Trump'ın yardımları kesmesi Güney Afrika'daki beyazların bir kısmını sevindirdi

"Günah keçisi olduğumuzu düşünüyoruz"

Afrikaanerler o yıl 70 beyaz çiftçinin öldürüldüğünü bildirerek Ekim 2017'de Pretorya'daki Voortrekker Anıtı'na beyaz haç bırakmıştı (AP)

Güney Afrika'nın "2024 tarihli Toprak Kamulaştırma Yasası", İsrail aleyhine Uluslararası Adalet Divanı'nda (UAD) açtığı "soykırım" davası ve "İran'la yakın ilişkilerini" gerekçe gösteren Donald Trump yönetiminin yardımları durdurma kararı, ülkedeki beyazların bir kısmını sevindirdi. 

Resmi verilere göre ABD, Güney Afrika'ya 2023'te yaklaşık 440 milyon dolarlık bütçe ayırmıştı.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Pretorya yönetiminin Tarım Bakanı John Steenhuisen, "Güney Afrika'da tazminat ödenmeden toplu olarak herhangi bir arazi kamulaştırılmıyor" dese de ABD tartışmalı toprak yasasını gerekçe göstererek Güney Afrikalı beyaz çiftçilere yönelik bir mülteci programı da hazırladığını duyurdu. 

Yaklaşık 63 milyonluk ülke nüfusunun yüzde 8'inden fazlasını oluşturan beyaz toplumun yarısına yakınını Hollanda kökenli Afrikaaner etnik grubu teşkil ediyor.

Güney Afrika'nın beyaz çiftçilerinin büyük bölümü de Afrikaaner kökenli.

Afrikaaner toplumunun çeşitli sivil toplum kuruluşlarını kendi çatısı altında toplayan Dayanışma Hareketi, ABD'nin Güney Afrika'ya yaptırım uygulamasına karşı olduklarını ve hükümetler arası diplomatik anlaşmazlıkların bir parçası olmamaları gerektiğini vurguladı.

Afrikaanerlerin en büyük temsilcilerinden AfriForum'dan da "Biz bu ülkenin yerlileriyiz ve hiçbir yere gitmiyoruz" açıklaması geldi. 

Reuters

Pretorya'da doğan Elon Musk'ın Donald Trump'ın kararında ne kadar etkili olduğu bilinmiyor (Reuters)


Diğer yandan "ırka dayalı ayrımcılığın kurbanları" olduğunu savunarak Trump'ın kararını destekleyen Afrikaanerler de var.

New York Times'a (NYT) konuşan bu kişiler, apartheid sonrasında Güney Afrika'nın gerçek mağdurlarının kendileri olduğunu ve toplu katliamlara kurban gittiklerini anlattı. 

Siyahların başını çektiği hükümetlerin apartheid yönetiminin intikamını almaya çalıştığını iddia ettiler. 

NYT beyaz çiftçilerin korkunç cinayetlere kurban gittiğini doğrularken bunların istatistiklerde çok az bir yer kapladığını da bildirdi. 

Afrikaaner Vakfı'nın yöneticisi Ernst Roets, ABD'nin hamlesiyle birlikte apartheid rejiminin çöktüğü 1994'ten beri en kayda değer uluslararası eylemin yaşandığını söyledi. 

Washington ziyaretlerinde Trump yönetimiyle doğrudan temasa geçemeseler de yaşadıkları mağduriyeti duyurmayı başardıklarını ifade etti:

Bazı yanlış şeyler yaptık ama tüm toplulukların hataları olmuştur. Günah keçisi olduğumuzu ve her sorunda bizi suçladıklarını düşünüyoruz. Kanımca artık bunun tanınması pek çoklarının olumlu karşılayacağı bir gelişme.

AfriForum'un yöneticisi Kallie Kriel de Afrikaanerleri hedef alan kanunlardan bir örnek verdi. Okullarda Afrikaans dilinin öğretiminin yasaklanabileceğini vurgulayarak "Bu bizim kültürel varlığımıza doğrudan bir tehdit oluşturuyor" dedi. 

2023'te yapılan bir anket, Afrikaanerlerin yüzde 79'unun demokrasinin ülkedeki işleyişinden memnun olmadığını, yüzde 47'si de ayrımcılığa maruz kalan bir topluluğun üyesi olduğunu söylediklerini ortaya koymuştu. Bu oranlar, onları bu konularda toplumdaki en memnuniyetsiz kesim yapıyor. 

1985'ten sonraki göç istatistiklerinde ülkedeki 700 bin beyazın azaldığı görülürken nüfuslarının artık 4,5 milyon civarında olduğu bildiriliyor. 

Diğer yandan Güney Afrika'nın eski diplomatlarından Melanie Verwoerd, kendisi de bu toplumun bir parçası da olsa Afrikaanerlerin haklarının ön planda tutulmasını yanlış bulduğunu söyledi:

Bu ülkedeki fakirlerin büyük çoğunluğu hâlâ siyahlar. Eğer bir gruba yönelik kötü muameleden, insan hakları ihlallerinden bahsedeceksek o zaman siyahları konuşmalıyız.

Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa tarafından geçen ay imzalanan ve ABD'nin kararına temel gerekçe gösterilen "2024 tarihli Toprak Kamulaştırma Yasası" hükümete tarım arazilerinin kamulaştırması için geniş yetkiler tanıyor.

Güney Afrika'da 2025 itibarıyla yaklaşık 44 bin beyaz çiftçinin, ülkenin 100 milyon hektarlık tarım arazilerinin yüzde 61'ine sahip olduğu ifade ediliyor.

Pretorya yönetimi, 2030'a kadar siyah çiftçilere 8 milyon hektar tarım arazisi dağıtılarak ırksal eşitsizliğin azaltılmasını hedefliyor.


Independent Türkçe, New York Times, AA

Derleyen: Eren Umurbilir

DAHA FAZLA HABER OKU