Kovid-19 çoğu kişide hafif ve kısa süreli belirtiler gösteriyor. Ancak bazı insanlar hastalık belirtileriyle aylar boyunca mücadele etmek zorunda kalıyor. Uzmanlar buna “uzun Kovid-19” adını veriyor.
Bilim insanları uzun Kovid-19'a dair araştırmalarını sürdürüyor. Zira hastalıkla ilgili pek çok konu aydınlanmış olsa da hala karanlıkta kalan pek çok soru var.
Britanya'nın saygın üniversitelerinden King's College London'da Genomik Epidemiyoloji Profesörü Frances Williams, The Conversation'da kaleme aldığı bir yazıda uzun Kovid'e dair bilinenleri sıraladı ve kimlerin risk grubunda olduğu sorusuna yanıt verdi.
Risk grupları:
Uzun Kovid, nefes darlığı, belirgin yorgunluk, baş ağrısı ve tat ya da koku kaybı gibi bir dizi belirtiyle ortaya çıkıyor. Bu belirtiler kişiden kişiye değişebiliyor.
Kovid Belirti Araştırması Study isimli bir mobil uygulamayı kullanan bireylerin verilerini aktaran Francis şöyle yazıyor:
Pek de şaşırtıcı olmayan bir bulgu var. Kovid-19'u ilk etapta daha şiddetli geçiren, yani 5'ten fazla belirtiyi taşıyan kişilerin uzun Kovid riski daha yüksek görünüyor.
İleri yaşlardakiler, kadınlar ve vücut kitle indeksi daha yüksek olanlar da uzun Kovid'in risk grupları arasında.
Kadınlar risk altında:
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Francis'e göre insanların hastalığı atlattıktan aylar sonra hala belirtiler görmesinin birçok nedeni olabilir. Bunları anlamak, vücudun bazı bölümleri söz konusu olduğunda diğerlerinden daha kolay.
Zira semptomların belirli bir organı işaret ettiği durumlarda, araştırma süreci de nispeten basit. Örneğin klinisyenler, çarpıntıdan şikayetçi olan hastanın kalbindeki elektrik akışını inceleyebilir.
Ancak örneğin yorgunluk belirtisine çare bulmak daha zor. Francis, kısa süre önce yapılan büyük ölçekli bir çalışmaya atıfla, bu semptomun Kovid-19'u atlatan kişilerde yaygın görüldüğünü ifade ediyor. Bulgulara göre bu durum, vakaların yarısından fazlasında meydana geliyor ve hastalığın ilk etaptaki şiddetiyle ilgisiz görünüyor.
Bu çalışmada uzun süreli belirtiler görülmesi muhtemel kişiler arasında kadınlar ve ilginç şekilde önceden anksiyete ve depresyon teşhisi alanlar yer alıyor.
Erkeklerin Kovid-19'u daha şiddetli geçirme riski yüksek. Ama kadınların uzun Kovid'den daha çok etkilendiği görülüyor. Bu durum farklı veya değişken hormon durumlarını yansıtıyor olabilir.
Independent Türkçe, The Conversation
Derleyen: Çağla Üren
