Yemen’in stratejik liman kenti Hudeyde, Birleşmiş Milletler (BM) öncülüğünde hazırlanan ateşkesin başarısız olması nedeniyle yeniden alevlenen çatışmalara sahne oluyor. Açlıkla mücadele eden halk, atık merkezlerinde buldukları çöpleri yiyor. Bombalanmış evlerinde mahsur kalanlar ise kan kaybından ölüyor. 

Yemenli kadın doğum uzmanı Aşvak Muharrem, iki ateş arasında kalan sivillerin yaşadığı dramı The Independent’a anlattı. Çatışmalar nedeniyle şehrin bazı bölümleriyle irtibatın hala kesik olduğunu söyleyen Muharrem, insanların ya açlık ya da tıbbi yardım alamamak yüzünden can verdiğini belirtti.

Doktor Muharrem, güvenli yerlere ulaşmak için tehlikeli dağ yollarını kullanan ambulanslardaki yaralıların perişan hallerine tanık olduğunu da ifade etti.

Meşruiyeti tanınan hükümet ile Husi isyancılar arasındaki ateşkesin, daha yürürlüğe girmeden başarısız olduğunu ve yardım akışıyla ilgili güvencelerin yerine getirilmediğini kaydeden Yemenli doktor, sözlerine şöyle devam etti:

“İki taraf arasındaki bombardımanlar ve çatışmalardan darbe alan bölgeye askeri güçler bile ulaşamıyor. Dremy gibi bir yer sürekli hedef alınıyor. Burada insanlar vurulduğunda ambulanslar bölgeye ulaşamıyor. Sahil şeridindeki bir yerde hava saldırısında yaralanan bir ailenin tamamı hayatını kaybetti. Koca bir ailenin kan kaybından öldüğünü gözünüzde canlandırın!”

Son dört yılda ücra köylerde ve kasabalarda yaşayan insanlara yardım ve tıbbi tedavi sağlamak için mobil klinik hizmeti veren Muharrem, birçok bölgeye şu an için ulaşılamadığını belirtti.

Yaptığı yardım çalışmalarının kesintiye uğradığını belirten Muharrem, “Sahil şeridinde bir zamanlar yiyecek götürmek için ziyaret ettiğim yerler vardı. Ancak bazılarına geçtiğimiz yıl nisan ayından bu yana ulaşamıyorum. Ne durumda oldukları konusunda hiçbir şey bilmiyorum” şeklinde konuştu.

Muharrem ayrıca, erzakların tükenmesi ve gıda fiyatlarının fırlaması nedeniyle ailelerin yiyecek bulabilmek için çöp yığınlarını karıştırdığını söyledi. Yemenli doktora göre, çöp yığınları arasında yiyecek arayan insanlar, fakir ve erzaksız kalan komşularının çöpe atacak hiçbir şeyi olmadığı için yakınlardaki atıklara bakmıyor.

Yemen’e gıda ve tıbbi malzeme girişinin ana merkezi olan Hudeyde, hala aralıklarla devam eden ateş altında. Muharrem, çaresiz halkın vaatlerden bıktığını ve ateşkes öngören Stockholm anlaşmasını da “işe yaramaz” olarak gördüğünü aktardı.

Açlıktan midesi şişen hamile kadınlara doğum yaptırmaya çalıştığını belirten Muharrem, yeni annelerin yetersiz beslenme yüzünden bebeklerini emziremediğini de dile getirdi.

Doktor Muharrem, neredeyse sadece iskeleti kalmış 8 yaşında bir çocuk gördüğünü de söyledi.

Yardım ajanslarına göre, sadece son 6 ayda yarım milyon çocuk evlerini terk etti. Save the Children kuruluşu, çatışmaların yeniden başlaması korkusuyla binlerce ailenin Hudeyde’den akın akın kaçtığını ve pek çoğunun gıda, yakıt ve ilaç gibi temel ihtiyaç maddelerini temin etmek için mücadele verdiğini bildirdi.

Kaçmayıp geride kalan Yemenlilerin ailelerine bakabilmek için çaresizce çabaladığını anlatan Muharrem, bölgeyle ilgili oldukça çarpıcı bir bilgiyi de paylaştı. Organ ticaretiyle ilgili reklamlar gördüğünü belirten Muharrem, insanların böbreklerini satmak için Mısır gibi ülkelere gittiğini belirtti.

