İki fizikçiden oluşan bir ekip, uzayda iki nokta arasında bir köprü gibi çalışabilecek fonksiyonel bir solucan deliği inşa etmeye çalışıyor. Bunun için tüm gerekense kuantum dolanıklığa sahip iki kara delik.
Geleneksel söyleme göre hiçbir şeyin bir kara deliğin muazzam yerçekimi çekiminden kaçması mümkün değil. Ancak son yıllardaki teorik araştırmalar neticesinde bazı bilim insanları iki dolanık kara deliğin aralarında kuantum bilgisini aktarabileceği düşünülüyor.
Buradan hareketle kara deliklerin, kuantum bilgisayar geliştirmek isteyen bilim insanların sıklıkla sözünü ettiği “kuantum ışınlanma” adı verilen bir fenomeni yeniden yaratması gerekiyor. Kuantum ışınlanma son derece karmaşık bir süreç olsa da temelde şifreli bilgilerin bir makineden diğerine aktarılmasını içeriyor.
Laboratuvar ortamında gerçek kara delikler oluşturmak ve birbirine bağlamak, modern bilimin yeteneklerini aşıyor. Ancak Quanta Magazine’e konuşan Maryland Üniversitesi araştırmacıları Christopher Monroe ve Brian Swingle, dolanık kara deliklerin nasıl davranacağını gösteren bir kuantum devre kurabileceklerine inanıyor.
Futurism.com’un aktardığına göre önceki modeller, bu devrenin çok küçük bir kara delik gibi davranabileceğini ortaya koymuştu. Yani söz konusu sistemin bir kara delik etkinliğini yeniden yaratmakla kalmayacağı, aynı zamanda gerçeğinden ayırt edilemeyeceği düşünülüyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Araştırmacılar, planlarının işe yaradığı durumda kuantum bilgilerini, onu önce karıştıracak sonra da absorbe edecek bir kara delik devresine işleyebilecek. Kısa süre sonra bu bilgiler, ikinci devreden şifresi çözülmüş biçimde çıkacak. Bu da yöntemi mevcut kuantum ışınlanma tekniklerinden farklı kılıyor.
Dolanık kara delikler ve solucan delikleri fikri, kozmoz boyunca seyahat eden bilim kurgu kahramanlarını çağrıştırsa da gerçekte olan epey farklı.
Bu gibi çabalar aslında, bahsi geçen bilim kurgulardan çok, kuantum hesaplama yöntemlerinin geliştirilmesiyle ilgili.
Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley’den araştırmacı Norman Yao, kara deliklerin tuhaf özelliklerini yeniden yaratmanın ve bağlamanın, “ışınlanmayı mümkün olan en hızlı zaman ölçeğinde sağlayabileceğini” söylüyor.
Independent Türkçe, Futurism.com, Quanta Magazine
