Seçim tarihi yaklaşırken, Tunus siyasi sahnesindeki kasvet de artıyor. Partilerin genel merkezlerindeki çalışmalar, 2014 seçimlerinden sonra parti liderleri arasındaki anlaşmazlıklar ve kişisel çekişmeler sebebiyle yaşanan bölünmeleri yeniden birleştirmeye yönelik çılgınca bir yarışa dönüştü.
Cumhurbaşkanı El-Baci Kaid es-Sibsi’nin kendi kurduğu ve seçimlerden birinci parti olarak çıktıktan sonra bölünen Nida Tunus Partisi’ni yeniden bir araya getirme girişimiyle ilgili açıklama yapması bekleniyor.
Parti içindeki büyük çoğunluğun karşı çıkmasına rağmen Cumhurbaşkanı Sibsi'nin oğlu Hafız Kaid es-Sibsi'nin partinin yönetimine gelmesinin ardından Cumhurbaşkanlığı Divan Müdürü Selma el-Lumi bu durumu protesto etmek amacıyla istifa etmişti.
Parti, son dönemde bunun gibi birçok kriz yaşadı.
Cumhurbaşkanı Sibsi, yakın çevresine göre 217 kişilik Merkez Komisyon Listesi’ne yeni bir yönetim seçimi için herkesin kabul edilmesi ve kimsenin dışlamaması çağrısında bulunacak.
Seçim ve çıkar ittifakları
Başbakan Yusuf eş-Şahid’e yakınlığıyla bilinen Yaşasın Tunus Partisi ile Kemal Murcan liderliğindeki Demokratik Anayasal Girişimi yayımladıkları ortak açıklamayla ittifaklar mevsiminin açılışını yaptılar.
Muhsin Merzuk liderliğindeki Tunus Projesi Partisi ise Sufyan Tubal liderliğinde Nida Tunus Partisi’nden ayrılan Nida Tunus Bloğu ile birleştiğini duyurdu.
Aynı şekilde, eski Cumhurbaşkanı Muhammed Munsif Merzuki liderliğindeki Tunus İrade Hareketi Partisi, Abdurrauf el-İyadi liderliğindeki Vefa Hareketi Partisi ve bazı bağımsız siyasiler Başka Bir Tunus Mümkün adı altında yeni bir ittifak kurduklarını ilan etti.
Var olmayan ya da vatandaşların bilmediği birçok parti arasında kurulan ittifaklar, Tunus’ta sayıları 218’e ulaşan partilerin siyaset sahnesine çıkmalarına neden oldu.
Orta sınıfın dağılması
Gazeteci ve siyaset analisti İbrahim el-Vuslati, bu hamlelerin özellikle Nida Tunus Partisi tarafından temsil edilen orta sınıfın şahit olduğu dağılmanın ardından yaklaşmakta olan seçimlere hazırlık olduğuna işaret etti. Vuslati, Düstur (Anayasa) Partisi’nin Abir Mussi liderliğindeki yükselişine de dikkat çekti.
Gelecek seçimlerin geçmiş yıllarda hükümeti kuran ya da hükümete katılan partilere ceza kesme olasılığının yüksek olduğunu belirten Vuslati, özellikle Libya ve Cezayir'de yaşananlar ışığında, iç ve bölgesel baskılar sonucu Nahda Hareketi’nin düşüşüne vurgu yaptı.
Vuslati’ye göre zorlu ekonomik ve sosyal koşullar, halkın tüm sınıflarını etkileyen ve Tunus toplumunun bel kemiğini oluşturan orta sınıfın yaşam standartlarını sarsan aşırı yoksulluk, Nida Tunus Partisi’nin 2014 seçimlerinde birinci parti olarak çıkmasını sağlamıştı. Ancak şimdi durum değişti ve halkın gözünde bunun sorumlusu olan partiler bedel ödüyorlar.
Vuslati, seçimlerin eski Cumhurbaşkanı Zeynel Abidin Bin Ali’yi hatırlatmasının şaşırtıcı olmayacağını da sözlerine ekledi.
Zaferi garantilemek veya yok olmamak için kurulan ittifaklar
“Çıkarlar için parçalanmış olan partiler nelerle karşılaşacak?” “Bu partiler kişisel çekişmelerden dolayı bölünmeden önce sahip olduklarını koruyabilecekler mi?”
Hükümet ortağı Tunus Projesi Partisi’nin Merkez Konseyi Başkanı Vatfa Belaid, Independent Arabia’dan Basil Tercüman’a verdiği demeçte, orta sınıfın güçlendirilmesinin acil bir zorunluluk olduğunu ve tüm partilerin bu yaklaşımı izlemesi gerektiğini belirti. Çünkü partilerin parçalanma ve parti içi küslükler nedeniyle başka bir seçenekleri olmadığını söyledi.
Siyaset ve seçim sisteminin Tunus gerçeğiyle uyuşmadığını söyleyen Belaid, bunun Kurucu Meclis tarafından eski sisteme tepki olarak yeni sistemi oluşturan siyasi zemin olmadan uygulanan bir sistem olduğunu ve bu nedenle başarısızlıkla sonuçlandığını kaydetti.
Uyarı
Belaid, yarı parlamenter sistemin, iktidarın halk tarafından seçilmemiş bir Cumhurbaşkanı, atanmış Başbakan ve seçilmiş meclis olarak üç başlı siyasi sistem aracılığıyla dağıtılmasının yanı sıra sağlam, yapısal ve deneyimli partiler gerektirdiğini düşünüyor.
Mevcut seçim sisteminin egemen bir çoğunluğu oluşturamayacağına dikkat çeken Belaid, bu durumun da siyasi süreci kısıtlayan, partilerin seçim programını yürütmesini engelleyen ve başarısızlıkların sorumlularını yaptıklarından sorumlu tutmayı zorlaştıran Nahda Hareketi ile ittifak gibi anormal ittifakların kurulmasını gerektirdiğini vurguladı.
Bölünen partilerin bir araya gelememelerinin seçimlerden sonra hükümet kurmanın zorluğuna yol açacağı uyarısında bulunan Belaid, meclise girecek olan partilerin orta veya küçük partiler olarak kalacağını ve bu durumun bir sonraki hükümetin oluşumunda önemli bir engel teşkil edeceğini söyledi.
Toparlanma çabaları
Seçim sonuçlarını beklerken, bölünen partilerin kendilerini toparlamak istedikleri ve son beş yıldaki olumsuz sonuçlara rağmen bir sonraki seçimlerde kazanan olmaya çalıştıkları anlaşılıyor.
Bu konuda değerlendirmelerde bulunan siyaset bilimci Hişam el-Haci, “Son dönemde kurulan ittifakların bazılarının siyasi sahneyi ve iktidar dengesini etkilememesi, saflarını toplamak isteyen partilerin, 2014 seçimlerine geri dönmek istediklerine işaret ediyor. Ancak bugün sorulması gereken soru şu; seçmen kendisine güven vermediklerini düşündüğü bu partileri nasıl kabul edecek?” dedi.
Tunus'ta genel seçimler 6 Ekim'de cumhurbaşkanlığı seçimleri 10 Kasım'da yapılacak.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
https://www.independentarabia.com/node/27731
Independent Arapça'dan Independent Türkçe için çeviren: Seda Demiröz
