Avustralya’nın en fazla okunan gazeteleri, yasal düzenlemenin basın özgürlüğünü kısıtladığı gerekçesiyle pazartesi gününe ilk sayfalarını “karartarak” başladı.
Karartma uygulanan ön sayfalardaki üstü çizilmiş kelimeler arasına "Haber sınırlaması, gizlilik, gazeteciler ve onlara bilgi verenlere hapis dönemi, Avustralya’da olamaz, evet şu anda oluyor, Hükümet Avustralyalılardan doğruyu gizliyorsa, neleri örtbas ediyor?" ifadeleri yerleştirildi.
Protestoya katılanlar arasında ülkenin en çok okunan gazetesi Herald Sun’ın yanı sıra Sydney Morning Herald, The Age ve The Australian da bulunuyor. Protestoya televizyon ve radyoların yanı sıra internet haber sitelerinden de destek geldi.
Gazeteler, hükümetin son 20 yılda çıkardığı ulusal güvenlik yasalarıyla "gizlilik kültürü" oluşturarak halkın öğrenme hakkını engellediğini savunuyor.
Medya yöneticileri, geçen hafta parlamentoda toplanan basın özgürlüğünü inceleyen komisyonu sırasında "Ulusal güvenlik ve istihbarat yasalarının gazetecilerin işlerini yapmalarını imkânsızlaştırdığını, yolsuzluk ve usulsüzlükleri basına bildirmek isteyen kamu görevlilerini de korkuttuğunu" söylemişti.
2018’de “muhbirleri korumak” için mevcut casusluk yasasına bir hüküm ekleyen Avsutralya’da “ifade özgürlüğü” anayasal zemine oturtulmamış durumda.
21 Ekim tarihli gazetelerin karartılması eylemi, gazetecilerin “hassas bilgilere” ulaşımını engelleyen yasalardan muaf tutulması ve özgürce işleyen bir bilgi sisteminin kanunlaştırılmasını amaçlıyor.
“Avustralya dünyanın en gizli demokrasisi olma riski altında”
Öğrenme Hakkı Koalisyonu (Right to Know Coalition) tarafından organize edilen karartma uygulamasına destek veren News Corp Avustralya'nın Yönetim Kurulu Başkanı Michael Miller, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda “Hükümet, gazetecilere her yasaklama getirdiğinde Avustralyalıların ‘Benden neyi saklamaya çalışıyorlar?’ diye sormalı” ifadelerini kullandı.
Every time a government imposes new restrictions on what journalists can report, Australians should ask: 'What are they trying to hide from me?' - Why I've taken a stand against increasing government secrecy in Australia https://t.co/BQek4KvKyB #righttoknow pic.twitter.com/cpXJEvz7pj
— Michael Miller (@michaelmillerau) October 20, 2019
Sydney Morning Herald Editörü Lisa Davies, "Bu, gazeteciler için değil, Avustralya demokrasisi için" paylaşımında bulunurken, Avustralya Yayın Kurumu (ABC) Genel Müdürü David Anderson da sosyal medya hesabından "Avustralya dünyanın en gizli demokrasisi olma riski altında” mesajına yer verdi.
This is not a campaign for journalists - it’s for Australia’s democracy. https://t.co/QQ2bt6KKYc… @smh #YourRightToKnow #PressFreedom #righttoknow pic.twitter.com/Hdf3H3z5r9
— Lisa Davies (@lisazdavies) October 20, 2019
Başbakan Morrison’dan hukukun üstünlüğü açıklaması
Başbakan Scott Morrison, konu hakkında gazetecilere yaptığı açıklamada, basın özgürlüğünün Avustralya demokrasisi için önemli olduğunu ancak bunun için hukukun üstünlüğünün gerekliliğini hatırlatarak, "Buna ben, herhangi bir gazeteci veya herhangi bir insan da dâhil" dedi.
ABC’nin ofisine baskın; News Corp editörünün iç çamaşırlarına kadar arama
Avustralya basınındaki “rahatsızlığın” geçmişi mayısta yenilenen seçimlere kadar uzanıyor.
Polis haziran ayında, Avustralyalı yayın kuruluşu Australian Broadcasting Corporation’ın (ABC) Sydney’deki ofisini ve News Corp editörü Annika Smethurst’un evini basmıştı.
ABC’de bilgisayarlarında 9 bin belgenin soruşturulması ve Smethurst’un iç çamaşırı çekmecesine kadar aranması kamuoyunda çok tepki çekmişti.
Smethurst’un evinin, bir kamu görevlisinin kendisine haber sızdırması, ABC’nin ise Afganistan’daki Avustralya Özel Birlikleri’nin karıştığı öldürme ve görevi kötüye kullanma iddialarını 2017'de gündeme getirdiği "Afgan Belgeleri" haberi nedeniyle basıldığı açıklanmıştı.
Bu yılın başında ayrıca mahkeme, çocuk istismarından suçlu bulunan, Vatikan’ın hazineden sorumlu eski Kardinali George Pell ile ilgili yayın yasağı getirmişti.
Savcılık, konuyla ilgili 30 gazeteci için hapis ve para cezası istemiyle soruşturma başlattı.
Independent Türkçe, Ajanslar
