoğraf, ses kaydı ve e-postalara dayanan raporda, laboratuvar ortamında koşulların kötü olduğu ve verilerle oynandığı öne sürüldü.

ABD'deki Kuzey Karolina Üniversitesi'nden Dr. Jill Fisher ise raporun, aşının güvenirliğini etkilemediğini söyledi.

2 Kasım'da yayımlanan rapora göre sorunların sayısı o kadar çoktu ki laboratuvardaki kalite kontrol çalışanları bunaldı.

Jackson kötü laboratuvar yönetimi, hasta güvenliği ve veri doğruluğuna dair sorunlarla ilgili üstlerini sık sık bilgilendirdiğini iddia etti.

Bir belge, bir Ventavia yöneticisinin Ağustos 2020'de verilerle oynaması için üç çalışan görevlendirdiğine işaret ediyordu.

Jackson, BMJ'e iki Ventavia yöneticisiyle 24 Eylül'de yaptığı görüşmenin kaydını da verdi. İddiaya göre kayıtta, bir yöneticinin deneylerdeki hataların türlerinin ve sayısının belirlenemediğini söylediği duyuluyor.

Endişelerini görüşmeden bir gün sonra ABD Gıda ve İlaç İdaresi (Food and Drug Administration - FDA) bildiren Jackson, aynı gün "işe uygun olmadığı" gerekçesiyle kovuldu.

Jackson, FDA'e yolladığı e-postada şu sorunlardan bahsetti:

- Katılımcılar, enjeksiyondan sonra koridora yerleştiriliyor ve personel tarafından takip edilmiyor

- Advers olay (bir ilacın kullanımında beklenmeyen yan etki) yaşayan hastalar zamanında izlenmiyor

- Protokol ihlalleri bildirilmiyor

- Aşılar uygun sıcaklıklarda saklanmıyor

- Numuneler yanlış kaydediliyor

- Bu sorunları bildiren çalışanlar hedef alınıyor

"Deneydeki verilerin iyi ve temiz olduğunu düşünmüyorum"

Jackson'ın iddiaları, daha önce Ventavia'da çalışıp istifa eden veya kovulan kişiler tarafından da desteklendi. 

BMJ'ye konuşan ve adı açıklanmayan bir kişi, daha önce defalarca bu tip görevlerde bulunduğunu ve Ventavia'nın Pfizer için yaptığı deneydeki kadar karmaşık bir çalışma ortamı görmediğini belirtti.

Çalışan, söz konusu sorunların Jackson işten ayrıldıktan sonra da devam ettiğini öne sürdü:

Deneydeki verilerin iyi ve temiz olduğunu düşünmüyorum.

Çalışanlar, Pfizer'ın daha sonra sorunlardan haberdar olduğunu ve bir denetim yaptığını iddia etti.

Bir başka eski çalışan, FDA denetiminin beklendiğini ancak bunun hiçbir zaman gerçekleşmediğini öne sürdü.

Öte yandan Pfizer'in Aralık 2020'de acil kullanım izni için FDA'e yaptığı başvuruda, öne sürülen sorunlardan söz edilmedi.

Pfizer ayrıca bu yılın ağustosunda aşı için tam onay aldıktan sonra deneylerdeki incelemelerin bir özetini yayımladı. Özette, 153 laboratuvardan 9'unun denetlendiği açıklandı. 9 laboratuvar arasında Ventavia'ınınki yer almadı.

Ventavia sözcüsü Lauren Foreman, iddiaların araştırıldığını açıkladı.

Raporun "gereksiz bir endişe" doğurabileceğini söyleyen Dr. Jill Fisher ise şöyle konuştu:

Klinik araştırma verilerinin tamamı belirli bir yerden gelseydi ve orası sorgulansaydı, bu çok daha büyük bir endişeye yol açardı.

Independent Türkçe, RT, CBS 17

Derleyen: Uğurcan Yıldız