Fizikçiler, imkansız olduğu düşünülen parçacıkların var olabileceğini ortaya koydu.
Kuantum fiziğine göre bütün parçacıklar esasen iki gruba ayrılıyor: fermiyon ve bozon. Fermiyonlar, elektronlar ve kuarklar gibi, atomları oluşturan temel parçacıkları içeriyor. Bu parçacıklar aynı anda aynı yeri işgal edemiyor.
Diğer yandan sonsuz sayıda bozon aynı alanda yer alabiliyor. Örneğin lazerlerde birçok foton üst üste yığılarak son derece yüksek enerji yoğunluğuna ulaşabiliyor.
Bilim insanları 20. yüzyılın ilk yarısında bunların dışında parçacık türlerinin de var olabileceğini öne sürmüştü.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Ünlü fizikçi Herbert Green, bir alandaki parçacıkların bozonlar gibi sonsuz sayıda veya fermiyonlar gibi sadece bir tane olması gerekmediğini zira sınırlı sayıda parçacığın da bir alanı doldurabileceğini savunuyordu. Bu türden parçacıklara paraparçacık deniyordu.
Ancak yıllarca süren çalışmalarda elle tutulur bir sonuca ulaşılamadı. Temel sorun, paraparçacıkların doğada var olamaması değil, bunun bir değişim yaratmayacağının düşünülmesiydi.
Bu teoriyi inceleyen fizikçiler, paraparçacıkların, fermiyon ve bozonlardan esasen farklı davranmayacağı sonucuna vararak meseleyi kapatmıştı.
Ancak ABD'deki Rice Üniversitesi'nden Zhiyuan Wang ve Kaden Hazzard, önde gelen hakemli dergi Nature'da 8 Ocak'ta yayımlanan makalelerinde bu parçacıkların matematiksel olarak mümkün olduğunu gösterdi.
Fizikçiler ilk olarak paraparçacıklara dair önceki tanımlardan daha katı kurallar içeren yeni bir matematiksel tanım yaptı.
Ardından paraparçacıkların bazı kuantum sistemlerinde, titreşim şeklinde ortaya çıkabildiğini ve fiziksel olarak saptanabileceğini gösterdiler.
Wang, "Makalemiz ilk kez fermiyon ve bozonların ötesinde bir şey olduğunu kanıtlıyor" diyor.
Bilim insanları paraparçacıkların henüz nerede bulunabileceğini bilmiyor. Ancak yeni çalışma, bunların gerçek olabileceğini göstererek fizikte ve kuantum çalışmalarında yeni keşiflerin önünü açıyor.
Hazzard gelecekteki çalışmaları hakkında "Bunun bizi nereye götüreceğini bilmiyorum" diyerek ekliyor:
Ama bunu öğrenmenin heyecan verici olacağını biliyorum.
Independent Türkçe, IFLScience, New Scientist, Science Alert, Nature
Derleyen: Büşra Ağaç