ABD'de yer alan bir göldeki bakterilerin, adeta sonsuz bir evrimsel döngüye girdiği tespit edildi.

Wisconsin eyaletindeki Mendota Gölü, kış mevsiminde buzla ve yazın alglerle kaplanıyor. Bilim insanları mevsimler değişirken, gölde yaşayan bakterilerin nesiller boyunca evrim geçirdiğini ve sonra geriye doğru evrimleştiğini buldu.

Austin Teksas Üniversitesi'nden araştırmacılar, gölden 20 yıl boyunca toplanan 471 mikrobun genetik verilerini inceledi.

Mikroorganizmaların ömrü sadece birkaç gün olduğu için bu süre zarfında binlerce nesildeki değişim takip edilebiliyor. 

Genetik varyasyonların nesilden nesile değişmesi ilginç bir durum değil. Ancak bilim insanları Mendota Gölü'ndeki yüzlerce bakteri türünün, geriye evrilerek binlerce nesil önceki genetik yapıya geçtiğini gözlemledi. 

Analiz edilen 2 bin 855 bakteri genomunun yüzde 80'inde, mevsime bağlı bu döngüsel değişimler kaydedildi. 

Hakemli dergi Nature Microbiology'de yayımlanan makalenin yazarlarından Robin Rohwer "Bakteri topluluğunun büyük bir kısmının bu tür bir değişim geçirmesine şaşırdım" diyerek ekliyor: 

Sadece birkaç güzel örnek gözlemlemeyi umuyordum ama kelimenin tam anlamıyla yüzlercesi vardı.

Araştırmacılar, çevresel koşullar değiştikçe farklı bakteri türlerinin gelişip baskın hale geldiğini ve mevsim döndüğünde diğer türlerin hayatta kalabildiğini saptadı. 

Evrimsel döngü özellikle 2012'de daha net şekilde gözlemlendi. Bu dönemde yaz mevsiminin daha sıcak ve kuru geçmesi buzun erken erimesine ve göle daha az su akmasına yol açmıştı. Bakterilerin nitrojen kaynağı olan alglerin sayısı da azalmıştı. 

Bilim insanları bu dönemde bakterilerin nitrojen metabolizmasını kontrol eden genlerde büyük bir değişim yaşandığını gözlemledi. 

Rohwer, "İklim değişikliği yavaş yavaş mevsimleri ve ortalama sıcaklıkları değiştirirken, daha ani ve aşırı hava olaylarına neden oluyor" diyor: 

Mikropların iklim değişikliğine nasıl tepki vereceğini tam olarak bilmiyoruz ancak çalışmamız, hem kademeli hem ani değişikliklere yanıt olarak evrimleşeceklerini gösteriyor.

Ekoloji ve evrim arasındaki bağlantıyı gösteren yeni çalışma iklim değişikliğinin etkilerini anlama yolunda önemli bir adıma işaret ediyor.

Hangi bakteri türlerinin baskın geleceğinin bilinmesi, göllerin ne kadar karbon emebileceğini veya sudaki besin zincirlerinin nasıl etkileneceğini anlamaya katkı sağlayabilir. 

Makalenin bir diğer yazarı Brett Baker, "Bu çalışma, mikrobiyal toplulukların zaman içinde nasıl değiştiğine dair anlayışımızı tamamen değiştiriyor" deyip ekliyor: 

Çalışma, bu verilerin bize doğadaki mikrobiyal ekoloji ve evrim hakkında söyleyeceklerinin sadece başlangıcı.

Independent Türkçe, IFLScience, Science Alert, Nature Microbiology

Derleyen: Büşra Ağaç