Hasta aile fertlerini görmek için Mısır’a yaptığı kısa ziyaret sırasında The Independent’a konuşan Muharrem, “Bazı insanlar organlarını, böbreklerini satıyor. Reklamları görebiliyorsunuz. Ameliyat için Ürdün, Kahire ve Hindistan’a gidiyorlar” dedi.

Yemen’de çocuk evliliklerinde yaşanan artışa da dikkati çeken Muharrem, çaresiz ailelerin daha 12’sindeki kız çocuklarını evlendirdiğini ve bu insanların yiyecek yemeği aldıkları çeyiz parasıyla bulabildiğini anlattı. Evliliklerin ticarete döndüğünü vurgulayan Muharrem, “Aileler fakirlik, açlık ve hastalık yüzünden borç içinde. 12-13 yaşlarındaki kızlarını teklif ederek borçlarını ödüyorlar. Evlendirilen kızlardan bazılarının kocaları 70 yaşında” dedi.

Bebek maması dahil temel maddelere ulaşmanın neredeyse imkansız olduğunu kaydeden Yemenli doktor, insanların çoğunun ihtiyaçlarını karşılamak için başkent Sana’ya 4 saat süren bir yolcuğu göze almak zorunda olduğunu da ifade etti.

Muharrem, “Bir ateşkes olduğunu öne sürüyorlar. Ancak her gün hava saldırıları ve bombardımanlar yaşanıyor. Bu işe yaramaz bir anlaşma. Savaşa artık bir son verilmeli. Kuşatma bitmeli. İnsanlara para ödenmeli. Politik konular daha sonra da çözülebilir” diye ekledi.

Doktor Muharrem’in sözleri bölgedeki son durumla ilgili bilgi verirken, Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyonda yer alan Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Yemen’deki savaşa dair açıklamalarda bulundu. Kendilerine bağlı hava kuvvetlerinin Hudeyde civarında 10 Husi eğitim kampını vurduğunu bildiren BAE, barış anlaşmasının sözde yürürlükte olmasına rağmen “daha fazla bir güç kullanmaya hazır olduklarını” duyurdu.

BAE Dış İlişkilerden sorumlu Devlet Bakanı Enver Kargaş, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Husileri, Stockholm anlaşmasını bin kez ihlal etmekle suçladı.

Koalisyonun daha büyük bir güçle karşılık vereceği uyarısını yapan Kargaş, “Husiler, Hudeyde limanından hala çekilmedi. Milis kuvvetleri, yardım konvoylarının Hudeyde’den ayrılmasına ve gemilerin limana yanaşmasına izin vermiyor. Bu, barış süreci için gerçek bir engel” ifadelerini kullandı.

Bakan ayrıca, “Husilerin Stockholm anlaşmasına uymasını sağlamak için koalisyonun daha fazla bir güce başvurmaya hazır olduğunu” söyledi.

BM hafta başında yaptığı açıklamada, savaşan tarafların en son 7 Ocak itibarıyla Yemen’in liman kentinden çekilmiş olmalarını içeren ateşkesin dikkate alınmadığını kabul etti.

Aralık ayında İsveç’te imzalanan anlaşmaya göre, yerel bir yönetim kontrolü devralacak ve süreç BM’ye bağlı özel bir misyon tarafından da takip edilecekti. Ancak bugüne kadar geri adım atmayan iki taraf da karşılıklı olarak birbirlerini anlaşmayı ihlal etmekle suçladı.

Bölgede yaşanan düşmanlıkların tekrarlanması nedeniyle son derece kaygılı olduğunu belirten BM’nin Yemen Özel Temsilcisi Martin Griffiths, barış anlaşmasına uygun olarak “hızla yeniden düzenlemeye gidilmesi”nin önemini dile getirdi.

BAE, Suudi Arabistan ve diğer müttefik Körfez ülkeleri, Yemen Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi’yi devirerek ülkede kontrol ele geçiren İran destekli Husilere karşı 2015 yılı Mart ayında bombardıman başlattı.

Ancak dört yıldır süren savaşın biteceğine dair bir işaret bulunmuyor. Dünyanın en kötü insani krizine yol açan ve ülkeyi kıtlığın eşiğine sürükleyen savaşta bugüne kadar 60 bin kişinin öldürüldüğü tahmin ediliyor.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news/world/middle-east

Independent Türkçe için çeviren: Elvide Demirkol