ABD Rusya'dan aldığı S-400 füzeleri nedeniyle Türkiye'ye CAATSA kapsamında yaptırım açıklamaya hazırlanırken, söz konusu yaptırımların her an başlatılabileceği bildirildi.

Bu adım iki NATO müttefiki arasında bir dizi anlaşmazlık nedeniyle gerilen ilişkileri kötüleştirebilir.

ABD ve Türkiye'nin anlaşmazlık yaşadığı konular arasında, her iki ülkenin de askerlerinin bulunduğu Suriye'deki politika, ABD'nin İran yaptırımlarını ihlal ettiği için Halkbank'a karşı açtığı dava ve Türkiye'nin ABD'nin (Türkiye'nin) 2016 darbe girişiminden sorumlu tuttuğu Fethullah Gülen'i iade etmesi talebi yer alıyor.

S-400 füze savunma sistemi

Türkiye'nin Rus yapımı S-400 füzelerini satın alması ve test etmesi, Ankara'yı ABD'nin Hasımlarıyla Yaptırım Yoluyla Mücadele Etme Yasası (CAATSA) olarak bilinen ABD yasalarına göre yaptırımlara maruz bıraktı.

ABD, Türkiye'yi en gelişmiş ABD savaş uçağı olan Lockheed Martin yapımı F-35 savaş uçağı için parça üretme programından askıya aldığını söyledi, ancak üretim devam etti. Ayrıca Türkiye'nin planlanan 100'den fazla uçak alımını da engelledi.

Suriye meselesi

Türkiye, ABD'nin Ankara'nın terör örgütü olarak gördüğü YPG milislerine Suriye'de destek vermesine tepki gösteriyor.

Türk kuvvetleri 2016 yılından bu yana YPG'yi sınırdan geri püskürtmek için kuzey Suriye'ye üç operasyon düzenledi.

Türkiye, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ı büyük ölçüde destekleyen ABD Başkanı Donald Trump'ın, çok ileri giderse Türkiye ekonomisini "tamamen yok edeceği" uyarısına rağmen, geçen yıl en son operasyonu gerçekleştirdi.

Gülen'in iadesi

Türkiye, Ankara'nın 2016 darbe girişiminden sorumlu tuttuğu Fethullah Gülen'in ABD'den iade edilmesini talep ediyor.

ABD'li yetkililer, mahkemelerin, darbeye karıştığını reddeden Gülen'in iade edilmesi için yeterli kanıta ihtiyaç duyacağını söyledi.

Tutuklanan konsolosluk çalışanları

Mahkeme Ekim ayında ABD konsolosluğu çalışanı Mete Cantürk'ü terör örgütüne yardım suçundan beş yıl hapse mahkum etti.

İstanbul Başkonsolosluğu'nda görevli Türk güvenlik görevlisi Nazmi Mete Cantürk suçlamaları reddetti. Mahkeme Cantürk'ü tutuklamadı ve temyiz süreci devam ediyor.

Cantürk, suçlu bulunan üçüncü ABD konsolosluğu çalışanı. Hamza Uluçay, terör suçlamasıyla dört buçuk yıl hapis cezasına çarptırıldı.

İstanbul'daki konsoloslukta ABD Uyuşturucu ile Mücadele İdaresi tercümanı Metin Topuz'a Haziran ayında silahlı terör örgütüne yardım etmek suçundan 8 yıl 9 ay hapis cezası verildi.

ABD'nin Ortadoğu politikası ve İsrail

Erdoğan, ABD'nin İsrail'e verdiği güçlü desteği kınadı. Erdoğan ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma kararının Washington'un bölgedeki arabulucu rolünü kaybettiği anlamına geldiğini söyledi. Ayrıca Trump'ın, 1967 Ortadoğu savaşında Suriye'den ele geçirilen Golan Tepeleri üzerindeki İsrail egemenliğine verdiği desteği de eleştirdi.

Halkbank davası

ABD mahkemesi 2018'de, Halkbank'ta üst düzey yönetici olan Mehmet Hakan Atilla'yı, İran'ın ABD yaptırımlarını ihlal etmekten suçlu bulmasının ardından 32 ay hapis cezasına çarptırdı.

Halkbank'a aynı suçlamalarla dava açıldı ve Halkbank dolandırıcılık, kara para aklama ve komplo suçlamalarını reddetti. Atilla geçen yıl serbest bırakıldı.

ABD'de yeni dönem

ABD'de başkan olarak seçilen Joe Biden, Erdoğan'ı eleştirdi ve ABD'nin Erdoğan'ın siyasi muhaliflerini desteklemesi gerektiğini söyledi. Biden böylece 20 Ocak'ta Beyaz Saray'da göreve başladığında liderler arasındaki gerginliğe zemin hazırladı.

Şu anda yapılan açıklamaları erken bulduğunu belirten Erdoğan ise "Biden görevi üstlendikten sonra herhalde oturup bazı şeyleri konuşacağız" dedi.

ABD'nin Hasımlarıyla Yaptırım Yoluyla Mücadele Etme Yasası (CAATSA) nelerden oluşuyor?

2017 tarihli ABD'nin Hasımlarıyla Yaptırım Yoluyla Mücadele Etme Yasası (CAATSA), ABD başkanının ihlalde bulunan ülkelere yönelik olası 12 yaptırımdan en az beşini seçmesini gerektiriyor. Hafif ile sert arasında değişen 12 seçenek kişileri veya varlıkları hedef alabiliyor:

1) ABD İhracat-İthalat Bankası kredisi veya yardımlarına yönelik yaptırım;

2) ABD mal ve hizmet ihracatına yönelik yaptırım;

3) ABD finans kurumlarından alınan büyük kredilere yönelik yaptırım;

4) Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu dahil olmak üzere uluslararası finans kuruluşlarından alınan kredileri bloke etmeye çalışmak;

5) ABD hükümeti fonlarına sahip olan veya ABD piyasa yapıcı kurum olarak hizmet veren finansal kurumlara yönelik yaptırımlar;

6) ABD'den mal veya hizmet tedarikine yönelik yaptırım;

7) ABD yasalarına tabi herhangi bir döviz işlemine yönelik yaptırım;

8) ABD kanunlarına tabi herhangi bir banka ödemesi veya transferine yönelik yaptırım;

9) Mülkiyetle ilgili her türlü işleme yönelik yaptırım;

10) ABD varlıklarına yapılan herhangi bir yatırıma yönelik yaptırım;

11) Yaptırım uygulanan kurum veya kişi ile ilgili kurumsal görevlilere vize verilmemesi;

12) Yaptırımların hedefinde olan kurum veya kişinin yöneticilerine yönelik yaptırımlar.

Reuters