Dünya çapında 232 sivil toplum kuruluşu (STK), İsrail'e F-35 tedarikinin durdurulması için ortak bildiri yayımladı.
STK’lerin imzaladığı mektup, pazartesi günü Avustralya, Kanada, Danimarka, İtalya, Hollanda, Norveç, ABD ve Birleşik Krallık’taki bakanlara gönderildi.
Mektuba imza atan kuruluşlar arasında, jet inşa eden ülkelerdeki STK’lerin yanı sıra Belçika, Ürdün, Lübnan, İsviçre, İrlanda ve Hindistan gibi ülkelerdeki örgütler de yer alıyor. İnsan Hakları İzleme Örgütü, Uluslararası Af Örgütü ve Oxfam gibi tanınmış kuruluşlar da çağrıya katılanlar arasında.
Britanya merkezli Silah Ticaretine Karşı Kampanya (CAAT) tarafından koordine edilen bildiride şu ifadeler yer alıyor:
İsrail’in uluslararası hukuka uymama konusundaki ısrarı, son 15 ayda yıkıcı bir açıklıkla ortaya kondu. F-35 programının ortakları, bu jetlerin İsrail tarafından uluslararası hukukun ciddi şekilde ihlal edilmesinde kullanılmasını engelleyemedi.
STK’ler, İsrail’e sadece F-35 savaş jetlerinin değil, tüm silahların tedarikinin durdurulmasını talep ediyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
F-35, Amerikan savunma şirketi Lockheed Martin öncülüğündeki uluslararası bir konsorsiyum tarafından üretiliyor. Birleşik Krallık da jet üretiminde kullanılan parçalarının yüzde 15’i sağlıyor.
Britanya hükümeti, İsrail’e gönderilen 350 silahtan 30’unun ihracat lisansını eylülde askıya almıştı. Silahlardan bazılarının İsrail'in Gazze'de işlediği uluslararası hukuk ihlallerinde kullanılabileceğine dair “net bir risk” olduğu belirtilmişti. Ancak karar, F-35 savaş jeti programını kapsamıyor.
CAAT’tan Katie Fallon, F-35 programının uluslararası hukuku ihlal ettiğini vurgulayarak şunları söylüyor:
F-35 savaş uçağı programı, Batı ülkelerinin İsrail'in Filistinlilere karşı işlediği suçlara ortak olmasının simgesidir. Bu jetler İsrail'in 466 gün süren Gazze bombardımanında savaş suçları, insanlığa karşı suçlar ve soykırım gibi suçlarda kullanıldı.
İsrail, Haziran 2024’te 25 adet F-35 almak için ABD’yle 3 milyar dolarlık anlaşma imzalamıştı. Anlaşma kapsamında uçakların 2028 itibarıyla İsrail'e teslimatına başlanacağı belirtilmişti.
Independent Türkçe, Guardian, AA
Derleyen: Yasin Sofuoğlu
