Black Panther yıldızı Chadwick Boseman'ın hayranlarını yasa boğan ölümünün ardından, birçok kişinin aklında oyuncunun mücadele ettiği kolon kanseriyle ilgili sorular belirdi.
Ünlü aktörün henüz 43 yaşında hayatını kaybetmesi, Hollywood camiasını ve sinemaseverleri hem üzdü hem de şaşkınlığa uğrattı. Aynı zamanda genç yaşta kolon kanserine yakalanma riskiyle ilgili endişeler yarattı.
New York Times'a konuşan uzmanlar, konuyla ilgili görüşlerini dile getirdi ve kolon kanseriyle ilgili bilinenleri anlattı.
Kolon kanseri genellikle yaşlıları etkilemiyor mu?
Kolon kanserinde vakaların çoğu yaşlılarda görülüyor. Ancak son dönemde gençler arasındaki vakalarda da artış yaşanıyor.
Amerikan Kanser Derneği'nin raporuna göre kolon kanseri, ABD'deki kanser ölümlerinde ikinci sırada geliyor. Son yıllarda 50 yaş altındaki kişilerde görülen vakalar, yılda yaklaşık yüzde 2 oranında artıyor.
Öte yandan American Kanser Derneği yöneticilerinden Rebecca L. Siegel, 50 yaş altı kişilerde semptomların görülmesinden tanıya kadar geçen ortalama sürenin 271 gün, 50 yaş ve üstü kişilerde ise 29 gün olduğunu söyledi.
Dr. Siegel, "Hem doktorlar hem de bu gençler, kanser olduklarını düşünmüyor" dedi ve ekledi:
Birincisi, sağlık sigortası yaptırma ihtimalleri yaşlılardan az, yani daha az paraları var. Ve şöyle düşünüyorlar: ‘30 yaşındayım, benim neyim olabilir ki?'
Taramalar ne zaman yapılmalı?
Amerikan Kanser Derneği ve diğer uzman ekipler, herkesin 45 yaşında taramalara başlamasını öneriyor.
Ancak ailesinde kolon kanseri öyküsü olan kişilerin, 40 yaşında ya da aile üyelerine teşhis konan yaştan 10 yıl önce testlere başlaması gerektiği belirtiliyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Memorial Sloan Kettering Kanser Merkezi'nden Dr. Robin B. Mendelsohn, ülseratif kolit veya Crohn hastalığı gibi iltihaplı bağırsak hastalığı öyküsü olan kişiler için de erken tarama yapılmasını öneriyor.
Taramalar dışkı örnekleri üzerinde yapılan çeşitli testlerle veya kolonoskopi gibi görüntülemeye dayalı yöntemlerle gerçekleştirilebilir.
Dr. Siegel, "Erken evrede gençlerin 5 yıllık sağkalım oranı yüzde 94" diye konuştu.
Hangi semptomlar ortaya çıkarsa doktora görünmek gerekir?
Doktorlar, en sık görülen belirtilerin kanlı dışkılama veya rektumda meydana gelen kanama olduğunu söylüyor.
Diğer belirtiler arasında kabızlık ve ishal, tuvalet alışkanlıklarında değişiklik, koyu renkli yapışkan dışkı, solgunluk, karın ağrısı veya kramplar, mide bulantısı, kusma ya da açıklanamayan kilo kaybı yer alabilir.
Tıp profesörü Muammed E. Salim, "Eğer bir şeyler hissediyorsanız, bir şeyler söylemelisiniz" dedi ve ekledi:
Meşgul ya da genç olduğunuz için ya da uğraşmanız gereken çok fazla sorun bulunduğu için ertelemeyin.
Independent Türkçe, New York Times